Archives: November 2024

မၤယွၤအတၢ်မၤတစိၤသး

ဘရဲး (Brad) သုးလီၢ်သုးကျဲဆူ ဝ့ၢ်ဖးဒိၣ်အသီတဝ့ၢ်, ဒီးကလဲၤထီၣ်ဘါယွၤအဂီၢ် ဃုထံၣ်န့ၢ်ဝဲ သရိာ်တဖျၢၣ်ချ့ချ့န့ၣ်လီၤ. အဝဲလဲၤဘါယွၤလၢစှၤနွံအတီၢ်ပူၤဝံၤ, ဘၣ်ဖဲ မုၢ်အိၣ်ဘှံးနံၤတနံၤန့ၣ်, စံးကတိၤသကိးတၢ်ဒီးတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သရၣ်, ဒီးဒုးသ့ၣ်ညါဝဲလၢအဲၣ်ဒိးမၤသကိးတၢ်, ဖဲအလီၢ်အိၣ်တမံၤမံၤန့ၣ်လီၤ. ဘရဲး စံးဝဲဒၣ် “ယအဲၣ်ဒိးခွဲသိၣ်ခွဲပျီတၢ်” န့ၣ်လီၤ. အဝဲစးထီၣ်မၤဝဲလၢ တၢ်ပာ်လီၤခးဆ့ၣ်နီၤတဖၣ် လၢတၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါ အဂီၢ်, ဒီးမၤကဆှဲကဆှီ တၢ်ဟးလီၢ်အဒၢးတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. လၢခံန့ၣ် တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဖိတဖၣ် သ့ၣ်ညါဝဲလၢ ဘရဲး အတၤလၣ်လီၤဆီန့ၣ် မ့ၢ်လၢသိၣ်လိတၢ်တကပၤ, ဘၣ်ဆၣ်, ဘရဲးအသးအိၣ်မၤတၢ် တမံၤဂ့ၤတမံၤဂ့ၤန့ၣ်လီၤ.

ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးသိၣ်လိတ့ၢ်ဝဲ အပျဲၢ်အဘီၣ် စီၤယၤကိာ်ဒီးစီၤယိၤဟၣ်, ဃုာ်ဒီး အဝဲသ့ၣ် ခံဂၤ အမိၢ်လၢ တၢ်မၤလိဘၣ်ထွဲဒီးတၢ်ခ့တၢ်ပှၤအတၢ်မၤန့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်အမိၢ်ဃ့ကညးဝဲလၢ ဖဲကစၢ်ခရံာ်လဲၤနုာ်ဆူ အဘီအမုၢ်အကတီၢ်, ဒ်သိးအဖိခွါခံဂၤကဒိးန့ၢ် တၢ်လၤကပီၤအလီၢ်အလၤ လၢကစၢ်ယ့ၣ်ရှူး အစုစ့ၣ်ဒီးအစုထွဲခံခီ, အဂ့ၢ်န့ၣ် ဖျါဖဲ မး ၂၀:၂၀-၂၁ အပူၤန့ၣ်လီၤ. ကစၢ်ခရံာ်အပျဲၢ်အဘီၣ်အဂၤတဖၣ် နၢ်ဟူဝဲဒီး, အသးထီၣ် ပှၤဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခံဂၤန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ်, အဝဲသ့ၣ် ကအဲၣ်ဒိးဝဲ တၢ်လီၢ်အံၤစ့ၢ်ကီးန့ၣ်ဧါ.…

တၢ်စူးကါတၢ်ဆၢကတီၢ်ဂ့ၤဂ့ၤဘၣ်ဘၣ်

ဖဲလါမၢ်ရှး ၁၄ သီ, ၂၀၁၉ နံၣ်န့ၣ်, ကီၢ်အမဲရကၤ အပဒိၣ်ဝဲၤကျိၤ ဘၣ်ထွဲလၢကဘီယူၤဒီးမူပျီအတၢ်ပၢဆှၢတၢ် (NASA) အဂာ်သဝံပီၤဖးဒိၣ်တဖၣ် စိာ်ဝဲမူပျီကဟၣ်ယူၤ, ဒ်သိးကလဲၤဆှၢထီၣ် ခရံးစတံနါ ခိးခ် (Christina Koch), ပိာ်မုၣ်လၢအနီၣ်မူပျီကဟၣ်ယူၤ ဆူဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်ထံကီၢ်တဖၣ် မူပျီအတၢ်ဖံးတၢ်မၤအလီၢ်န့ၣ်လီၤ. ခိးခ် ကဘၣ်အိၣ်ဝဲ ၃၂၈ သီ, ဖဲမူပျီကဟၣ်ယူၤအပူၤ, ဒီးတဟဲက့ၤဘၣ်ဆူဟီၣ်ခိၣ်ဘၣ်. ဒီးကကဲထီၣ်ဝဲ စံာ်စိၤနုာ်ပိာ်မုၣ်, အိၣ်ဆိးဝဲတပယူၢ်ဃီလၢ မူပျီကဟၣ်ယူၤ အယံာ်ကတၢၢ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲအအိၣ်ဆိးဝဲလၢဟီၣ်ခိၣ်ဖျၢၣ် အဖီခိၣ် ၂၅၄ မံာ်လာ် အကတီၢ်, တၢ်ကခိးကွၢ် မၤနီၣ်အီၤလၢ ယွၤခၣ်စိးဘ့ၣ်ဘၣ်တခါအလိၤ, ယဲၢ်မံးနံး တဘျီစူၢ်စူၢ် ကိးမုၢ်နံၤန့ၣ်လီၤ. တနံၤဘၣ်တနံၤအဂီၢ် အဝဲကဘၣ်မၤဝံၤ တၢ်မၤအိၣ်ဝဲအါမး (စးထီၣ်လၢတၢ်အီၣ်တၢ်အီ တုၤစဲအ့ၣ်အတၢ်မၤကွၢ်တဖၣ်) န့ၣ်လီၤ. တနၣ်ရံၣ်ဘၣ်တနၣ်ရံၣ်န့ၣ်, လၢယွၤခၣ်စိး ဘ့ၣ်ဘၣ်အလိၤ တၢ်တိၤအလွဲၢ်ဂီၤတဘိ ကထိၣ်တဲာ်ပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်လၢ ခိးခ် မၤဝဲ တဖၣ်န့ၣ် မၤဆိဝဲ, မ့တမ့ၢ် မၤစဲၤခံဝဲ ဒ်တၢ်ရဲၣ်ကျဲၤပာ်ဆိအသိးဧါန့ၣ်လီၤ.…