တၢ်မုၢ်လၢ်လၢကစၢ်ယွၤ
ကၠဲရမံၣ် (Jeremy) ကထီၣ်ဝဲ ‘သၢနံၣ် တၢ်မၤလိ’ အဂီၢ်, လဲၤတုၤဆူ ဖၠၣ်စိမိၤ, ဒီးဃ့န့ၢ်ဝဲ ၦၤမၤလိတၢ်ဖိအိၣ်ဆိးဒၢးလၢအၦ့ၤစှၤကတၢၢ် အကတီၢ်, ကဘၣ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဒီးတၢ်မနုၤလဲၣ်န့ၣ် တသ့ၣ်ညါဝဲဘၣ်န့ၣ်လီၤ. လၢခံန့ၣ်အဝဲပာ်ဖျါက့ၤဝဲလၢ, “တၢ်အိၣ်အသးတဖၣ် လီၤသးဟးဂီၤ, ဒၢးဒီးတၢ်လုၣ်ထံဒၢးတဖၣ်န့ၣ် နးဒိၣ်မးန့ၣ်လီၤ.” ဘၣ်ဆၣ်အကျိၣ်စ့အိၣ်ဒီးအီၤန့ၣ်စှၤ, ဒီးကဃုထၢတၢ်အဂၤစ့ၢ်ကီး တအိၣ်ကဲၢ်ဆိးဘၣ်. ဒီးစံးဝဲဒၣ်လၢ, “တၢ်လၢယမၤသ့ခဲလၢၥ်န့ၣ် မ့ၢ်ဒၣ်ယကဘၣ်ဆိကမိၣ်ယဲလၢ, တၢ်မၤလိ သၢနံၣ် မ့ၢ်ဝံၤဒီး, ယကက့ၤအိၣ်ဘၣ် ဟံၣ်အဂ့ၤတဖျၢၣ် အိၣ်ဝဲအဃိ, ယကဝံသးစူၤအိၣ်ဆိး, ဒီးမၤလၢာ် ယတၢ်ဆၢကတီၢ်အဂ့ၢ်ကတၢၢ်န့ၣ်လီၤ.”
ကၠဲရမံၣ် အဂ့ၢ်အံၤဒုးထံၣ်က့ၤပှၤ, တၢ်လၢအတၤပှၤ ကိးမုၢ်နံၤ, လၢပတၢ်အိၣ်မူအိၣ်ဂဲၤအပူၤ, ဒ် ၂ ကရံၣ် ၅:၁ စံးဘၣ်ပှၤအသိး, လၢ ‘ဟီၣ်ခိၣ်အဒဲ’- နီၢ်ခိလၢကဘၣ်သံဝဲအပူၤ, ဒီး ၁ ယိၤ ၂:၁၇ ပာ်ဖျါဝဲ နီၢ်ခိလၢ အမူ, ဒီးမၤတၢ်လၢဟီၣ်ခိၣ်အံၤ ကဒံကွံၥ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ, ဖဲပဂုၢ်ကျဲးစၢးဘှါဆှဲ ပတၢ်အိၣ်မူအတၢ်ကီတၢ်ခဲတဖၣ်ဒိၣ်ဒိၣ်မုၢ်မုၢ်အကတီၢ်, ၂ကရံၣ် ၅:၄…
တၢ်ဃ့ၢ်ပူၤဖျဲးသးလၢကစၢ်ယွၤ
ကၠူလံၣ်ဒီးလ့း(စ) (Julie and Liz) ဒိးထီၣ်ချံဖိခါယးဒီးဟးထီၣ်လၢ ကဲၣ်လံၣ်ဖိနံယါ ပီၣ်လဲၣ်ကၢၢ်နံၤ ဒ်သိးကကွၢ်ဃုသ့ၣ်ညါ ညၣ်တီသွ့ ဟးဘဲးခ် (humpback) တကလုၥ်အဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. ၦၤသ့ၣ်ညါလၢ ညၣ် ဟးဘဲးခ် တဖၣ်အံၤ လဲၤက့ၤဟူးဂဲၤဝဲလၢ ပီၣ်လဲၣ်ထံ အမဲၥ်ဖံးခိၣ်အဃိ တၢ်ကထံၣ်ဘၣ်အီၤညီန့ၣ်လီၤ. ဖဲညၣ်တီသွ့တဘ့ၣ် အိၣ်ဟဲဖျါထီၣ်လၢအဝဲသ့ၣ်အချံဖီလၥ်လိၤလိၤအကတီၢ်, ပိၥ်မုၣ်ခံဂၤအံၤ ဖုးသံပျီၢ်ဂီၤဘၣ်အသး န့ၣ်လီၤ. ၦၤကွၢ်တၢ်တဂၤ ဒိန့ၢ်ဝဲတၢ်ဂီၤမူအကူၥ်ခီလီၤဆီတက့ လၢအဒုးနဲၣ်ဖျါ ပိၥ်မုၣ်ခံဂၤ ဘၣ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲၥ်တၢ် လၢအပၥ်ဖျါ ညၣ်တီသွ့အကိၥ်ပူၤဖးဒိၣ်န့ၣ် ဒိၣ်တုၤဒၣ်လဲာ် ပိၥ်မုၣ်တဖၣ်ဒီးအချံဖိန့ၣ် ဖျါဝဲဒၣ်ဆံးဆံးဖိန့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်လီၤဘျၢဆူထံဖီလၥ်တဘျးဖိဝံၤႇ ပိၥ်မုၣ်တဖၣ် ပူၤဖျဲးထီၣ်က့ၤဝဲ ဒီးတၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးတအိၣ်နီတမံၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ.
ပိၥ်မုၣ်ခံဂၤအတၢ်လဲၤခီဖျိအံၤ ဒုးထံၣ်ၦၤတၢ်ဂ့ၢ်လၢလံၥ်စီဆှံအပူၤ ဘၣ်ဃးဝံယိၤနါဘၣ်တၢ်ယူၢ်လီၤအီၤလၢညၣ်ဖးဒိၣ်တဘ့ၣ်န့ၣ်လီၤ (ယိၤနါ ၁:၁၇). ကစၢ်ယွၤမၢအီၤလၢ ကဘၣ်လဲၤစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်ဆူ ၦၤဝ့ၢ်နံၤနဝ့ဖိတဖၣ်, ဘၣ်ဆၣ်, မ့ၢ်လၢၦၤဝ့ၢ်ဖိတဖၣ်န့ၣ် တတူၢ်လိၥ်ကစၢ်ယွၤအဃိ, စီၤယိၤနါကလၢၢ်ဘၣ်ဝဲလၢၦၤတဖၣ်အံၤတကြၢးဒီးကစၢ်ယွၤ ပျဲပျၢ်အဝဲသ့ၣ်အတၢ်ကမၣ်ဘၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်လၢကဘၣ်စူၢ်နာ်ကစၢ်ယွၤအလီၢ်န့ၣ်, စီၤယိၤနါဃ့ၢ်ဟးထီၣ်ဆူတၢ်အယံၤ, ဒီးဒိးထီၣ်ကဘီတဘ့ၣ်န့ၣ်လီၤ. ကစၢ်ယွၤပျဲလီၤ ကလံၤမုၢ်ဖးဒိၣ်တဖျၢၣ်, ဒီးစီၤယိၤနါ ဘၣ်တၢ်တ့ၢ်လီၤကွံၥ်အီၤဆူ ပီၣ်လဲၣ်ပူၤန့ၣ်လီၤ.…
တၢ်အီၣ်လၢပှၤတၢ်သၣ်ဝံၤအသးတဖၣ်အဂီၢ်
လၢ “အၤဖရံၤကၤ မုၢ်ထီၣ်” (Horn of Africa) တကပၤန့ၣ် တူၢ်ဘၣ်ခီၣ်ဘၣ်ဝဲ တၢ်ယီၤဃ့နးနးကလဲာ် လၢတၢ်အါနံၣ်အါလါအတီၢ်ပူၤ ဒီးမၤဟးဂီၤဘုဧိၤဟုဧိၤႇ မၤသံဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိ, ဒီးမၤဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးတၢ်အါအါဂီၢ်ဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်အနးကတၢၢ်တဖၣ်အကျါ- ၦၤအိၣ်ဆိးလၢ ကီၢ် ကဲန်ညၣ် ကၣ်ကူၤမၤ ပှၤဘၣ်ကီဘၣ်ခဲ ဒဲကဝီၤ (Kenya's Kakuma Refugee Camp), ၦၤလၢအဘၣ်ဃ့ၢ်ပူၤဖျဲးအသးလၢတၢ်ဒုးတၢ်ယၤ, ဒီးတၢ်ဆီၣ်သနံးတဖၣ်အဂီၢ်- မ့ၢ်တၢ်လီၤပျံၤလီၤဘၣ်ယိၣ်အဒိၣ်ကတၢၢ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲတၢ်တယံၥ်ဒံးဘၣ်န့ၣ် တၢ်ပၥ်ဖျါတဘ့ၣ်အပူၤစံးဝဲလၢ မိၢ်သးစၢ်တဂၤ ဟဲစိၥ်အဖိဆံးဖိဆူဒဲကဝီၤ ခိၣ်နၢ်တဖၣ်အအိၣ်န့ၣ်လီၤ. အဖိဆံးဖိအံၤ တူၢ်ဘၣ် ‘တၢ်အီၣ်လီၤထြုး တၢ်ဆါ’ ဒိၣ်ဒိၣ်မုၢ်မုၢ် (တၢ်ဆါလၢတအီၣ်ဘၣ်တၢ်အီၣ်လၢလၢလီၣ်လီၣ်အဃိဂံၢ်ဘါစၢ်) အဃိ ဖိသၣ်ဆံးအံၤအိၣ်တ့ၢ်ထဲအခိၣ်ဆူၣ်, ဒီးအဖံးအညၣ်ဃ့ထီတုၤမးကၠီးဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖိသၣ်ဆံးန့ၣ် တနံၤတအ့, တအီၣ်တၢ်အီၣ်ဘၣ်. အနီၢ်ကစၢ်ဆံးဆံးဖိန့ၣ်တမၤတၢ်လၢၤဘၣ်. ကသံၣ်သရၣ်စဲၣ်နိးတဖၣ် ဘၣ်မၤစၢၤအီၤ တကီၢ်ခါန့ၣ်လီၤ. တၢ်လၢအလိၣ်တဖၣ် အိၣ်ဒံးဝဲအါမးဘၣ်ဆၣ်, ဒ်သိးဒီးကဟ့ၣ်မၤစၢၤတၢ်တကီၢ်လါ လၢတၢ်မူဒီးတၢ်သံ တၢ်လိၣ်နီၢ်နီၢ်အဂီၢ်, တၢ်တ့ဒုးအိၣ်ထီၣ် ဂံၢ်ခီၣ်ထံးတၢ်သူၣ်ထီၣ် တဖၣ်အဃိ, မ့ၢ်တၢ်လၢအလီၤစံးဘျုးဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ.
တၢ်လီၢ်လၢအလီၤဘၣ်ယိၣ်ဒ်သိးအံၤတဖၣ်န့ၣ်, မ့ၢ်တၢ်လီၢ်နီၢ်နီၢ်လၢ ယွၤအၦၤဂီၢ်မုၢ်တဖၣ်…
သးစီဆှံကစၢ် အတၢ်အိၣ်ဆိး
ဖဲတၢ်ကတဲၥ်ကတီၤမၤလီၤတံၢ်က့ၤ ကဘီယူၤအတၢ်လဲၤလၢ ဝ့ၢ် ရှါလဲး, နီး ကဲၣ်ရိၣ်လဲနါ ကီၢ်စဲၣ် (Charlotte, North Carolina) ဆူ ဝ့ၢ် နယူယီး (New Youk City) အကတီၢ်, ကဘီယူၤအၦၤမၤတၢ်ဖိတဂၤ ပၥ်သူၣ်ပၥ်သးဝဲဒၣ်လၢ ၦၤကလဲၤဒိး ကဘီယူၤတဂၤန့ၣ်, ဖျါလၢဘၣ်ယိၣ်တၢ်, ဒီးအသးကိၢ်ပျံၤတၢ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲဆ့ၣ်နီၤလီၤဖဲ ပှၤလဲၤတၢ်ကျဲဖးဒ့, ဒီးဖီၣ်ဃၥ်ပိၥ်မုၣ်အံၤအစုႇ ဒီးဒုးသ့ၣ်ညါဝဲ ကဘီယူၤအတၢ်လဲၤအပတီၢ် တဆီဘၣ်တဆီ, ဒီးမၤလီၤတံၢ်ဝဲလၢ ပိၥ်မုၣ်တဂၤအံၤ ကလဲၤဘၣ်တၢ်ဂ့ၤဂ့ၤဘၣ်ဘၣ်အဂ့ၢ်, ဒီးစံးဝဲလၢ “ဖဲနထီၣ်ဆူကဘီယူၤအလိၤန့ၣ်ဒီး, ပဝဲၦၤမၤတၢ်လၢကဘီယူၤတဖၣ် တမ့ၢ်ပှၤအကါဒီၣ်လၢၤဘၣ်, မ့မ့ၢ်ပှၤလၢအကါဒိၣ်န့ၣ် နၤဒီးပှၤဒိးကဘီယူၤတဖၣ်” န့ၣ်လီၤ. “ဒီးတၢ်ဘၣ်နၤ မ့ၢ်တမုၥ်ဘၣ်နၤန့ၣ်ဒီး, ယသးအိၣ်ဟဲသံကွၢ်နၤလၢ တၢ်မၤအသး တမံၤမံၤဧါ. ယကဘၣ်မၤန့ၢ်နၤတၢ်မ့ၢ်အိၣ်တမံၤမံၤဧါ” န့ၣ်လီၤ. ၦၤမၤတၢ်ဖိ အတၢ်မၤကဟုကယၥ် ပိၥ်မုၣ်တဂၤအံၤန့ၣ် ကဲထီၣ်သ့ဝဲဒၣ် က့ၢ်ဂီၤဖိတဘ့ၣ် လၢအပာ်ဖျါထီၣ် ကစၢ်ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်ကတိၤ ခီဖျိလၢအီၤန့ၣ် သးစီဆှံကစၢ်ကမၤတၢ်လၢၦၤခရံၥ်ဖိတဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.
ကစၢ်ခရံၥ်အတၢ်သံ, အတၢ်ဂဲၤထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤ, ဒီးအတၢ်က့ၤထီၣ်ဆူမူခိၣ်န့ၣ်မ့ၢ်တၢ်လၢအလိၣ်နီၢ်နီၢ်, ဒီးကကဲဘျုးဝဲလၢ တၢ်အုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤၦၤကညီအတၢ်ဒဲးဘး…
တၢ်လဲလိၥ်လၢအသးကံၢ်ပူၤ
စးထီၣ်လၢဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ် တၢ်ဒုးဖးဒိၣ် ခံဘျီတဘျီဝံၤအလီၢ်ခံ, မ့ၣ်အူအီၣ် ပှၤကညီ အိၣ်ဆိးလီၢ် အနးကတၢၢ် လၢယူၣ်ခ့ၣ် (UK) န့ၣ်, မၤဟးဂီၤ ကရဲဖဲ တၢးဖးထီ (Grenfell Tower) လၢ ဝဲးစ် လၣ်ဒၢ် (West London) ပှၤအဂၤ နွံဆံ သံဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဃိထံသ့ၣ်ညါက့ၤ တၢ်ဂ့ၢ်လၢမ့ၣ်အူအီၣ်ခီဂာ်တၢ်ချ့သဒံးအဂ့ၢ်, ဒီးပၥ်ဖျါဝဲတၢ်ဂ့ၢ်ကဲထီၣ်သး အခီၣ်ထံးခီၣ်ဘိန့ၣ် မ့ၢ်ပီးလီလၢအကျၢၢ်ဘၢကးဘၢဃၥ် တၢ်သူၣ်ထီၣ်အချၢအဃိ န့ၣ်လီၤ. တၢ်စူးကါပိးလီလၢတၢ်ချၢတဖၣ်န့ၣ် မ့ၢ်တိၢ်ထးအလူၣ်မံၣ်နံၣ်ယၢၣ်ဘၣ်ဆၣ်, တၢ်အိၣ်လၢအကိပူၤ မ့ၢ်ပလးစ်တ့းလၢမ့ၣ်အူအီၣ်ညီဒိၣ်နီၢ်မးတဖၣ်န့ၣ်လီၤ.
ဘၣ်မနုၤအဃိ, တၢ်ပျဲလၢ ၦၤကဆါ, ဒီးၦၤကတ့ထီၣ် ပိးလီလၢအလီၤဘၣ်ယိၣ် ဒ်သိးအံၤတဖၣ်န့ၣ်လဲၣ်. မ့ၢ်လၢပှၤတ့ဆါ ပိးလီတဖၣ်အံၤ တပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်မၤကွၢ်အစၢ ဘၣ်ထွဲဒီးတၢ်ဒီတဒၢမ့ၣ်အူ အတၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢအဃိန့ၣ်လီၤ. ပီးလီတဖၣ် အပှ့ၤကလံၤဆံးစှၤန့ၣ်, ထုးန့ၢ်ၦၤၦ့ၤဒီးစူးကါတၢ်တဖၣ်အဃိ, ဒ်သိးကပလီၢ်အသးလၢတၢ်ဟ့ၣ်ပလီၢ်အပနီၣ်အဂီၢ် လီၤတိၢ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ကျၢၢ်ဘၢကပြုၢ်ကပြီၤလၢခိန့ၣ် ဖျါဂ့ၤဝဲန့ၣ်လီၤ.
ကစၢ်ယ့ၣ်ၡူး စံးကတိၤတၢ်အဆူၣ်ကတၢၢ်တနီၤန့ၣ်, ပညိၣ်ဝဲဆူ တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါခိၣ်နၢ်သရၣ်တဖၣ်, မ့ၢ်လၢတၢ်သံၣ်သူမီၤကျာ် လၢအဝဲသ့ၣ်အတၢ်အိၣ်မူအပူၤ, ဒီးလၢခိတၢ်ချၢန့ၣ်ကးဘၢဝဲလၢ…
