ဖိသၣ်အီနုၢ်ဖိတဂၤ ဖဲအဟီၣ်ကိးဝဲဒၣ်န့ၣ်, မ့ၢ်တၢ်ပနီၣ်လၢ အဝဲလီၤဘှံးလီၤဘှါ, မ့တမ့ၢ် တၢ်သၣ်ဝံၤ အသးတမ့ၢ်ဘၣ်ဧါ. မ့မ့ၢ်ကသံၣ်သရၣ်တဖၣ်လၢ ဘရီ ဖၠၣ်စိမိၤ (Brown University) န့ၣ်စံးဝဲ, ဖိသၣ်အိၣ်ဖျဲၣ်ထီၣ်သီဖိတဂၤ အတၢ်ဟီၣ်လီၤဆီ တၢ်ဆံးကိာ်ဖိတဖၣ်ဒၣ်လဲၣ်န့ၣ် ဟ့ၣ်ထီၣ်စ့ၢ်ကီး တၢ်အကါဒိၣ်တဖၣ်လၢ ပကဘၣ်သ့ၣ်ညါထွဲ, တၢ်ဂ့ၢ်ကီအဂုၤအဂၤတဖၣ် လၢဖိသၣ်တဖၣ်အဂီၢ် န့ၣ်လီၤ. ကသံၣ်သရၣ်တဖၣ် ကူၣ်ဖးဒုးအိၣ်ထီၣ် ခီၣ်ဖၠူထၢၣ်အတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤသနူ (program) လၢကထိၣ်ဒွး တၢ်ဟီၣ်အတၢ်သီၣ်ဃဲ, အကလုၢ်သီၣ်အဒိၣ်အဆံး, ဒီးအသီၣ်ဖျါဆှဲ ဆံးအါဆံးအါ, ဒ်သိးကဃုသ့ၣ်ညါလီၤတံၢ် တၢ်လၢအတဘၣ်လိာ်ဘၣ်စးတမံၤမံၤ မ့ၢ်အိၣ်လၢ ဖိသၣ်အထူၣ်ပျၢ်နၢၢ် မိၢ်ပှၢ် (central nervous system) အပူၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.

ဝံယရှါယၤ စံးကတိၤဆိပာ်ဝဲလၢ ကစၢ်ယွၤကနၢ်ဟူ အပှၤဂီၢ်မုၢ်ဟီၣ်ကိးပသူထီၣ်တၢ်လၢ အလီၤဆီတဖၣ်, ဒီးကစံၣ်ညီၣ်တဲာ် ပှၤဂီၢ်မုၢ်နီၢ်သးအတၢ်အိၣ်အသး, ဒီးကစံးဆၢဝဲလၢတၢ်ဘျုး တၢ်ဖှိၣ်န့ၣ်လီၤ. ယရှါ ၃၀:၁-၇ ပာ်ဖျါဝဲ ကီၢ်ယူၤဒၤ လၢအကဘၣ်ဃုယွၤအတၢ်ကူၣ်လိာ်အလီၢ်န့ၣ်, လဲၤကပာ်ကွံာ်ယွၤအဝံ, ဒီးဃုတၢ်မၤစၢၤလၢ တၢ်ဒီသိၣ်မှံၤလိာ်သးဒီး ကီၢ်အဲၤကူပတူး (Egypt) န့ၣ်လီၤ. ယွၤစံးဘၣ်အပှၤဂီၢ်မုၢ်လၢ အဝဲသ့ၣ်မ့ၢ်ဃုထၢလၢကပူၤထီၣ်တၢ် ဆူညါအဂီၢ်န့ၣ်ဒီး, ယွၤကဟဲစိာ် တၢ်ကမၤနၢၤအပှၤဂီၢ်မုၢ်ဒီး တၢ်မဲာ်ဆှးဆူ အဝဲသ့ၣ်အအိၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်, အဆၢဖိ ၁၈ ပာ်ဖျါဝဲ “ယွၤကအိၣ်ခိးဒ်သိးအကသးကညီၤအပှၤဂီၢ်မုၢ်, ဒီးဒ်သိးကပာ်ဖျါအတၢ်သူၣ်အိၣ်သးအိၣ် တၢ်အဂီၢ်” န့ၣ်လီၤ. တၢ်မၤပူၤဖျဲးကဟဲဝဲ, ခီဖျိထဲဒၣ်လၢ အပှၤဂီၢ်မုၢ်တဖၣ် အတၢ်ပီၢ်ယၢ်လီၤက့ၤသးဒီး အတၢ်စူၢ်တၢ်နာ် အတၢ်ဟီၣ်ကိးပသူထီၣ်ယွၤအအိၣ်န့ၣ်လီၤ. အဆၢဖိ ၈-၂၆ စံးဘၣ်ပှၤ ယွၤအပှၤဂီၢ်မုၢ်တဖၣ် မ့ၢ်ကိးထီၣ်အီၤန့ၣ်, အဝဲကပျၢ်အတၢ်ဒဲးဘး, ဒီးကမၤသီထီၣ်က့ၤ အပှၤဂီၢ်မုၢ် နီၢ်သးအဂံၢ်အဘါ, လၢအတၢ်အိၣ်မူအိၣ်ဂဲၤအပူၤန့ၣ်လီၤ.

တၢ်ဂ့ၢ်အံၤ မ့ၢ်စ့ၢ်ကီးတၢ်တမံၤဃီလၢ ခ့ခါအဆၢကတီၢ်, ပှၤစူၢ်က့ၤနာ်က့ၤ ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးတဖၣ် အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်ပီၢ်ယၢ်လီၤက့ၤသး, ဒီးတၢ်သန့ၤလီၤသး အတၢ်ဟီၣ်ကိးပသူလၢ အဟူသီၣ် လီၤဆီတဖၣ်န့ၣ် ကတုၤဃီၤဝဲဒၣ်ဆူ ပၢ်အိၣ်လၢမူခိၣ်အနၢ်ပူၤ, ဒီးအဝဲဒိကနၣ်, ကပျၢ်ပတၢ်ဒဲးဘး, ဒီးကမၤသီထီၣ်က့ၤ ပတၢ်သးခု, ဒီးပတၢ်မုၢ်လၢ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.