လၢအတၢ်အိၣ်မူပူၤ, အိၣ်မူအိၣ်ဂဲၤအါထဲဒၣ် ဒ်ပှၤအံၤတဃၣ်ဖိဘၣ်ဆၣ်, ရိမ့ၤအဘီမုၢ် စီၤပၤကီၣ်စတဲၣ်ထံ (Constantine), ခရံာ်နံၣ် ခ.န ၂၇၂-၃၃၇ (AD 272-337) ဒုးအိၣ်ထီၣ် တၢ်မၤသီထီၣ်က့ၤ လၢအဆိကတီၢ်ကွံာ် တၢ်မၤသံမၤဝီပှၤ ခရံာ်ဖိတဖၣ် (systematic persecution of Christians) လီၤ. အဝဲမၤကဲထီၣ် လံာ်နံၣ်လံာ်လါလၢပသူအီၤဒီး နီၤဖးကွံာ် တၢ်စံၣ်စိၤတဲစိၤလၢ တချုးခရံာ်နံၣ် ချ ခ.န (BC) (Befroe Christ) ဒီး ခရံၣ်နံၣ် ခ.န(AD), (anno Domini, မ့တမ့ၢ် “လၢနံၣ်တဖၣ်အကစၢ်-in the year of Lord”.
တၢ်ထုးကွံာ်သုးကွံာ် တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါတၢ်ဒိၣ်စိကျိၤကျဲအံၤ ဆီတလဲထီၣ် မံၤပနီၣ် “CE (နံၣ်လါလၢအညီနုၢ်မၤအသးလၢတၢ်စံၣ်စိၤတဲစိၤ -common Era)” ဒီး “BCE (တချုး နံၣ်လါလၢအညီနုၢ်မၤအသးလၢတၢ်စံၣ်စိၤတဲစိၤ- before the Common Era)” န့ၣ်လီၤ. ပှၤတနီၤတဲဝဲလၢ တၢ်ဆီတလဲအံၤ မ့ၢ်တၢ်အဒိအဂၤတမံၤလၢ ဟီၣ်ခိၣ်ထုးယံၤကွံာ် ကစၢ်ယွၤ ဒ်လဲၣ် အဒိတမံၤလီၤ.
ဘၣ်ဆၣ် ကစၢ်ယွၤ တလဲၤဆူ တၢ်လီၢ်နီတပူၤဘၣ်. ဖဲအမံၤကမ့ၢ်ဝဲ ဒ်လဲၣ်ဂ့ၤဒ်လဲၣ်ဂ့ၤ, ပလံာ်နံၣ်လံာ်လါအံၤ အိၣ်ဆိးဂၢၢ်ကျၢၤဒံးလၢ ယ့ၣ်ရှူးအသးသမူလၢဟီၣ်ခိၣ်အံၤ အတၢ်မ့ၢ်တၢ်တီအပူၤလီၤ.
လၢလံာ်စီဆှံပူၤ, လံာ်နီၢ်အ့ၤစတၢ်န့ၣ် မ့ၢ်လံာ်လီၤဆီလၢ တပာ်ဖျါကစၢ်ယွၤ လီၤတံၢ်လီၤဆဲးဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ်, တၢ်ကစီၣ်လၢ လံာ်တဘ့ၣ်အံၤ အဲၣ်ဒိးပာ်ဖျါဝဲဒၣ်န့ၣ် မ့ၢ်ယွၤ အတၢ်မၤပူၤထီၣ်ဖျဲးထီၣ်တၢ်တမံၤလီၤ. ဒ်အဘၣ်တၢ်ဟီထီၣ်ကွံာ်လၢ အအိၣ်ဖျဲၣ်လီၢ်ထံကီၢ်န့ၣ်, ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိ အိၣ်ဆိးလၢ ထံကီၢ်တဘ့ၣ်, ထံကီၢ်လၢအတလီၤဆီလၢယွၤအဂီၢ်, အပူၤလီၤ. ထံကီၢ်အပဒိၣ်လၢအိၣ်ဒီးစိကမီၤတဂၤ အဲၣ်ဒိးမၤသံအဝဲသ့ၣ် ခဲလၢာ်လီၤ (အၤ့ ၃:၈-၉, ၁၂-၁၄). ဘၣ်ဆၣ် ခီဖျိ နီၢ်ပၤမုၣ်အ့ၤစတၢ် ဒီးအတခွါစီၤမၢ်ဒကဲၤန့ၣ် ကစၢ်ယွၤမၤပူၤမၤဖျဲးအပှၤဂီၢ်မုၢ်, လၢအမ့ၢ်တၢ်တဲတယုၢ်လၢ ဘၣ်တၢ်မၤမူးသးဖှံ တုၤခ့ခါ အဆၢကတီၢ်ဒၣ်လဲၣ် လၢအမ့ၢ် ပှၤယူဒၤဖိအနံၤသဘျ့ ပူရံၣ် (Purim) န့ၣ်လီၤ (၉ :၂၀-၃၂).
ဟီၣ်ခိၣ်ကစံးဘၣ်တဲဘၣ် ဘၣ်ဃး ကစၢ်ယွၤအဂ့ၢ် ဒ်လဲၣ်ဂ့ၤဒ်လဲၣ်ဂ့ၤ. ယ့ၣ်ရှူးဆီတလဲကွံာ် တၢ်ကိးမံၤဒဲးလီၤ. အဝဲဒုးအိၣ်ထီၣ်န့ၢ် စိၤဆၢကတီၢ်လီၤဆီတကတီၢ်လၢပဂီၢ်, တၢ်ဆၢကတီၢ်တခါလၢ အလၢပှဲၤဒီး တၢ်မုၢ်လၢ်ဒီး တၢ်အၢၣ်လီၤအမ့ၢ်အတီတဖၣ်လီၤ. တၢ်လၢလိၣ်ပကဘၣ်မၤတဖၣ်န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်ကွၢ်ပခိၣ်ပဃၢၤဝးဝးဒီး ပကထံၣ်ဘၣ်ပကစၢ်န့ၣ်လီၤ.
