ဘံးထၢၣ်ဟူကိၣ် (၁၈၀၂-၁၈၈၅) မ့ၢ်ပှၤကွဲးထါဒီး လံာ်တၢ်တဲဖးထီတဂၤ‚ ဖဲတၢ်ရၠာစး့လိာ် မုာ်လိာ်ဒီး ထံဂ့ၢ်ကီၢ်ဂ့ၢ် တၢ်လဲလိာ်ဖးဒိၣ်လၢ အဒုးကဲထီၣ်တၢ်သဘံၣ်ဘုၣ်‚ လၢနံၣ် ကယၤ ၁၉‚ ကီၢ်ြဖၣ်စ့ၣ် အံၤ ကမ့ၢ်သ့ၣ်သ့ၣ် တၢ်သ့ၣ်ညါအီၤ အဂ့ၤကတၢၢ်လၢ အတၢ်ကွဲးလၢ အပတီၢ်ထီ ‘‘လဲးစ် မံး (စ) ရၠာစး့ဘၢၣ် (စ) ’’ န့ၣ်လီၤႉ လၢခံ‚ ဖဲတၢ်ဆၢကတီၢ် ပူၤကွံာ် အနံၣ်ကယၤအလီၢ်ခံ‚ ပှၤသံကျံတဂၤ ဟံးန့ၢ်အ၀ဲ အတၢ်တဲဖးထီအဖျၢၣ်ဒီး တၢ်အံၤကဲထီၣ် ပစၢၤသွဲၣ်အတၢ်ထုးထီၣ် တၢ်လၢအမံၤဟူသၣ်ဖျါကတၢၢ်တခါ အတၢ်ဖံးတၢ်မၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤႉ တၢ်အံၤ တမၤကမၢကမၣ် ပှၤကဲၣ်ဆိးဘၣ်ႉ ဒ်တဘျီ ဟူကိၣ် စံးတ့ၢ်၀ဲအသိး‚ ‘‘တၢ်သံကျံပာ်ဖျါထီၣ်တၢ်လၢ တၢ်တဲဖျါအီၤလၢထးခိၣ်တသ့ ဒီး လၢတၢ်အံၤ အဖီခိၣ်‚ တလိၣ်စ့ၢ်ကီးလၢ ကဘၣ်အိၣ်ဘရၣ်အိၣ်ဘှီၣ်ဘၣ်လီၤ’’ႉ
ပှၤကွဲးထါစံးထီၣ်ပ့တၢၤသရၠာစးၣ်တဖၣ် ကတူၢ်လိာ်တၢ်အံၤလီၤႉ အ၀ဲသ့ၣ်အတၢ်သး၀ံၣ်ဒီး တၢ်ထုကဖၣ်တဖၣ် မၤပှဲၤပှၤလၢတၢ်သးတီ လၢတၢ်ပာ်ဖျါထီၣ်တၢ်လၢသးသမူတၢ်တူၢ်ဘၣ်လၢ တၢ်ဟးဆှဲးတသ့ဘၣ်တဖၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤႉ အ၀ဲသ့ၣ်ထိးဘၣ် ပှၤလၢ တၢ်လီၢ်အါတီၤ ဒီးပထံၣ်ဘၣ်တၢ်ကီတၢ်ခဲလၢ ကလဲၤနုာ်ဘၣ်တၢ်န့ၣ်လီၤႉ အဒိ လၢ စံး ၆း၆ အပူၤ‚ စီၤဒၤ၀ံး ကိးပသူထီၣ်လၢ တၢ်ဘှံးယသးလၢ ယကအုကစွါအဃိ‚ ယမၤထီၣ်ဖီ ယလီၢ်မံကိးမုၢ်နၤဒဲး ဒီးယမၤပှံၢ်လီၤယလီၢ်မံလၢ ယမဲာ်ထံန့ၣ်လီၤ’’ႉ
တၢ်ဂ့ၢ်လၢ အမ့ၢ်တၢ်ဒ်တၢ်ပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်တီတီအံၤ‚ ပၣ်ဃုာ်စ့ၢ်ကီးဒီး တၢ်သး၀ံၣ် ဒုးဆူၣ်ထီၣ်ပှၤသး‚ ဟ့ၣ်ပှၤတၢ်ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါဖးဒိၣ်န့ၣ်လီၤႉ တၢ်အံၤ ကွဲမုာ်ပှၤ ဒ်သိးပကဟဲစိာ်ပတၢ်ပျံၤတၢ်ဖုးတဖၣ်ဆူ ကစၢ်ယွၤအအိၣ်‚ လၢအမ့ၢ် ကစၢ် လၢ အတူၢ်လိာ်ပှၤလၢအအိၣ်လၢတၢ်မၤမုာ်ထီၣ်ဒီးတၢ်မၤစၢၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤႉ အ၀ဲဖိးဟု ပှၤ‚ လၢပသးဒီဖျၢၣ် တၢ်ကိးထီၣ်အီၤတီတီန့ၣ်လီၤႉ
တၢ်သံကျံဟ့ၣ်ပှၤတၢ်သ့တၢ်ဘၣ် ဒ်သိးကပာ်ဖျါထီၣ် ပတၢ်ကလၢၢ်ဘၣ်တဖၣ် ဖဲတၢ်ကတီၢ်ကီခဲလၢပဂီၢ် လၢပကပာ်ဖျါထီၣ်တၢ်လၢတၢ်ကတိၤအဖျၢၣ်ဘၣ်ဆၣ်‚ ဖဲလၢ တၢ်ပာ်ဖျါအံၤ မ့ၢ်ဘၣ်တၢ်သး၀ံၣ်ထီၣ်‚ ထုကဖၣ် (မ့) တၢ်ကိးထီၣ်လၢ သးကံၢ်ပူၤ ဘရၣ်ဘရၣ်ဘှီၣ်ဘှီၣ်‚ ပကစၢ်ယွၤဟဲတုၤအိၣ်ပှၤဆူ တၢ်လီၢ်လၢအယိာ်ကတၢၢ်တဖၣ်လၢပသးကံၢ်ပူၤဒီး ဟ့ၣ်ပှၤလၢအ၀ဲအတၢ်ဃူတၢ်မုာ်န့ၣ်လီၤႉ