တၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်တဖၣ်အတၢ်ဟ့ၣ်
ရဲး အဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခံဂၤ (The Wright brothers) မၤနၢၤဝဲ ၦၤကညီအတၢ်သးအိၣ် ပၢဆှၢလဲၤတၢ်လၢကဘီယူၤဘၣ်ဆၣ်, အဝဲသ့ၣ် အတၢ်လဲၤကျဲဆူတၢ်မၤနၢၤအဂီၢ်န့ၣ် တမ့ၢ် တၢ်အညီနီတဘျီဘၣ်. တၢ်တကဲထီၣ်လိၣ်ထီၣ်တဖၣ်လၢ တၢ်ဂံၢ်ထီၣ်ဒွးထီၣ်တလၢာ်, တၢ်နံၤဘၣ်ဖၣ်လဲႇ ကျိၣ်စ့တၢ်ကီတၢ်ခဲႇ ဒီးအဒီပုၢ်ဝဲၢ်တဂၤ ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးနးနးကလဲာ် ဘၣ်ဆၣ်, တၢ်ကီတၢ်ခဲလၢ အဘၣ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဝဲတဖၣ်န့ၣ် ဆိကတီၢ်ဝဲ ၦၤဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခံဂၤအံၤတန့ၢ်ဘၣ်. အီၣ်ဘ့ ရဲး (Orville Wright) ပာ်သူၣ်ပာ်သးဝဲလၢႇ “တၢ်လၢကလံၤ အဂၢၢ်န့ၣ် ထိၣ်တယူၤဝဲဒၣ် နီတဘ့ၣ်ဘၣ်” န့ၣ်လီၤ. ၦၤကွဲးၦၤကညီအသးသမူအဂ့ၢ်, ဒ့ဘ့း မဲးခီလၣ် (David McCullough) ပာ်ဖျါဝဲအတၢ်ထံၣ်လၢ, တၢ်ကီတၢ်ခဲစံးတၢ်န့ၣ် “ဘၣ်တဘျီဘျီ မ့ၢ်တၢ်လိၣ်ဘၣ်နီၢ်နီၢ်လၢ ကစိာ်ထီထီၣ်နၤ” သ့ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. မဲးခီလၣ် စံးဝဲဒၣ်လၢ, “အဝဲသ့ၣ်အတၢ်သူၣ်ခုသးခုန့ၣ် တမ့ၢ်တၢ်လဲၤတုၤဆူ ကစၢၢ်ဒီခိၣ်လိၤဘၣ်.မ့မ့ၢ် တၢ်လဲၤထီၣ်ဝဲကစၢၢ်” န့ၣ်လီၤ.
တၢ်မၢဖိ စီၤပ့းတရူး သိၣ်လိဝဲ သူၣ်ဂ့ၢ်သးကျိၤအတၢ်သိၣ်တၢ်ဘျၢဒ်သိးအံၤဆူ လၢသီတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်, လၢအဘၣ်တၢ်မၤအၢမၤနးတဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ၁ ပ့း ၄:၁၂…
ပျဲလဲၤယပှၤဂီၢ်မုၢ်တဖၣ်
တၢ်ဂီၤတ့ခဲၣ် “ပျဲလဲၤယပှၤဂီၢ်မုၢ်တဖၣ်” တဘ့ၣ်အံၤ ဘၣ်တၢ်တ့ခဲၣ်အီၤလၢ အ့ၣ်ရိၣ် ဒီးကလး (Aaron Douglas) န့ၣ်လီၤ. ဒီးကလး စူးကါဝဲ တၢ်အလွဲၢ် အဂီၤဃဲး, အလါ, ဒီးထူအလွဲၢ်လၢအဖျါဆဲးကပီၤဒိၣ်, ဒီးတ့ခဲၣ် အၤဖရံကၣ် (African) အလုၢ်အလၢ်, ဒ်သိးကပာ်ဖျါထီၣ် လံာ်စီဆှံအတၢ်တဲပူ ဘၣ်ဃးဒီးစီၤမိၤရှ့အဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဂီၤအံၤ ဘၣ်တၢ်ဒုးဘၣ်ထွဲလိာ်အသးဒီးအမဲရကၤသူဖံးဖိတဖၣ် ထုးဂံၢ်ထုးဘါလၢ ကဒိးန့ၢ် တၢ်သဘျ့, ဒီးတၢ်စံၣ်ညီၣ်တီအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.
တၢ်ဂီၢ်တ့ခဲၣ်တဘ့ၣ်အံၤ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ ကစၢ်ယွၤ လီၣ်ဖျါထီၣ်အသးလၢ စီၤမိၤရှ့ ခီဖျိ မ့ၣ်အူ အီၣ်တပှိာ်တလိၣ်အပူၤ, ဒီးဒုးနဲၣ်ဝဲလၢယွၤသ့ၣ်ညါ ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် တူၢ်ဘၣ်ခီၣ်ဘၣ် တၢ်ကီတၢ်ခဲလၢ ကီၢ်အဲၤကူးပတူးအပူၤန့ၣ်လီၤ. ပှၤလၢ အတ့ခဲၣ်တၢ်ဂီၤတဂၤအံၤ စူးကါဝဲ တၢ်ကပီၤတဘိ, ဒ်သိးကပာ်ဖျါထီၣ် ယွၤအတၢ်ကစီၣ်, ဖျါဖဲ ၂ မိၤ ၃:၁၀ အပူၤ, “ခဲကနံၣ်အံၤဟဲ, ဒီးယကမၢလီၤနၤဆူဖၤရိၤအအိၣ်, ဒ်သိးနကဒုးဟးထီၣ် ယပှၤဂီၢ်မုၢ်, ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိ, လၢအဲၤကူပတူးအပူၤန့ၣ်လီၤ.”
တၢ်ဂီၤတ့ခဲၣ် “ပျဲလဲၤယပှၤဂီၢ်မုၢ်တဖၣ်”…
လၢယွၤအဂီၢ်, သၣ်ထီၣ်ဝဲဒၣ်အဖၢမုၢ်
တၢ်တဲလၢပျၢၤတယုၢ်အပူၤန့ၣ်, ပိာ်မုၣ်တဂၤ စူးကါဝဲ ဝၣ်တဘိ, ဒီးအစိးခံကပၤန့ၣ် ဘျးလီၤစဲၤ ထံစဲၤခံဖျၢၣ်- တဖျၢၣ်န့ၣ်အသီ, ဒီးအဂၤတဖျၢၣ်န့ၣ်အလီၢ်လံၤ အိၣ်ဒီးအပူၤထူၣ်ဖျိတဖၣ်, ဒီးလဲၤဝံဒၢၣ်ထံလၢထံကျိၤကိးနံၤဒဲးန့ၣ်လီၤ. ဖဲအဝဲလဲၤဒၢၣ်ထံ, ဒီးဟဲက့ၤတုၤလၢ အဟံၣ်န့ၣ် ထံစဲၤအသီတဖျၢၣ်န့ၣ် ထံအိၣ်တ့ၢ်ဝဲပှဲၤပှဲၤဘၣ်ဆၣ်, မ့မ့ၢ်ထံဒၢအလီၢ်လံၤတဖျၢၣ်န့ၣ် ထံအိၣ်လီၤတဲာ်တ့ၢ်ဒၣ်တစဲးန့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ, ထံဒၢအလီၢ်လံၤန့ၣ် အသးတမုာ်ဝဲဒၣ်အဃိ, ဃ့ကညးဘၣ် ပိာ်မုာ်လၢ အဝံစိာ်ထံတဂၤန့ၣ်လီၤ. “ပိာ်မုၣ်န့ၣ် ဃၣ်က့ၤအသး, ဒီးနဲၣ်အစုဆူ ကျဲလၢအလဲၤဒၢၣ်ထံဒီကျိၤ, ဒီးသံကွၢ် ထံစဲၤအလီၢ်လံၤလၢ, “ဖီၣ်တဖၣ်လၢ နအိၣ်တၢ်ကျဲတကပၤ ဖီထီၣ်ဖးထီၣ်ဝဲန့ၣ် နထံၣ်ဧါ. မ့ၢ်လၢနလူၤန့ၢ်အီၤထံ ကိးမုၢ်နံၤအဃိ, ယတၢ်လဲၤတၢ်က့ၤအကျဲဆူထံကျိန့ၣ်, အိၣ်ပှဲၤဝဲဒီးတၢ်ဃံတၢ်လၤန့ၣ်လီၤ.”
ပအိၣ်မူအိၣ်ဂဲၤဝဲ ဖဲဟီၣ်ခိၣ်လၢ, အပာ်ဂံၢ်ပာ်ဘါ, ဒီးမၤလၤကပီၤ တၢ်လၢအသးစၢ်- တၢ်အသီလၢ အဂ့ၤ, အတၢ်လီၤတူာ်လီၤကာ်တအိၣ်, ဒီးတၢ်စူးကါအီၤန့ၢ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်, လံာ်စီဆှံ စံးဘၣ်ပှၤ ဆှဲဆှဲဖိလၢ တၢ်အဃံအလၤအမ့ၢ်အတီန့ၣ် အိၣ်ဟဲဝဲလၢ ပှၤသးပှၢ် လၢအဂံၢ်စၢ်ဘါစၢ်, ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ်, ကမ့ၢ်တၢ်လၢ အကၢ်ဘျဲးဟးဂီၤ, ကအိၣ်ဒီး တၢ်အပူၤဖျိတဖၣ်န့ၣ်လီၤ.…
တၢ်မၤဘၣ်လိာ်ဘၣ်စးက့ၤတၢ်ဒီးကစၢ်ယ့ၣ်ရှူး
တၢ်ဘိးဘၣ်သ့ၣ်ညါဝဲလၢ “ကဘီယူၤကလဲၤဆူ 'မိၤထံၣ်ကိ' ပီၣ်လဲၣ်က့ၣ်ကျီၤ (Montego Bay) န့ၣ်, အိၣ်ကတဲာ်ကတီၤအသးလံ” န့ၣ်လီၤ. ယမ့ၢ်ပှၤကတိၤတၢ်အခၢၣ်စး, ဘၣ်ဃးဒီးတီၤထီကၠိဖိတဖု, လၢကဘၣ်လဲၤဆူ ကီၢ် ကၠမ့ကၤ (Jamaica)န့ၣ်လီၤ. ဖဲယကထုးထီၣ် တၢ်ပျဲလဲၤထီၣ်ဆူ ကဘီယူၤအလိၤ, ဒီးလံာ်ပျဲခီကီၢ် (Passport) တဖၣ် လၢယချၢဝံထၢၣ်အပူၤန့ၣ်ဒီး, မ့ၢ်လၢယတထံၣ်ယလံာ်ပျဲခီကီၢ်လၢၤဘၣ်အဃိ, ယဖုးဘၣ်ယသးန့ၣ်လီၤ.
ယဘၣ်အိၣ်တ့ၢ်, ဒီးယပှၤတဖုန့ၣ် ဒိးထီၣ် ကဘီယူၤ, ဒီးဘၣ်လဲၤအတၢ်ဒၣ်ဝဲန့ၣ်လီၤ. ယကဒိးန့ၢ်က့ၤ ယလံာ်ပျဲခီကီၢ် အသီတဘ့ၣ်အဂီၢ်, ယဘၣ်ဂုာ်ကျဲးစၢၤမၤဝဲ, ၄ သီ အတီၢ်ပူၤန့ၣ်, ယသးဘၣ်ကိၢ်ဘၣ်ဂီၤဝဲဒၣ်ဒိၣ်မးန့ၣ်လီၤ. ယဘၣ်ကိး ကွဲၤဒီနၢ်အဘျီလၢအကယၤ, ယဘၣ်လဲၤဆူ ဝါရှၢၣ်တၢၣ် ဒံၣ်စံၣ် (Washington DC) အဝ့ၢ် ဘၣ်ဆၣ်, တၢ်လီၤဆီတအိၣ်လၢယဂီၢ်နီတမံၤအဃိ, ယဘၣ်က့ၤနီၣ်သိလ့ၣ်ဆူ ကရဲ ရဲးပ့း (Grand Rapids) အဝ့ၢ် လၢ ကီၢ်စဲၣ် မံးခၠံၣ်ကၣ် (Michigan), ဘၣ်ဆၣ်, လံာ်ပျဲခီကီၢ်အသီန့ၣ် ယတဒိးန့ၢ်ဒံးဘၣ်န့ၣ်လီၤ.…
တဘၣ်သးဟးဂီၤတဂ့ၤ
စဲး(တ)ယါ (Satya) မၤတၢ်ဖဲအတၢ်မၤလီၢ်အသီ ပှဲၤထီၣ် ခွံလါဝံၤ, အသးဟးဂီၤဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ဒ်ပှၤစူၢ်က့ၤနာ်က့ၤကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးတဂၤအသိး, လၢတၢ်ဘှါဆှဲ တၢ်ဂ့ၢ်ကီ, ဒီးလၢ တၢ်ဒုးနဲၣ်တၢ်ဖံးတၢ်မၤ အကျိၤအကျဲတဖၣ်အပူၤန့ၣ်, ကျဲးစၢးလူၤပိာ်ထွဲ ယွၤအတၢ်သိၣ်တၢ်ဘျၢတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်, တၢ်ဂ့ၢ်ကီဘၣ်ထွဲဒီးပှၤကညီတဖၣ် အိၣ်ဒံးဝဲအဖၢမုၢ်, ဒီးတၢ်ကရၢကရိအတၢ်ဖံးတၢ်မၤန့ၣ် တၢ်လဲၤထီၣ်လဲၤထီ အိၣ်ဒၣ်တဆံးတက့ၢ်န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ, အဝဲအဲၣ်ဒိးဆိကတီၢ် အတၢ်ဂုာ်ကျဲးစၢးဖံးတၢ်မၤတၢ်န့ၣ်လီၤ.
ဒ် စဲး(တ)ယါ အသးကလၢၢ်ဘၣ်ဝဲအသိးန့ၣ် နသးကလီၤဘှံးလီၤတီၤ သ့ၣ်သ့ၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဂုာ်ကျဲးစၢးမၤတၢ်န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်အဂ့ၤန့ၣ် နသ့ၣ်ညါဘၣ်ဆၣ်, နကမၤတၢ်ဆူညါအဂီၢ်, နသးကလၢၢ်ဘၣ်လၢ, နနီၢ်ခိ, နီၢ်သး အတၢ်ဂံၢ်တၢ်ဘါ ဆံးလီၤစှၤလီၤဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ကလၤ ၆:၉ ဒုးသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤပှၤ, တၢ်မၢဖိ စီၤပီလူးအတၢ်ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါ, စံးဝဲလၢ, "ပမၤတၢ်ဂ့ၤန့ၣ် မ်ပသုတလီၤဘှံးတဂ့ၤ, အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, ပမ့ၢ်တလီၤဘှံးဘၣ်ဒီး, တုၤအမုၢ်အလါဘၣ်ဒီး ပကကူးတၢ်" န့ၣ်လီၤ. အဝဲစူးကါ တၢ်ကတိၤဟ့ၣ်ဒိ ဘၣ်ဃးဒီးပှၤထူစံာ်ဖိန့ၣ်လီၤ. မ့ၢ်လၢကယဲၢ် ပှၤထူစံာ်ဖိတဂၤလၢ်လၢ်သ့ၣ်ညါဝဲလၢ, တၢ်သူၣ်တၢ်ဖျးအတၢ်မၤန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်မၤလၢအကီအခဲအဃိန့ၣ်လီၤ.
အဆၢဖိ ၈ စံးဘၣ်ပှၤ…
တၢ်လၢအညီ, ဒီးတၢ်လၢအကီ
မး(ခ) (Mark) မ့ၢ် တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သရၣ်သးစၢ်လၢ အိၣ်ဒီးတၢ်လဲၤထီၣ်လဲၤထီတဂၤန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဖဲမုၢ်တဂီၤန့ၣ်, အဖိခွါ အိၣ်ဝ့ၣ် (Owen) ထူလိာ်ကွဲဖျၢၣ်ထူဒီးအပၢ်အဆၢကတီၢ် လီၤဃံၤသံဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. မ့ၢ်လၢ အဖိသံဝဲအဃိ, မး(ခ) အသးလီၤသဘှံး, ဒီးအသူၣ်အုးသးအုးဝဲအဖၢမုၢ်ဘၣ်ဆၣ်, ခီဖျိလၢအတၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်အံၤ, ဒုးကဲထီၣ်အီၤ သရၣ်လၢ အအဲၣ်သူၣ်ကညီၤသးကညီၤတၢ်အဒိၣ်အအါတဂၤန့ၣ်လီၤ. ယသူၣ်အုးသးအုးဃုာ်ဝဲဒီးမး(ခ),ဒီးယဆိကမိၣ်ယဲလၢ တၢ်မၤကွၢ်တဖၣ်လၢ မး(ခ) အဂီၢ်န့ၣ်, ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ ဒ်သရၣ်ဖးဒိၣ် တိစၢၣ် (A.W. Tozer) အတၢ်ထံၣ်, လၢအမ့ၢ်, “တုၤတၢ်မၤနးမၤဖှီၣ်ပှၤတဂၤဂၤနးနးကလဲာ်မ့ၢ်တအိၣ်ဘၣ်န့ၣ်ဒီး, ယွၤကဆိၣ်ဂ့ၤအီၤဒိၣ်ဒိၣ်အါအါကသ့ဧၣ်” န့ၣ်လီၤ. တၢ်ကတူၢ်လိာ် တၢ်ထံၣ်အံၤအဂီၢ် ကီခဲဝဲဘၣ်ဆၣ် တၢ်ထံၣ်အံၤမ့ၢ်ဝဲတီဝဲန့ၣ်လီၤ.
ဘၣ်ဆၣ် တၢ်ဂ့ၢ်အံၤတမ့ၢ်တၢ်ယိယိဖိဘၣ်န့ၣ် ဖဲပမၤလိဘၣ် ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် အတၢ်ဟးထီၣ်လၢကီၢ်အဲၣ်ကူပတူးအဂ့ၢ်န့ၣ်ဒီး, ပကသ့ၣ်ညါ ကစၢ်ယွၤအကျဲအကပိၤလၢအိၣ်သဘံၣ်ဘုၣ်ဆးဃၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ယွၤ မၤပူၤမၤဖျဲး ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ်လၢ ကီၢ်အဲၤကူပတူး, ခီဖျိလၢကျဲအဘီၣ်အညီတဘိန့ၣ်လီၤ. ဒီး ၂ မိၤရှ့ ၁၃:၁၇ ပာ်ဖျါဝဲလၢ ယွၤစံးဝဲဒၣ်, "တုၤပှၤဂီၢ်မုၢ် ထံၣ်ဘၣ်တၢ်ဒုးတၢ်ယၤဒီး, ကပီၢ်ယၢ်လီၤက့ၤ ဘၣ်ဖုးအသး,…
တၢ်စးထီၣ်တၢ်အိၣ်မူအသီဒီးယွၤ
"မ့ၢ်နတၢ်ဒဲးဘးစိာ်ထီၣ် ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးဆူ ထူၣ်စုညါအလိၤဧါ" န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်သံကွၢ်လၢ ဒၢး(ချ)(Dutch) ပှၤတ့ခၠဲၣ်တၢ်ဂီၤ ရဲဘရဲး (Rembrandt) ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ, ဖဲအကတီၢ် ၁၆၃၃ နံၣ် တၢ်ဂီၤလၢ အတ့ခၠဲၣ်ဝဲအဂ့ၤကတၢၢ် “တၢ်ဝံာ်ထီၣ် ထူၣ်စုညါ” တဘ့ၣ်အပူၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်တ့ခၠဲၣ် ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးလၢ တၢ်ဂီၤအခၢၣ်သး, ဖဲတၢ်ဝံၣ်ထီၣ်ဆီလီၤ ထူၣ်စုညါလၢ အလီၢ်ဘၣ်အကျဲဘၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲပှၤလွံၢ်ဂၤ ဝံၢ်ဆီလီၤဝဲထူၣ်စုညါအကတီၢ်, အဝဲသ့ၣ်အကျါတဂၤန့ၣ် ဘၣ်တၢ်ပာ်ဖျါဝဲလၢ တၢ်ကပီၤအိၣ်ကဝီၤဃာ်ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးအပူၤန့ၣ်လီၤ. အဆ့ကူဆ့ကၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤဆီ, လီၤဂာ်ဝဲဒီး ရဲဘရဲး အစိၤဆၢကတီၢ်ဆ့ကူဆ့ကၤ, ဒီးသိးဝဲအခိၣ်သလုး လၢပှၤတ့ခၠဲၣ်တၢ်ဂီၤတဖၣ် ညီနုာ်သိးဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်မ့ၢ်ကွၢ် တၢ်ဂီၤတ့ခၠဲၣ်တဘ့ၣ်အံၤအပူၤ ဘူးဘူးတံၢ်တံၢ်န့ၣ်ဒီး, အမဲာ်သၣ်န့ၣ် ဖျါလီၤဂာ်ဒီး ရဲဘရဲး န့ၣ်လီၤ. အဝဲတ့ခၠဲၣ်ပာ်ဖျါထီၣ် အနီၢ်ကစၢ်ဒၣ်ဝဲန့ၣ် အဲၣ်ဒီးစံးဝဲလၢ “ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူး အတၢ်သံန့ၣ် ပာ်ဃုာ်ဒီးယတၢ်ဒဲးဘး” န့ၣ်လီၤ.
ဘၣ်ဆၣ်, ပှၤအိၣ်ဒံးဝဲတဂၤ ဖျါလီၤဆီဝဲစ့ၢ်ကီးန့ၣ်လီၤ. အဝဲဆ့ၣ်နီၤဝဲလၢ ကသ့ၣ်အလိၤ, ဒီးဖျါလၢအကွၢ်ဃီၤတၢ်လိၤလိၤဆူ တၢ်ဂီၤတ့ခၠဲၣ်အံၤအချၢန့ၣ်လီၤ. အက့ၢ်အဂီၢ်န့ၣ် ပှၤတနီၤထံၣ်ဝဲလၢ, ရဲဘရဲး…
လဲၤတၢ်ဒီးယွၤ
လၢအါနံၣ်အါလါ အတီၢ်ပူၤ, ဆူၣ်ချ့အပှၤကူၣ်သ့စဲၣ်နီၤတဖၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ တၢ်ဃ့ၢ်လိာ်ကွဲတၢ်န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်အကါဒိၣ်တမံၤလၢ ပှၤကညီသးဖျၢၣ် အသွံၣ်ကျိၤ (cardiovascular) အတၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်, ဖဲတၢ်အကတီၢ်တယံာ်ဒံးဘၣ်န့ၣ်, စဲအ့ၣ် အတၢ်ဃုထံၣ်န့ၢ်တၢ်အသီတဖၣ်, ပာ်ဖျါဝဲဒၣ်လၢ “တၢ်လဲၤလၢခီၣ်” (walking) စ့ၢ်ကီး အတၢ်ကဲဘျုးအိၣ်ဝဲအါမး လၢတၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ကီၢ်အမဲရကၤ တၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့ အဖၠၣ်စိမိၤ, ပာ်ဖျါဝဲလၢ, “ပှၤဒိၣ်တုာ်ခိၣ်ပှဲၤတဂၤ တနံၤန့ၣ် မ့ၢ်လဲၤတၢ် လၢအခီၣ်ခါ ၈၀၀၀, မ့တမ့ၢ် အါန့ၢ် ၈၀၀၀ န့ၣ်ဒီး, နံၣ်လၢအကဟဲ ဆံဆဲၣ်အတီၢ်ပူၤန့ၣ် အဝဲသ့ၣ် ကမၤစှၤလီၤဝဲ တၢ်သံအဂ့ၢ်အကျိၤ ကအါန့ၢ်ဒံး, ပှၤလၢအလဲၤဟးဝဲ တနံၤန့ၣ် ခီၣ်ခါ ၄၀၀၀ တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. “တၢ်လဲၤလၢခီၣ်” န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်ဂ့ၤလၢပဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.
လံာ်စီဆှံ အတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤတဖၣ်အပူၤ, "တၢ်လဲၤတၢ်" န့ၣ် ဘၣ်တၢ်စူးကါအီၤ ဒ်တၢ်ကတိၤဟ့ၣ်ဒိ, လၢအပာ်ဖျါ တၢ်ရ့လိာ်သးဒီးကစၢ်ယွၤန့ၣ်လီၤ. လံာ် ၁ မိၤရှ့ ၃:၈ စံးဘၣ်ပှၤ,…
တၢ်ဃုထံၣ်န့ၢ် တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီ
ဘၣ်မနုၤအဃိ, ပှၤကညီတဖၣ် ညီနုၢ်မၤကမၣ်တၢ်ဒၣ်လဲာ် နာ်ဝဲလၢ အဝဲသ့ၣ်မၤတၢ်န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်လၢအဘၣ်လီၤအဂ့ၢ်န့ၣ် ပှၤကွဲးလံာ်လဲၢ် ကၠူလံၣ်ယၤ ကၤလဲး (Julia Galef) ကွၢ်ထံဆိကမိၣ်ဝဲ, ဒီးစံးဝဲဒၣ်လၢ တၢ်ဂ့ၢ်အံၤန့ၣ်, ဘၣ်ထွဲလိာ်အသးဒီး ပှၤသုးဖိအတၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သး အဂၢၢ်အကျၢၤ (Soldier Mindset) န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဂ့ၢ်ကီအံၤ ထီဒါလိာ်အသးဒီး တၢ်လၢပသ့ၣ်ညါတ့ၢ်, နာ်တ့ၢ်တၢ်တဖၣ်န့ၣ်ဒီး, တၢ်ပျံၤတၢ်ဖုးအိၣ်ထီၣ်ဝဲအဃိ, ပညိၣ်ပာ်ဖှိၣ်ဝဲလၢ တၢ်ကဒီတဒၢ တၢ်ဂ့ၢ်ကီတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. မ့မ့ၢ် သးစၢ်လၢ အဃုသ့ၣ်ညါ မၤလိတၢ်တဂၤ အတၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သး (Scout Mindset) န့ၣ်, လၢတၢ်ဒီတဒၢတၢ်ပျံၤတၢ်ဖုးအလီၢ်န့ၣ် အဝဲ လူၤဃုထံၣ်န့ၢ် တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီနီၢ်နီၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီလၢ ပကတူၢ်လိာ်အီၤကီမ့ၢ်ဂ့ၤ, တၢ်လၢတမုာ်တလၤဒၣ်လဲာ်မ့ၢ်ဂ့ၤ, တၢ်လၢအလီၤသးဘၣ်အၢမ့ၢ်ဂ့ၤ တၢ်ပာ်သး တမံၤအံၤ တသ့ဖဲအသ့န့ၣ် ဂုာ်ကျဲးစၢး ဃုသ့ၣ်ညါတၢ်, ဒီးမၤနၢ်ပၢၢ်အသးန့ၣ်လီၤ. ပှၤလၢအအိၣ်ဒီးသးတမံၤအံၤန့ၣ် အိၣ်ဒီးတၢ်ဆီၣ်လီၤသး လၢအဃုသ့ၣ်ညါနၢၢ်ပၢၢ်အါထီၣ်တၢ် ဆူညါ ကွ့ၢ်ကွ့ၢ်န့ၣ်လီၤ.
ကၤလဲး အတၢ်ထံၣ်အံၤ ဒုးသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤပှၤ, ဒ်သိးဒီးပှၤစူၢ်က့ၤနာ်က့ၤတၢ်ဖိတဖၣ် ကအိၣ်ဒီးတၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သးတမံၤဃီဒ်သိးအံၤန့ၣ်လီၤ.…
ယွၤကမၤတၢ်
အဲၣ်ရ့ (Erin) မ့ၢ်ဝဲဒၣ် စရ့မုၣ်တဂၤ, ဒီးထီဘိန့ၣ် မၤဝဲအတၢ်မၤ အဂ့ၤကတၢၢ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် တုၤတၢ်ပာ်ဒ့ၣ်ပာ်ကမၣ်အီၤလၢ မၤတၢ်တတီတလိၤအဃိ, ဒီးဖဲလၢတၢ်သမံသမိးအီၤအကတီၢ်န့ၣ် ဘၣ်တၢ်ဆိကတီၢ်ကွံာ်အတၢ်မၤ, တစိၤတလီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဒ်သိးကထီဒါဝဲ ပှၤလၢအပာ်ဒ့ၣ်ပာ်ကမၣ်အီၤအဂီၢ်, ပာ်လီၤအသးလၢကဟးထီၣ် တၢ်မၤဘၣ်ဆၣ်, ပှၤဟ့ၣ်ကူၣ်အီၤလၢ ကအိၣ်ခိးကွၢ်ဒံးဝဲ တစိၤတလီၢ်န့ၣ်လီၤ. ပှၤစံးဘၣ်အီၤလၢ "နမ့ၢ်ဟးထီၣ်တၢ်မၤန့ၣ်ဒီး, ပှၤကစံးလၢနတၢ်ကမၣ်အိၣ်အဃိ" န့ၣ်လီၤ. ဒီးအဲၣ်ရ့ အိၣ်ခိးကွၢ်ဝဲ, ဒီးဃ့ထုကဖၣ် ကစၢ်ယွၤ လၢကဒိးန့ၢ် တၢ်စံၣ်ညီၣ်တီအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. လါတဖၣ်ပူၤကွံာ်ဝံၤန့ၣ်ဒီး, ဖျါလၢအတၢ်ကမၣ်တအိၣ်ဘၣ်န့ၣ်လီၤ.
စီၤယိၤဟၣ်မၢ်ကူး တူၢ်ဘၣ်ဝဲဒ်သိးအံၤ, ဖဲလၢ စီၤပီလူး ပာ်တ့ၢ်အီၤလၢတၢ်စိာ်ဆှၢတၢ်သးခုကစီၣ်အတၢ်မၤန့ၣ်လီၤ. နီၢ်နီၢ်န့ၣ်, မၤ ၁၅:၃၇-၃၈ ပာ်ဖျါဝဲလၢ ပှၤသးစၢ်တဂၤအံၤ, ပာ်တ့ၢ်ဆိအဝဲသ့ၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ကပီၢ်ယၢ်လီၤက့ၤအသးသ့ၣ်သ့ၣ်လၢတၢ်ဂ့ၢ်အံၤအဃိ, ဒီးမုၢ်လၢ်ဝဲလၢ, တၢ်သးခုကစီၣ်အတၢ်လဲၤတဘျီအံၤန့ၣ် ကလဲၤဘၣ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. စီၤမၢ်ကူး တူၢ်ဘၣ်ဝဲလၢ, စီၤပီလူး န့ၣ် တစံၣ်ညီၣ်တီအီၤဘၣ်. ပှၤလၢအနာ်အီၤန့ၣ် မ့ၢ်ဒၣ်ထဲ စီၤဘၤနါဘၤ တဂၤဧိၤန့ၣ်လီၤ.
အါနံၣ်အါလါ လဲၤပူၤကွံာ်ဝံၤန့ၣ်ဒီး, စီၤပီလူး…