အိၣ်ဘှီၣ်ကလာ်

လၢထံကမါဒၢးဖးဒိၣ်လီၤဆီအပူၤ ယနီၢ်ကစၢ်န့ၣ် ထီၣ်ဖီလၢထံဖီခိၣ်မုာ်မုာ်ခုၣ်ခုၣ်, ဒီးဒၢးန့ၣ် ခံးလီၤဝဲႇ ဒီးတၢ်ဒ့လၢအသီၣ်ကပုာ်လုးဖိန့ၣ် အကလုၢ်ဘှ့ၣ်ထီၣ်ဝဲလီၤ. ယဖးဘၣ်လၢ ထံကမါဒၢး ဖးဒိၣ်လီၤဆီတဖၣ်အံၤ မၤစၢၤဒုးအိၣ်ထီၣ် တၢ်မၤမုာ်ထီၣ်က့ၤ ပသးအတၢ်ဝံဃၢ ဒီးတၢ်ဘၣ်ယိၣ် ဘၣ်ဘီတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် တၢ်မၤအသးဒ်သိးအံၤန့ၣ် ယတကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဘၣ် နီတဘျီ ဘၣ်န့ၣ်လီၤ. လီၤဂာ်ဒ် ဟီၣ်ခိၣ်အတၢ်သဘံၣ်သဘုၣ်တဖၣ်အိၣ်ကတီၢ်, ဒီးယနၢ်ဟူဘၣ်က့ၤ ယတၢ်ဆိကမိၣ်အယိာ်ကတၢၢ်တဖၣ် ဖျိဖျိဖျါဖျါန့ၣ်လီၤ. ယလဲၤခီဖျိဘၣ်ဒ် တၢ်က့ၤဘၣ်လိာ်ဘၣ်စး, ဒိးန့ၢ်ဘၣ်ဂံၢ်ဘါသီ, ဒီးဒုးသ့ၣ်နီၣ်က့ၤယၤလၢ တၢ်လၢတၢ်အိၣ်ဘှီၣ်ကလာ်န့ၣ် အိၣ်ဒီးအစိကမီၤန့ၣ်လီၤ.

ဒ်သိးပကဘှါဆှဲ ပတၢ်ဂ့ၢ်ကီတဖၣ်လၢတနံၤဘၣ်တနံၤအဂီၢ်န့ၣ်, ကစၢ်ယွၤမၤသီထီၣ်က့ၤ ပဂံၢ်ဘါ, ဒီးဟ့ၣ်ပှၤတၢ်ကူၣ်သ့လၢပလိၣ်ဘၣ်တဖၣ်န့ၣ်အဃိ, ပအိၣ်ဘှံးမုာ်မုာ်ခုၣ်ခုၣ်, ဒီးပအိၣ် ဘှီၣ်ကလာ်လၢယွၤအမဲာ်ညါသ့ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. စံး ၃၇:၇ စံးဝဲလၢ ဖဲပအိၣ်ဘှီၣ်ကလာ်, မၤဘှ့ၣ် မၤဘှီၣ်တၢ်အသီၣ်, ဒီးလၢပတၢ်အိၣ်မူအပူၤ ပမ့ၢ်မၤပျီကွံာ် တၢ်လၢအမၤဒံဝ့ၤဒံဝီၤပသးတဖၣ်န့ၣ်ဒီး ကစၢ်ယွၤကဒုးဆူၣ်ထီၣ်က့ၤပဂံၢ်ပဘါ ဒ်သိးပနၢ်ဟူဘၣ် ယွၤအကလုၢ်ကပုာ်လုး, ဖျိဖျိဖျါဖျါ ကသ့ အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.

တၢ်မၤမုာ်မၤဂၢၢ်သးအတၢ်သ့ၣ်ညါဒၢးလီၤဆီဒ်သိးအံၤတဖၣ် မ့ၢ်တၢ်အိၣ်ဘှ့ၣ်အိၣ်ဘှီၣ်အလီၢ် အက့ၢ်အဂီၤတမံၤဘၣ်ဆၣ် ဒ်သိးပကရ့ဒီးအီၤအဂီၢ် ကစၢ်ယွၤဟ့ၣ်ၦၤ ကျိၤကျဲကဆှီဒီဖိတဘိ…

တၢ်ဃုထၢဆိလၢ ကစၢ်ယွၤအတၢ်အိၣ်ဒီးပှၤ

ဖဲ၂၀၀၉နံၣ်, လၢစတဲ(န)ဖီးဖၠၣ်စိမိၤန့ၣ် ပှၤဃုမၤလိသ့ၣ်ညါတၢ်တဖု,မၤကွၢ်ဝဲကၠိဖိ ၂၀၀ဘျဲၣ် လၢစဲအ့ၣ်တၢ်မၤကွၢ်ဘၣ်ထွဲဒီး တၢ်ဆီတလဲမၤတၢ်ဖံးတၢ်မၤဒီး တၢ်သ့မၤနီၣ် တၢ်လၢခိၣ်နူာ်အတၢ်မၤခံထံၣ်န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်ကမၢကမၣ်အပူၤ တၢ်မၤလၢ အစဲဟဲဖျါထီၣ်လၢကၠိဖိတဖၣ် လၢအထံၣ်သ့ၣ်ညါလီၤအသး ဒ်အမ့ၢ် ပှၤမၤတၢ်သ့တၢ်အါမံၤ လၢတၢ်ဆၢကတီၢ်တဘျီဃီ အပတီၢ်အပူၤတဖၣ်န့ၣ် တၢ်အိၣ်အသးမၤအသးတဖၣ် လၢအဝဲသ့ၣ် အဂီၢ် အၢန့ၢ်နးန့ၢ် ဒ်ကၠိဖိလၢ အမၤတၢ်တမံၤဝံၤမး မၤဝဲအဂၤတမံၤတဖၣ် န့ၣ်လီၤ. ကၠိဖိလၢ အမၤတၢ်အါမံၤ အါမၠိတဖၣ်န့ၣ် တၢ်ဂ့ၢ်ကီအိၣ်ဝဲလၢ ကပာ်ပညိၣ်ဆိကမိၣ်တၢ်ဖံးတၢ်မၤထဲတမံၤအဂီၢ်ဒီး တၢ်ကပဲာ်ဖးတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤတဖၣ်လၢ တၢ်ဖံးတၢ်မၤအဂီၢ် ကီခဲဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ကပာ်ပညိၣ် ဆိကမိၣ်ထံ တၢ်ဖံးတၢ်မၤတမံၤဧိၤအဂီၢ် ပသးမ့ၢ်ဒံဝ့ၤဒံဝီၤန့ၣ် တၢ်မၤအသးအံၤ ကဲထီၣ်တၢ်တၤတၢ်လၢ ပဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.

ဖဲကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးလဲၤဆူ နီၢ်မၤရံဒီးနီၢ်မၢ်သၤအဟံၣ် အဆၢကတီၢ်, လူၤ ၁၀:၄၀ ပာ်ဖျါဝဲလၢ "မ့မ့ၢ် နီၢ်မၢ်သၤန့ၣ် လၢအတၢ်မၤအါအဃိ ဒီးအသးကိၢ်ထီၣ်" ဝဲဒၣ် အဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. အဆၢဖိ ၃၉-၄၂ အပူၤ စံးဘၣ်ပှၤ မ့မ့ၢ် နီၢ်မၢ်သၤ အဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ် နီၢ်မၤရံတခီ, ဃုထၢဝဲလၢ…

တၢ်ကလုၢ်အစိကမီၤ

လၢတၢ်စံၣ်စိၤတဲစိၤအပူၤ တၢ်ကတိၤလီၤတၢ်ဆူကမျၢၢ်အအိၣ် လၢအစိကမီၤဒိၣ်ကတၢၢ် မ့ၢ်ဝဲခိၣ်နၢ်တဖၣ်လၢ အသူဝဲဒၣ်အကလုၢ်လၢ ကဟဲစိာ် တၢ်လဲလိာ် လၢအဂ့ၤတကပၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ဆိကမိၣ်ကွၢ် ဖရဲးဒရ့း ဒီးကလဲးစ် (Fredreick Douglass), မ့ၢ်ၦၤလၢအကတိၤတၢ် ဘၣ်ဃး တၢ်မၤကတၢၢ် တၢ်မၢကဲကုၢ် ဒီးတၢ်အိၣ်မူလၢတၢ်သဘျ့အဂ့ၢ် လၢအဒုးထိၣ်ဂဲၤထီၣ် တၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤ လၢကမၤစၢၤမၤကတၢၢ်ကွံာ် တၢ်မၢကဲကုၢ်လၢကီၢ်အမဲရကၤန့ၣ်လီၤ.

အဝဲမ့ၢ်ဃုထၢလၢ ကအိၣ်ဘှ့ၣ်ဝဲန့ၣ် တၢ်ကမၤသးဒ်လဲၣ်. ပဝဲကိးဂၤ ပအိၣ်ဒီး တၢ်သ့တၢ်ဘၣ်လၢ ပကသူပကလုၢ်လၢ ကဒုးထိၣ်ဟူးထိၣ်ဂဲၤထီၣ်သးသဟီၣ် ဒီးမၤစၢၤၦၤဂၤ ဘၣ်ဆၣ် တၢ်ပျံၤတၢ်ဖုး လၢပကဘၣ် ကတိၤတၢ်အံၤ မ့ၢ်တၢ်လၢ အလီၤဘၣ်ယိၣ် တုၤဒၣ်လဲာ် တၢ်မၤအသးဒ်တၢ်စှီၤတံၢ်ဃးပှၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲတၢ်ပျံၤတၢ်ဖုးအံၤ ဒိၣ်ဘၢၦၤအဆၢကတီၢ်န့ၣ်, ပကွၢ်ထီၣ်တၢ်ဆူယွၤအိၣ်သ့, လၢအမ့ၢ် ပဂံၢ်ထံးလၢတၢ်ကူၣ်သ့ဒီး ကဟ့ၣ်ၦၤတၢ်ဂံၢ်တၢ်ဘါန့ၣ်လီၤ.

ဖဲကစၢ်ယွၤကိး ဝံယံးရမံယၤ ဒ်သိးကကဲထီၣ် ဝံတဂၤ လၢထံကီၢ်တဖၣ်အဂီၢ်အခါ, အဝဲအသးဒ့ဒီသတူၢ်ကလာ် လၢအတၢ်သ့တၢ်ဘၣ်အဖီခိၣ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲကိးပသူထီၣ်, “ယကတိၤတၢ်တသ့ဘၣ်. ယမ့ၢ်ဖိသၣ်တဂၤလီၤ” (ယံး ၁:၆). ဘၣ်ဆၣ် ယွၤတပျဲ ဝံယံးရမံယၤအတၢ်ပျံၤတၢ်ဖုး…

တၢ်နာ် အတၢ်စံၣ်ခီ

ဖဲယကတဲာ်ကတီၤယသးလၢ ယကဒိးပျံၤမူဖးဖီပျံၤ(Zip Line) လၢအအိၣ်ဖဲ ကီး စ့းလူးစံယၤ (St. Lucia) လၢ ပီၣ်လဲၣ်ခါရ့းဘံၣ်ယၢၣ်(Caribbean) တၢ်ကိၢ်လီၢ်ကဝီၤ တၢ်စူၤသ့ၣ်ၦၢ်အခါ တၢ်ပျံၤတၢ်ဖုးအိၣ်ၦဲၤလၢယသးပူၤန့ၣ်လီၤ. တချုးယစံၣ်လီၤလၢစိၤမိၤခိၣ်အခါ တၢ်သ့ၣ်ညါလၢ တၢ်တဘၣ်လိာ်ဘၣ်စးတဖၣ်ကဲထီၣ်သ့ဝဲန့ၣ် ဟဲပၢၢ်ထီၣ်ဝဲလၢယသးပူၤန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် လၢယကဃာ်ကဒါက့ၤယသးအဂီၢ် ကျဲၤစှၤဝဲဒၣ်အဃိ ယထဲးဂံၢ်ထဲးဘါ ဒီးယပျဲၤလီၤယသးန့ၣ်လီၤ. ယလီၤတဲာ်လၢ သ့ၣ်ၦၢ်အစိးနါ, ဒီးယပလၢၢ်ဘၣ်လၢယလဲၤတၢ်လၢ ကလံၤကျါချ့သဒံး, လဲၤခီဖျိသ့ၣ်ထူၣ်လါဟ့သ့ၣ်တဖၣ် အကဆူး, ကလံၤအူဘၣ် ယခိၣ်သူအဘိတဖၣ်အခါန့ၣ် ယတၢ်ဘၣ်ယိၣ်ဘၣ်ဘီတဖၣ် စှၤလီၤကယီကယီန့ၣ်လီၤ. ဖဲယပျဲလီၤယသးလၢ ကလံၤကျါ ဒီးပျဲဟီၣ်ခိၣ်အတၢ်ထုးဃၢစိာ်ဆှၢယၤအခါ, ယထံၣ်ဘၣ်စိၤမိၤခိၣ် လၢယကဘၣ်လဲၤတုၤဝဲန့ၣ် ဖျါဂ့ၤထီၣ်တစဲးဘၣ်တစဲး ဒီးလၢတၢ်အိၣ်ပတုာ်ကဖီလီအပူၤ ယသ့ၣ်ညါလၢ ယလဲၤတုၤဂ့ၤဂ့ၤဘၣ်ဘၣ်န့ၣ်လီၤ.

ဆၢကတီၢ်လၢယအိၣ်လၢ မူဖးဖီပျံၤအဖီခိၣ်န့ၣ် ဒုးထံၣ်မှံယၤ တၢ်ဆၢကတီၢ်လၢကစၢ်ယွၤ မၢပမၤတၢ်မၤႇ တၢ်ဂုာ်ကျဲးစၢးအသီလၢအတၤၦၤန့ၣ်လီၤ. ယွၤအကလုၢ်ကထါသိၣ်လိၦၤ ဒ်သိးပကနာ်ယွၤဒီး ဖဲ ကတိၤ ၃:၅ စံးဘၣ်ပှၤလၢ “ပသုတသန့ၤပသးလၢ ပတၢ်ကူၣ် တၢ်ဆးဒၣ်ဝဲတဂ့ၤ”, ဖဲလၢ ပသးဒ့ဒီဒီး ပတသ့ၣ်ညါ တၢ်လီၤတံၢ်လီၤဆဲးအခါန့ၣ်လီၤ.…

မၤဘၣ်လိာ်ဖိးဒ့က့ၤ တၢ်ရ့လိာ်မုာ်လိာ်တဖၣ်

ဖဲလၢပမ့ၢ်ဒံး ပှၤသးစၢ်န့ၣ် ယၤဒီး ယဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ် အ့ၣ်လိာ်သးတလီၢ်လီၢ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်တဘျီန့ၣ် အိၣ်ထီဝဲလၢ ယတၢ်သ့ၣ်နီၣ်အပူၤလီၤ. ဖဲပကိးဃါလိာ်သးယၢ်ခီယၢ်ခီဒီး တဲဆါလိာ် ပသးဝံၤန့ၣ် အဝဲတဲတၢ်တမံၤ ဖဲအကတီၢ်န့ၣ် လၢဖျါလၢယပျၢ်အတၢ်ကမၣ် တန့ၢ်ဘၣ်လီၤ. ယဖံပာ်သူၣ်ပာ်သးလၢ ပတၢ်သးဒိၣ်လိာ်ပသး လၢဒိၣ်ထီၣ်န့ၣ် အဝဲဒုးသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်ပှၤလၢ ပအိၣ်ဒီးပမူပဒါလၢ ပဘၣ်အဲၣ်လိာ်ပသးကဒဲကဒဲလီၤ. အဝဲစံး “ယွၤဟ့ၣ်နၤနဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ထဲတဂၤ ဒီးနကြၢးဒုးနဲၣ် တၢ်ဘျုးတၢ်ဖှိၣ်လၢ တဂၤဒီးတဂၤအဘၢၣ်စၢၤလီၤ.” ဖဲယဃ့ယွၤလၢ ကမၤပှဲၤပှၤဒီးတၢ်အဲၣ်န့ၣ် အဝဲမၤစၢၤပှၤဒ်သိး ပကအၢၣ်လီၤပသးလၢ တဂၤဒီးတဂၤ ပမၤကမၣ်ဘၣ်တၢ်ဒီး ပဘၣ်ပျၢ်လိာ်ပသး ပတၢ်ကမၣ်လီၤ.

ပဟံးဃာ် တၢ်သးခၣ်ဒီး တၢ်သးဒိၣ်န့ၣ်ညီမး, ဘၣ်ဆၣ် ကစၢ်ယွၤ သးအိၣ်လၢ ပကပလၢၢ်လီဖျိဘၣ်သးအတၢ်ဃူတၢ်ဖိး လၢအဟ့ၣ်ဝဲ ဖဲပဃ့တၢ်လၢအီၤလၢ ကမၤထူၣ်ဖျဲး ပှၤလၢ တၢ်သူၣ်ဒိၣ်သးဖျိးဒီး တၢ်သူၣ်တမံၤသးတမံၤန့ၣ်လီၤ(အ့း ၄:၃၁). လၢပကဂုာ်ဟံးဃာ် တၢ်သးပလၢၢ်ဘၣ်ဒ်န့ၣ်တဖၣ်အလီၢ်, ပကြၢးကွၢ်ထီၣ်ဆူခရံာ် ဟ့ၣ်တၢ်အဒိဘၣ်ဃး တၢ်ပျၢ်တၢ်ကမၣ်လၢ အိၣ်ဟဲဝဲလၢ တၢ်အဲၣ်ဒီးတၢ်ဘျုးတၢ်ဖှိၣ်အလီၢ်လီၤ. ဂုာ်မၤန့ၢ် “တၢ်ဝံသးစူၤလိာ်သးဒီး သူၣ်ကညီၤသးကညီၤလိာ်သး” ဒီးပျၢ်လိာ်သကိးပသး ဒ်ယွၤအိၣ်လၢခရံာ်အပူၤ…

ဃုထံၣ်န့ၢ် တၢ်ဂံၢ်တၢ်ဘါလၢယွၤအအိၣ်

ခရ့းရှဲၣ် ဖူလံးစံး(Christian Pulisic) မ့ၢ်ပှၤလိာ်ကွဲဖျၢၣ်ထူတဂၤ ဒီးဘၣ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဝဲ နီၢ်ခိတၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးအါဘျီအဃိ ကဲထီၣ် တၢ်ကီတၢ်ခဲ လၢတၢ်လုၢ်အီၣ်အသးသမူ အတၢ်ဖံးတၢ်မၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲအသ့ၣ်ညါဝဲဒၣ်လၢ ပှၤကလိာ်ကွဲဝဲ “Champions League semifinals”အဂီၢ် ပှၤကဘၣ်စးထီၣ်လိာ်ကွဲတၢ်ဖိတဖၣ်အကျါ အမံၤတပာ်အဃိ အသးဟးဂီၤဘၣ်ဆၣ် အဝဲစံးကတိၤပာ်ဖျါထီၣ်ကစၢ်ယွၤ နဲၣ်ဖျါထီၣ်ဆူအအိၣ်ဒ်လဲၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲစံးဝဲဒၣ် ဒ်ညီနုာ်အသိး “ယယူာ်ထီၣ်ယသးဆူကစၢ်ယွၤအအိၣ် ဒီးထီဘိန့ၣ် ယွၤဟ့ၣ်ဆူၣ်ထီၣ် ယဂံၢ်ယဘါအဃိ ဒီးယပလၢၢ်ဘၣ် ဒ်သိးပှၤတဂၤဂၤ အိၣ်ဒီးယၤထီဘိန့ၣ်လီၤ. ယမ့ၢ်တပလၢၢ်ဘၣ်ဒ်သိးအံၤန့ၣ်ဒီး ယကဘၣ်မၤဒ်လဲၣ်န့ၣ် ယဆိကမိၣ်တထီၣ်ဘးလၢၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ. လၢခံဘၣ်နုာ်လီၤလိာ်ကွဲဝဲဒၣ်လၢ ပှၤဂၤအလီၢ်အဆၢကတီၢ်န့ၣ် အဝဲလိာ်ကွဲဝဲ အဂ့ၤကတၢၢ် ဒီးမၤစၢၤအပှၤလိာ်ကွဲသကိးတၢ် ဒ်သိးကထူနုာ်ဖျၢၣ်ထူ လၢတၢ်မၤနၢၤတၢ်လိာ်ကွဲအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဒီးအဝဲသ့ၣ်ဒိးန့ၢ်ဝဲ တၢ်လီၢ်တလီၢ် လၢကဘၣ်လိာ်ကွဲ final အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်လဲၤခီဖျိအံၤ သိၣ်လိအီၤလၢ တၢ်မၤလိလုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်တမံၤန့ၣ်လီၤ. ပတၢ်ဂံၢ်စၢ်ဘါစၢ်တဖၣ်န့ၣ် ပကွၢ်ထံဆိကမိၣ်အီၤသ့ဝဲဒၣ် ဒ်အမ့ၢ် အတၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်တဖၣ်လၢ ကစၢ်ယွၤ ကပာ်ဖျါထီၣ်အစိအကမီၤ လၢပထိၣ်တဲာ်ထိၣ်ဒွး တသ့ဘၣ်န့ၣ်လီၤ.

ဖဲပဘၣ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဒီး တၢ်ကီတၢ်ခဲအဆၢကတီၢ် ဟီၣ်ခိၣ်အံၤ သိၣ်လိပှၤလၢ ပကဘၣ်သန့ၤလီၤ…

တၢ်မၤသီထီၣ်က့ၤ နီၢ်သး

တရူးကသံၣ်ကသီ သူတ့ၢ်ဝဲ ပလဲကမူၣ် လၢတၢ်မၤဘျ့ထီၣ် ပဖံးပညၣ်အဂီၢ်, အိၣ်လၢ နံၣ်အကထိတဖၣ်လံန့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်သူဝဲပလဲလၢတၢ်ဂံၢ်ကမူၣ်ဃာ်အီၤ ဒ်သိးကတြူာ် စီကွံာ် စဲ(လ)(cells) အသံတဖၣ် လၢပဖံးဘ့ၣ်လိၤအဂီၢ်လီၤ. လၢကီၢ်ရိမ့ၤနယၢၣ် (Romania)န့ၣ်, ပှၤအါဂၤဃုန့ၢ် ကပံာ်ယါဘျါ လၢတၢ်သူအီၤ ဒ်တၢ်တြူာ်စီကွံာ် ဖံးဘ့ၣ်, ဒီးနာ်လၢ အမၤစၢ်လီၤပှၤ ဒီးမၤကပီၤဖံးညၣ်န့ၣ်လီၤ. လၢဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်ညါ, ပှၤကဟုကယာ်နီၢ်ခိ လၢကျဲအကလုာ်ကလုာ် လၢအဝဲသ့ၣ်နာ်ဝဲလၢ ကမၤသီထီၣ်က့ၤ ဖံးညၣ် လၢအဃ့ကတၢၢ်ဒၣ်လဲာ်န့ၣ်လီၤ.

ဘၣ်ဆၣ်ဒီး တၢ်အပီးအလီတဖၣ် လၢပမၤကဲထီၣ် ဒ်သိးပကအံးကွၢ်ပၢၤဃာ် ပနီၢ်ခိအဂီၢ်န့ၣ် ဟဲစိာ်န့ၢ်ပှၤ တၢ်သူၣ်မံသးမံ ထဲတစိၢ်ဖိဧိၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်လၢအကါဒိၣ်န့ၢ်အန့ၣ် န့ၣ် မ့ၢ်ဒ်သိးပကအိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့ ဒီးဂံၢ်ဆူၣ်ဘါဆူၣ် လၢနီၢ်သး တဘိယူၢ်ဃီအဂီၢ်လီၤ. ဒ်ပှၤစူၢ်က့ၤနာ်က့ၤ တၢ်လၢ ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူး အသိး, ပဒိးန့ၢ်ဘၣ် နီၢ်သးအတၢ်မၤသီထီၣ်က့ၤ တၢ်ဟ့ၣ်ခီဖျိအီၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်မၢဖိစီၤပီလူး ကွဲးဝဲ “ပနီၢ်လၢခိအံၤ မ့ၢ်ဟးဂီၤဘၣ်ဆၣ်ဒီး, ပနီၢ်လၢညါန့ၣ် ဘၣ်တၢ်မၤထီၣ်က့ၤအီၤ တနံၤဘၣ်တနံၤလီၤ” (၂ကရံၣ် ၄:၁၆).…

ဃ့ၢ်တၢ် ဒီး ဂံၢ်ဘါလီၤဟိ

ယတံၤသကိးမုၢ်တဂၤ လၢအကွၢ်ပှၤဆါတဖၣ်န့ၣ် ကတိၤသကိးတၢ်ဒီးယၤ လၢမဲာ်ထံမဲာ်နိအပူၤ, ခီဖျိလၢဘၣ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဝဲ ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ် တၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့အတၢ်ဂ့ၤကီအဃိ အသးပူၤ ပှဲၤလုၢ်ကွံာ်ဒီးတၢ်မုၢ်လၢ်တအိၣ်လၢၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲစံးဝဲဒၣ် “ယဆိကမိၣ်လၢ ယကမၤတၢ်ဆူညါတမ့ၢ်ကကဲလၢၤဘၣ်”လီၤ. အဝဲအၢၣ်လီၤဒီးစံးဝဲဒၣ်လၢ “ယသ့ၣ်ညါကစၢ်ယွၤကိးယၤလၢ ယကမၤပှၤကွၢ်ထွဲ ပှၤဆါတဖၣ်အတၢ်မၤဘၣ်ဆၣ် တၢ်သးဘၣ်ဖှီၣ်လုၢ်ဘၢယၤဒီး ယတၢ်သူၣ်ဆူၣ်သးဆူၣ်တဖၣ် လၢာ်စီကွံာ်လံန့ၣ်လီၤ. ယထံၣ်လၢ တၢ်သးလီၤဘှံးအတၢ်အၢၣ်ဖးဒိၣ်လုၣ်ဘၢအီၤအဃိ ယစံး “အကတီၢ်ခဲအံၤန့ၣ် ယသ့ၣ်ညါလၢ နသးတူၢ်ဘၣ်တၢ် ဒ်တၢ်မုၢ်လၢ်တအိၣ်လၢၤဘၣ်, ဘၣ်ဆၣ်, ဃ့ထုကဖၣ်ကစၢ်ယွၤလၢကဟ့ၣ်နၤတၢ်နဲၣ်ကျဲလၢ နကွၢ်ဃုအီၤ ဒီးကဟ့ၣ်နၤ ဂံၢ်ဘါလၢနကတူၢ်ဆၢခီၣ်ဆၢကန့ၢ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ”.

ဒ်ပမ့ၢ်ပှၤလၢအစူၢ်က့ၤနာ်က့ၤကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးတဖၣ်အသိး, ဖဲပပလၢၢ်ဘၣ် ပတၢ်ဝံတၢ်ယိး မ့ၢ်အါဒီး မ့ၢ်ဃၢကဲၣ်ဆိးလၢပဂီၢ် အဆၢကတီၢ်န့ၣ် ပကွၢ်ထီၣ်ဆူ ကစၢ်ယွၤလၢတၢ်မၤစၢၤ ဒီးကဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါ ပှၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ ဝံယရှါယၤ ၄၀:၂၈ ပာ်ဖျါဝဲ ယွၤန့ၣ် “တလီၤဘှါဘၣ်, ဒီးတၢ်တဘှံးဘၣ်အသးဘၣ်”န့ၣ်လီၤ. အဆၢဖိ ၂၉ အပူၤ ဝံယရှါယၤ ပာ်ဖျါဝဲလၢ“ပှၤလၢအလီၤဘှါန့ၣ် ယွၤ, ပပၢ်အိၣ်လၢမူခိၣ်တဂၤအံၤန့ၣ် ဟ့ၣ်ဝဲလၢ အဂံၢ်အဘါလီၤ. ဒီးပှၤလၢ အဂံၢ်အဘါတအိၣ်ဘၣ်န့ၣ် ဒုးဆူၣ်ထီၣ်ဝဲအဂံၢ်အဘါ”…

တၢ်တုၤအိၣ်ပှၤဂၤ

တၢ်ကွဲးဖျါထီၣ်လၢ တယံာ်ဒံးဘၣ်အပူၤ, ပှၤကွဲးဖျါညီနုၢ်တၢ်လၢ လီတဲစိပူၤ, ဘီန့ၣ်ကြ့ (Bonnie Gray)လၢတၢ်သးအုးလုၣ်ဘၢအီၤ တုၤဆူအသးကံၢ်ပူၤတဂၤကွဲးဝဲ, “လၢတၢ်သးအုးဖးဒိၣ်အပူၤ ယစံး, ဖဲလၢယတၢ်အိၣ်မူပှဲၤလုာ်ကွံာ် ဒီးတၢ်သးခုကတၢၢ်အကတီၢ်န့ၣ် သးလၢအပျံၤတၢ်န့ၣ် မၤဘၣ်ဒိဆါယၤ သတူၢ်ကလာ်, အဃိဒီး တၢ်သးအုးသးဟးဂီၤဖးဒိၣ် ဘၣ်ယၤလီၤ”. ကြ့ကျဲးစၢးဃုထံၣ် ကျဲလီၤဆီတဖၣ်လၢ ကမၤဂ့ၤထီၣ်က့ၤ သးအတၢ်ဘၣ်ဒိဆါအံၤ ဘၣ်ဆၣ် တယံာ်ဘၣ်ဒီး နၢ်ပၢၢ်ဝဲလၢ ထဲအနီၢ်ကစၢ်တဂၤဧိၤန့ၣ် မၤဝဲတသ့ဘၣ်လီၤ. ယတအဲၣ်ဒိး မတၤတဂၤမး ကသံကွၢ်သမံသမိး, ယတၢ်စူၢ်တၢ်နာ်အဂ့ၢ်ဘၣ်. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ယအိၣ်ဃိကလာ်ဒီး ထုကဖၣ်လၢ ယတၢ်သးအုးသးဟးဂီၤ ကဟးသဒၣ်ကွံာ်ယၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်ယွၤသးအိၣ်မၤဘျါပှၤ, တမၤမဲာ်ဆှးပှၤ မ့တမ့ၢ် တမၢပအိၣ်ခူသူၣ်ကွံာ်လၢ ပတၢ်ဆါအံၤန့ၣ်ဘၣ်. ခီဖျိလၢယွၤအတၢ်အိၣ်ဒီးအီၤအဃိ ကြ့ဃုထံၣ်န့ၢ်ဘၣ် တၢ်မၤဘျါက့ၤအီၤ ဒီးကဲထီၣ်ပှၤသးမံသးမုၢ်တဂၤန့ၣ်လီၤ. ဒီးယွၤမ့ၢ်အဝဲအနီၣ်သက့ၤလၢ လပီဖးဒိၣ်လၢမၤပျံၤအီၤတဖၣ်အကျါန့ၣ်လီၤ.

ဖဲပတၢ်အိၣ်မူ လီၤတူၢ်လီၤကာ်, အိၣ်ပှဲၤဒီးတၢ်သးဟးဂီၤအဆၢကတီၢ်န့ၣ် ယွၤအိၣ်ဖဲန့ၣ်ဒီး ကဆီၣ်ထွဲမၤစၢၤပှၤစ့ၢ်ကီးလီၤ. ဖဲစံးထီၣ်ပတြၢၤ (၁၈) အပူၤန့ၣ် စီၤဒၤဝံး စံးထီၣ်ပတြၢၤယွၤလၢ မၤထူၣ်ဖျဲးထီၣ်ကွံာ်အီၤ လၢအလီၢ်အလၤဖုၣ်အကတီၢ်ဒီးဘူးတ့ၢ်မး လၢအဒုၣ်အဒါတဖၣ်…

တၢ်အဲၣ်အတၢ်မၤ

ဒီးကထၢၣ်ရ့ဘၢးခၣ်လံခရဲၣ်(မ)ပလၣ် (Dr. Rebecca Lee Crumpler) မ့ၢ် ပှၤအၤဖြံၤကၤ-အမဲရကၤမုၣ် (African American woman) အဆိကတၢၢ်တဂၤ လၢအမၤလိန့ၢ် ကသံၣ်သရၣ်အဒံၢ်ကရံၣ် (degree) န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်ဒီး လၢအတၢ်အိၣ်မူဒီတကတီၢ်ညါအပူၤ (၁၈၃၁-၉၅), အဝဲသ့ၣ်နီၣ်က့ၤဝဲလၢအဘၣ်“တၢ်တကနၣ်ဃုာ်အီၤ, တၢ်တဲဆါ, တဲဟးဂီၤအီၤ, ဒီးတၢ်တပာ်ဒိၣ်ပာ်ကဲအီၤ”န့ၣ်လီၤ. နာ်သက့ အဝဲဟ့ၣ်လီၤအသးလၢာ်လၢာ်ဆ့ဆ့ထီဘိ ဆူတၢ်ကူစါယါဘျါက့ၤတၢ် ဒီးမၤဝံၤမၤလၢထီၣ်ပှဲၤထီၣ် အတၢ်တိာ်န့ၣ်လီၤ. ခရဲၣ်(မ)ပလၣ် စံးသပှၢ်ပှၢ်လၢ ပှၤတနီၤ ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ကဃုထၢစံၣ်ညီၣ်အီၤ လၢအပှၤကလုာ်ဒီး အတၢ်မ့ၢ်ပိာ်မုၣ်တဂၤအဖီခိၣ်ဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ်, ထီဘိအဝဲအိၣ်ဒီး တၢ်ကတဲာ်ကတီၤ မၤသီထီၣ်သး ဒီးတၢ်သူၣ်ဒူသးဒူ ဒ်သိးကလဲၤဝဲ ကိးဆၢကတီၢ် ဆူတၢ်လီၢ်ကိးပူၤဒဲး ဒ်မူဒါလီၤဘၣ်အီၤအသိး ဒီးမၤတ့ၢ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲနာ်ဝဲလၢ တၢ်ကူစါပိာ်မုၣ်ပိာ်မၢၤ ဒီးဖိဒံဖိသၣ်တဖၣ် ဒီးတၢ်အံးထွဲကွၢ်ထွဲ ကုၢ်လၢအဘၣ်တၢ်ပျၢ်လီၤလံအီၤတဖၣ် အတၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်မၤယွၤအတၢ်လၢကျဲတဘိန့ၣ်လီၤ. တၢ်လၢလီၤသးအုးဒိၣ်မးန့ၣ် မ့ၢ်လၢတဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်ပတြၢၤမၤလၤကပီၤအီၤ တၢ်မၤလၢ အမၤဝဲတဖၣ်အဂီၢ် တုၤလီၤလၢနံၣ်တကယၤဃၣ်ဃၣ် လဲၤပူၤကွံာ်ဝံၤအလီၢ်ခံန့ၣ်ဘၣ်.

ဆၢကတီၢ်တဖၣ်အိၣ်ဝဲ ဖဲပှၤလၢအအိၣ်ဝးတရံးပှၤတဖၣ်…