ကစၢ်ယ့ၣ်ၡူး, ၦၤလၢအမၤနၢၤတၢ်
ဖဲလါယနူၤအါရံၣ် ၁၄သီႇ ၁၉၇၃ နံၣ်န့ၣ်, ဖဲတၢ်လိာ်ကွဲသတြီၤ အမဲရကၤဖျၢၣ်ထူ နွံဝီၤ တဝီၤ (Super Bowl VII) အကတီၢ်, မဲယၤမံၤ ဒီ(လ)ဖ့ (Miami Dolphins) ဖျၢၣ်ထူကရၢ ကမၤနၢၤတၢ်န့ၣ် လီၤတံၢ်လံန့ၣ်လီၤ. တုၤလၢခဲကနံၣ်အံၤန့ၣ် တၢ်လိာ်ကွဲ အမဲရကၤ ဖျၢၣ်ထူ ဒီတကတီၢ်ညါန့ၣ်, မဲယၤမံၤ ဒီ(လ)ဖ့ မၤန့ၢ်မၤနၢၤ တၢ်အစၢလၢအဂ့ၤ, ဒီးလိာ်ကွဲဝဲဒၣ် ၁၆ ဘျီန့ၣ် လိာ်ကွဲမၤနၢၤဝဲကိးဘျီဒဲးန့ၣ်လီၤ. ဒီးတၢ်လိာ်ကွဲသတြီၤ အမဲရကၤဖျၢၣ်ထူ အဆၢကတီၢ်ကတၢၢ်ဝဲန့ၣ်ဒီး, ၦၤမၤနၢၤတၢ် ဒီ(လ)ဖ့ ပှၤလိာ်ကွဲတၢ်အကရၢဖိတဖၣ် ကဲထီၣ်ဝဲ ဒ်ပှၤလိာ်ကွဲဖျၢၣ်ထူထဲတဖုဧိၤ, လၢအဒိးန့ၢ် တၢ်မၤနၢၤအစၢအဂ့ၤ,
အလၢအၦဲၤ လၢတၢ်လိာ်ကွဲအမဲရကၤဖျၢၣ်ထူ အတၢ်စံၣ်စိၤတဲစိၤအပူၤန့ၣ်လီၤ.
ၦၤလၢအမၤနၢၤတၢ်, အတၢ်ပာ်ဖျါတမံၤအံၤ ကြၢးဝဲဘၣ်ဝဲဒီးကစၢ်ယ့ၣ်ၡူးန့ၣ်လီၤ. ပမ့ၢ်ကွၢ် ကစၢ်ယ့ၣ်ၡူး မၤဝဲကစၢ်ယွၤအတၢ်မၤလီၤတံၢ်လီၤဆဲးန့ၣ်ဒီး, ဖျါလၢ အမၤနၢၤဝဲဒၣ်တမံၤဘၣ်တမံၤန့ၣ်လီၤ. စီၤမးသဲ ကွဲးနီၣ်ဝဲ ကစၢ်ခရံာ် မၤဝဲတၢ်သးခုကစီၣ်အတၢ်မၤလၢကၤလံၤလါ (မးသဲ ၄:၂၃-၉:၃၈) အဂ့ၢ်အပူၤ,…
ကစၢ်ယွၤ ဒိကနၣ် ပတၢ်ထုကဖၣ်
ယတံၤသကိး ခရံးစတံဒီးအဝၤ, လဲၤအီၣ်သကိးဟါတၢ်အီၣ် လၢအမုၢ်ဂၢ်ဒီးအဖါတံၢ်အဟံၣ်န့ၣ်လီၤ. တယံာ်ဒံးဘၣ်န့ၣ် အမုၢ်ဂၢ် သ့ၣ်ညါထွဲဝဲဒၣ်လၢ တူၢ်ဘၣ်ခီၣ်ဘၣ် ခဲစၢၣ်တၢ်ဆါအၢအၢသီသီန့ၣ်လီၤ. တချုးလၢပှၤစးထီၣ်အီၣ်အီဒံးဘၣ်တၢ်န့ၣ်,
အဖါတံၢ် သံကွၢ်ဝဲဒၣ်လၢ, “မ့ၢ်ၦၤတဂၤဂၤအသးအိၣ်တဲတၢ်တမံၤမံၤဧါ” န့ၣ်လီၤ. မ့ၢ်လၢအဖါတံၢ်အဲၣ်ဒိးတဲဝဲဒၣ် “မ့ၢ်ၦၤတဂၤဂၤအဲၣ်ဒိးဃ့ဘါထုကဖၣ်တၢ်ဒံးဧါ” န့ၣ်ခရံးစတံ သ့ၣ်ညါဝဲအဃိ, နံၤကမှံထီၣ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. အဖါတံၢ်န့ၣ် တမ့ၢ်လၢအစူၢ်က့ၤနာ်က့ၤကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးဘၣ်ဆၣ်, သ့ၣ်ညါဝဲလၢ ခရံးစတံ မ့ၢ်ၦၤခရံာ်ဖိတဂၤအဃိ, ဒ်သိးကဃ့ဘါထုကဖၣ်ဝဲအဂီၢ်, အိးထီၣ်န့ၢ်ကျဲ, ဒီးကွဲမုာ်အီၤန့ၣ်လီၤ. ကစၢ်ယွၤ အတၢ်ကဟုကယာ်အဂီၢ်, လၢအသးပူၤန့ၣ် စံးဘျုးစံးဖှိၣ်ယွၤ, ဒီးဒ်သိးကစၢ်ယွၤ ကမၤတၢ်လီၤလးလၢ အမုၢ်ဂၢ်တဂၤအံၤအဂီၢ်, ဃ့သကွံၢ်ကညးဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ.
စီၤပၤ ဃံးစကံယၤ ဆါဝဲတုၤအကသံတ့ၢ်ဝဲ, ဒီးဖဲ ဝံယၡါယၤ ဟဲတဲဘၣ်အီၤလၢ ကသံဝဲဒၣ် (ယၡါ ၃၈:၁) ဝံၤန့ၣ်ဒီး, လၢအသးပူၤန့ၣ် အဲၣ်ဒိးတဲဝဲတၢ်တမံၤလၢ ကစၢ်ယွၤန့ၣ်လီၤ. အဝဲ “ဟီၣ်ဝဲနးမး,” ဒီးဃ့ကညးယွၤလၢ “ယွၤဧၢ, ယလဲၤတၢ်လၢနမဲာ်ညါလၢတၢ်မ့ၢ်တၢ်တီအပူၤ, အိၣ်ဒီးယသးဒီဖျၢၣ်, ဒီးယမၤတ့ၢ်တၢ်အဂ့ၤလၢနမဲာ်ညါန့ၣ် သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤလၢ်ယၤတက့ၢ်” (:၃) န့ၣ်လီၤ. ဒ်သိးကပူၤဖျဲးဝဲလၢ တၢ်ဆူးတၢ်ဆါအဂီၢ်,…
ဘၣ်တၢ်ပာ်ဖှိၣ်ဝဲလၢ ကစၢ်ယ့ၣ်ၡူး
အဲဒံၣ် ကိဝီးသံၣ် (Andy Goldsworthy) အတၢ်မၤ ကရဲ ရဲးပ့း တၢ်ဒုးခိၣ်က့ၣ်ကျီၤ (Grand Rapids Arch) န့ၣ် အိၣ်ဆၢထၢၣ်ဝဲလၢ ကျဲအကပၤ, ဖျါဝဲဒ်အလဲၤသဃဲၤတၢ်ဒီးၦၤလဲၤတၢ်က့ၤတၢ်ဖိတဖၣ်အသိးန့ၣ်လီၤ. ၦၤတ့ဒွဲလၤက့ၢ်ဂီၤတဂၤအံၤ တ့ဒုးအိၣ်ထီၣ်တၢ်အခိၣ်ဒုးက့ၣ်ကျီၤလၢ စကီးတ့း(ရှ) အမဲး လၢၢ်ကိၢ်လိၣ် (Scottish sandstone) ဖးဒိၣ် သၢဆံဃုဖျၢၣ်, လၢအိၣ်ဆၢထၢၣ် အကစၢ်ဒၣ်ဝဲန့ၣ် အထီကအိၣ် တဆံဃိး ခီၣ်ယီၢ်, ဒီးတစူးကါဝဲ ခီၣ်ခြံးအသံးအကာ်, (မ့) ထးနီၣ်ဘျးတဖၣ်န့ၣ်ဘၣ်. တၢ်တ့ဒုးအိၣ်ထီၣ် တၢ်ဒုးခိၣ်က့ၣ်ကျီၤန့ၣ် သန့ၤထီၣ်အသးဒီးအဖီခိၣ်လၢၢ်အတယၢၢ် အဃၢတဖၣ်အဃိ, ဖဲတၢ်လီၤဆီ လၢၢ်အနၢၣ်ဖးလဲၢ် လၢတဒ်သိးလိာ်အသးတဖၣ်တဖျၢၣ်စုာ်စုာ်အကတီၢ်, ဒ်သိးလၢၢ်အိၣ်လၢအဖီခိၣ်ကတၢၢ်အခၢၣ်သးန့ၣ် ကဘၣ်လိာ်ဘၣ်စးလီၢ်တံၢ်လီၤဆဲးအဂီၢ်, လၢၢ်တဖၣ်န့ၣ် တၢ်ဒီၣ်တဲာ်အီၤ ဒ်ကျဲး (wedge) အသိးန့ၣ်လီၤ.ဒ်သိးဒီးတၢ်သူၣ်ထီၣ်ကအိၣ်ဂၢၢ်ဆိးကျၢၤအဂီၢ်, လၢအဖီခိၣ်ကတၢၢ်အခၢၣ်သး လၢၢ်တဖျၢၣ်န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်အကါဒိၣ်ကတၢၢ်, လီၤဂာ်ဒီးဟံၣ်သနၢၣ်အခီၣ်ထံးန့ၣ်လီၤ.
တၢ်အက့ၢ်ဂီၢ်စိးပျၤတမံၤအံၤ ဒုးသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်ယၤလၢ ကစၢ်ယ့ၣ်ၡူး အတၢ်မၤဒ် “ဟံၣ်အသနၢၣ်အခီၣ်ထံး” အသိး, တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်တဖၣ် လၢအလၢလီၤဆီဒီးတဒ်သိးလိာ်အသးတဖၣ်အဂီၢ် (အ့း…
တၢ်မၤအၢမၤနး အတၢ်လီၤတိၢ်လီၤဆီ
စးထီၣ်ဖဲ လံာ်မၤတၢ် ၇:၅၉ ဒီးဆူညါ အဆၢဖိ တဆံ အပူၤန့ၣ် ပကထံၣ်ဘၣ် တၢ်လၢအတညီနုၢ်မၤအသးန့ၣ်လီၤ. စီၤစတ့းဖၣ်အတၢ်သံလၢအလီၤပျံၤလီၤဖုး ခီဖျိတၢ်ကွံာ်သံအီၤလၢလၢၢ်အဂ့ၢ်န့ၣ် ဆီတလဲအသးချ့သဒံးဆူ ၦၤစူၢ်က့ၤနာ်က့ၤ ကစၢ်ခရံာ် အဂုၤ အဂၤတဖၣ် လီၤပြံလီၤပြါ, ဒီး “စံၣ်တဲၤတဲလီၤယွၤအကလုၢ်ကထါ” န့ၣ် ဒုးကဲထီၣ်တၢ်ကတိၤလၢ အလီၤကမၢကမၣ်, “ဒီးတၢ်သးခုဖးဒိၣ်အိၣ်ဝဲလၢဝ့ၢ်တဖျၢၣ်န့ၣ်အပူၤ” (၈:၈) န့ၣ်လီၤ.
တၢ်အံၤမ့ၢ် တၢ်မၤအၢမၤနး အတၢ်လီၤတိၢ်လီၤဆီတမံၤန့ၣ်လီၤ.
ပှၤယူရပၤဖိ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သရၣ် ရ့းတိၤ ကူလံးခၠီး (Hristo Kulichev) တဂၤ လဲၤခီဖျိဘၣ် တၢ်လီၤလိၢ်လီၤလး, လၢအမ့ၢ် တၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါ အိၣ်ဟဲကဲထီၣ်အသးလၢ တၢ်အၢတၢ်သီအပူၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲ ၁၉၈ဝ နံၣ်တဖၣ်အပူၤန့ၣ်, ခီဖျိလၢစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်အဃိ, ဘၣ်တၢ်ဖီၣ်ဒုးဃာ်အီၤလၢဃိာ်ပူၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲအိၣ်ဝဲဒၣ်လၢဃိာ်ပူၤအကတီၢ်, စံးကတိၤ ပာ်ဖျါ ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးအတၢ်သးခုကစီၣ် ဖျိဖျိဖျါဖျါန့ၣ်လီၤ. ဃိးလါလဲၤပူၤကွံာ်ဝံၤ, ဖဲလၢပှၤပျၢ်ကွံာ်အီၤလၢဃိာ်ပူၤန့ၣ်ဒီး, စံးကတိၤပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ “လၢဃိာ်ပူၤ, ပဒိးန့ၢ် တၢ်သးခု ကစီၣ်အတၤသၣ်တဖၣ်…
ၦၤဂီၢ်မုၢ်ဖးဒိၣ်
ဖဲ ၂ဝ၁ဝ နံၣ်န့ၣ်, ၦၤစူၢ်က့ၤနာ်က့ၤ ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူး ကအိၣ်ဝဲဒၣ် လွံၢ်ကထိဃၣ်ဃၣ်န့ၣ် ပာ်ဖှိၣ်ထီၣ်အသးလၢအၣ်ဖရံးကး-ကလံၤထံး ထံကီၢ်, ခ့း(ဖ) အဝ့ၢ်(Cape Town, South Africa) န့ၣ်လီၤ. တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဖးဒိၣ်တဘျီအံၤန့ၣ်, ခရံာ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်တဖၣ်လၢ ထံကီၢ် ၁၉၈ ဘ့ၣ် အပှၤခၢၣ်စးတဖၣ် ဟဲပာ်ဖျါထီၣ်အသး, ဒီးစးထီၣ်လၢ ကစၢ်ယ့ၣ်ၡူး ဟဲလီၤလၢ ဟီၣ်ခိၣ်ချၢ, အနံၣ် ၂၀၀၀ အတီၢ်ပူၤန့ၣ် တၢ်ပာ်ပနီၣ်အီၤသ့လၢ ခရံာ်အတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဖိတဖၣ် ဟဲပာ်ဖှိၣ်ရိဖှိၣ်အသး အအါကတၢၢ်န့ၣ်လီၤ.
မ့ၢ်လၢ ၦၤစူၢ်က့ၤနာ်က့ၤတၢ်ဖိတဖၣ်ခဲလၢာ် ကဟဲပာ်ဖှိၣ်ထီၣ်အသး, အမုၢ်တနံၤန့ၣ်ကအိၣ်ဝဲဒၣ် ဖဲတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဖးဒိၣ်, လၢအတလိၣ် ပှၤအခၢၣ်စးတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. စီၤယိၤဟၣ် အတၢ်ထံၣ်လၢညါခီ အိၣ်ဟဲဝဲလၢယွၤန့ၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲႇ “ယထံၣ်တၢ် ဒီးကွၢ်ကွၢ်, ၦၤဂီၢ်မုၢ်ဖးဒိၣ်လၢ ၦၤဂံၢ်ထီၣ်တသ့ဘၣ်နီတဂၤဘၣ်န့ၣ်, ဟဲလၢကယဲၢ်ၦၤကလုာ်, ဒီးကယဲၢ်ၦၤအဒူၣ်, ဒီးကယဲၢ်ၦၤဂီၢ်မုၢ်, ဒီးကယဲၢ်ၦၤကတိၤတၢ်အကျိာ် အကလုာ်ကလုာ်အကျါသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် ဆၢထၢၣ်လၢလီၢ်ပစိာ်အမဲာ်ညါဒီးသိဖိအမဲာ်ညါ,....... ဒီးကိးပသူထီၣ်လၢ အကလုၢ်သီၣ်ဖးဒိၣ်, ဒီးစံးဝဲဒၣ်, မ်တၢ်အုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤအိၣ်ဒီး ပကစၢ်လၢ အဆ့ၣ်နီၤလၢ…
