စၤဘ့(န) ဟီဝး (Sabin Howard) အတၢ်ဂီၤစိးပျၤလီၤဆီ လၢအမံၤဟူသၣ်ဖျါတခါ, ‘ပှၤသုးဖိတဂၤအတၢ်လဲၤ’ (A Soldier’s Journey) အံၤ ဒုးအိၣ်ထီၣ် သးအတၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤ, ဒီးတၢ်သးဘၣ်ဒိဆါ လၢပှၤကွၢ်တၢ်ဖိတဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်တ့ဒုးအိၣ်ထီၣ် တိၢ်သူတၢ်ဂီၤ ၃၈ ဂီၤ သန့ၤလီၤအသးတဆီဘၣ်တဆီ လၢတၢ်အဒုၣ် ယဲၢ်ဆံဃိး ခီၣ်ယီၢ်အလိၤ, လၢတၢ်ကွၢ်ကဒါက့ၤ, သုးဖိတဂၤအတၢ်အိၣ်မူ ဖဲ ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ် တၢ်ဒုးတၢ်ယၤဖးဒိၣ် အခီၣ်ထံးတဘျီအကတီၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဂီၤစိးပျၤအံၤ ဘၣ်တၢ်မၤဝံၤအီၤဖဲ ၂၀၂၄ နံၣ်အပူၤ, တၢ်ဂီၤစိးပျၤတဖၣ်, စးထီၣ်ပာ်ဖျါ တၢ်ဘၣ်ဟးဖးဒီးဟံၣ်ဖိဃီဖိ လၢအလီၤသူၣ်အုးသးအုး, ဒီးနဲၣ်ပှၤဆူတၢ်ဘၣ်ဟးထီၣ် လၢအိၣ်ပှဲၤဒီးတၢ်သူပိၢ်သးဝး, ဒီးတဆီဘၣ်တဆီဆူတၢ်ဒုးတၢ်ယၤ လၢအလီၤပျံၤလီၤဖုးအအိၣ်န့ၣ်လီၤ. လၢခံကတၢၢ်, တၢ်ဂီၤစိးပျၤတဖၣ်အံၤ ဆှၢက့ၤပှၤဆူဟံၣ်, ဖဲပှၤသုးဖိ ဟဲက့ၤဝဲလၢတၢ်ဒုးတၢ်ယၤတဂၤ အဖိမုၣ်န့ၣ် ကွၢ်လီၤဝဲဆူ အပၢ်အခိၣ်ကုာ် အပူၤ- ဒီးထံၣ်ဆိဝဲဒၣ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်တၢ်ဒုးတၢ်ယၤဖးဒိၣ် ခံဘျီတဘျီန့ၣ်လီၤ.
“ပှၤကညီတဖၣ်အတၢ်စံၣ်စိၤတဲစိၤတဖၣ်အပူၤ, တၢ်အိၣ်အသး, မၤအသးတဖၣ်, အတၢ်ဘၣ်ထွဲလိာ်အသး- တၢ်လၢပှၤကညီတဖၣ်န့ၣ် တုၤဃီဝဲဒၣ်ဆူ တၢ်လီၢ်တၢ်ကျဲအဒိၣ်အထီကတၢၢ်သ့ဝဲဒၣ်အသိး, တုၤဃီၤဝဲဆူ ဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိ အပတီၢ်သ့ဝဲဒၣ်စ့ၢ်ကီး” အဂ့ၢ်န့ၣ်, ဟီဝး ဃုထံၣ်န့ၢ်ပာ်ဖျါဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဒုးတၢ်ယၤ ပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီတမံၤအံၤန့ၣ်လီၤ.
တၢ်ဒုးတၢ်ယၤအဃိ, တၢ်သံတၢ်ပှၢ်, ဒီးတၢ်ဟးဂူၢ်ဟးဂီၤ ပိာ်ထွဲထီၣ်အခံတဖၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ် ပှၤကွဲးထါ စီၤဒၤဝံး သ့ၣ်ညါဝဲ အဂ့ၤကတၢၢ်န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်ထီဒါတြီဆၢတၢ်အၢတၢ်သီအဂီၢ်, တၢ်သူၣ်အုးသးအုး ကအိၣ်ဝဲသပှၢ်တၢၢ်လီၤန့ၣ် စီၤဒၤဝံး သ့ၣ်ညါဝဲအဃိ, စံးထီၣ်ပတြၢၤယွၤလၢ စံး ၁၄၄:၁ အပူၤ, ဒီးစံးဝဲလၢ ‘အသိၣ်လိယစု ဒ်သိးအကဒုးတၢ်’ န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်, အတၢ်ဘၣ်ယိၣ်အိၣ်ဝဲလၢတၢ်ဒုးတၢ်ယၤအဃိ, စံး ၁၄၄:၁၀-၁၁ အပူၤန့ၣ် ဃ့ထုကဖၣ်ဝဲလၢ ‘ထုးထီၣ်ကွံာ်ယၤလၢ နးလၢအမၤအၢတၢ်’ န့ၣ်လီၤ. အဆၢဖိ ၁၂ န့ၣ် စီၤဒၤဝံး ကွၢ်ဆိဝဲ အကတီၢ်လၢ ပှၤသးစၢ်တဖၣ် တသံဝဲဒၣ်လၢ တၢ်ဒုးတၢ်ယၤအဃိန့ၣ်, ‘ပဖိခွါကဖိၣ်သၣ်ခွါထီၣ်ဒ်သ့ၣ်ဖိလၢအဒိၣ်ထီၣ်အသိးန့ၣ်, ဒ်သိးပဖိမုၣ် ‘ကမၤအသးဒ်လၢၢ်နၢၣ်စိၤပျၤအသးလၢ ပှၤမၤနူၢ်ဧိၤစီၤဧိၤအဂီၢ်အသိး’ န့ၣ်လီၤ. အဆၢဖိ ၁၄ ပာ်ဖျါဝဲ ဘၣ်ဖဲမုၢ်တနံၤန့ၣ် ‘တၢ်မၤဟးဂီၤဒီးတၢ်ဟါမၢ်သုတအိၣ်တဂ့ၤ, တၢ်ကိးပသုထီၣ်သုတအိၣ်လၢပကျဲဧိၤကပူၤဧိၤတဂ့ၤ’ န့ၣ်လီၤ.
ပကကွၢ်ကဒါက့ၤ တၢ်လၢအပူၤကွာ်, ဒီးသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤ ပှၤဘၣ်ဟ့ၣ်လီၤအသးသမူ လၢတၢ်ဒုးတၢ်ယၤအပူၤန့ၣ်တက့ၢ်. ပကကွၢ်ဃီၤတၢ်ဆူညါ, ဒီးပကသးဝံၣ်သကိးတၢ်ဒီး စီၤဒၤဝံး, ဒ်အဆၢဖိ ၉ ပာ်ဖျါဝဲ ‘ယွၤဧၢယကသးဝံၣ်ထီၣ်နၤ လၢတၢ်သးဝံၣ်အသီ’ အသိးန့ၣ်တက့ၢ်.
