လၢ အၣ်(န)တၣ်တံၣ်ကၣ် (Antarctica) မုၢ်နုာ်န့ၣ်, ထိၣ်ပဲၣ်ကွ့ (Penguin) ဂီၢ်မုၢ်ဂီၢ်ပၤ ကအိၣ်ဝဲအဘ့ၣ်နွံကယၤဃၣ်ဃၣ်န့ၣ် ပာ်ဖှိၣ်ဟူးဂဲၤလိာ်အသး လၢထံလီၤသကၤလ့ကဘျၣ် အထီကအိၣ်ဝဲဒၣ် ယဲၢ်ဆံ ခီၣ်ယီၢ် လၢထံခုၣ်အဖီခိၣ်, ဒီးအဝဲသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် ကအိၣ်ဒံးဒၣ် ဃုလါန့ၣ်လီၤ. အကတၢၢ်န့ၣ်, ထိၣ်ပဲၣ်ကွ့တဘ့ၣ် သုးအသးဆူတၢ်မဲာ်ညါ, ဒီးစံၣ်ဖုလီၤဝဲလၢတၢ်နာ်, ဆူပီၣ်လဲၣ်ထံခုၣ်အပူၤ, ဒီးပီၢ်ထံလဲၤဝဲဆူတၢ်လီၢ်အယံၤန့ၣ်လီၤ. တယံာ်ဘၣ်န့ၣ်, ထိၣ်ပဲၣ်ကွ့အဂၤတဖၣ် စံၣ်ဖုလီၤဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ.
အါတက့ၢ်, ဖဲ ထိၣ်ပဲၣ်ကွ့ သးစၢ်ဖိတဖၣ် ဒ်သိးကစးထီၣ်ပီၢ်ထံ အခီၣ်ထံးတဘျီအဂီၢ်, စံၣ်ဖုလီၤဆူထံကျါ တၢ်လီၢ်အထီန့ၣ် ကအိၣ်ဒၣ် ခံ ခီၣ်ယီၢ်န့ၣ်လီၤ. ထိၣ်ပဲၣ်ကွ့ဖိတဖု အတၢ်စံၣ်ဖုခီဂာ်တၢ်သံသ့အံၤ ဘၣ်တၢ်ဒိန့ၢ်အီၤလၢ တၢ်ဂီၤပူၤအခီၣ်ထံးတဘျီန့ၣ်လီၤ.
ပှၤတနီၤ ကစံးဝဲဒၣ်လၢ ထိၣ်ပဲၣ်ကွ့ဖိတဖၣ် အတၢ်စံၣ်ဖုခီဂာ် လၢတၢ်စူၢ်တၢ်နာ်ဖဲ တၢ်လီၢ်လၢအဝဲသ့ၣ်တသ့ၣ်ညါဝဲန့ၣ် လီၤဂာ်ဒီးပှၤလၢအစူၢ်က့ၤနာ်က့ၤ ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူး ဒ်သိးကဒိးန့ၢ်တၢ်အုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်, တၢ်စူၢ်က့ၤနာ်က့ၤ ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးခရံာ်န့ၣ် တဒ်သိးလိာ်အသးဒီး ထိၣ်ပဲၣ်ကွ့ဖိတဖၣ် အတၢ်အိၣ်အသးန့ၣ်ဘၣ်. ဧ့ၤဘြံၤ ၁၁:၁ အပူၤန့ၣ် ပှၤကွဲးလံာ်ဧ့ၤဘြံၤ စံးဝဲဒၣ် ‘ဒီးတၢ်စူၢ်တၢ်နာ်မ့ၢ်တၢ်မုၢ်လၢ်န့ၣ် အတၢ်သန့ၤပသး, ဒီးတၢ်လၢပတထံၣ်ဘၣ်တဖၣ် အတၢ်သ့ၣ်ညါလီၤ’ န့ၣ်လီၤ.
စီၤဃနိာ် အတၢ်စူၢ်တၢ်နာ်န့ၣ် ဘၣ်ကစၢ်ယွၤအသးအဃိ, အဆၢဖိ ၆ စံးဘၣ်ပှၤလၢ ‘မ့မ့ၢ်တၢ်နာ်တအိၣ်ဘၣ်ဒီး, တၢ်ဘၣ်အသးတသ့ဘၣ်’ န့ၣ်လီၤ. ဟီၣ်ခိၣ်တဘၣ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဝဲဒံးဘၣ် ထံလုၣ်ဘၢတၢ်ဖးဒိၣ်ဘၣ်ဆၣ်, အဆၢဖိ ၇ ပာ်ဖျါဝဲဒၣ် မ့ၢ်လၢ စီၤနိအၤ နာ် ကစၢ်ယွၤအဃိ, ‘အိၣ်ဒီးတၢ်ပျံၤ ဘၣ်ဃးဒီးယွၤဒီး, တ့ကဘီ လၢတၢ်အုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤ အဟံၣ်ဖိအဂီၢ်’ န့ၣ်လီၤ. စီၤအၤဘြၤဟၣ် လူၤပိာ် ကစၢ်ယွၤအခံ ခီဖျိလၢတၢ်နာ်အဃိ, အဆၢဖိ ၈ စံးဘၣ်ပှၤ ‘ဒီးလဲၤဆူလဲၣ်ဆူလဲၣ်န့ၣ် တသ့ၣ်ညါဘၣ် နာ်သက့’ န့ၣ်လီၤ.
ဖဲပနာ်သန့ၤပသးလၢ ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးအဆိကတၢၢ်န့ၣ် မ့ၢ်လၢတၢ်စူၢ်တၢ်နာ်အဃိန့ၣ်လီၤ. ဒ်ပလူၤပိာ်ထွဲ ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးအခံဆူညါ, ဒီးပတၢ်စူၢ်တၢ်နာ်န့ၣ် ဘၣ်တၢ်မၤကွၢ်အီၤအကတီၢ်, ကစၢ်ယွၤမၤတၢ်လၢ စီၤဃနိာ်, စီၤနိအၤ, ဒီးစီၤအၤဘြၤဟၣ်သ့ၣ်တဖၣ်အဂီၢ်ဒ်လဲၣ်န့ၣ် ပသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤသ့ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲလၢပတသ့ၣ်ညါ ‘ဘၣ်မနုၤအဃိလဲၣ်,’ ဒီး ‘ကစၢ်ယွၤကမၤဝဲဒ်လဲၣ်’ ဒၣ်လဲာ်, တၢ်အကတၢၢ်အစၢတဖၣ်အဂီၢ် ပနာ်သန့ၤ ကစၢ်ယွၤ သ့ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ.