အံၣ်နဲး မဟံယၢၣ် (Ynes Mexia: 1870-1938) တဂၤ ဖဲအသးအိၣ် ၁၅ နံၣ်န့ၣ် ပာ်လီၤအသးလၢ ကမၤလိဝဲဒၣ် တၢ်မုၢ်တၢ်ဘိပီညါအဃိ, ပတံထီၣ်ဝဲခီလ့ၣ်ကၠိ ဒ်ကၠိဖိအသီတဂၤအသိးန့ၣ်လီၤ. လၢအတၢ်ဖံးတၢ်မၤ ၁၃ နံၣ်အတီၢ်ပူၤန့ၣ်, လဲၤဟးဝ့ၤဝီၤဝဲဒၣ်အမဲရကၤ ကီၢ်မိၢ်ပှၢ် လီၢ်ကဝီၤအခၢၣ်သး, ဒီးကလံၤထံးတကပၤ, ဒီးဃုထံၣ်န့ၢ် တၢ်မုၢ်တၢ်ဘိအသီတဖၣ်န့ၣ် ကအိၣ်ဝဲဒၣ် အကလုာ် ယဲၢ်ကယၤန့ၣ်လီၤ. အဝဲဒၣ်တမ့ၢ်ထဲ ပှၤတဂၤဧိၤလၢ ဃုထံၣ်တၢ်ဒ်သိးအံၤဘၣ်. တနံၣ်ဘၣ်တနံၣ်အတီၢ်ပူၤန့ၣ်, ပှၤသ့စဲအ့ၣ်ဖိတဖၣ် (Scientists) ဃုထံၣ်န့ၢ်ဝဲ တၢ်မုၢ်တၢ်ဘိအသီ ခံကထိဃၣ်ဃၣ်န့ၣ်လီၤ.

၁ မိၤရှ့ ၁:၂ ပာ်ဖျါဝဲလၢ, ယွၤဟံးန့ၢ်ဝဲ တၢ်လၢအက့ၢ်အဂီၢ်တအိၣ်, တၢ်အိၣ်ကလီ, ဒီးတၢ်ခံးအလီၢ်အကျဲ, ဒီးတ့လီၤဝဲဒၣ် ဟီၣ်ခိၣ်လၢ အိၣ်ပှဲၤဒီးတၢ်အီၣ်ကုၤအီပှဲၤအလီၢ်အကျဲန့ၣ်လီၤ. သၢသီတသီန့ၣ်, ယွၤမၤလီၤဖးဝဲထံ, ဒီးတ့ဒုးအိၣ်ထီၣ်ဟီၣ်ခိၣ်, ဒ်သိးကဒုးကဲထီၣ်တၢ်လီၢ်တၢ်ကျဲ လၢပှၤကညီတဖၣ်ကအိၣ်ဆိးအဂီၢ်န့ၣ်, အဆၢဖိ ၁၁ စံးဘၣ်ပှၤ ‘ဟီၣ်ခိၣ်ဒုးမဲထီၣ် နီၣ်ဧိၤမံၤဧိၤ, ဘုဧိၤဟုဧိၤ လၢအသၣ်ဝဲလၢဘုသၣ်, သ့ၣ်ဧိၤဝၣ်ဧိၤလၢ အသၣ်ဝဲလၢတၤသၣ်ဒ်အကလုာ်အသိး, လၢအချံအိၣ်လၢအပူၤ လၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢ’ န့ၣ်လီၤ. တၢ်မုၢ်တၢ်ဘိတဖၣ်အံၤ မ့ၢ်သ့ၣ်မုၢ်ဝၣ်ဘိလၢ အိၣ်ဒီးအချံအသၣ်, ဒီးတၤသူၣ်တၤသၣ် အမုၢ်လၢပှၤအီၣ်အီသ့တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. တၤသူၣ်တၤသၣ်အမုၢ်လၢ ယွၤတ့လီၤဝဲဒၣ်န့ၣ် တမ့ၢ်ထဲတကလုာ်ဧိၤဘၣ်. မ့မ့ၢ်တ့လီၤဝဲ တၢ်မုၢ်တၢ်ဘိအကလုာ်အါအါဂီၢ်ဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.

ကစၢ်ယွၤန့ၣ် ဒ် ၁မိၤ ၁:၁ ပာ်ဖျါဝဲအသိး, တမ့ၢ်ထဲ ယွၤလၢအတ့လီၤတၢ်တဂၤဘၣ်. မ့ၢ်စ့ၢ်ကီးပှၤလၢ အတ့ဒုးကဲထီၣ်တၢ်အသီန့ၣ်လီၤ. ကစၢ်ယွၤ အသူၣ်ဖှံသးညီဝဲလၢ တၢ်တ့ဒုးအိၣ်ထီၣ် သ့ၣ်မုၢ်ဝၣ်ဘိ, ဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိ, ဒီးမုၢ်ဧိၤဆၣ်ဧိၤအကလုာ်ကလုာ်န့ၣ်လီၤ. ကစၢ်ယွၤ မ့ၢ်ပာ်လီၤအသးလၢ ကကတဲာ်ကတီၤန့ၢ်ပှၤထဲဒၣ်တၢ်အီၣ်တၢ်အီန့ၣ်ဒီး, ကတ့လီၤဝဲဒၣ် တၤသူၣ်တၤသၣ်အမုၢ်ထဲတကလုာ်ဧိၤန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်, ကစၢ်ယွၤ မၤတၢ်လၢပဂီၢ်န့ၣ် အါန့ၢ်ဒံးတၢ်လၢပလိၣ်ဘၣ်, ဒီးတၢ်တလၢတလီၣ်န့ၣ် တမၤဝဲနီတဘျီဘၣ်န့ၣ်လီၤ.

ယွၤအဘျုးအဖှိၣ်ဒိၣ်ဒိၣ်အါအါအံၤ အဒူၣ်အဆၢတအိၣ်ဝဲဒၣ်ထဲ အတၢ်ဘၣ်တ့အဂီၢ်ဘၣ်. ယွၤ မ့ၢ်ပှၤလၢအသးအိၣ်ဟ့ၣ်ညီဝဲအတၢ်ဘျုးတၢ်ဖှိၣ်န့ၣ်လီၤ. ၁ တံၤ ၁:၁၄ န့ၣ် စီၤပီလူး စံးဝဲဒၣ်လၢ, ‘ပကစၢ်အဘျုးအဖှိၣ်အါထီၣ်အါအါကလဲာ်, အိၣ်ဒီးတၢ်နာ်ဒီးတၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံ လၢအအိၣ်လၢယ့ၣ်ရှူးခရံာ်အပူၤ’ န့ၣ်လီၤ. ယွၤအတၢ်ဘၣ်တ့ ဒုးနၢ်ပၢၢ်ပှၤလၢ ယွၤအဘျုးအဖှိၣ်န့ၣ် အါန့ၢ်ဒံးပလိၣ်ဘၣ်ဝဲ, ဒီးကတဲာ်ကတီၤဆိဟ့ၣ်လီၤတ့ၢ်လံပှၤန့ၣ်လီၤ.