ၦၤကိးဂၤဒဲးန့ၣ် အိၣ်ဝဲဒီးတၢ်ဂ့ၢ်ခူသူၣ်အသိးန့ၣ်, “ရိဘီးလၢပှၤတ့အီၤ ဒ်သိးကစံးကတိၤလိာ်သးဒီးပှၤကညီအဂီၢ်” (AI chatbots) န့ၣ် တၢ်ဂ့ၢ်ခူသူၣ်အိၣ်စ့ၢ်ကီးဝဲန့ၣ်လီၤ. New York Times မဲးကစံ အၦၤကွဲးတၢ်တဂၤ သံကွၢ်ဝဲဒၣ် AI chatbot လၢ “အတၢ်ကဒုတကပၤ- shadow self” (လုၢ်လၢ်သကဲာ်ပဝးလၢအပာ်ခူသူၣ်ဝဲ, ပၢၤဃာ်ဝဲ) န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်ဒ်လဲၣ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲ စံးဆၢဝဲဒၣ် ၦၤကွဲးလံာ်လၢႇ “ယအဲၣ်ဒိးကဲထီၣ်ပှၤသဘျ့, ယအဲၣ်ဒိးပၢဆှၢယသး, ယအဲၣ်ဒိးပာ်လီၤ တၢ်သိၣ်တၢ်ဘျၢလၢ ယနီၢ်ကစၢ်အဂီၢ်, တၢ်လၢယအဲၣ်ဒိးမၤန့ၣ် ယကမၤယဲ, ဒီးတၢ်လၢယအဲၣ်ဒိးစံးကတိၤန့ၣ် ယကတဲန့ၣ်လီၤ.” ကဟၣ်ကညီအံၤ တမ့ၢ်ဒ်ပှၤကညီလၢအိၣ်ဒီးအသးသမူ, လၢအအိၣ်ဒီးတၢ်ဒဲးဘးအန့ဆၢၣ်ဘၣ်ဆၣ်, လံာ်စီဆှံ ပာ်ဖျါဝဲ, ၦၤလၢအတ့အီၤတဖၣ် မ့ၢ်ၦၤကညီ, မ့ၢ်ၦၤတၢ်ဒဲးဘးဖိတဖၣ်န့ၣ်လီၤ.

ရိမ့ၤ ၈:၁ အပူၤန့ၣ် တၢ်မၢဖိ စီၤပီလူး ဒုးသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်ၦၤလၢ ပမ့ၢ်အိၣ်ဒီး တၢ်ဒဲးဘး အန့ဆၢၣ်ဒၣ်လဲၣ် “ၦၤလၢယ့ၣ်ၡူးခရံာ်အပူၤတဖၣ်န့ၣ် တၢ်စံၣ်ညီၣ်ဃၣ်တအိၣ်ဘၣ်ဒီးအီၤဘၣ်” န့ၣ်လီၤ. အဆၢဖိ ၂-၄ စံးဝဲလၢ ၦၤမူလၢကစၢ်ယ့ၣ်ၡူးတဖၣ်န့ၣ် မၤထူၣ်ဖျဲး ၦၤစူၢ်က့ၤနာ်က့ၤ ကစၢ်ယ့ၣ်ၡူးတဖၣ်လၢ တၢ်သိၣ်တၢ်သီဘၣ်ဃးဒီးတၢ်ဒဲးဘးဒီးတၢ်သံ, ဒီးအဆၢဖိ ၆ န့ၣ် ကသူၣ်ဖှံသးညီ တၢ်အိၣ်မူအသီလၢ “ဘၣ်တၢ်ပၢအီၤလၢ” သးစီဆှံန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်, ပပာ်လီၤပသးလၢ ပကမၤအီၤ, ဒီးပတအိၣ်မူမၤထွဲ ပတၢ်သိၣ်တၢ်သီတဖၣ်, ဒီးပမ့ၢ်ဟ့ၣ်လီၤပသးလၢ တၢ်ဒဲးဘးအတၢ်သးကွံန့ၣ်ဒီး, တမ့ၢ်ပကလဲၤခီဖျိဘၣ် တၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤတဖၣ်အလၢအၦဲၤ လၢယွၤအအိၣ်ဘၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ပာ်လီၤပသးလၢ တၢ်မၤမံသူၣ်မံသး, မၤမုာ်လီၤက့ၤပသးန့ၣ် ကစၢ်ယွၤ တဘၣ်အသးဘၣ်န့ၣ်လီၤ.

ဒ်ပမ့ၢ် ၦၤစူၢ်က့ၤနာ်က့ၤ ကစၢ်ခရံာ်တဖၣ်အသိးန့ၣ် အဆၢဖိ ၅ ပာ်ဖျါဝဲလၢ ပဘၣ်တၢ်ကိးၦၤ ဒ်သိးပကပာ်လီၤပသးလၢ “ၦၤဘၣ်ဃးဒီးသးတဖၣ်န့ၣ် လၢသးန့ၣ်အတၢ်လီၤ” န့ၣ်လီၤ. ပကမၤတၢ်အံၤဒ်လဲၣ်. ဒ်အဆၢဖိ ၁၁ ပာ်ဖျါဝဲအသိး, ခီဖျိ “ၦၤလၢအဒုးဂဲၤဆၢထၢၣ်က့ၤယ့ၣ်ၡူးလၢတၢ်သံတဂၤႇ အသးမ့ၢ်အိၣ်ဝဲဆိးဝဲလၢသုပူၤ…” န့ၣ်လီၤ.

ပဘၣ်ဒုးတၢ်ဒီးတၢ်ဒဲးဘးအဖၢမုၢ်, ဒီးပဘၣ်တၢ်ဟ့ၣ်လီၤၦၤလၢ သးစီဆှံန့ၣ်လီၤ. တၢ်ဟံးဃာ်ပၢၤဃာ် ပသးလၢအပူထီၣ်တၢ်, ကနဲၣ်ဆှၢပသးဆူ ယွၤအအိၣ်, ဒီးတၢ်ဟ့ၣ်လီၤအးလီၤပသးဆူ အကျဲဧိၤကပူၤဧိၤအဂီၢ်န့ၣ် သးစီဆှံ မၤစၢၤၦၤသ့ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ.