စီၤမိၤရှ့အခိၣ်န့ၣ် အိၣ်ဒီးအနၢၤဧါ. တၢ်အံၤမ့ၢ် စီၤမိၤရှ့ အက့ၢ်ဂီၤ, ဒီးဘၣ်တၢ်စိးပျၤဝံၤအီၤအဂ့ၤကတၢၢ်လၢ မဲးကဲၣ် အ့ၣ်ကၠလိၣ် (Michelangelo) ဖဲ ၁၅၁၅ နံၣ်န့ၣ်လီၤ. အနၢၤခံဘိဟဲဖျိးထီၣ်ဝဲလၢ စီၤမိၤရှ့ အခိၣ်တိသၣ်, အခိၣ်သူတဖၣ်အကျါန့ၣ်လီၤ.
တမ့ၢ်ဒၣ်ထဲ မဲးကဲၣ် အ့ၣ်ကၠလိၣ်တဂၤဧိၤဘၣ်. ပှၤတ့ခဲၣ်တၢ် (မ့တမ့ၢ်) ပှၤစိးပျၤတၢ်အါဂၤလၢ ရ့ၤန့ဆိ(န) (မ့တမ့ၢ်) စိၤခၢၣ်သး အကတီၢ်တဖၣ်န့ၣ်, ဒုးနဲၣ်ဖျါထီၣ် စီၤမိၤရှ့ အက့ၢ်အဂီၤ ဒ်သိးအံၤန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်မနုၤအဃိလဲၣ်. စိၤဆၢကတီၢ်ဖဲန့ၣ် လၢအဝဲသ့ၣ်အဂီၢ်, လံာ်စီဆှံန့ၣ် အိၣ်ဒၣ် လၤတ့ၣ် (Latin) အကျိာ်တၢ်ကတိၤ, ဘၣ်တၢ်ကွဲးကျိာ်ထံဝဲလၢပှၤဧ့ၤဘြံဖိအလံာ်စီဆှံ, ဒီး ၂ မိၤ ၃၄:၂၉ န့ၣ် ပာ်ဖျါထီၣ် စီၤမိၤရှ့ အမဲာ်ဖံး ကပီၤကပြုၢ်ကပြီၤ ဖဲအိၣ်ဆိးတ့ၢ်ဝဲလၢယွၤအမဲာ်ညါဝံၤန့ၣ်လီၤ. ကျိာ်အခီၣ်ထံး စူးကါဝဲဒၣ် လံာ်မဲာ်ဖျၢၣ်လၢ အဘၣ်ထွဲဒီး “တၢ်အနၢၤ” ဒ်သိးကပာ်ဖျါ “တၢ်ကပီၤအယဲၤ” တဖၣ် လၢအဖျါကပီၤ ကပြုၢ်ကပြီၤလၢ စီၤမိၤရှ့အမဲာ်သၣ်န့ၣ်လီၤ. ဒီးလၤတ့ၣ် (Latin) Vulgate လံာ်စီဆှံ ကွဲးကျိာ်ထံဝဲလိၤလိၤအဃိ, တၢ်ဖးကမၣ် စီၤမိၤရှ့ လံန့ၣ်လီၤ.
မ့ၢ်နတၢ်နၢ်ပၢၢ်ကမၣ်တ့ၢ်ပှၤတဂၤဂၤလံဧၣ်. မၤ ၃:၁-၁၀ န့ၣ် စီၤပ့းတရူး မၤဘျါက့ၤ ပှၤလၢအအိၣ်ဖျဲၣ်ထီၣ်လံၤလံၤန့ၣ် ဟးဝဲလၢအခီၣ်တသ့တဂၤ ခီဖျိလၢကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးအမံၤဝံၤန့ၣ်ဒီး, ပှၤတၢ်မၢဖိ တဲဘၣ် အပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ်လၢ အဝဲသ့ၣ် နၢ်ပၢၢ်ကမၣ်ဝဲဒၣ် ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးအဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. အဆၢဖိ ၁၅ န့ၣ် စံးဝဲဒၣ် “ဒီးသုမၤသံကွံာ်တၢ်မူအခိၣ်, လၢယွၤဒုးဂဲၤဆၢထၢၣ်က့ၤဝဲ” န့ၣ်လီၤ. အဆၢဖိ ၁၈ န့ၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲဆူညါ “တၢ်လၢယွၤ စံးပာ်လၢ အဝံခဲလၢာ်အထးခိၣ်, လၢခရံာ်ဘၣ်ဒိးတၢ်န့ၣ်, မ့ၢ်အမၤလၢထီၣ်ပှဲၤထီၣ်ဝဲ ဒ်န့ၣ်အသိး” န့ၣ်လီၤ. အဆၢဖိ ၂၂ န့ၣ် စီၤပ့းတရူး စံးဘၣ်ပှၤလၢ စီၤမိၤရှ့ဒၣ်လဲာ် ဒုးနဲၣ်တ့ၢ်ဝဲဆူကစၢ်ခရံာ်အဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ.
အဆၢဖိ ၁၆ ပာ်ဖျါဝဲဒၣ်လၢ, “တၢ်စူၢ်က့ၤနာ်က့ၤကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးအမံၤသတးဒီး,” “တၢ်စူၢ်တၢ်နာ်အိၣ်ဟဲဝဲလၢ ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူး” အံၤ, မ့ၢ်တၢ်လၢအဆိတလဲ ပှၤကညီတဖၣ် အတၢ်အိၣ်မူန့ၣ်လီၤ. ပနၢ်ပၢၢ်ကမၣ်တ့ၢ်အီၤမ့ၢ်ဂ့ၤ, လၢအပူၤကွံာ် ပတၢ်အိၣ်မူကမ့ၢ်တ့ၢ်ဝဲ ဒ်လဲၣ်ဂ့ၤန့ၣ်, ဖဲပဃၣ်ကဒါက့ၤပသးဆူအအိၣ်န့ၣ်ဒီး, ကစၢ်ခရံာ် ကတူၢ်လိာ်မုာ်ပှၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်မူအခိၣ် ဆၢထၢၣ်အိၣ်ကတဲာ်ကတီၤအသး ဒ်သိးကကွဲးဒုးအိၣ်ထီၣ် တၢ်စးထီၣ်ကဒီးအသီတဘျီ လၢပဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.
