ပှၢ်မုၢ်ကနၢအလီၢ်တဖၣ်
ဖဲလၢယမ့ၢ်ဒံးဒၣ် ပှၤစူၢ်က့ၤနာ်က့ၤတၢ် လၢသးစၢ်အကတီၢ်, ယဆိကမိၣ်ယဲလၢ “ကစၢ်ယွၤလီၣ်ဖျါထီၣ်အသး အကတီၢ်တဖၣ်” န့ၣ် ကမ့ၢ်တၢ်လီၢ်လၢယထံၣ်ဘၣ် ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် တၢ်ဆၢကတီၢ်ဒ်သိးအံၤတဖၣ်န့ၣ် တအိၣ်စံာ်အိၣ်ကျၢၤ မ့တမ့ၢ် တဆှၢပှၤဆူ တၢ်ဒိၣ်ထီၣ်န့ၣ်ဘၣ်. ပှၤကွဲးလံာ် လံနၣ် အဘူၣ် ကၠါမ်ရၣ် (Lina Abu Jamra) စံးဝဲဒၣ်, တၢ်လၢပှၢ်မုၢ်ကနၢအလီၢ်အကျဲန့ၣ် ပထံၣ်ဘၣ်ယွၤ ဒီးပဒိၣ်ထီၣ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. လၢအတၢ်မၤလိ လံာ်စီဆှံ- “တၢ်လဲၤခီဂာ် ပှၢ်မုၢ်ကနၢ” (Through the Desert) အပူၤန့ၣ်, ကွဲးပာ်ဖျါဝဲ, “ယွၤအတၢ်ပညိၣ် လၢအဝဲစူးကါပှၢ်မုၢ်ကနၢတဖၣ် လၢပတၢ်အိၣ်မူအပူၤန့ၣ်ဒ်သိးကမၤဆူၣ်ထီၣ်ပဂံၢ်ပဘါန့ၣ်လီၤ.” အဝဲကွဲးကဒီးဝဲ, “ယွၤအတၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါတမံၤအံၤ နကဒိးန့ၢ်အီၤ ဖဲနတူၢ်ဘၣ် တၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်အပူၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်နးတၢ်ဖှီၣ် မ့ၢ်တအိၣ်ဘၣ်န့ၣ်ဒီး တၢ်ကပာ်ဖျါအုၣ်အသးလၢ ကစၢ်ယွၤအတၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါတသ့ဘၣ်န့ၣ်လီၤ.”
တၢ်ကီတၢ်ခဲ အလီၢ်အကျဲတဖၣ် လၢအမ့ၢ် တၢ်သူၣ်အုးသးအုး, တၢ်လီၤမၢ်, ဒီးလၢတၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်အပူၤန့ၣ်, ဒ်သိးပကဒိၣ်ထီၣ်လၢ တၢ်စူၢ်တၢ်နာ်, ဒီးပကအိၣ်ဘူး အါထီၣ်ဒီးအီၤအဂီၢ် ယွၤမၤစၢၤပှၤန့ၣ်လီၤ. ဒ် လံနၣ်…
မူပျီအတၢ်ပြၢ
၁၉၅၅ နံၣ် လါယူၤလံ ၂၉ သီန့ၣ်, ကီၢ်အမဲရကၤ ဘိးဘၣ်သ့ၣ်ညါဝဲလၢ ကလဲၤတ့ပာ်ထီၣ်စဲးကဟၣ်လၢ အလဲၤတရံးမူပျီန့ၣ်လီၤ. တယံၣ်ဘၣ်ဒီး, ကီၢ်ရၢးရှၣ် စ့ၢ်ကီး ဘိးဘၣ်သ့ၣ်ညါဝဲအတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤလၢ ကမၤတၢ် ဒ်သိးဒီး ကီၢ်အမဲရကၤ မၤဝဲန့ၣ်လီၤ. မူပျီအတၢ်ပြၢစးထီၣ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ကီၢ်ရၢးရှၣ် ပာ်ထီၣ်ဝဲဒၣ် စပိးန့း(Sputnik) စဲးကဟၣ် တရံး မူပျီအဆိကတၢၢ်တဘ့ၣ်, ဃုာ်ဒီး ယူၢ်ရံၣ် ကၣ်ကရ့ (Yuri Gagarin) ပှၤကညီအဆိကတၢၢ်တဂၤ, လၢအလဲၤတရံး ဟီၣ်ခိၣ်ဖျၢၣ်တဝီၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်ပြၢအံၤ လဲၤတုၤဝဲဆူ ၁၉၆၉ နံၣ်, လါယူၤလံ အသီ (၂၀), ဖဲ န့ အါစထရီ (Neil Armstrong) ပာ်လီၤဝဲအခီၣ်လီၢ်, “ခီၣ်ကါဖးဒိၣ်လၢ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိအဂီၢ်” လၢလါအဖီခိၣ်အံၤ မၤကတၢၢ် တၢ်ပြၢအံၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်ကမၤသကိးတၢ်အကတီၢ်အကျဲ ဟဲအိၣ်ထီၣ်, ဒီးတုၤဃီၤဆူ တၢ်ဒုးအိၣ်ထီၣ် "ထံကီၢ်ပာ်ဖှိၣ်မူပျီသန့" (International Space Station) လၢမူပျီအပူၤန့ၣ်လီၤ.
တဘျီတခီၣ်…
လဲၤကဒီးအသီတဘျီ
တၢ်ဒဲစုဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါ သီၣ်ဟူထီၣ်ဝဲဒၣ် ဖဲဖျိးစိကၠိဖိတဖၣ် လဲၤထီၣ်ဟံးန့ၢ်ဝဲဒၣ်တၢ်မၤလိမၤဒိးအတၢ်ဖျိးစိ လံာ်အုၣ်သးအခါန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် တၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤန့ၣ် တဝံၤဒံးဘၣ်. ခိၣ်ဖး အဂၤတမံၤန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်ဟ့ၣ်လီၤ ကၠိဖိတဖၣ် လၢအတမ့ၢ်ပှၤဖျိးစိလီၤဆီဘၣ်ဆၣ်,လၢအတၢ်မၤလိမၤဒိးအပူၤ တၢ်လဲၤထီၣ်လဲၤထီ အိၣ်အါထီၣ်အဃိန့ၣ်လီၤ. ကၠိဖိတဖၣ် အံၤ ဂုာ်ကျဲးစၢးသပှၢ်ပှၢ် ဒ်သိးအမးပတီၢ်လၢ အလီၤသ့ၣ်တဖၣ် ကဂ့ၤထီၣ်က့ၤအဂီၢ်,ဘှီဘၣ်က့ၤ သကဲာ်ပဝးလၢအတဂ့ၤတဖၣ်, မ့တမ့ၢ် အၢၣ်လီၤအီလီၤဝဲလၢ ကထီၣ်ကၠိကိးနံၤဒဲးန့ၣ်လီၤ. ကၠိဖိမိၢ်ပၢ်တဖၣ် သူၣ်ခုသးခု, ဒီးဒဲစုဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါဝဲ, ဒီးပာ်ပနီၣ်တူၢ်လိာ်ဖိသ့ၣ်တဖၣ် ဂုာ်ကျဲးစၢးလဲၤတၢ်လၢ ကျဲအဂ့ၤ- ဒီးခါလၢအပူၤကွံာ်အတၢ်လီၤတူာ်လီၤကာ်တဖၣ်န့ၣ် တထံၣ်ဝဲလၢၤဘၣ်. မ့မ့ၢ်ထံၣ်ဝဲထဲ ဖိတဖၣ်လဲၤတၢ်လၢ ကျဲအသီန့ၣ်လီၤ.
တၢ်အဒိဖိ လၢအမၤသူၣ်ဖှံသးညီတၢ်အံၤ ပာ်ဖျါထီၣ် ပပၢ်လၢမူခိၣ်တဂၤန့ၣ် ထံၣ်ပှၤဒ်လဲၣ်န့ၣ်လီၤ. ယွၤတထံၣ်ပှၤလၢပတၢ်အိၣ်မူအလီၢ်လံၤလၢၤဘၣ်. ခဲကနံၣ်အံၤ, ပၢ်ယွၤထံၣ်ပှၤဒ်အဖိတဖၣ်, ပတၢ်အိၣ်မူအသီလၢ ကစၢ်ခရံာ်အပူၤန့ၣ်လီၤ. ယိၤ ၁:၁၂ အပူၤန့ၣ် စီၤယိၤဟၣ် ကွဲးပာ်ဖျါဝဲ “ဘၣ်ဆၣ်ဒီး, ဖဲဒၣ် ပှၤလၢအတူၢ်လိာ်အီၤ, ပှၤလၢအစူၢ်က့ၤနာ်က့ၤ အမံၤတဖၣ်န့ၣ်, ဟ့ၣ်ဝဲလၢ အစိအကမီၤ, ဒ်သိးကကဲထီၣ်ယွၤအဖိလီၤ” န့ၣ်လီၤ.…
သးလၢအပီၢ်ယၢ်လီၤက့ၤသး
ယတံၤသကိးတဂၤ လုၣ်သ့ၣ်ခါပတာ်ဝဲ အတၢ်ဒိးတ့ဒိးဖျီအသး အတၢ်အၢၣ်လီၤအီၤလီၤန့ၣ်လီၤ. ပထံၣ်ဘၣ် အနီၢ်ကစၢ်ဒၣ်ဝဲ မၤဟးဂီၤက့ၤ အဟံၣ်ဖိဃီဖိန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်လီၤသးဘၣ်ဒိဆါန့ၣ်လီၤ. ဖဲအဝဲအဲၣ်ဒိးမၤဘၣ်လိာ်ဘၣ်စးအသးဒီးအမါန့ၣ် ဃ့ဝဲ ယတၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်ဟ့ၣ်ဖးန့ၣ်လီၤ. ဒီးယတဲအီၤ, လၢနမါအဂီၢ် နကြၢးမၤတၢ်အါန့ၢ်ဒံး နတၢ်ကတိၤန့ၣ်လီၤ. အဝဲ ကဘၣ်ဂုာ်ကျဲးစၢးဆူညါ လၢတၢ်ပာ်ဖျါအတၢ်အဲၣ်ဆူအမါအအိၣ်, ဒီးဘၣ်ဟးဆှဲးပဲာ်စီကွံာ်တၢ်ဒဲးဘးအက့ၢ်အဂီၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤ.
ဒ်ယဟ့ၣ်ကူၣ် ယတံၤသကိးတဂၤအံၤအသိး, ဝံယံးရမံယၤစ့ၢ်ကီး ဟ့ၣ်ကူၣ်ဟ့ၣ်ဖး ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် လၢအမၤဟးဂီၤအတၢ်အၢၣ်လီၤအီၤလီၤဒီးယွၤ, ဒီးပိာ်ကစၢ်အဂၤတဖၣ်အခံန့ၣ်လီၤ. ယံး ၄:၁ ပာ်ဖျါဝဲလၢ ဝံအတၢ်ဟ့ၣ်ကူၢ်လၢ တၢ်က့ၤဆူ ယွၤအအိၣ်န့ၣ် မ့မ့ၢ်တၢ်စးထီၣ်လၢအဂ့ၤဘၣ်ဆၣ်, တမ့ၢ် တၢ်လၢတၢ်ပှဲၤဘၣ်. အဝဲသ့ၣ်တဖၣ်စ့ၢ်ကီး ကဘၣ်အိၣ်မူပိာ်ထွဲ, ဒ်အတၢ်ကတိၤတဖၣ်အသိးန့ၣ်လီၤ. အခီပညီန့ၣ်အဆၢဖိ ၁ ပာ်ဖျါဝဲလၢ “နမ့ၢ်ပာ်ကွံာ်နတၢ်သးဘၣ်အၢ” တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ဝံယံးယရမံယၤ စံးဝဲဒၣ်လၢ အဆၢဖိ ၂န့ၣ် ပှၤဂီၢ်မုၢ် မ့ၢ်ဆိၣ်တၢ်လၢ “တၢ်တီတၢ်လိၤ, လၢတၢ်စံၣ်ညီၣ်တီ, ဒီးလၢတၢ်မ့ၢ်တၢ်တီ” အပူၤန့ၣ်ဒီး, ယွၤကဆိၣ်ဂ့ၤ ပှၤကလုာ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ကီတၢ်ခဲတခီ မ့ၢ်လၢ အဝဲသ့ၣ်အၢၣ်လီၤအီၤလီၤဝဲလၢ တၢ်ကလီကလီ,…
ပာ်လီၤလၢ ယွၤအလီခီပူၤ
မိၢ်တဂၤန့ၣ် ဖဲအကွၢ်ထွဲမၤစၢၤ အဖိမုၣ်လၢအဒိၣ်တုာ်ခိၣ်ပှၤတဂၤ, ဒ်သိးကဒိးန့ၢ် တၢ်ကူစါယါဘျါလၢအဂ့ၤ, ဒီးကသံၣ်ကသီလၢအဂ့ၤ, ဒီးတၢ်ကတိၤဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါလၢအဂီၢ်န့ၣ် အဝဲဃ့ထုကဖၣ်တၢ် အါနံၣ်အါလါန့ၣ်လီၤ. တသီဘၣ်တသီန့ၣ်,မိၢ်တဂၤအံၤအသးဘၣ်ကိၢ်ဘၣ်ဂီၤဝဲ, ခီဖျိလၢအဖိမုၣ် အတၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့န့ၣ် ဂ့ၤတဘျီအၢတဘျီ, တယာ်က့ၤအဂ့ၢ် တသ့လၢၤဘၣ်အဃိန့ၣ်လီၤ. အဝဲလီၤဘှံးလီၤတီၤလၢတၢ်သးအုး, ဒီးသ့ၣ်ညါဝဲဒၣ်လၢ ကဘၣ်ကွၢ်ထွဲလီၤအသးစ့ၢ်ကီးန့ၣ်လီၤ. အတံၤသကိးတဂၤ ဟ့ၣ်ကူၣ်အီၤလၢ ကကွဲးလီၤ အတၢ်ဘၣ်ယိၣ်ဘၣ်ဘီတဖၣ်, တၢ်လၢအပၢၤဝဲတန့ၢ်တဖၣ် လၢလံာ်က့ဖိတဖၣ်အပူၤ ဒီးပာ်လီၤလၢ “ယွၤအလီခီ” အပူၤ, လၢအလီၢ်မံကပၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်မၤယိယိဖိအံၤ တမၤဟါမၢ် တၢ်ဃၢတၢ်စံာ်လၢအသးပူၤခဲလၢာ်ဘၣ်ဆၣ်, ဖဲအထံၣ်ဘၣ် လီခီဖိအံၤန့ၣ် ကမၤသ့ၣ်နီၣ်အီၤလၢအတၢ်ဘၣ်ယိၣ်ဘၣ်ဘီတဖၣ်အံၤ အိၣ်လၢ ယွၤအလီခီအပူၤ, ဒီးတမ့ၢ်လၢ အဝဲအအိၣ်ဘၣ်န့ၣ်လီၤ.
ဒ်န့ၣ်အသိး, စီၤဒၤဝံး အထါစံးထီၣ်ပတြၢၤ အါတက့ၢ် စံး ၅၅:၁, ၁၆-၁၇ အပူၤန့ၣ်ကွဲးပာ်ဖျါဝဲ အတၢ်ကီတၢ်ခဲတဖၣ်, ဒီးပာ်လီၤဝဲဒၣ် အတၢ်ကီတၢ်ခဲတဖၣ် လၢယွၤအလီခီအပူၤန့ၣ်လီၤ. ၂ ရှမူၤ ၁၅-၁၆ ပာ်ဖျါဝဲလၢ စီၤဒၤဝံး အဖိခွါ စီၤအးဘရှါလိၣ် ဂုာ်ဟံးန့ၢ် အစိကမီၤ, အတံၤသကိး…