ယဖိခွါ ပှၤသၢနံၣ်ဖိ, စ့ဘယၢၣ် (Xavier), စှီၤဖီၣ်တံၢ်ဃာ် ယစု ဖဲပနုာ်လီၤဆူ မိၤထရ့ ဘ့ တၢ်ပာ် ကွၢ်ကီညၣ်အလီၢ် (Monterey Bay Aquarium), လၢကီၢ်စဲၣ်ခဲလဖိနံယါန့ၣ်လီၤ. အဝဲယူာ်အစုဆူ ပီၣ်လဲၣ်ညၣ်မိၢ်ပှၢ် (Whale) လၢၢ်စိးပျၤအဂီၤ (ဒ်အမ့ၢ်ညၣ်နီၢ်နီၢ်တဘ့ၣ်အမိၢ်ပှၢ်အသိး), ဘၣ်တၢ်ဘျး လီၤစဲၤအီၤလၢဃီးလာ်ဒါန့ၣ်ဒီး, စံးဝဲ “ဒိၣ်နီၢ်မး” န့ၣ်လီၤ. ဖဲပလူၤကွၢ်ကီ တၢ်ဒုးနဲၣ်တမံၤဘၣ်တမံၤ အကတီၢ်န့ၣ်, ယဖိခွါသူၣ်ခုသးခုလၢ တၢ်မဲာ်တကျိာ်နါတကျိာ်အပူၤန့ၣ်လီၤ. ပနံၤသကိး ဖဲရှီတဖၣ် မၤသီၣ်အကလုၢ် ဖဲပှၤဒုးအီၣ်တၢ်အီၣ်အကတီၢ်န့ၣ်လီၤ. ပဆၢထၢၣ်အိၣ်ဘှ့ၣ်ကလာ်လၢ တၢ်ပာ်ညၣ် မဲာ်ထံကလၤအမဲာ်ညါ, ဒီးဖဲပထံၣ်ဘၣ် ညၣ်ကၠဲၢ်လံၣ်ဘီဘီဖိ ဂဲၤကလံာ်လၢထံကျါန့ၣ်ဒီး ပသး လီၤသပ့ၤဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ယစံးဘၣ်ယဖိခွါလၢ“ဒ်ယွၤတ့လီၤနၤဒီးယၤအသိး,” “ကစၢ်ယွၤတ့လီၤကယဲၢ် တၢ်ဘၣ်တ့ အိၣ်လၢပီၣ်လဲၣ်မိၢ်ပှၢ်အပူၤခဲလၢာ်” န့ၣ်ဒီး, စ့ဘယၢၣ် အထးခိၣ်ထီၣ်ဖျဲးဝဲ “ဝိ” န့ၣ်လီၤ.

ဖဲထါစံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၀၄ အပူၤ, ပှၤကွဲးထါ သ့ၣ်ညါအၢၣ်လီၤဝဲ ကစၢ်ယွၤ အစုတၢ်ဘၣ်တ့ အါအါဂီၢ်ဂီၢ် ဒီးအဆၢဖိ ၂၄ အပူၤန့ၣ် စံးထီၣ်ပတြၢၤယွၤ “နမၤအီၤခဲလၢာ်လၢ တၢ်ကူၣ်သ့, ဟီၣ်ခိၣ်ပှဲၤဝဲဒီး နတၢ်ဖိတၢ်လံၤလီၤ” န့ၣ်လီၤ. အဆၢဖိ ၂၅ န့ၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ “အိၣ်ဒံးပီၣ်လဲၣ်လၢ အဒိၣ်ဝဲ, ဒီးလဲၢ်ဝဲ, ဖဲတၢ်အဂဲၤ အိၣ်လၢအပူၤ လၢအတၢ်ဂံၢ်တအိၣ်ဘၣ်, တၢ်ဖိတၢ်ဃၢ် အဒိၣ်အဆံး အိၣ်ဝဲလီၤ” န့ၣ်လီၤ. အဆၢဖိ ၂၇-၂၈ န့ၣ် စံၣ်တဲာ်တဲလီၤဝဲလၢ ကစၢ်ယွၤ အတၢ်သူၣ်အိၣ်သးအိၣ်, ဒီးလၢအစုတၢ်ဘၣ်တ့ခဲလၢာ်အဂီၢ် အတၢ်ဟ့ၣ်မၤပှဲၤတၢ်သူၣ်မံသးမုာ်အဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. အဆၢဖိ ၂၉-၃၀ အပူၤန့ၣ် မၤဂၢၢ်မၤကျၢၤစ့ၢ်ကီးဝဲလၢ ကစၢ်ယွၤဆၢတဲာ်ပာ်ဝဲ ကယဲၢ်တၢ်တမံၤလၢ်လၢ် အမုၢ်နံၤမုၢ်သီ တဖၣ်လၢဟီၣ်ခိၣ်အံၤန့ၣ်လီၤ.

ဒ်အဆၢဖိ ၃၃ ပာ်ဖျါဝဲ, “ယသးသမူအဖၢမုၢ်ဒီး ယကစံးထီၣ်ပတြၢၤယွၤ, ယအိၣ်ဒံးအဖၢမုၢ်ဒီး, ယကသးဝံၣ်ယကစၢ်လီၤ” အသိး, ပပာ်ဖှိၣ်လိာ်သးဒီးပှၤကွဲးထါ လၢတၢ်သးဝံၣ်ထုကဖၣ် ဘိးဘၣ် သ့ၣ်ညါသ့ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ကယဲၢ်တၢ်ဘၣ်တ့ခဲလၢာ်, အိၣ်ဆိးဝဲလၢဟီၣ်ခိၣ်အံၤ, စးထီၣ်လၢအဒိၣ် တုၤအဆံးန့ၣ်, မ့ၢ်လၢယွၤတ့လီၤအဃိ ကနဲၣ်ဆှၢပှၤလၢပကစံးထီၣ်ပတြၢၤတၢ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.