ဖဲ ၁၉၆၂ နံၣ် လါနိၣ်ဝ့ဘၢၣ်န့ၣ် ၦၤဃုမၤလိသ့ၣ်ညါဂံၢ်သဟီၣ် ကၠီ တဘလူၣ်. မီးခၠလံၣ် (John W. Mauchly) စံးဝဲ “ပိၥ်ခွါဖိသၣ် မ့တမ့ၢ် ပိၥ်မုၣ်ဖိသၣ်လၢ ကမၤအနီၢ်ကစၢ်အခီၣ်ဖၠူထၢၣ်တသ့ဂ့ၤဂ့ၤဘၣ်န့ၣ် ပကစံးကတိၤဆိပာ်အဂ့ၢ်အဂီၢ် တၢ်အဂ့ၢ်အကျိၤမနုၤမးတအိၣ်ဘၣ်” န့ၣ်လီၤ. အဆၢကတီၢ်ဖဲ မီးခၠလံၣ် စံးကတိၤဆိတၢ်အံၤ, ဖျါလၢတလီၤနာ်ဘၣ်ဆၣ်, တၢ်န့ၣ်မ့ၢ်ဝဲ ဒီးဘၣ်ဝဲလၢ တၢ်လီၤကမၢ ကမၣ်အပူၤန့ၣ်လီၤ. မုၢ်မဆါတနံၤအံၤ, တၢ်စူးကါခီၣ်ဖၠူထၢၣ်မ့ၢ်ဂ့ၤ, စုဖီၣ်လီအတၢ်ပိးတၢ်လီတဖၣ် မ့ၢ်ဂ့ၤန့ၣ်, မ့ၢ်ဒၣ်ဖိသၣ်ဆံးတဂၤ မၤလိန့ၢ်တၢ်သ့တၢ်ဘၣ်အဆိကတၢၢ်န့ၣ်လီၤ.

ဖဲလၢ မီးခၠလံၣ် စံးကတိၤဆိပာ်တဖၣ် လၢထီၣ်ၦဲၤထီၣ်ဝဲအသိး, တၢ်စံးကတိၤဆိပာ်တၢ် အဂၤ လၢအကါဒိၣ်တဖၣ်အိၣ်ဝဲအါမး – လၢလံာ်စီဆှံအပူၤ ဝံတဖၣ်စံးကတိၤဆိဘၣ်ထွဲဒီး ကစၢ် ခရံၥ်အတၢ်ဟဲအဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. အဒိ, မံကၤ ၅:၂ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ “ဒီးနဲဒၣ် ဘ့ၤသလ့ဃ့ၣ် အ့ဖရးသးဧၢ, နဆံးလၢယူဒၤ အကထိတဖၣ်အကျါဘၣ်ဆၣ်ဒီး ၦၤကဟဲထီၣ်လၢနပူၤ ဆူယအိၣ်လၢ အက ကဲထီၣ် ၦၤပၢတၢ်လၢအံၣ်စရ့လးအဖီခိၣ်လီၤ. ၦၤတဂၤန့ၣ် ဟဲဝဲလၢပျၢၤလံၤလံၤ, လၢမုၢ်နံၤလၢ တၢ်လီၤထူလီၤယိၥ်န့ၣ်လီၤ.” ကစၢ်ယွၤဆှၢလီၤ ကစၢ်ယၣ်ၡူး, ဟဲတုၤဝဲဆူ ဘ့ၤသလ့ဃ့ၣ်ဝ့ၢ်ဆံး – ဒ်အမ့ၢ်ၦၤအိၣ်ဟဲလၢ စီၤပၤဒၤဝံး အတၢ်လီၤစၢၤလီၤသွဲၣ်န့ၣ်လီၤ. (ကွၢ်လူၤကၣ် ၂:၄-၇).

လံၥ်စီဆှံ လၢအစံးကတိၤဆိဘၣ်ထွဲဒီး ကစၢ်ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်ဟဲအခီၣ်ထံးတဘျီအဂ့ၢ်န့ၣ် လံာ်စီဆှံတဘ့ၣ်ဃီအံၤ လၢ မၤတၢ် ၁:၁၁ အပူၤစ့ၢ်ကီး အၢၣ်လီၤအီလီၤဝဲလၢ ကစၢ်ယၣ်ၡူး အတၢ်ဟဲကဒါ လၢခံတဘျီအဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. ယိၤ ၁၄:၁-၄ အပူၤန့ၣ် ကစၢ်ယ့ၣ်ၡူးအၢၣ်လီၤတ့ၢ်ဝဲ အပျဲၢ်အဘီၣ်လၢစးထီၣ်ပိၥ်ဆိအခံတဖၣ်, လၢအဝဲသ့ၣ်အဂီၢ်ကဟဲက့ၤကဒီးဝဲတဘျီဒံးန့ၣ်လီၤ.

ခရံၥ်အိၣ်ဖျဲၣ်တဘျီအံၤ, ဒ်ပဆိကမိၣ်ထံတၢ်စံးကတိၤဆိအမ့ၢ်အတီဘၣ်ထွဲဒီး ကစၢ်ယ့ၣ်ၡူး အတၢ်အိၣ်ဖျဲၣ်ထီၣ်အဂ့ၢ်တဖၣ်အသိး, မ်ပကဆိကမိၣ်စ့ၢ်ကီး အတၢ်အၢၣ်လီၤဘၣ်ထွဲဒီး အတၢ်ဟဲက့ၤကဒါတၢ်အဂ့ၢ်, ဒီးပကပျဲ ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူး ကတဲၥ်ကတီၤၦၤ တုၤဖဲပထံၣ်ဘၣ်အီၤ မဲၥ်သကိးမဲၥ် လၢအကတီၢ်လီၤဘီလီၤမုၢ်န့ၣ်တက့ၢ်.