တၢ်လၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢအံၤ ပှၤဘၣ်အိၣ်ထဲဒၣ်တဂၤဧိၤဒီး ဘၣ်အိၣ်သယုၢ်သညိန့ၣ် အါထီၣ် အါထီၣ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. စးထီၣ်လၢ ၁၉၉၀ နံၣ်န့ၣ် ပှၤအမဲရကၤဖိလၢ အတံၤသကိး တအိၣ်ဘၣ်တဖၣ် အါထီၣ်လွံၢ်ပူတပူန့ၣ်လီၤ. ယူၤရပၤ(Europe)ထံကီၢ်တနီၤအထံဖိ ကီၢ်ဖိနီၢ်ဂံၢ် ၂၀ မျးကယၤန့ၣ် တူၢ်ဘၣ်ခီၣ်ဘၣ်ဝဲ သးအတၢ်သယုၢ်သညိဒီး ဖဲလၢကီၢ်ယပၣ်(Japan)န့ၣ် ပှၤသးပှၢ်တနီၤကူၣ်တၢ်ဆးတၢ် တသ့တဘၣ်လၢၤဘၣ်အဃိ လုၢ်သ့ၣ်ခါပတာ် တၢ်သိၣ်တၢ်သီတၢ်ဘျၢ ဒ်သိးကမၤန့ၢ်တံၤသကိးလၢဃိာ်ပူၤန့ၣ်လီၤ.
တၢ်ဖံးတၢ်မၤကျဲအကျိၤအကွၢ်တဖၣ် ဒုးအိၣ်ထီၣ်တၢ်အစဲလၢ ပှၤအတူၢ်ဘၣ်ခီၣ်ဘၣ် သးအတၢ်သယုၢ်သညိတဖၣ်အဂီၢ် – တၢ်ငါလီၤတံၤသကိး(တၢ်ဒိးန့ၢ်တံၤသကိးခီဖျိ ကျိာ်စ့)န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်ဆၢကတီၢ်နၣ်ရံၣ်အဂီၢ် နမ့ၢ်ဟ့ၣ်စ့ဒီး နကမၤန့ၢ်တံၤသကိးလၢ အကစံးကတိၤသကိးတၢ်ဒီးနၤ မ့တမ့ၢ် ကအိၣ်သကိး, လဲၤသကိး တၢ်သူၣ်ဖှံသးညီ အမူးတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ပှၤလၢအဘၣ်မၤ “တံၤသကိး” ဒ်န့ၣ်အသိးတဂၤန့ၣ် ဘၣ်တၢ်သံကွၢ်အီၤ, ပှၤလၢအလိၣ်ဘၣ်တံၤသကိးတဖၣ်န့ၣ် မ့ၢ်ပှၤဒ်လဲၣ်တကလုာ်လဲၣ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲစံးဆၢ “ပှၤမၤန့ၢ်အီၣ်ကဲလၢ အတၢ်ဖံးတၢ်မၤအပူၤဒီး အသးအနံၣ်အလါ ၃၀-၄၀ အဘၢၣ်စၢၤလၢ ဖံးတၢ်မၤတၢ်အဆၢကတီၢ် နၣ်ရံၣ်အါမးအဃိ အဝဲသ့ၣ်အဂီၢ် တၢ်ဆၢကတီၢ်လၢ ကဃုတံၤသကိးတအိၣ်တဖၣ်”န့ၣ်လီၤ.
လံာ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ် ပာ်ဖျါဝဲပှၤလၢ အဖိမ့ၢ်ဂ့ၤ အဒီပုၢ်ဝဲၢ်မ့ၢ်ဂ့ၤ တအိၣ်, ဘၣ်အိၣ်ဆိးဒၣ်ထဲတဂၤ အဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. စံၣ်တဲၤ ၄:၈ စံးဝဲ “အမၤတၢ်တဆိတ့ၢ်ဘၣ်, ဒီးအမဲာ်တဘျဲး ကွၢ်ဘၣ်တၢ်ထူးတၢ်တီၤဘၣ်, … ဒီးတၢ်ဂ့ၤလၢမတၤတဂၤအဂီၢ်လဲၣ်.” အဝဲဖုးသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤ အတၢ်အိၣ်မူန့ၣ်လီၤ. အဆၢဖိ ၉-၁၂ အပူၤ, ပကထံၣ်ဘၣ် တၢ်ပာ် တၢ်ဆၢကတီၢ်လၢ တၢ်ရ့လိာ်ဘၣ်ထွဲလိာ်သး ဒီးတံၤသကိးန့ၣ် ဂ့ၤဒိၣ်ဝဲဒီးအနီၢ်ကစၢ်ဒၣ်ဝဲ အတၢ်ဖံးတၢ်မၤအပူၤစ့ၢ်ကီး ပှၤကမၤဖှံစၢၤ တၢ်မၤအတၢ်ဝံဃၢဒီး ဖဲဘၣ်ကီဘၣ်ခဲအကတီၢ် ပှၤကမၤစၢၤအီၤန့ၣ်လီၤ. အဆၢဖိ ၈ ပာ်ဖျါဝဲ တၢ်အိၣ်မူလၢအမၤန့ၢ်အီၣ်ကဲ တၢ်အပူၤ တၢ်ရ့တံၤရ့သကိး မ့ၢ်တအိၣ်ဘၣ်ဒီး မ့ၢ်တၢ်အိၣ်မူတၢ်ကလီကလီဒီး မ့ၢ်တၢ်မၤအအၢဒိၣ်မးန့ၢ်လီၤ.
အဆၢဖိ ၁၂ အပူၤ, ပှၤစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်စံးဝဲ ပျံၤလၢအဘၣ်တၢ်ပိၤအသး သၢဘိန့ၣ် တၢ်မၤတဲာ်အီၤ တန့ၢ်ချ့သဒံးဘၣ်ဒီး တၢ်ပိၤန့ၢ်အီၤချ့ချ့ တန့ၢ်စ့ၢ်ကီးန့ၣ်ဘၣ်. တၢ်လၢ တံၤသကိးနီၢ်နီၢ်တဂၤန့ၣ် ပငါအီၤလၢစ့တန့ၢ်ဘၣ်အဃိ မ်ပကဟ့ၣ်တၢ်ဆၢကတီၢ်လၢ ပကဒုးအိၣ်ထီၣ်တံၤသကိးနီၢ်နီၢ်ဒီး, ဒ်ကစၢ်ယွၤမ့ၢ်ဝဲ ပျံၤသၢဘိတဘိလၢ ကပိၤဃံးဃၣ် ပှၤ ကျၢၤကျၢၤအဂီၢ်န့ၣ်တက့ၢ်.
