တၢ်အိၣ်သးလၢဟီၣ်ခိၣ်လိၤ
ဖဲ အဲ (န်) ဒ့ှူ ခၠဲတဲၣ် အလီတဲစိဟါမၢ် ဖဲပီၣ်လဲၣ်ကၢၢ်နံၤအခါ‚ အ၀ဲဆိကမိၣ် လၢအတၢ်လီၤမၢ်န့ၢ်အီၤ လီၤထူလီၤယိာ်လံန့ၣ်လီၤႉ ဘၣ်ဆၣ် တနွံအလီၢ်ခံ‚ ပှၤမၤညၣ်ဖိ ကလဲ (န်) ကၤလ့ၣ် ကိးအီၤလီၤႉ အ၀ဲထုးထီၣ်န့ၢ်ဘၣ် ခၠဲတဲၣ် အလီတဲစိလၢညၣ်ဖးဒိၣ် အတယၢၢ် ကအိၣ် ၂၅ ပီၣ် အပူၤန့ၣ်လီၤႉ လီတဲစိအံၤ ဖဲအဃ့ထီၣ်အခါ မၤဒံးတၢ်ဒံး အဖၢန့ၣ်လီၤႉ
တၢ်အိၣ်မူန့ၣ် ပှဲၤမး ဒီးပူလီၤတိၢ်လီၤဆီတဖၣ်‚ ဒီးပထံၣ်ဘၣ်တဘျုးယုၢ် လၢလံာ်စီဆှံအပူၤန့ၣ်လီၤႉ ဘၣ်တနံၤ ပှၤဃ့သွဲတဖၣ် ဟဲဆူစီၤပ့းတ့ှူးအအိၣ် ဒီးသံကွၢ်၀ဲ ‘‘သုသရၠာစးၣ်ဟ့ၣ်သွဲစ့တပၢၤန့ၣ် တမ့ၢ်ဘၣ်ဧါ’’ (မး ၁၇း၂၄) န့ၣ်လီၤႉ ကစၢ်ယ့ၣ်။းဆီတလဲကွံာ် တၢ်မၤ အသးအံၤ ဆူတၢ်သိၣ်လိန့ၣ်လီၤႉ အ၀ဲအဲၣ်ဒိး လၢစီၤပ့းတ့ှူး ကသ့ၣ်ညါလၢအ၀ဲမ့ၢ်စီၤပၤလီၤႉ စီၤပၤအဖိတဖၣ်န့ၣ် ပှၤတထၢသွဲစ့လၢအအိၣ်ဘၣ်ႉ ကစၢ်ယ့ၣ်။း ပာ်ဖျါ့တၢၢ် ကလာ်လၢအ၀ဲမ့ၢ်ဂ့ၤ‚ အဖိတဖၣ်မ့ၢ်ဂ့ၤ ပူၤဖျဲးလၢတၢ်ဟ့ၣ် သွဲန့ၣ်လီၤ (း၂၅-၂၆) ႉ…
လုၢ်လၢ်ထူသနူတဖၣ် ဒီးခရၠာစးံာ်အိၣ်ဖျဲၣ်
ခရၠာစးံာ်အိၣ်ဖျဲၣ် အကတီၢ်အံၤ‚ ဖဲနအီၣ်၀ံၣ်အီၣ်ဘဲ တၢ်ဆၢဘိဖိအခါ‚ စံး ‘‘ ိၠညုန ျခ့öည ’’ ဆးကၠၢမၢၢ်ဖိ အအိၣ်တက့ၢ်ႉ မ့ၢ်လၢ ကိၣ်အံၤ ဘၣ်တၢ်ဒုးအိၣ်ထီၣ် အဆိကတၢၢ် ဖဲ၀့ၢ် ဃသူသါညန အဃိလီၤႉ ဖဲနကွၢ် ခရၠာစးံာ်အိၣ်ဖျဲၣ်အဖီ စသငညျနအအငၠ အခါ‚ စံးနဲ ‘‘ါမၠခငၠျ’’ ဆူ ကီၢ်မဲးစံကိၣ် လၢအမ့ၢ် ဖီမုၢ်အံၤ မဲထီၣ် အဆိကတၢၢ်အလီၢ်န့ၣ်တက့ၢ်ႉ စံးနဲ ‘‘ာနမခင ဘနၠကခသကစ’’ ဆူ ပှၤဖရၠာစးၤစ့ၣ်ဖိ လၢအအိၣ်ဒီးတၢ်ကတိၤ ‘‘ညသနူ’’ အဂီၢ်‚ ဒီးစံး ‘‘ခ့နနမျ’’ ဆူ ပှၤအဲကလံးဖိ လၢ ာငျအူနအသန အမုၢ်အဒ့ဖိအဂီၢ်တက့ၢ်ႉ
နာ်သက့ ဖဲပမုာ်လၤသးခု ခရၠာစးံာ်အိၣ်ဖျဲၣ် အလုၢ်လၢ်
ထူသနူ ဒီးအမူးအပွဲတဖၣ် လၢအဘၣ်တၢ်ဟံးန့ၢ် ထၢဖှိၣ်ဃာ်
လၢဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်ညါအခါ‚ မ်ပကစံးသကိးပသး အတၢ် ကတိၤနီၢ်နီၢ် လၢအမ့ၢ် ‘‘တၢ်ဘျုးလီၤ’’ ဆူယွၤလၢအဂ့ၤ၀ဲ‚…
တၢ်မုၢ်လၢ်အတၢ်သူၣ်ပိၢ်သး၀း
ရၠာစးံကံနး ဖဲးစဲၣ်ဒဲၢ် မၤတ့ၢ်လံတၢ် အနံၣ်တဖၣ် ဒ်သိးကမၤန့ၢ် ကွဲၤလ့လိၤ (လီဆဲးကျိး ဆဲးကျဲ လၢတအိၣ်ဒီးပျံၤ) န့ၣ်လံႉ ပှၤစဲအ့ၣ်ဖိအဂုၤအဂၤတဖၣ် ထံၣ်အတၢ်ဆိကမိၣ်တဖၣ် ဒ်အမ့ၢ် တၢ်တလၢကွံာ်အခၢး ဒီးလၢအတလူၤပိာ်ထွဲ တၢ်သိၣ်တၢ်သီအခံဘၣ်‚ ဒီးအ၀ဲသ့ၣ်အသးဒ့ဒီ လၢအ၀ဲကကဲထီၣ်လိၣ်ထီၣ်လီၤႉ ဘၣ်ဆၣ်ဖဲဒံၢ်စ့ဘၢၣ် ၂၄ သီ‚ ၁၉၀၆ နံၣ်‚ အ၀ဲကဲထီၣ် ပှၤအဆိကတၢၢ်တဂၤ လၢအဒ့တၢ်သး၀ံၣ် လၢကွဲၤလ့လိၤန့ၣ်ၪ
ဖဲးစဲၣ်ဒဲၢ် မၤလံာ်တၢ်အၢၣ်လီၤဟံးဃာ် ဒီးသ့ၣ်သူ ၀ၣ်သၣ်ခီပနံၣ်တခါ လၢအထီထီၣ်ကွဲၤလ့လိၤ အတၢ်မၤအကျဲ လၢကဘီအဘ့ၣ် ၁၂ ဘ့ၣ်အပူၤ အတ့ၤအလိၤ‚ ဒ်သိး ကဆဲးကျိးလိာ်သး ဘၣ်ဃးတၢ်ထၢဖှိၣ်ဒီးတၢ်ဆါလီၤ တကွံသၣ်တဖၣ်အဂီၢ်လီၤႉ ဖဲခရၠာစးံာ်အိၣ်ဖျဲၣ်အဟါအ၀ဲန့ၣ် န့ၣ်‚ ဖဲးစဲၣ်ဒဲၢ် တဲဘၣ် ပှၤဖီၣ်ကွဲၤလ့လိၤတဖၣ် လၢကဘီ ကိးဘ့ၣ်ဒဲးအလိၤ လၢအကပာ်သူၣ်ပာ်သး ဒိကနၣ်တၢ်အဂီၢ်လီၤႉ ဖဲ ၉ နၣ်ရၠာစးံၣ် န့ၣ်‚ အ၀ဲသ့ၣ်နၢ်ဟူဘၣ် အကလုၢ်န့ၣ်လီၤႉ
တၢ်စံး၀ဲလၢအ၀ဲအိးထီၣ် အီပရၠာစးၣ် တၢ်သး၀ံၣ်ဆဲတိၢ်တယုၢ် လၢတၢ်ဖီၣ်ဃာ်…
ယွၤလၢအအိၣ်ဒီးပှၤ
‘‘ခရၠာစးံာ်အိၣ်ဒီးယၤ‚ ခရၠာစးံာ်လၢယမဲာ်ညါ‚ ခရၠာစးံာ်လၢယလီၢ်ခံ‚ ခရၠာစးံာ်လၢယပူၤ‚ ခရၠာစးံာ်လၢယဖီလာ်‚ ခရၠာစးံာ်လၢယဖီခိၣ်‚ ခရၠာစးံာ်လၢယထွဲ‚ ခရၠာစးံာ်လၢယစ့ၣ်ႉႉႉ’’
ထါသး၀ံၣ်အဖျၢၣ်တဖၣ်အံၤ လၢအဘၣ်တၢ်ကွဲးအီၤ လၢအပူၤကွံာ်နံၣ်ကယၤယဲၢ် အတီၢ်ပူၤ‚ လၢပှၤစဲးလ်တံးခရၠာစးံာ်ဖိ ပှၤစီဆှံဖဲးထရၠာစးံးအံၤ သီၣ်ကဒါက့ၤလၢ ယသးပူၤ ဖဲယဖးလံာ်မးသဲအတၢ်ကွဲး ဘၣ်ဃးကစၢ်ယ့ၣ်။းအတၢ်အိၣ်ဖျဲၣ်အဂ့ၢ်အခါန့ၣ်လီၤႉ ထါဖျၢၣ်တဖၣ်အံၤ မၤအသးဒ် တၢ်ဖိးဟုဃာ်လၢအလၢၤ ဒီးဒုးသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤယၤ လၢယတအိၣ်ထဲတဂၤဧိၤနီတဘျီဘၣ်န့ၣ်လီၤႉ
လံာ်မးသဲ တဲဘၣ်ပှၤ လၢယွၤလၢအအိၣ်၀ဲဆိး၀ဲ လၢအပှၤဂီၢ်မုၢ်တဖၣ်အကျါတဂၤအံၤ မ့ၢ်ခရၠာစးံာ်အိၣ်ဖျဲၣ် အတၢ်သးကံၢ်န့ၣ်လီၤႉ စီၤမးသဲကိးထီၣ် ၀ံယ့ှှါယၤ အတၢ်စံးပာ် လၢဖိသၣ်တဂၤကဘၣ်တၢ်ကိးအီၤ လၢဧံးမၤနူၤအ့လး‚ အခီပညီမ့ၢ်၀ဲ ‘‘ယွၤအိၣ်ဒီးပှၤ’’ (ယ့ှှါ ၇း၁၄) လီၤႉ တၢ်စံးပာ်အံၤ ဘၣ်တၢ်မၤလၢထီၣ်ပှဲၤထီၣ် လၢခံကတၢၢ်လၢယ့ၣ်။း‚ ကစၢ်လၢအအိၣ်ဖျဲၣ်ထီၣ် လၢသးစီဆှံအစိအကမီၤ ဒ်သိးကကဲထီၣ် ယွၤအိၣ်ဒီးပှၤန့ၣ်လီၤႉ တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီအံၤ မ့ၢ်တၢ်သးကံၢ်အဃိ‚ စီၤမးသဲ အိးထီၣ်ဒီးမၤကတၢၢ်၀ဲ အလံာ်တၢ်သးခုကစီၣ်လၢအီၤ န့ၣ်လီၤႉ လံာ်အကတၢၢ်မ့ၢ်၀ဲ ယ့ၣ်။းအတၢ်ကတိၤဆူအပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ် ‘‘ဒီးကွၢ်ကွၢ်‚ ယအိၣ်ဒီးသုကိးမုၢ်နံၤမုၢ်နၤဒဲး တုၤတၢ်အစိၤကတၢၢ်လီၤ’’ (မး ၂၈း၂၀) ႉ…
ပှၤပှီၢ်ဒၢ သးစၢ်ဖိ
တချုးလၢ ကၠိစဲး မီ ဒီး ဖရၠာစးဲၣ် က့ှူဘၤ ဒုးအိၣ်ထီၣ် ခရၠာစးံာ်အိၣ်ဖျဲၣ်အထါသး၀ံၣ် လၢအညီနုၢ်ဒီးပှၤ‚ လၢအမ့ၢ် ‘‘နၤအိၣ်ဘှီၣ်’’ ဒံးဘၣ်လံၤလံၤန့ၣ်‚အဲန်ကၠလဲး စဲလံစံယဲး ကွဲးတ့ၢ်၀ဲ ထါဖိတယုၢ်ဒ်အံၤ-
ကွၢ်ကွၢ်‚ လၢမုၢ်နၤအိၣ်ဘှီၣ်‚ ယွၤဖိခွါအိၣ်ဖျဲၣ်ထီၣ်
ဟဲစိာ်က့ၤကဒီး ကယဲၢ်တၢ်လၢအလီၤမၢ်တ့ၢ်
ပှၤကညီဧၢ‚ ထဲနသးကဲထီၣ် နၤအိၣ်ဘှီၣ်မ့ၢ်သ့ ယွၤကအိၣ်ဖျဲၣ်လၢနပူၤ‚ တၢ်ခဲလၢာ် ကမၤဘၣ်က့ၤ
ပှၤဖိလံး (့ှှ) သီခါ စဲလံစံယဲး ထုးထီၣ်ရၠာစးၤလီၤ ထါအံၤ ဖဲ ၁၆၅၇ နံၣ်‚ လၢ ခၠဲ့ှူးဘံး ဖ့ကရၠာစး့ (ဃ့နမကဘငခ ာ်ငူါမငာ) အလံာ်အပူၤန့ၣ်လီၤႉ ဖဲပတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အိၣ်ဒီး တနံၣ်ဘၣ်တနံၣ် ခရၠာစးံာ်အိၣ်ဖျဲၣ်အဟါ တၢ်ဘါအကတီၢ်န့ၣ်‚ ပှၤသး၀ံၣ်တၢ်ဖိတဖၣ် ဟ့ၣ်ထီၣ် တၢ်သး၀ံၣ်မုာ်‚ အခိၣ်တီမ့ၢ်၀ဲ ‘‘ထဲနသးကဲထီၣ် နၤအိၣ် ဘှီၣ်မ့ၢ်သ့’’ န့ၣ်လီၤႉ
ခရၠာစးံာ်အိၣ်ဖျဲၣ်အတၢ်ခူသူၣ်ခံမံၤ မ့ၢ်၀ဲယွၤကဲထီၣ်ပှၤကညီတဂၤ ဒ်သိးပကကဲထီၣ် တၢ်တမံၤဃီဒီးအီၤန့ၣ်လီၤႉ ကစၢ်ယ့ၣ်။းတူၢ်တ့ၢ် ကယဲၢ်တၢ်ကမၣ်ခဲလၢာ် ဒ်သိး…