ဟ့ၣ်က့ၤတၢ်လၢနဒိးန့ၢ်အီၤကိးမံၤ
‘‘တၢ်ခံကွၢ်စီၤကွၢ်တၢ်’’ န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်ကတိၤလၢ အဘၣ်တၢ်စူးကါအီၤလၢ တၢ်လိာ်ကွဲလၢနီၢ်ခိက့ၢ်ဂီၤတၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ခ@လၢ အဟ့ၣ်တၢ်ပျဲလၢ ပှၤတဂၤဂ့ၤတဂၤဂ့ၤ နုာ်လီၤလိာ်ကွဲသ့န့ၣ်လီၤႉ အဒိ - ဖဲတၢ်လိာ်ကွဲဟူးဂဲၤ မ့မ့ၢ်တၢ်လီၤတံၢ်လီၤဆဲးလၢ တၢ်ဘၣ် လိာ်ကွဲအီၤအဘျီ ၁၀‚ ယမၤယဲန့ၢ်ထဲ ၄ ဘျီလီၤႉ ပှၤနဲၣ်လိတၢ် ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါယၤလၢ ယကခံကွၢ်စီၤကွၢ်တၢ် ဒ်ယနီၢ်ခိက့ၢ်ဂီၤအပတီၢ် ဟူးဂဲၤ၀ဲန့ၢ်ထဲလဲၣ်လၢ အကတီၢ်အံၤ န့ၣ်လီၤႉ ပ၀ဲတဂၤဒီးတဂၤ‚ ပတအိၣ်ဒီး တၢ်အပတီၢ်လၢ အလီၤပလိာ်သးန့ၣ်ဘၣ်ႉ ဘၣ်ဆၣ် ပဟူးဂဲၤပ၀ဲလၢ တၢ်နဲၣ်ကျဲတမံၤဃီတခီသ့၀ဲလီၤႉ လၢကျဲအဂၤတဘိ အ၀ဲစံးဘၣ်ယၤ‚ ‘ဟူးဂဲၤဆိ ၄ ဘျီလၢ တၢ်ဂံၢ်တၢ်ဘါလၢ အအိၣ်ဒီးနၤတက့ၢ်ႉတဘၣ်ထိၣ် သBတီၤနသးဒီး ပှၤနီတဂၤတဂ့ၤႉ ခံကွၢ်စီၤကွၢ်လီၤနသးလၢ အကတီၢ်ခဲအံၤတက့ၢ်ႉ ပၢၤဃာ်တၢ်လၢ နမၤအီၤသ့မၤအီၤန့ၢ်‚ ဒီးနကကမၢကမၣ်ဘၣ်လၢ အကတီၢ် မ့ၢ်ဘၣ် နဟူးဂဲၤကန့ၢ်၀ဲ ၇ ဘျီဒီးတုၤဒၣ်လဲာ်လၢအဘျီ ၁၀ လၢတနံၤအဂီၢ်ပူၤန့ၣ်လီၤႉ
ဖဲတၢ်မ့ၢ်ဘၣ်ထွဲဆူ တၢ်ဟ့ၣ်မၤဘူၣ်တၢ်န့ၣ် ပှၤတၢ်မၢဖိစီၤပီလူး ပာ်ဖျါထီၣ်၀ဲ ဆံှဆှံလၢ‚ ‘‘ယွၤဘၣ်အသးလၢပှၤလၢအဟ့ၣ်ညီတၢ်လီၤ’’ (၁…
လၢပၢ်ကစၢ်ယွၤအကျဲတဖၣ်အပူၤ
ဖဲ ၁၉၆၀ နံၣ်‚ ကမျၢၢ်အတဟီၣ်ဆူၣ်လၢ နီးသ်လီဒ့‚ ခၠံၣ်ကၣ်ကိၣ် မုၢ်နုာ်တကပၤအံၤ မ့ၢ်ကမျၢၢ်အဆိကတၢၢ် အတဟီၣ်ဆူၣ်လၢ ကလုာ်လီၤဆီလိာ်သး အတၢ်မူတၢ်ဂဲၤအဂီၢ် န့ၣ်လီၤႉ ပှၤအၤြဖံၤကၤအမဲရၠာစးကၣ်လၢ အနီၣ်ဂံၢ်စုတစီှၤဖိတဖၣ်‚ ပရၤဟံၣ်ပရၤဃီလၢ ‘လံာ် တၢ်အၢၣ်လီၤ’ အဖီခိၣ်‚ လၢအပာ်ဖှိၣ်ထီၣ်သးလၢ တၢ်ဟံးန့ၢ်မူဒါလၢ လံာ်တၢ်အၢၣ်လီၤ အဖီခိၣ်ဒီး တၢ်တန့ၢ်ဘျုးကဲဘျုးလၢတၢ်ဒိးလဲဟံၣ်အံၤန့ၣ်လီၤႉ လၢတၢ်ဆါတၢ်ပရၤလၢ လံာ်တၢ်အၢၣ်လီၤအံၤအပူၤ‚ ပှၤပရၤတၢ်ဖိတအိၣ်ဒီး တၢ်အခွဲးယာ်ဒ်သိးသိးဘၣ်ႉစ့အအ့ၣ်ကအါထီၣ်လၢ တၢ်ပိးတၢ်လီအလုၢ်အပရၤ ဖဲလၢအ၀ဲမ့ၢ်လဲၤပူၤကွံာ်ဘၣ်၀ဲ ဒ်သိးကလိးက့ၤကမၣ်ထဲတဘျီဒီး အ၀ဲကဘၣ်လီၤမၢ်ကွံာ်လၢ တၢ်လၢအဟ့ၣ်တ့ၢ်၀ဲခဲလၢာ်‚ လၢအမ့ၢ်တၢ်လိးတူာ်ကမၣ်လၢကိးလါ ဒီးတၢ်စုလီၢ်ခီၣ်ခိၣ်လၢအပရၤ၀ဲန့ၣ်လီၤႉ ပှၤဆါတၢ်ဖိလၢ တအိၣ်ဒီးတၢ်တီတၢ်လိၤ ဆါတၢ်လၢ အပရၤကလံၤလၢ အတလၢကွံာ်အခၢး‚ ဒီး ဖဲလၢပှၤပရၤတၢ်ဖိတဖၣ် လိးတူာ်က့ၤအကမၢ် မ့ၢ်တန့ၢ်အဃိ‚ ဘၣ်တၢ်ဟီ ထီၣ်ကွံာ်အ၀ဲသ့ၣ်လၢ ဟံၣ်ပူၤန့ၣ်လီၤႉ ၀ံၤ‚ ဒူၣ်ထၢအဂၤတဒူၣ် ပရၤကဒီးဟံၣ်အံၤလၢ လံာ်တၢ်အၢၣ်လီၤဒီး တၢ်သးကွံအလဲၤတရၠာစးံးအသး တဆီဘၣ်တဆီန့ၣ်လီၤႉ
စီၤ့ှှမူၤအ့လးနဲၣ်ဖျါ၀ဲ အဖိခွါတဖၣ် အတၢ်စံၣ်ညီၣ်တၢ်လၢ ပှၤအံၣ်စရၠာစး့လးဖိ တဖၣ်အဖီခိၣ်ဒီး အ၀ဲသ့ၣ်ဘၣ်တၢ်မၢန့ၢ်ဆီၣ်ခံအီၤလၢ တၢ်သးကွံတၢ်န့ၣ်လီၤႉ အဖိခွါတဖၣ်…
ထဲမ့ၣ်အူပ့ၢ်ထီၣ်တဘီဖ
ပအိၣ်လၢလံာ်ဖှိၣ်ဒၢးအပူၤ ဒီးပထံၣ်ဘၣ်မ့ၣ်လၣ်ကပျီၤထီၣ်လၢတၢ်ချၢလီၤႉ အ၀ဲပျံၤ တၢ်ဖုးတၢ်လီၤႉ ပနၢ်ဟူဒီးသ့ၣ်ညါသ့လၢ အ၀ဲအကလုၢ်အသီၣ်ထီၣ်န့ၣ်လီၤႉ ပသ့ၣ်ညါ အ၀ဲအကလုၢ်လၢအသီၣ်ထီၣ် တၢ်ကလုၢ်လၢအမ့ၢ် ပဖိမုၣ်အကလုၢ်န့ၣ်လီၤႉ တဘျီဃီ‚ ပသ့ၣ်ညါစ့ၢ်ကီးလၢ အ၀ဲအခီလ့ၣ်ကၠိကရၠာစးၢၢ် မ့ၢ်တၢ်လီၢ်လၢအဘံၣ်ဘၢကတၢၢ်လၢ အ၀ဲအဂီၢ် ဃုာ်ဒီး ကၠိဖိအဂၤ ၃၀၀၀ န့ၣ်လီၤႉ ၂၀၁၈ နံၣ် ၀ူလ်စ့ၣ်မ့ၣ်အူအီၣ်တၢ်အံၤ‚ ရၠာစးၤလီၤသးခ@န့ၢ်ဒံး ပှၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါလၢတၢ်မၤသံကွံာ် မ့ၣ်အူတဖၣ် အတၢ်မၤသကိးတၢ် န့ၣ်လီၤႉ ခဲလဖိနံယါBတီၤယိာ်လၢ အကိၢ်ဒီးဃ့ထီ‚ ဃုာ်စ့ၢ်ကီးဒီး စဲထၣ် အဲနၣ် အကလံၤ လၢအအူတၢ်‚ ဒုးဆူၣ်ထီၣ် မ့ၣ်အူအပ့ၢ်ထီၣ်ဆံးဆံးဖိတဖၣ် ဆူကအီၣ်လၢာ်ကွံာ် တၢ်လၢ အ့ကၢၢ် ၉၇‚၀၀၀ မၤဟးဂီၤကွံာ်တၢ်သူၣ်ထီၣ်လၢအအါန့ၢ်ဒံးအဖျၢၣ် ၁‚၆၀၀ ဒီးမၤသံကွံာ်ဒၣ်လဲာ် ပှၤသၢဂၤန့ၣ်လီၤႉ ဖဲတၢ်ဂီၤလၢအဘၣ်တၢ်ဒိအီၤ လၢမ့ၣ်အူအီၣ် တၢ်အံၤ‚ မ့ၣ်အူအီၣ်ပျီကွံာ် တၢ်အံၤ လီၤဂာ်မးဒ်လါမဲာ်ဖံးခိၣ်လၢအတအိၣ်ဒီး တၢ်မုၢ် တၢ်ဘိနီတမံၤန့ၣ်လီၤႉ
လၢလံာ်ယၤကိာ်အပူၤ‚ ပှၤကွဲးလံာ် ယၢၤထီၣ် တၢ်အက့ၢ်အဂီၤဆံးဆံးဖိ ဘၣ်ဆၣ်‚ အစိကမီၤဒိၣ်၀ဲနီၢ်မး ‘‘တၢ်ဒုးအ့ၣ်ကသ့ၣ်အထးခိၣ်ဒီးထး’’ ဒီးကဘီဖးဒိၣ်တဖၣ်…
လဲၤဘျၢဘျၢ
တၢ်အံၤ‚ ဘၣ်တၢ်စူးကါ မဲာ်ချံဒီး စုလၢအဂၢၢ်လၢ ပှၤထူစံၣ်ဖိတဂၤ ကနီၤဟ့ၣ်လၢ တၢ်သူၣ်တၢ်ဖျးတၢ် တကျိၤဘၣ်တကျိၤ ဘျၢဘျၢန့ၣ်လီၤႉ ဘၣ်ဆၣ်‚ ဖဲလၢမဲာ်ချံ မ့ၢ်ဘၣ်တၢ်စူးကါအီၤ အဂ့ၤကတၢၢ်မ့ၢ်ဂ့ၤ‚ စုလၢအဆူၣ်မ့ၢ်ဂ့ၤ‚ မ့ၢ်တုၤလၢဟါကတီၢ်န့ၣ် မဲာ်ချံဒီးစုတဖၣ် လီၤဘှံးလီၤဘှါကွံာ်လီၤႉ မ့မ့ၢ်ခဲအံၤန့ၣ် တၢ်စူးကါ ွာ်ှ လၢ အအိၣ်တၢ်‚ တၢ်လီၤတံၢ်လီၤဆဲးဖးဒိၣ်လၢ တၢ်သူၣ်လီၤဖျးလီၤတၢ်ဒီး တၢ်ဖှံကသံၣ်ထံလၢ အကမူၤ ကမၣ်တအိၣ်၀ဲဘၣ်န့ၣ်လီၤႉ တၢ်အံၤကဲထီၣ်လိၣ်ထီၣ် တၢ်ဖးဒိၣ်ဒီး ဒုးသဘ@ကွံာ် တၢ်ဘၣ်စူးကါ စုအတၢ်ဂံၢ်ဆူၣ်ဘါဆူၣ်ဖးဒိၣ်လီၤႉ ဆိကမိၣ်ထီၣ်လၢ‚ ထဲနဆ့ၣ်နီၤခိး တၢ်ဧိၤ‚ နကဒိးန့ၢ်ကိၣ်စဲဒွံးလၢ အဘၣ်တၢ်မၤအီၤလၢ ကျီၢ်ညၣ်န့ၣ်လီၤႉ တၢ်လီၤကမၢကမၣ်လၢ တၢ်ပိးတၢ်လီပၢၤဃာ်နၤ ဒ်သိးနကလဲၤတၢ်ဆူညါ လိၤလိၤဘျၢဘျၢန့ၣ်လီၤႉ
ဆိကမိၣ်က့ၤ စီၤပၤ စီၤယိၤ့ှှံယၤအဂ့ၢ်န့ၣ်တက့ၢ်ႉ အ၀ဲမ့ၢ်စီၤပၤတဂၤ ဖဲအသးအိၣ်ထဲဒၣ် ‘ဃိးနံၣ်’ ဧိၤ (၂ စီၤပၤ ၂၂း၁) န့ၣ်လီၤႉ လၢခံ‚ ဖဲအသးအိၣ် ခံဆံဃၣ်ဃၣ်န့ၣ် ပှၤလုၢ်တၢ်အဒိၣ် စီၤဃံးလကံယၤထံၣ်န့ၢ် ‘လံာ်တၢ်သိၣ်တၢ်သီ’ လၢတၢ်လုၢ်ဟံၣ်အပူၤ…
ယပၢ်အဖိခွါ
ယဖိတဖၣ် ကွၢ်တၢ်ဂီၤလီၢ်လံၤဖီဃး‚ ၀ံၤကွၢ်ထီၣ်ယမဲာ်‚ ၀ံၤကွၢ်ထီၣ်ဆူ ယပၢ်‚ ၀ံၤကွၢ်ကဒီးယၤ‚ ၀ံၤကွၢ်တၢ်ဆူယပၢ်အအိၣ်လီၤႉ အ၀ဲသ့ၣ်အမဲာ်ချံတဖၣ် အက၀ီၤ လဲၢ်ထီၣ် ဒ်ထံခွးက၀ီၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤႉ ‘‘ပါပၢ်ဧၢ‚ နလီၤဂာ်ဒီး ဖုဖုအသးစၢ်ကတီၢ်’’လီၤႉ ယပၢ်ဒီးယၤ ပနံၤထီၣ် မ့ၢ်လၢ တၢ်အံၤမ့ၢ်တၢ်လၢပသ့ၣ်ညါတ့ၢ်လံလၢ တၢ်ဆၢကတီၢ် ဖးယံာ်န့ၣ်လီၤႉ ဘၣ်ဆၣ် ယဖိတဖၣ် သ့ၣ်ညါတၢ်အံၤနီၢ်နီၢ်န့ၣ် တယံာ်ဒံးဘၣ်န့ၣ်လီၤႉ ဖဲလၢယပၢ်ဒီးယၤ မ့ၢ်ပှၤလၢအလီၤဆီလိာ်သး‚ မ့မ့ၢ်လၢ တၢ်နီၢ်နီၢ်တခီ အ၀ဲသ့ၣ်ထံၣ်ယၤ အံၤ မ့ၢ်တၢ်ထံၣ် ဒ်အထံၣ်ဘၣ် ယပၢ်အသးစၢ်ခါကတီၢ်အသိး‚ ဂီၤထီထီ‚ ခိၣ်ဆူၣ်လၢသူ‚ နါစ့ၤဖျါဒီး နၢ်လၢအလဲၢ်ခံခီန့ၣ်လီၤႉ ဘၣ်ဆၣ်‚ ယတမ့ၢ်ယပၢ်ဘၣ်ႉ တၢ်လၢ အလီၢ်တံၢ်ကတၢၢ်တခီန့ၣ် ယမ့ၢ် ယပၢ်အဖိခွါန့ၣ်လီၤႉ
တဘျီကစၢ်ယ့ၣ့်ှှူးအပျဲၢ် စီၤဖံလံးပူး သံကွၢ်ထီၣ် တၢ်သံကွၢ်လၢ ‘‘ကစၢ်ဧၢ‚ ဒုးနဲၣ်ပှၤလၢပၢ်တက့ၢ်’’ (ယိၤ ၁၄း၈) န့ၣ်လီၤႉ ဒီးဖဲလၢတၢ်အံၤ တမ့ၢ်ဘၣ်တၢ်သံကွၢ်လၢ အဆိကတၢၢ်တဘျီလၢ ကစၢ်ယ့ၣ့်ှှူးဒုးနဲၣ်အသး ဘၣ်ဆၣ်‚ အ၀ဲအတၢ်စံးဆၢက့ၤ တခီ ပာ်ဖျါက့ၤ၀ဲလၢ…
တဲန့ၢ်ယၤပူတယုၢ်
တၢ်ကတိၤလၢ ‘‘တဘျီအိၣ်၀ဲန့ၣ်’’ န့ၣ် ကမ့ၢ်တၢ်ကတိၤလၢ အစိကမီၤအဒိၣ်ကတၢၢ် အကျါ လၢဟီၣ်ခိၣ်န့ၣ်လီၤႉ လၢယဖိသၣ်ဆံး အတၢ်တိၢ်နီၣ်အပူၤ‚ တၢ်တဲအဖျၢၣ်တဖၣ် အိၣ်တ့ၢ်ဒံး၀ဲန့ၣ်လီၤႉ ဘၣ်တနံၤ‚ ယမိၢ်ဟဲက့ၤဆူဟံၣ်ဃုာ်ဒီး လံာ်ဖးဒိၣ်တဘ့ၣ် လၢ အကတီၣ်၀ဲလၢ အမ့ၢ်ယပှၤကွၢ်သိလၢအဂ့ၤအပူ‚ လၢအိၣ်ဒီး တၢ်ဂီၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤႉ ကိးမုၢ်ဟါတချုးမုၢ်လီၤနုာ်‚ ယ၀ဲၢ်ခွါဒီးယၤ ပဆ့ၣ်နီၤလၢ တၢ်ဆၢမုၢ်လၢ်ဖးဒိၣ်လၢ တၢ်ကနၣ်ဟူဘၣ် ယမိၢ်အတၢ်ဖးန့ၢ်ပှၤပူလၢပျၢၤ‚ လၢအပှဲၤဒီး ပှၤကူပှၤကညီလၢ အလီၤသးစဲတဖၣ်အဂ့ၢ် ဒီး ကစၢ်ယွၤလၢ အအဲၣ်အ၀ဲသ့ၣ်န့ၣ်လီၤႉ ပူတဖၣ်အံၤ‚ ကဲထီၣ် လီခီဆှံလၢ အကၢၤ‚ လၢပကကွၢ်ဟီၣ်ခိၣ်ဖးဒိၣ်တဖျၢၣ်ဒ်လဲၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤႉ
မ့ၢ်ပှၤတဲပူလၢ အလီၤဘီလီၤမုၢ်လၢတၢ်ဂ့ၢ်လိာ်ဘှီလိာ်အီၤတသ့၀ဲ န့ၣ်ဧါႉ တၢ်အံၤ မ့ၢ်ဒၣ်ကစၢ်ယ့ၣ့်ှှူးလၢ နစၤရၠာစး့းန့ၣ်လီၤႉ အ၀ဲသ့ၣ်ညါလၢ ပ၀ဲကိးဂၤ ပအဲၣ်ဘၣ်ပူနီၢ်နီၢ်အဃိ‚ အ၀ဲစူးကါတၢ်အဒိအတဲာ်တဖၣ်ဆူ တၢ်ဘၣ်ထွဲ အ၀ဲအတၢ်သးခုကစီၣ်‚ တဘျီန့ၣ် ပှၤအိၣ်၀ဲတဂၤ‚ လၢ ‘အဖှံလီၤတၢ်ချံ လၢဟီၣ်ခိၣ်’ (မၢ်ကူး ၄း၁၆) လၢအမ့ၢ် ‘သဘၣ်ချံ’ (း၃၁) န့ၣ်လီၤႉ လံာ်တၢ်သးခုကစီၣ်…
ပှၤလၢအဟ့ၣ်ညီတၢ်တဖၣ်
လၢနံၣ်လၢအပူၤကွံာ်‚ ယမါဒိးန့ၢ်စ့အဘျဲၣ်လၢဘၣ်တၢ်ဟ့ၣ်ကဒါက့ၤအီၤ‚ လၢအပရၤတ့ၢ် တၢ်တမံၤမံၤန့ၣ်လီၤႉ တၢ်အံၤ‚ တမ့ၢ်တၢ်လၢအ၀ဲမုၢ်လၢ်၀ဲန့ၣ်ဘၣ်ႉ ဒီးတၢ်အံၤ ဘၣ်တၢ်ဆှၢလီၤ ခီဖျိလံာ်ပရၠာစးၢတၢးန့ၣ်လီၤႉ လၢတၢ်တကတီၤဃီအပူၤ‚ တံၤသကိး လၢအဂ့ၤတဂၤနီၤဟ့ၣ်အီၤ လၢတၢ်ဂ့ၢ်လၢအဘၣ်ထွဲဒီး ပိာ်မုၣ်ပိာ်မၢၤအဂုၤအဂၤ လၢ အအိၣ်လၢ ထံဂုၤကီၢ်ဂၤ လၢအလိၣ်ဘၣ် တၢ်မၤစၢၤ လၢအသးအိၣ်မၤဂုၤထီၣ်ပသီထီၣ် သးလၢ တၢ်ကူၣ်သ့ဒီးပနံာ်တၢ်ကၤတကပၤန့ၣ်လီၤႉ တလီၢ်လီၢ်‚ ဒ်တၢ်ဂ့ၢ်အံၤအသိး အ၀ဲသ့ၣ် အတၢ်ဒူၣ်တၢ်ဆၢအံၤ မ့ၢ်ကျိၣ်စ့တၢ်ဂ့ၢ်ကီလီၤႉ
ယမါဟံးထီၣ်စ့လၢအဘၣ်တၢ်ဆှၢကဒါက့ၤအံၤ ဒီးဒုးကဲထီၣ်အီၤဆူ တၢ်ဒုးလိၢ်လီၤစ့ဆူ ပှၤတဖုလၢ အမၤစၢၤပိာ်မုၣ်ဒ်သိးအံၤတဖၣ် အအိၣ်လီၤႉ ဖဲစ့လၢ အဘၣ်တၢ်ဒုးလိၢ်ဟဲက့ၤကဒါက့ၤ အ၀ဲဒုးလိၢ်ကဒီး၀ဲတဘျီ၀ံၤတဘျီ ဒီးလၢစ့လၢ အဟဲအါထီၣ်‚ အ၀ဲဘျၢလီၤဘၣ်စ့ဆူ တၢ်ဒုးလိၢ်လၢ စ့အဖုခံဆံနွံဖုန့ၣ်လီၤႉ ယမါ သးခုဘၣ် လၢတၢ်အါမံၤအဖီခိၣ်‚ ဘၣ်ဆၣ် တၢ်သးခုလၢ တၢ်မၤအံၤဟ့ၣ်ထီၣ် ဒုးနံၤကမှံဘၣ်အီၤ ဖဲအဒိးန့ၢ် တၢ်ကစီၣ်လၢ‚ စ့အံၤ မၤဘၣ်တၢ်လၢ ပိာ်မုၣ်ပိာ်မၢၤအါဂၤ အတၢ်အိၣ်မူအပူၤ‚ လၢအ၀ဲတသ့ၣ်ညါဒီး ထံၣ်လိာ်ဘၣ်သးနီတစု တဖၣ်န့ၣ်လီၤႉ
တလီၢ်လီၢ်‚ ပနၢ်ဟူဘၣ်တၢ်ဟ့ၣ်တၢ်အတယၢၤဆူ လံာ်စီဆှံအဆၢဖိ…
အါန့ၢ်ဒံးတၢ်ဆိကမိၣ်ပာ်စၢၤ
တၢ်ဖီၣ်န့ၢ်ကသ့ၣ်မံၤ လၢပျံၤ၀ံၤ‚ တၢ်ဒိးထီၣ်အီၤအတၢ်သBတီၤ‚ နကထံၣ်ဘၣ် - ပှၤသBတီၤ တၢ်တဖၣ် စူးကါအစုမုၢ်လွံၢ်ဘိ‚ မ့မ့ၢ်အစုမုၢ်ကျၢၢ်တဘိတခီ ကဲထီၣ် တၢ်ဂ့ၢ်ကီ န့ၣ်လီၤႉ တၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးလၢ တၢ်လိာ်ကွဲအပူၤအံၤ မ့ၢ်တၢ်လၢအမၤညီနုၢ်အသး‚ စုမုၢ်ကျၢၢ်တဘိ‚ ဘၣ်အိၣ်လၢပျံၤတဘိအစိးနါဒီး ပျံၤအဂၤတခီ အဘၢၣ်စၢၤဒီး ညီနုၢ် စုမုၢ်ကျၢၢ်အံၤ ကဲထီၣ်တၢ်လၢ အဘၣ်လီၤမၢ်တၢ်န့ၣ်လီၤႉ ဘၣ်ဆၣ်‚ စုမုၢ်ကျၢၢ်တဘိ မ့ၢ်တအိၣ်အဃိ‚ ကဒုးကဲထီၣ်တၢ်လၢ အဆီတလဲတၢ်အါမးန့ၣ်လီၤႉ ဖဲလၢ တၢ်လိာ်ကွဲတခါအံၤ‚ တၢ်မ့ၢ် တစူးကါဘၣ်စုမုၢ်ကျၢၢ်သနာ်က့‚ ကိးနံၤဒဲး ဖဲပထူးပမဲ‚ ထီထီၣ်ဆ့ကၤသၣ်‚ ခွံပခိၣ်‚ စၢထီၣ် ပခီၣ်ဖံးအပျံၤဒီး တုၤဒၣ်လဲာ်လၢ ပအီၣ်တၢ်အီတၢ်န့ၣ် ပလိၣ်ဘၣ်နီၢ်နီၢ်‚ စုမုၢ်ကျၢၢ်တဘိ အတၢ်မၤစၢၤ န့ၣ်လီၤႉ က့ၢ်ဂီၤဆံးဆံးဖိလၢအဖျါလၢအဘၣ်တၢ်ကွၢ်ကပာ်ကွံာ်လၢ ပနီၢ်ခိဒီတဂၤန့ၣ် မၤတၢ်လၢအကါဒိၣ်တဖၣ် ကိးနံၤ န့ၣ်လီၤႉ
ပှၤတၢ်မၢဖိစီၤပီလူး နဲၣ်ဖျါထီၣ် တၢ်လၢအလီၤပလိာ်တမံၤဃီလၢ အဘၣ်ထွဲဒီး တၢ်ဖံးတၢ်မၤလၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤန့ၣ်လီၤႉ တလီၢ်လီၢ် က့ၢ်ဂီၤတနီၤ‚ ပှၤတထံၣ်အီၤ ကဲၣ်ဆိးဒီး အကလုၢ်တဒိၣ်တသွါ‚…
ပမ့ၢ်ဟီၣ်ခိၣ်အကမူၣ်
ပၢ်သးစၢ်တဂၤအိၣ်ဒီးတၢ်သးတံာ်တာ်န့ၣ်လီၤႉ ဖိခွါဖိလၢအဟးတီးတဲးတီးတဲးတဂၤ ကိးသBတီထီၣ်‚ ‘အဲစခရၠာစးံ‚ အဲစခရၠာစးံ’ (–ရၠာစးခဲမုန်ှ) လီၤႉ ကမျၢၢ်တဖၣ် နီၤဖးလီၤသးဒီး စးထီၣ်ကွၢ်တၢ်လၢအခိၣ်အဃၢၤလၢ အဘၣ်တၢ်ဆါတၢ်ပရၤအီၤန့ၣ်လီၤႉ ဖဲန့ၣ်‚ ပၢ်တဂၤ စံးဆၢက့ၤ အဖိခွါ ‘‘ဂ့ၤလံ‚ ဘၣ်ဆၣ်‚ ပကဃုပရၤဆိတၢ်လၢ နမိမိၢ်အဂီၢ် လၢညါနီ’’ႉ ဖိခွါဖိစံးဆၢက့ၤ‚ ‘‘တမ့ၢ်ဘၣ်ႉ ယကအီၣ်ဆိ အဲစခရၠာစးံ’’လီၤႉ ဖဲန့ၣ်ပိာ်မုၣ်တဂၤ ဟဲသုးဘူးအသးလၢ အ၀ဲသ့ၣ်အကပၤ ဒီးပၢ်အံၤတဲဖျါထီၣ် ‘‘ဖိအံၤ အသးထီၣ်ဒိၣ်ဒိၣ်လီၤ’’ႉ ပိာ်မုၣ်အံၤ နံၤကမှံထီၣ်ဒီး တဲဆၢက့ၤတၢ်လၢ‚ ‘‘မ့ၢ်လီၤႉ နဖိခွါဖိအံၤ အသးဟးဂီၤဒိၣ်ဒိၣ်ကလဲာ်လီၤႉ တဘၣ် သးပ့ၤနီၣ်လၢ အ၀ဲမ့ၢ်ဖိသၣ်န့ၣ်တဂ့ၤႉ အ၀ဲလိၣ်ဘၣ် နတၢ်သးစူၤဒီး တၢ်ဘၣ်ထွဲဒီးအီၤ ဘူးဘူးတံၢ်တံၢ်လီၤ’’ႉ တၢ်အိၣ်သးအံၤ ပဃုထံၣ်အီၤခ@ခ@တသ့ဘၣ်ႉ ဘၣ်ဆၣ်‚ တၢ်အံၤမ့ၢ်တၢ်တမံၤ လၢပၢ်အံၤ ကဘၣ်ဆိကတီၢ်အသးတစိၢ်ဖိ ဒီးဆိကမိၣ်ဆိတၢ်လၢ ဖိခွါဖိအံၤ အတၢ်လိၣ်လၢတၢ်ဆၢကတီၢ်အ၀ဲအံၤအပူၤန့ၣ်လီၤႉ
ပကထံၣ်ဘၣ် ပိာ်မုၣ်လၢအကကူၣ်သ့ အတၢ်ကတိၤတဖၣ်လၢ ထါစံးထီၣ် ပ့တၢၤ ၁၀၃ အပူၤန့ၣ်လီၤႉ စီၤဒၤ၀ံး…
တၢ်မူအါအါကလဲာ်
ဖဲ ၁၉၁၈ နံၣ်‚ ဖဲဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်တၢ်ဒုးတၢတဘျီ ဘူးကကတၢၢ်န့ၣ် ပှၤဒိတၢ်ဂီၤ အံးရၠာစးံးအဲစတီမ်‚ ပာ်ဖှိၣ်ထီၣ်တၢ်ဂီၤ ဃုာ်ဒီးတၢ်ကဘျံးဒံးဖိတခါလၢ အတၢ်ဖံးတၢ်မၤအပူၤ န့ၣ်လီၤႉ အ၀ဲသးအိၣ်ဒုးပၣ်ဃုာ် တၢ်တမံၤ လၢအဆဲးကျိးတၢ်လၢ သးလၢအပှဲၤဒီး တၢ်လၢတၢ်ပှဲၤတမံၤလၢ တၢ်အကတီၢ်တကတီၢ်လၢ တၢ်ကဒုးကလၢၢ်ဘၣ် ပှၤအါဒံ အါဂၤလၢ အသးလီၤဖျဲၣ်လီၤဟိ၀ဲတဖၣ်န့ၣ်လီၤႉ အခဲအံၤ‚ လၢအ၀ဲအတၢ်ဂီၤလၢ အအဲၣ်ဘၣ်၀ဲန့ၣ် သးပှၢ်လၢအအိၣ်ဒီး အခၣ်ဆူၣ်တဂၤ‚ ဆ့ၣ်နီၤဒီး ဆုးလီၤအခိၣ်‚ ဖိှၣ်ထီၣ်စု ဃ့ထုကဖၣ်တၢ်လၢ စီၢ်နီၤခိၣ်န့ၣ်လီၤႉ လၢအ၀ဲအမဲာ်ညါ အိၣ်ထဲဒၣ် လံာ်တဘ့ၣ်‚ မဲာ်ကး‚ မ့ၤစဲတခွး‚ ကိၣ်တလိၣ်ဒီး ဒီတဘ့ၣ်လီၤႉ တၢ်တအိၣ် အါထီၣ်နီတမံၤ‚ ဒ်န့ၣ်အသိးတၢ်တစှၤကဲၣ်ဆိးနီတမံၤဘၣ်လီၤႉ
ပှၤတနီၤကစံး‚ တၢ်ဂီၤအံၤ မ့ၢ်တၢ်လၢအနဲၣ်ဖျါထီၣ်တၢ်တကူတလၢ‚ တၢ်ဃံးတၢ်စ့ၤန့ၣ်လီၤႉ ဘၣ်ဆၣ်‚ ဟဲန်စတီ အတၢ်နဲၣ်ဖျါထီၣ် တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီလၢ အထီဒါ တၢ်ထံၣ်အံၤန့ၣ်လီၤႉ တၢ်အံၤမ့ၢ် တၢ်မူအလၢအပှဲၤတမံၤလၢ ပှၤလၢအသ့စံးဘျုးတၢ်‚ ပှၤတဂၤလၢ အမ့ၢ်နၤဒီးယၤ‚ လဲၤခီဖျိဃုာ်စ့ၢ်ကီးဒီး ပတၢ်အိၣ်သး ကမ့ၢ်ဒ်လဲၣ်ဒ်လဲၣ် အတွးတအိၣ်၀ဲန့ၣ်ဘၣ်လီၤႉ…