တၢ်အဲၣ်ပှၤလၢ ပဃၢၤတဖၣ်

ဖဲခိၣ်ရိနၣ်(corona) တၢ်ဆါသံသတြိာ်ဘၣ်ပှၤအကတီၢ် ပဘၣ်အိၣ်စီၤစုၤလိာ်သးဒီး ပဘၣ်အိၣ်လီၤဖျီၣ်အကတီၢ် မၣ်တ့ၣ်လူသၢၣ်ခ့ ကၠူနယၢၣ် (Martin Luther King Jr) အတၢ်ကတိၤလၢ အလံာ် “တၢ်ပရၢလၢ ဘၢမ့ၣ်ဟဲၣ်အဃိာ်” (Letter from a Birmingham Jail) ဖျါလၢမ့ၢ်တီဝဲလီၤ. အဝဲကတိၤတၢ်ဘၣ်ထွဲ ဒီးတၢ်မၤတတီတလိၤအဂ့ၢ်န့ၣ် အဝဲကွဲးဃာ်ဝဲလၢ “အဝဲအိၣ်ဆ့ၣ်နီၤဝဲလၢ ဝ့ၢ်တဖျၢၣ် ဒီးတကိာ်တဂီၤဘၣ်လၢ တၢ်မၤအသးလၢဝ့ၢ်အဂၤတဖျၢၣ် ဒ်တၢ်တဘၣ်ဃးအီၤအသိးန့ၣ် တသ့ဝဲဘၣ်. ပဘၣ်တၢ်ဟံးဃာ်ပှၤ တၢ်ဘၣ်ထွဲလိာ်သးယၢ်ခီယၢ်ခီ လၢပထူၣ်ဖျဲးထီၣ်တသ့ဘၣ်လီၤ. တၢ်စၢဃာ်ပှၤလၢ ပတၢ်လဲၤကျဲကတၢၢ်အယၣ်တဘ့ၣ်ဃီလီၤ. တၢ်လၢဘၣ်ပှၤတဂၤလိၤလိၤန့ၣ် ဘၣ်စ့ၢ်ကီး ပှၤခဲလၢာ်လၢကျဲအဂၤတဘိလီၤ.”

ဒ်န့ၣ်အသိး ကိၣ်ဘ့း-၁၉(COVID-19) တၢ်ဆါသံသတြိာ် မၤဖျါထီၣ် ပတၢ်ဘၣ်ထွဲ ဘၣ်ဃးလိာ်သး ဒ်ပထံၣ်ဘၣ်ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဖျၢၣ် ဝ့ၢ်တဖၣ်, ထံကီၢ်တဖၣ် ဘၣ်ကးတံာ်အသး ဒ်သိးကဆိကတီၢ် တၢ်ဆါအဃၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်လၢမၤဘၣ်ဒိဝ့ၢ်တဖျၢၣ်န့ၣ်, တယံာ်ဘၣ် မၤဘၣ်ဒိဝ့ၢ်အဂၤတဖၣ်စ့ၢ်ကီးလီၤ.

လၢနံၣ်ကယၤတဖၣ်အပူၤကွံာ်န့ၣ် ယွၤတဲဘၣ်တ့ၢ်အပှၤဂီၢ်မုၢ်တဖၣ် လၢကဒုးနဲၣ် အတၢ်သးအိၣ်ဘၣ် ပှၤအဂၤတဖၣ်လီၤ. ခီဖျိ စီၤမိၤရှ့န့ၣ် ကစၢ်ယွၤဟ့ၣ်အံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ်…

တၢ်ဆီတလဲသးနီၢ်နီၢ်

ကလီး(Claud)မ့ၢ် ပှၤလၢဘၣ်တၢ်လုၢ်ဒိၣ်ထီၣ်အီၤ လၢဟံၣ်ဒူၣ်ဃီထၢ လၢမၤသဘံၣ်ဘုၣ်တၢ်အကျါအဃိ အဝဲစးထီၣ်ဆါဝဲ ကသံၣ်မူၤဘှီးညါဖီ (marijuana) ဖဲအသးအိၣ် (၁၅)နံၣ်, ဒီးဟံရိအ့(heroin) ဖဲအသးအိၣ် (၂၅)နံၣ်န့ၣ်လီၤ. လၢအတၢ်ဆါတၢ်ပှ့ၤကသံၣ်မူၤဘှီးတဖၣ်အဂီၢ် လိၣ်ဘၣ်ဝဲ တၢ်ဒီသဒၢအဃိ အဝဲကဲထီၣ် ပှၤသးစၢ်တဖၣ်အခိၣ်လၢ ကဒုးနဲၣ်တၢ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. တယံာ်ဘၣ်ခီဖျိလၢ အမဲန့ၤကၠၣ်(manager)တဂၤ လၢအစူၢ်က့ၤနာ်က့ၤ ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးတဂၤအဃိ ကလီးန့ၣ် အဲၣ်ဒိးသ့ၣ်ညါအါထီၣ် ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးအဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲအဝဲဃုမၤလိတၢ်သိၣ်လိဘၣ်ဃးဒီး ခရံာ်ဖိအတၢ်စူၢ်တၢ်နာ် အတီၤတဖၣ်ဝံၤန့ၣ် ကလီးန့ၣ် တၤတၢ်ဒီးကစၢ်ယ့ၣ်ရှူး ဒ်သိးကဟဲနုာ်ဆူအသးပူၤ, အတၢ်အိၣ်မူပူၤန့ၣ်လီၤ. အဝဲစံးဝဲလၢ “ယပလၢၢ်ဘၣ် တၢ်တူၢ်လိာ်မုာ်လၢ ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးခရံာ် အိၣ်ဆိးလၢယသးပူၤ”န့ၣ်လီၤ. ပှၤထံၣ် ယတၢ်အိၣ်မူဆီတလဲအသး တဘျီဃီအဃိ ဒီးလၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢအံၤ ယမ့ၢ်ပှၤလၢ အဆါကသံၣ်မူၤဘှီးလၢ အပှဲၤဒီးတၢ်သူၣ်ခုသးခုဒိၣ်ဒိၣ်ကလဲာ် န့ၣ်လီၤ.

ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးအတၢ်မၤလၢအဂီၢ်န့ၣ် တအိၣ်ပတုာ်ဝဲဒၣ် ဖဲန့ၣ်ဘၣ်. လၢခံတသီ ကလီး ဝံစိာ်ထီၣ်ဝဲ ကိးက့(cocaine)အဘိၣ် ဒ်သိးကလဲၤဆါဝဲအဂီၢ်အခါန့ၣ် ဆိကမိၣ်လီၤက့ၤအသးဒီး စံးဝဲ အတၢ်မၤအံၤတဂ့ၤဘၣ်. ယမ့ၢ်ပှၤလၢ အဟ့ၣ်တၢ်စုာ် (ကသံၣ်ဘုၣ်)ဆူ ပှၤဂၤအိၣ်န့ၣ်လီၤ.…

ကစၢ်ခရံာ် အတၢ်အိၣ်ဂၢၢ်ဆိးကျၢၤ လၢပပူၤ

ပှၤစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ် အဲကလံးဖိတဂၤလၢအမ့ၢ် အဲး.ဘံၣ်.မ့ယဲၣ်(F. B. Meyer)(၁၈၄၇- ၁၉၂၉) ဆိးကါတၢ်အဒိလၢ ဆီဒံၣ် ဒ်သိး ကဒုးနဲၣ်ဖျါအတၢ်စံးတၢ်ကတိၤ “တၢ်ဆိကမိၣ်အဒိၣ်အယိာ် ဘၣ်ဃးဒီး ကစၢ်ခရံာ်အတၢ်အိၣ်ဂၢၢ်ဆိးကျၢၤလၢပပူၤ” န့ၣ်လီၤ. အဝဲပာ်ဖျါဝဲ ဆီဒံၣ်အသကီၤလၢ အသိအချါဂ့ၤတဖျၢၣ်န့ၣ် မ့ၢ်ဝဲဒၣ် သးသမူအယၢ်ဖိတခါ လၢပထံၣ်တသ့ဒီး တနံၤဘၣ်တနံၤ ဒိၣ်ထီၣ် တုၤဒၣ်လဲၣ် ဆီဖိပံအနီၢ်ကစၢ်အိၣ် ကဲထီၣ်ဝဲဒၣ်လၢ ဆီဒံၣ်အကုပူၤန့ၣ်လီၤ. ဒ်န့ၣ်အသိးလီၤ, ခီဖျိ သးစီဆှံန့ၣ်ဒီး ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးဟဲနုာ်လီၤ အိၣ်ဂၢၢ်ဆိးကျၢၤလၢပပူၤ ဒီးဆီတလဲပသးသမူန့ၣ်လီၤ. မ့ယဲၣ် စံးဝဲလၢ “ခဲအံၤဒီးခါဆူညါ ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူး အနီၢ်ကစၢ်ဒၣ်ဝဲ ကဒိၣ်ထီၣ်အါထီၣ်, ကဲထီၣ်လိၣ်ထီၣ်ဝဲဒၣ်လၢ ပသးသမူအပူၤ”န့ၣ်လီၤ.

မ့ယဲၣ်ဃ့ကညးဝဲဒၣ်လၢ အတၢ်ပာ်ဖျါထီၣ် ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူး အတၢ်မ့ၢ်တၢ်နီၢ်နီၢ်န့ၣ် တလၢတပှဲၤဝဲ အဃိဒီး, အနီၢ်ကစၢ်ဒၣ်ဝဲ သ့ၣ်ညါဝဲဒၣ်လၢ ခီဖျိသးစီဆှံန့ၣ် ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူး အိၣ်ဂၢၢ်ဆိးကျၢၤဝဲဒၣ် လၢပှၤစူၢ်က့ၤနာ်က့ၤတၢ်ဖိတဖၣ် အသးကံၢ်ပူၤ လၢအမ့ၢ်တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီ လၢအလီၤကမၢကမၣ် တၢ်ကတိၤလၢကပာ်ဖျါတၢ်ဂ့ၢ်အံၤ လၢလၢပှဲၤပှဲၤအဂီၢ်န့ၣ် အိၣ်တသ့လၢၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် အဝဲဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါဝဲလၢ…

မံၤတဖျၢၣ်အစိကမီၤ

လၢတၢ်ဃုပာ်ပနီၣ် ဖိသၣ်တနီၤလၢအအိၣ်လၢကျဲခိၣ်, လၢဝ့ၢ်မၢၣ်ဘါ (Mumbai), ကီၢ်အ့ၤဒယၢၣ်(India)အဂီၢ်, ရဲၣ်ကၠ့း(Ranjit)တ့ထီၣ်တၢ်သးဝံၣ်တယုၢ်လၢ အဝဲသ့ၣ်အမံၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. မံၤကိးဖျၢၣ်ဒဲးအဂီၢ် ထါအသီၣ်မုာ်ဒီး လီၤဆီန့ၣ်အိၣ်ဝဲလီၤ. အဝဲသိၣ်လိန့ၢ် အဝဲသ့ၣ်တၢ်သးဝံၣ်အသီၣ်အံၤ, ဒီးမုၢ်လၢ်ဝဲလၢကဟ့ၣ်အဝဲသ့ၣ် တၢ်သ့ၣ်နီၣ်လၢအဂ့ၤတကပၤ, ဘၣ်ထွဲဒီးအမံၤ ဒ်တၢ်ကိးအီၤန့ၣ်လီၤ. ဖိသၣ်တဖၣ်လၢ အတညီနုၢ်နၢ်ဟူ အမံၤဘၣ်တၢ်ကိးအီၤလၢ တၢ်အဲၣ်အပူၤတဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်, အဝဲဟ့ၣ်လီၤ တၢ်ပာ်ကဲအတၢ်ဟ့ၣ်တမံၤအံၤန့ၣ်လီၤ.

လၢလံာ်စီဆှံအပူၤ, ပှၤအမံၤတဖၣ်အကါဒိၣ်ဝဲ, အါစုအါဘျီ ပာ်ဖျါထီၣ်က့ၤ ပှၤတဂၤအသကဲာ်ပဝး မ့တမ့ၢ် အမူဒါအသီလၢ အလီၤဘၣ်အီၤန့ၣ်လီၤ. အဒိ, ယွၤလဲလိာ် စီၤအၤဘြၣ်ဒီး နီၢ်စၤရဲအမံၤတဖၣ်, ဖဲအဝဲမၤတၢ်အဲၣ်အတၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤ ဒီးအဝဲသ့ၣ်, ဒီးအၢၣ်လီၤဝဲလၢ အဝဲကမ့ၢ် အဝဲသ့ၣ်အယွၤဒီး အဝဲသ့ၣ်ကကဲထီၣ်အပှၤဂီၢ်မုၢ်န့ၣ်လီၤ. စီၤအၤဘြၣ်, လၢအခီပညီ မ့ၢ် “ပှၤအါကလုာ်အပၢ်” န့ၣ်လီၤ. ဒီးနီၢ်စၤရဲ အခီပညီမ့ၢ် “နီၢ်ပၤမုၣ်ဖိ”, ကဲထီၣ်နီၢ်စၤရါ အခီပညီမ့ၢ်ဝဲ :“ပှၤအါကလုာ်အနီၢ်ပၤမုၣ်ဖိ”န့ၣ်လီၤ (ကွၢ်ဖဲ ၁ မိၤရှ့ ၁၇:၅,၁၅).

မံၤအသီတဖၣ်လၢ ယွၤဟ့ၣ်ဝဲန့ၣ် ပၣ်ဃုာ်ဒီး တၢ်ဘျုးတၢ်ဖှိၣ်အတၢ်အၢၣ်လီၤ လၢအဝဲသ့ၣ်တဖၣ်…

တၢ်လီၢ်ဖဲ ယဘၣ်ဃး

လၢတၢ်သ့ၣ်နီၣ်မၤလၤကပီၤက့ၤ ပှၤယူၤဒၤဖိအတၢ်ဆဲးတၢ်လၤ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဖိတဖၣ် မၤတၢ်သ့ၣ်နီၣ်အတၢ်စံးဘျုး ဒီးအီၣ်သကိးဝဲ ဘူၣ်လဲၤကပာ်တၢ်အီၣ်ဝံၤအလီၢ်ခံ, အဝဲသ့ၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်အတၢ်သးခု ခီဖျိတၢ်ဂဲၤကလံၣ်သကိး ကဝီၤကျီၤတပူၤဃီန့ၣ်လီၤ. ဘၤရံၣ်(Barry)သုးလီၤ အသးဆူအလီၢ်ခံ ဒီးဆၢထၢၣ်ကွၢ်ဝဲလၢ တၢ်နံၤကမှံဖးဒိၣ်အပူၤလီၤ. အဝဲတဲဖျါထီၣ်ဝဲ သါအဲၣ်ဘၣ် တၢ်အကတီၢ်လီၤဆီ ဒ်သိးတဖၣ်အံၤ ဆံးဒိၣ်လဲၣ်အဂ့ၢ်, ဒီးစံးဝဲ “အခဲအံၤ အဝဲသ့ၣ်တဖၣ် မ့ၢ်ယဟံၣ်ဖိဃီဖိလီၤ. မ့ၢ်ယပှၤတဝၢဖိလီၤ. ယထံၣ်န့ၢ်လံ တၢ်လီၢ်တတီၤ ဖဲယသ့ၣ်ညါလၢယအဲၣ်အီၤသ့ ဒီးယဘၣ်တၢ်အဲၣ်ယၤသ့... တၢ်လီၢ်လၢယဘၣ်ဃးန့ၣ်လီၤ”.

လၢအဖိသၣ်အကတီၢ်အခါ, ဘၤရံၣ် တူၢ်ဘၣ်တ့ၢ် တၢ်မၤအၢမၤသီအီၤ လၢသးဒီးနီၢ်ခိ, ဒီးဂုာ်ကွံာ်အတၢ်သးခုန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်လၢအိၣ်ဆိးတၢ်အလီၢ်အကျဲန့ၣ် တူၢ်လိာ်မုာ်အီၤ ဒီးဒုးသ့ၣ်ညါအီၤဒီးကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးန့ၣ်လီၤ. အဝဲထံၣ်ဘၣ်ဝဲလၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဖိတဖၣ် အိၣ်ဆိးလၢသးတဖျၢၣ်ဃီ ဒီးအတၢ်သးခုန့ၣ် ကူဂာ်ဘၣ်အီၤအဃိဒီး, ဒီးစးထီၣ်ပိာ် ခရံာ်အခံ ဒီးအသးကလၢၢ်ဘၣ် ဒ်အဘၣ်တၢ်အဲၣ်အီၤ ဒီးတူၢ်လိာ်အီၤန့ၣ်လီၤ”.

ဖဲထါစံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၃၃ န့ၣ်, စီၤဒၤဝံးစူးကါဝဲ တၢ်အက့ၢ်ဂီၤဒိ လၢအသဟီၣ်ဆူၣ်တဖၣ်, ဒ်သိးအကမၤဖျါ ယွၤအပှၤဂီၢ်မုၢ်တဖၣ် အတၢ်အိၣ်ဆိး လၢသးတဖျၢၣ်ဃီပူၤလၢ အ‘ဂ့ၤ’ဒီး‘မုာ်’,…

တၢ်ဘျုးတၢ်ဖှိၣ် လၢတၢ်ကီတၢ်ခဲတဖၣ်အဂီၢ်

အဲနံၣ် ကၠီစၢၣ်ဖလ့း(Annie Johnson) မ့ၢ်ၦၤလၢ အစုအခီၣ်ဟးဂီၤ ခီဖျိဘၣ်တူၢ်ဘၣ်ဝဲ အစုဆၢခီၣ်ဆၢဆါနးနးကျံၤကျံၤ, ဖဲအဖျိထီၣ်ဝဲ တီၤထီကၠိဝံၤအလီၢ်ခံန့ၣ်လီၤ. စးထီၣ်ဖဲန့ၣ် အဝဲတဟးနီတစု ဒီးဘၣ်သန့ၤထီၣ်အသးလၢ ၦၤဂုၤၦၤဂၤ အတၢ်မၤစၢၤ လၢအဝဲအတၢ်လိၣ်တဖၣ် အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. မ့ၢ်လၢအဝဲကွဲးထါ ဒီးထါသးဝံၣ် ကစၢ်ယွၤတဖၣ်အဃိ, အဝဲတူၢ်လိၥ်ဘၣ်
ၦၤတမှံၤအါဂၤ, ဃုၥ်ဒီး တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သဲၣ်ထိးမုၣ် လၢတူၢ်ဘၣ် တၢ်သးဟးဂီၤ လၢအတၢ်မၤအပူၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲၦၤတမှံၤအံၤ က့ၤတုၤဆူၣ်ဟံၣ်, အဝဲကွဲးလီၤ လံၥ်ဆူ အဲနံၣ်အအိၣ်, ကမၢကမၣ်ဘၣ်လၢ ဘၣ်မနုၤကစၢ်ယွၤဒုးထံၣ် အဲနံၣ်လၢ တၢ်ကီတၢ်ခဲ
ဒ်သိးအံၤတဖၣ်န့ၣ်လဲၣ်လီၤ.

လၢတၢ်ကွဲးဆၢကဒါက့ၤလံၥ်, အဲနံၣ်ဆှၢလီၤထါဖိတယုၢ်လၢ “ကစၢ်ယွၤ တအၢၣ်လီၤနီတစု လၢမူကပိၥ်လိၤကဖျါလါဟ့ထီဘိ ဒီးကျဲလၢပဟးအီၤ အဖီခိၣ် ကဘၣ်တၢ်ဒါလီၤလၢ သံၣ်ဧိၤဖီဧိၤ...”န့ၣ်ဘၣ်. အဝဲသ့ၣ်ညါဘၣ်ဝဲ ခီဖျိ အတၢ်လဲၤ ခီဖျိ လၢအတူၢ်ဘၣ် တၢ်တမုၥ်တလၤ ဖဲအဟဲကဲထီၣ်သးတလီၢ်လီၢ်, ဘၣ်ဆၣ် ကစၢ်ယွၤတညိကွံၥ် ၦၤလၢအအဲၣ်ဝဲ, နီတစုဘၣ်န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်အံၤအလီၢ်, အဝဲအၢၣ်လီၤဝဲလၢကဟ့ၣ်လီၤ “တၢ်ဘျုးတၢ်ဖှိၣ် လၢတၢ်ကီတၢ်ခဲတဖၣ်အဂီၢ်,…

တၢ်ကူၣ်သ့ဒီးတၢ်သ့ၣ်ညါနၢ်ပၢၢ်

ဖဲ ၁၃၇၃ နံၣ်, ဖဲၦၤနီၣ်ဝ့းဝ့ၢ်ဖိ(Norwich) ကၠူလယၢၣ်(Julian)အသးအိၣ် အနံၣ်သၢဆံန့ၣ် အဝဲဆူးဆါထီၣ်ဒီး ဘူးမးကသံဘၣ်အသးလီၤ. ဖဲအဝဲအသရၣ်ထုကဖၣ်သကိးတၢ်ဒီးအီၤန့ၣ် အဝဲဒိးန့ၢ် တၢ်ထံၣ်ဆူညါအါမးလၢ အဝဲဆိကမိၣ်ထံ ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်တူၢ်တၢ်သံလၢ ထူၣ်လိၤအဂ့ၢ်လီၤ. ဖဲအဝဲဘျါက့ၤဝဲလၢ တၢ်လီၤလးမးအပူၤဝံၤအလီၢ်ခံ အဝဲအိၣ်ထဲတဂၤဧိၤလၢသရိၥ်အပူၤ လၢတၢ်ကပၤအဒၢး, ထုကဖၣ်တၢ်ဒီးဆိကမိၣ်တၢ်လၢ မၤတ့ၢ်အသးဒီးအီၤတဖၣ်န့ၣ် လၢအတၢ်အိၣ်မူဆူညါအနံၣ်ခံဆံအပူၤလီၤ. လၢခံကတၢၢ် အဝဲထံၣ်န့ၢ်တၢ်အစၢလၢ “တၢ်အဲၣ်န့ၣ် မ့ၢ်အတၢ်အခီပညီလီၤ”. မ့ၢ်အအဲၣ်ဒိးစံးဝဲလၢ ခရံၥ်အတၢ်တူၢ်သံသးလၢထူၣ်လိၤန့ၣ် မ့ၢ်ကစၢ်ယွၤအတၢ်ပၥ်ဖျါထီၣ် ယွၤတၢ်အဲၣ်အထီကတၢၢ်လီၤ.

ကၠူလယၢၣ်အတၢ်ထံၣ်န့ၢ်သ့ၣ်တဖၣ် မံၤဟူသၣ်ဖျါမး, ဘၣ်ဆၣ် တၢ်လၢၦၤကညီကွၢ်ကပၥ်န့ၣ် မ့ၢ်အဝဲအတၢ်ဆၢကတီၢ်ဒီး တၢ်ကျဲးစၢးလၢ အဝဲဃုထံၣ်တၢ်လၢ ယွၤလီၣ်ဖျါထီၣ်ဆူအီၤ လၢတၢ်ထုကဖၣ်တဘိယူၢ်ဃီအပူၤအဂ့ၢ်လီၤ. ဖဲအနံၣ် ၂၀ အဝဲန့ၣ်တဖၣ်အပူၤ, ကၠူလယၢၣ် ဃုနၢ်ပၢၢ်အတၢ်လဲၤခီဖျိ လၢယွၤအိၣ်ဒီးအီၤအံၤ အခီပညီဒီး အဝဲဃ့ယွၤလၢ ယွၤအတၢ်ကူၣ်သ့ဒီးအတၢ်မၤစၢၤလီၤ.
ဒ်ကစၢ်ယွၤမၤတၢ်ဒီးကၠူလယၢၣ်အသိး ကစၢ်ယွၤန့ၣ် လီၣ်ဖျါထီၣ်အသးဆူအၦၤဂီၢ်မုၢ် လၢတၢ်ဘျုးတၢ်ဖှိၣ်အပူၤ ဒ်ယွၤကလုၢ်ကထါလၢလံၥ်စီဆှံအသိး ခီဖျိ ယွၤအကလုၢ်သီၣ်ဆံးဖိ လၢဂၢၢ်ကျၢၤဝဲ, ခီဖျိထါတယုၢ်အခိရၢၥ်, မ့တမ့ၢ် ထဲဒၣ်တၢ်သ့ၣ်ညါထွဲ ယွၤအတၢ်အိၣ်ဒီးၦၤဧိၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲတၢ်မၤအသးဒ်အံၤန့ၣ်…

တၢ်ဟ့ၣ်တၢ်လၢတၢ်သးအိၣ်သးညီ

သုးခိၣ်ကျၢၤ ခၠါ(လ) ကီဒၢၣ်(General Charles Gordon) (၁၈၃၃-၁၈၈၅) မၤတၢ်လၢနီၢ်ပၤမုၣ် ဘံၣ်ထိရံယၤ(Queen Victoria)အဂီၢ် လၢ ကီၢ်တရူး ဒီးတၢ်လီၢ်အဂၤန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ဖဲအအိၣ်ဝဲဆိးဝဲ လၢကီၢ်အဲကလံးအခါ အဝဲဟ့ၣ်လီၤကွံၥ် အတၢ်ဟဲနုၥ်မျးကယၤ ၉၀ န့ၣ်လီၤ. ဖဲအဝဲနၢ်ဟူဘၣ် တၢ်သၣ်ဝံၤလီၤဒိအိၣ်ဖဲ လဲ(န)ကၢး(စ)ၡဲယၤ(Lancashire)ဟီၣ်ကဝီၤအခါ, အဝဲကွးထုးထီၣ်ကွံၥ် လံၥ်မဲၥ်ဖျၢၣ်တဖၣ် လၢတၢ်ဂဲၤဃၥ်အီၤလၢ တၢ်မၤလၤကပီၤ ပနီၣ်ထူစီကဘျၣ် လၢအဒိးန့ၣ်ဘၣ်ဝဲ လၢဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ် ခိၣ်နၢ်တဂၤအအိၣ်, ဒီးဆှၢလီၤဆူ ကလံၤစိးဒီး တဲဘၣ် လၢအဝဲသ့ၣ် ကြၢးမၤၦံၢ်လီၤအီၤ ဒီးသူတိၢ်စ့လၢ ကပှ့ၤကိၣ်လၢ ၦၤဖှီၣ်ဖိယၥ်ဖိတဖၣ်အဂီၢ်လီၤ. အနံၤအဝဲန့ၣ်, အဝဲကွဲးလီၤဝဲလၢ အလံၥ်ကွဲးနီၣ် တနံၤဘၣ်တနံၤအပူၤ ဒ်အံၤ “ဟီၣ်ခိၣ်အတၢ်ဖိတၢ်လံၤ လၢခံကတၢၢ် လၢအအိၣ်ဒီးယၤလၢဟီၣ်ခိၣ်အံၤ, လၢယပၥ်လုၢ်ပၥ်ပှ့ၤအီၤန့ၣ်, ယဟ့ၣ်လီၤလံဆူ ကစၢ်ယ့ၣ်ၡူး အအိၣ်လံ” န့ၣ်လီၤ.

သုးခိၣ်ကျၢၢ် ကီဒၢၣ် အတၢ်သးအိၣ်သးညီအတီၤန့ၣ် ကဖျါဒ်အအိၣ်ထီၣ်ထီန့ၢ်ဒီး, တလၢကွံၥ် တၢ်လၢပယူာ်ဃီၤသ့တက့ၢ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်ဒီး, ထီဘိယွၤကိးအၦၤဂီၢ်မုၢ် လၢကကွၢ်ၦၤလၢအအိၣ်လၢ…

တၢ်ပီၢ်ယၢ်လီၤက့ၤအတၢ်ဟ့ၣ်

“တမၤဘၣ်. ယတမၤတၢ်အဝဲန့ၣ်ဘၣ်” လၢတၢ်သးလီၤဘှံးဖးဒိၣ်အပူၤ, ကၠဲး(Jane) နၢ်ဟူအဖိခွါ လိၣ်ဘိအတၢ်သမၢ, မ့ၢ်လၢအဝဲသ့ၣ်ညါလၢ အဖိခွါတကတိၤဘၣ် တၢ်အမ့ၢ်အတီအဃိန့ၣ်လီၤ. တချုးလၢအသံကွၢ်အဖိခွါ စဲမၢၣ်(Simon) တၢ်မနုၤ မၤတ့ၢ်အသးလဲၣ်န့ၣ်, အဝဲဘါထုကဖၣ်ကသွံဒံဒီး ဃ့ဝဲလၢယွၤကမၤစၢၤအီၤအဂီၢ်လီၤ. အဖိခွါဂ့ၢ်လိၥ်ဝဲ သၦၢ်ၦၢ် လၢအတလီတၢ်ဘၣ်. တုၤလီၤလၢခံကတၢၢ်န့ၣ်, လၢတၢ်သးတံၥ်တၥ်ဖးဒိၣ်အပူၤ, အမိၢ်စံးဘၣ် အဖိခွါ လၢသါလိၣ်ဘၣ် တၢ်အိၣ်ဘှံးတစိၢ်ဖိ န့ၣ်လီၤ. ဖဲအဝဲဃၣ်အသးဒီး ဟးထီၣ်သီသီန့ၣ်, အဝဲကလၢၢ်ဘၣ် ၦၤအစုတခီ ဟဲထိးဘၣ် အဖံဘၣ်ခိၣ်အလိၤ, ဒီးနၢ်ဟူဘၣ်အဖိခွါအတၢ်အၢၣ်လီၤ ဃ့ကညး အတၢ်ကမၣ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲတူၢ်လိၥ် စံးဆၢသးစီဆှံ အတၢ်သိၣ်အီၤ ဒီးပီၢ်ယၢ်လီၤက့ၤ အသးန့ၣ်လီၤ.
လံၥ်ယိၤအ့လးလၢလံၥ်စီဆှံအလီၢ်လံၤတကတြူၢ်အပူၤ, ယွၤကိးဃီၤ အၦၤဂီၢ်မုၢ်တဖၣ် လၢကပီၢ် ယၢ်လီၤက့ၤ အသးနီၢ်နီၢ် လၢအတၢ်ဒဲးဘးတဖၣ်အဂီၢ်, ဒ်အဝဲသးခုတူၢ်လိၥ်က့ၤ အဝဲသ့ၣ်လၢကဟဲက့ၤဆူ အအိၣ် လၢသူၣ်ဒီဖျၢၣ်သးဒီဖျၢၣ်န့ၣ်လီၤ (၂:၁၂). ယွၤတဃုတၢ်ပီၢ်ယၢ်က့ၤသးလၢအဖျါလၢခိဘၣ်. မ့မ့ၢ်အဲၣ်ဒိးဝဲလၢ အဝဲသ့ၣ် ကမၤကပုၥ်ဆီတလဲ အတၢ်ပၥ်သးလၢအကိၤတဖၣ် ဒီးစံးဝဲ, “မၤဖှီသုဆ့တဂ့ၤ, မၤဖှီသုသး” န့ၣ်လီၤ. ဝံယိၤအ့လး မၤသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤ ၦၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် လၢယွၤန့ၣ်…

ဟဲဒီးဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်ယွၤ

ဖဲခရံၥ်ဖိကရၢအါဖု ပၥ်ဖှိၣ်ဘါသကိးတၢ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ်သးဝံၣ် တၢ်စံးထီၣ်ပတြၢၤ အတၢ်သးဝံၣ်တဖၣ်ဝံၤ ခီဖျိဘၣ်တၢ်သးခုဒီးတၢ်ဃူတၢ်မုၥ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်မိၢ်တဂၤ လီၤဘှံး ဒိၣ်မးလီၤ. ဘၣ်သယဲအဖိလၢ အဟီၣ်တဂၤ ဒီးလၢအစုအဂၤတခီ ဘၣ်စိၥ်လံၥ်ဒီးဒုးနဲၣ်အဖိခွါယဲၢ်နံၣ်ဖိတဂၤလၢ လံၥ်သးဝံၣ်လီၤ. အဖိဟးထီၣ်သီဖိတဂၤစ့ၢ်ကီး ဝ့ၤဝီၤအသးလီၤ. တၢ်န့ၣ်အဃိ သးၦၢ်ပိၥ်ခွါတဂၤလၢ အဆ့ၣ်နီၤလၢအချၢန့ၣ် ကိးဖိသၣ် အဟးထီၣ်သီတဂၤဒီး ဟးယုၤဝဲဆူတၢ်ချၢလီၤ. ပိၥ်မုၣ်သးစၢ် ဖီၣ်လံၥ်သးဝံၣ်လၢ အဖိယဲၢ်နံၣ်ဖိအဂီၢ်လီၤ. လၢခံမံးနံးအဘၢၣ်ကဝီၤန့ၣ် မိၢ်တဂၤအံၤ စံးထီၣ်ပတြၢၤယွၤ လၢ တၢ်သဘျ့, ဘံၣ်လီၤအမဲၥ်ချံဒီးဘါယွၤလီၤ.

ထီဘိယွၤဘၣ်အသးလၢ အၦၤဂီၢ်မုၢ်ကဘါထီၣ်အီၤလီၤ. ပိၥ်ခွါဒီးပိၥ်မုၣ်, သးၦၢ်ဒီးသးစၢ်, ၦၤနၥ်တၢ်ယံာ်တ့ၢ်လံ ဒီးၦၤဟဲသီတဖၣ်လီၤ. ဒ်စီၤမိၤရှ့ ဆိၣ်ဂ့ၤ အံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် တချုးလဲၤနုၥ်ဆူ ကီၢ်တၢ်စံးပၥ်ဒံးန့ၢ်, တခူထီၣ်အဝဲသ့ၣ်လၢ ကပၥ်ဖှိၣ်လိၥ်သး “ပိၥ်ခွါဒီး ပိၥ်မုၣ်, ဒီးဖိဒံဖိသၣ်, ဒီးၦၤတခီဘီမုၢ်ဖိလၢ အအိၣ်လၢ နပဲတရီပူၤ, ဒ်သိး အကနၢ်ဟူဒီးကမၤလိတၢ် ဒီးပျံၤယွၤသုကစၢ်ဒီး ပလီၢ်အသးလၢ အကမၤတၢ်သိၣ်တၢ်သီ...” (၅ မိၤ ၃၁:၁၂). ဖဲပမၤန့ၢ် ယွၤအၦၤဂီၢ်မုၢ်တဖၣ်…