နံၣ်လၢအပူၤကွံာ်တဖၣ်န့ၣ်, တၢ်ဘိၣ်ကိၤကိၤဖိတဘိၣ် ဟဲတုၤဝဲဒၣ်လၢ ယလံာ်ပရၢ အတလါပူၤန့ၣ်လီၤ. ယပာ်သူၣ်ပာ်သးယဲလၢ တၢ်ဘိၣ်အံၤဘၣ်တၢ်ဆှၢလီၤဝဲဒၣ်လၢ ယတံၤသကိးအဂ့ၤကတၢၢ်တဂၤအဃိ, ယနံၤကမှံၤထီၣ်ယဲန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်တဘျီဘျီန့ၣ်, ကၠိ (Joe) ဆှၢလီၤန့ၢ်ယၤ တၢ်လၢယတမုၢ်လၢ်တ့ၢ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဘိၣ်အံၤ အိၣ်ဒီး အကံၢ်အစီ, ဒီးလၢအကိပူၤန့ၣ် အိၣ်ဝဲဒီးညၣ်ကမီ အမဲသူသူလုးလုးတဘ့ၣ်, ဒီးအထီန့ၣ်ကအိၣ်ဝဲ ယဲၢ်စုမုၢ်ဒိၣ် (five inches) န့ၣ်လီၤ.
ကၠိ အလံာ်ပရၢ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲဒၣ်လၢ တၢ်အံၤမ့ၢ် တချုးစံၣ်စိၤနုာ်, “မဲးကလိဒိၣ်” (megalodon) ညၣ်ကမီအမဲ အလၢၢ်လိၣ်ဒိ (fossil), ဒီးအဘ့ၣ်ဒိၣ်န့ၢ်ဒံး ညၣ်ကမီဝါဖးဒိၣ်တဘ့ၣ်န့ၣ်လီၤ. ယတယာ်ကွၢ် ညၣ်အမဲဖးဒိၣ်ဒ်သိးအံၤတဖၣ် ကရဲၣ်လီၤအသးအဂီၢ်, ညၣ်တဘ့ၣ်အံၤ အခၣ်လာ်ဃံန့ၣ် ကဒိၣ်ဝဲဒၣ်ထဲလဲၣ်န့ၣ်လီၤ. ပှၤစဲအ့ၣ်ဖိတဖၣ် ထိၣ်ဒွးဟ့ၣ်ထီၣ် တၢ်စံးဆၢလၢ ခၣ်လာ်ဃံအံၤ ကအိၣ်ဝဲဒၣ် ခွံ (မ့) တဆံတၢ ခီၣ်ယီၢ် န့ၣ်လီၤ. ယွၤအတၢ်ဘၣ်တ့ ညၣ်ဖးဒိၣ်တဘ့ၣ်အံၤ လီၤကမၢကမၣ်ထဲလဲၣ်ညါလဲၣ်.
လံာ်စီဆှံ တပာ်ဖျါထီၣ် ညၣ် “မဲးကလိဒိၣ်” တဖၣ်ဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ်, လံာ်ယိၤဘးအပူၤန့ၣ် ကစၢ်ယွၤ ပာ်ဖျါထီၣ် ပီၣ်လဲၣ်တၢ်မုၢ်ဃၢ်ဖးဒိၣ် “လဝံးသၣ်” အဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. လံာ်ယိၤဘး ၄၁ ပာ်ဖျါထီၣ် သမၣ် လၢအက့ၢ်ဂီၤလီၤဆီဖးဒိၣ်တဘိအံၤ, လီၤတံၢ်လီၤဆဲးန့ၣ်လီၤ. အဆၢဖိ ၁၂ န့ၣ် ယွၤ စံးဘၣ် စီၤယိၤဘးလၢ “ယတပာ်ခူသူၣ်အက့ၢ်အဂီၤ, ဒီးအစိအကမီၤဒီးအသဃိးအဃံအလၤဘၣ်,” ဒီးအဆၢဖိ ၁၄ န့ၣ် “မ့ၢ်မတၤအိးထီၣ် အထးခိၣ်အတြဲၤသ့တဂၤလဲၣ်. အမဲအခီမ့ၢ် တၢ်ပျံၤအလီၢ်အိၣ်ဝးတရံးဝဲ” န့ၣ်လီၤ.
တၢ်စံးဆၢန့ၣ် မ့ၢ်ဒၣ် ကစၢ်ယွၤ လၢအတ့လီၤပာ်လီၤ “လဝံးသၣ်” န့ၣ်လီၤ. ဒီးသမၣ်ဖးဒိၣ်တဘိအံၤ ကဒိၣ်ဒၣ်ဝဲထဲလဲၣ်ဂ့ၤ, ထဲလဲၣ်ဂ့ၤန့ၣ်, တၢ်မ့ၢ်ထိၣ်သတြီအီၤဒီးပှၤလၢအတ့လီၤပာ်လီၤအီၤတသ့ဝဲအဂ့ၢ်န့ၣ် ကစၢ်ယွၤ ဒုးသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ် စီၤယိၤဘးလၢ “တၢ်အိၣ်လၢမူခိၣ် အဖီလာ်ဒီဘ့ၣ်ညါ မ့ၢ်ယတၢ်ခဲလၢာ်” (:၁၁) န့ၣ်လီၤ.
လၢတၢ်သ့ထံၣ်သ့ၣ်ညါ ပတၢ်ဘၣ်တ့ကစၢ်တဂၤအံၤ အကံၢ်အစီ, လၢအကဟုကညီၢ်, ဒီးအတၢ်ဘၣ်တ့ အစိအကမီၤအတၢ်ပနီၣ်အဂီၢ်, မဲးကလိဒိၣ် ညၣ်ကမီ အမဲအံၤ ယပာ်အီၤလၢ ယဖံးတၢ်မၤတၢ်အစီၤနီၤခိၣ်အလိၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲလၢယသး
ကလၢၢ်ဘၣ် ဟီၣ်ခိၣ်အံၤ ကအီၣ်မၤလီၤကလဲကွံာ်ယၤ, ဒီးမၤပျံၤမၤဖုးယၤ အကတီၢ်န့ၣ် တၢ်ပနီၣ်အံၤ ဒုးသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤယၤ ကစၢ်ယွၤ အက့ၢ်ဂီၤကံၢ်စီလၢ အမၤမုာ်ထီၣ်ယၤန့ၣ်လီၤ.
