နူနဲး(စ) (Nuñez) အခီၣ်တလံာ်လီၤတဲာ်လၢ ကစၢၢ်လိၤ, ဒီးလဲၤတုၤဆူ ကစၢၢ်တြီၤလာ်န့ၣ်လီၤ. ပှၤစးထီၣ်အိၣ်ဆိးဖဲတြီၤလာ်တဖၣ်အံၤ မ့ၢ်လၢတၢ်ဆူးတၢ်ဆါတမံၤ မၤဟးဂီၤအဝဲသ့ၣ်အမဲာ်ချံအတၢ်ထံၣ်အဃိ, အမဲာ်ချံတထံၣ်တၢ်နီတဂၤဘၣ်. ဖိလံၤစၢၤသွဲၣ်လၢ အပိာ်ထွဲထီၣ်အခံတဖၣ်စ့ၢ်ကီး, အိၣ်ဖျဲၣ်ထီၣ်ဝဲဒၣ် ဒ်ပှၤအမဲာ်ချံတထံၣ်တၢ်တဖၣ်အသိးန့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်ဘၣ်အိၣ်မူဒီလိၤအသး ဒ်ပှၤမဲာ်တထံၣ်တၢ်တဖၣ်အသိးန့ၣ်လီၤ. နူနဲးစ်ဂုာ်ကျဲးစၢး ဒုးနၢ်ပၢၢ်အဝဲသ့ၣ်လၢ, တၢ်ဂ့ၢ်ဘၣ်ဃးဒီးမဲာ်ချံအတၢ်ထံၣ်န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်ဒ်လဲၣ် ဘၣ်ဆၣ်, အဝဲသ့ၣ်တကနာ်ဃုာ်ဝဲဘၣ်. အကတၢၢ်န့ၣ်, နူနဲး(စ) ဃုထံၣ်န့ၢ်ဝဲ ကျဲဖိတဘိလၢ ကစၢၢ်အကဆူး, ကျဲလၢကဆှၢအီၤဆူတၢ်ပူၤဖျဲး လၢကစၢၢ်တြီၤလာ်အံၤန့ၣ်လီၤ. အဝဲထူၣ်ဖျဲးလံဘၣ်ဆၣ်, လၢကစၢၢ်ဒီခိၣ်လိၤန့ၣ် ကွၢ်စိလီၤဝဲ, ဒီးထံၣ်ဝဲဒၣ် လၢၢ်လ့ဖးဒိၣ်တဖျၢၣ် ဘူးတ့ၢ်လံကလီၤတဲာ်လၢ ပှၤမဲာ်ဘျီၣ်တဖၣ်အံၤအလိၤန့ၣ်လီၤ. နူနဲး(စ) ကျဲးစၢး ဟ့ၣ်ပလီၢ်ဝဲဒၣ် ပှၤအိၣ်ဆိးလၢ တြီၤလာ်သ့ၣ်တဖၣ်ဘၣ်ဆၣ်, ပှၤတကနၣ်ဃုာ်အီၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ.
အ့း(ရှ). ကၠံၢ်. ဝဲ(စ) (H.G. Wells) အတၢ်တဲပူတဘ့ၣ် “ပှၤမဲာ်ဘျီၣ်တဖၣ်အထံကီၢ်” အံၤ, ကဒုးထံၣ်ကဒါက့ၤပှၤလၢ ဝံရှမူၤအ့လးအဂ့ၢ်သ့ၣ်သ့ၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲအတၢ်အိၣ်မူကကတၢၢ်ဘူးထီၣ်လံအကတီၢ်, လၢတၢ်အဲၣ်ယွၤ, ဒီးတၢ်မၤယွၤ အတၢ်မၤအဂီၢ်န့ၣ် ၁ ရှမူၤ ၈:၃ ပာ်ဖျါဝဲလၢ “အဖိခွါတဖၣ် တလဲၤဘၣ်လၢအကျဲတဖၣ်အပူၤဘၣ်” န့ၣ်လီၤ. ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိအနီၢ်သးအမဲာ်ချံ လၢအဘျီၣ်အံၤ, ဒုးနဲၣ်ဖျါထီၣ်ဝဲ “အံၣ်စရ့လးအပှၤသူၣ်က့သးပှၢ်တဖၣ်” (:၄), ဒီးအဆၢဖိ ၆ န့ၣ် စံးဘၣ် စီၤရှမူၤအ့လးလၢ “ဟ့ၣ်လီၤန့ၢ်ပှၤလၢစီၤပၤတဂၤ” န့ၣ်လီၤ. အဆၢဖိ ၇ န့ၣ် ယွၤ စံးဘၣ် စီၤရှမူၤအ့လးလၢ “တမ့ၢ်ဘၣ်အညိကွံာ်နၤဘၣ်, မ့ၢ်အညိကွံာ်ယၤ” န့ၣ်လီၤ.
မ့ၢ်လၢနီၣ်သးအမဲာ်ချံဘျီၣ်အဃိ, ပှၤလၢပအဲၣ်ဘၣ်အီၤတဖၣ် ဖဲအစူးကွံာ်ညိကွံာ်ယွၤအကတီၢ်န့ၣ် ကမၤဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးပသးသ့ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်, ၂ ကရံၣ် ၄:၄ ပာ်ဖျါဝဲဒၣ် ပှၤလၢ “ဟီၣ်ခိၣ်အကစၢ် ပာ်အဝဲသ့ၣ်အသူၣ်အသးလၢ တၢ်ခံးတၢ်နၤအပူၤ” တဖၣ်အဂီၢ်ဒၣ်လဲာ်, တၢ်မုၢ်လၢ်အိၣ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ပကဘၣ်အဲၣ်
အဝဲသ့ၣ်. ဃ့ထုကဖၣ်တၢ်လၢ အဝဲသ့ၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. လၢအဝဲသ့ၣ်အဂီၢ် အဆၢဖိ ၆ ပာ်ဖျါဝဲဒၣ် ပှၤလၢ “အဒုးကပီၤလီၤ အတၢ်ကပီၤလၢ ပသူၣ်ပသးတဖၣ်အပူၤ” တဂၤန့ၣ် မၤတၢ်ဒ်သိးအံၤသ့ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ.
