သံတသ့ဘၣ်ဆၣ် ထဲတဘျီဧိၤ
ဟါရၠာစးံၣ်ယဲးထၢးမဲ (၁၈၂၂-၁၉၁၃) မ့ၢ် ပိာ်မုၣ်ဖိသၣ်တဂၤလၢ အိၣ်ဖျဲၣ် ဒ်အမ့ၢ်
ပှၤကုၢ်ဖိဒီး ဘၣ်တၢ်မၤအၢမၤနးအီၤ နးနးကလဲာ်တဂၤၢ်တၢ်မုၢ်လၢ် တၢ်ကပီၤအယဲၤဖိတဖၣ် လၢလံာ်စီဆှံအတၢ်တဲတဖၣ်လၢ အမိၢ်တဲဘၣ်အီၤအပူၤ န့ၣ်လီၤႉ တၢ်ဂ့ၢ်လၢ ပှၤအံၣ်စရၠာစး့လးဖိတဖၣ် ထူၣ်ဖျဲးထီၣ်လၢ ကုၢ်အလီၢ် လၢဖၤရၠာစးိၤ
အစုအဖီလာ် ဒုးနဲၣ်အီၤ ယွၤလၢသးအိၣ်အပှၤဂီၢ်မုၢ် တဖၣ် အတၢ်သဘ့ျန့ၣ်လီၤႉ
ဟါရၠာစးံၣ်ယဲး ထံၣ်န့ၢ် တၢ်သဘ့ျ ဖဲအ၀ဲ ဟးထီၣ်ဒီး ဃ့ၢ်၀ဲဆူ မ့ၣ်ရၠာစးံၣ်လဲအကီၢ်တခီ ဒီးထူၣ်ဖျဲးကွံာ်လၢ ကုၢ်အလီၢ် န့ၣ်လီၤႉ အ၀ဲအသးတမံဘၣ် မ့ၢ်လၢ သ့ၣ်ညါ၀ဲလၢ ပှၤအိၣ်အါဂၤလၢ အအိၣ်ဒံးလၢ တၢ်စၢဃာ်
န့ၣ်လီၤႉ အဃိ အ၀ဲတီခိၣ်ရၠာစးိၣ်မဲ ပှၤလၢကလဲၤ အုၣ်ခီၣ် က့ၤတၢ်အဖု အါန့ၢ် ၁၂ ဖု ဒ်သိး ကမၤထူၣ်ဖျဲးပှၤလၢ အအိၣ်ဒံးလၢ တၢ်ကဲကုၢ် အလီၢ်န့ၣ်လီၤႉ အ၀ဲ ဒုးပျဲကွံာ်အနီၢ်ကစၢ် အတၢ်ဘၣ်ယိၣ်ဘၣ်ဘီတဖၣ်လီၤႉ အ၀ဲ စံး၀ဲလၢၣ်လီၤႉ
ဟါရၠာစးံၣ်ယဲး သ့ၣ်ညါတၢ်ကတိၤလၢ…
မိၢ်ဂံာ်သၣ်တဖၣ်
ၠာကနူ သ့ၣ်နီၣ်တဲဖျါက့ၤ၀ဲ ‘‘ယမိၢ်ဟ့ၣ်ပှၤ မိၢ်ဂံာ်သၣ်တဖၣ် ဖဲပတချုးမံအဆၢ
ကတီၢ်န့ၣ်လီၤ’’ႉ ဖဲအနီၢ်ဆံးအခါ ဘၣ်ကီဘၣ်ခဲလၢ ဆၣ်ဟၣ်ရၠာစးး မဲးမုၢ်ခိၣ် ကလံၤထံးန့ၣ်လီၤႉ ‘‘အီလီၤထံ ဒ်နကိာ်ပူၤဖိကခူၣ်လီၤအဂီၢ်ၣ်လီၤႉ ဖဲန့ၣ်အခါ
အ၀ဲၢ်ပိာ်ခွါ ဘၣ်တူၢ်ဘၣ်တၢ်ဆါ ဘၣ်ဃးဒီး သွံၣ်ဂံၢ်စၢ်
ဘါစၢ်တၢ်ဆါ လၢအမ့ၢ်သွံၣ်ဂီၤစှၤ ဒီးတကူစါဘၣ်၀ဲဘၣ်ႉ အမိၢ် လဲၤကိးအ၀ဲသ့ၣ် ဆူတၢ်ဘါသရၠာစးိာ်ၣ်လီၤႉ
ဘၣ်တနံၤန့ၣ် ပှၤတဂၤ သ့ၣ်ညါထွဲ အ၀ဲသ့ၣ် အတၢ်ကီတၢ်ခဲဒီး ဟဲစိာ်၀ဲ
ကသံၣ်ဖှီၣ်လၢ အလိၣ်ဘၣ်ဒီး ဟ့ၣ်မၤစၢၤအ၀ဲသ့ၣ်လီၤႉ ဒီးအမိၢ်တဲ၀ဲ ‘မုၢ်အိၣ်ဘှံး အနံၤ န့ၣ် ပကလဲၤဆူ ပှၤ၀ဲန့ၣ် အတၢ်ဘါသရၠာစးိာ်န့ၣ်လီၤ’ႉ ှၠာ ထံၣ် ဒီးသ့ၣ်ညါ၀ဲလၢ တၢ်ဘါသရၠာစးိာ်အံၤ အိၣ်ဒီးတၢ်လီၤဆီတမံၤမံၤန့ၣ်လီၤႉ တၢ်ဘါသရၠာစးိာ်၀ဲအံၤ ပာ်ဖျါ၀ဲ
အတၢ်ဘၣ်ထွဲလိာ်သးဒီး ကစၢ်ခရၠာစးံာ် အတၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံန့ၣ်လီၤႉ
တၢ်ဂ့ၢ်အံၤ ယံာ်၀ဲဒၣ်လံ အနံၣ် ၃၀ လံႉ မုၢ်မဆါတနံၤအံၤ‚ တၢ်လီၢ်၀ဲအံၤ‚
ှၠာ ဒုးအိၣ်ထီၣ် တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အဖု…
လၢတၢ်အဟးဂီၤအပူၤ
လၢ၀့ၢ်ယ့ှူၤ့ှှလ့ၣ် ပှၤယူၤဒၣ်ဖိ အိၣ်တၢ်အလီၢ်န့ၣ်‚ တၢ်လုၢ်လီၢ်အမံၤ Tင်နမနအ ၢ်ျမနၠူ
အိၣ်သူၣ်လီၤအသးလီၤႉ တၢ်လုၢ်လီၢ်အံၤ ဘၣ်တၢ်သူၣ်ထီၣ်အီၤ ဖဲနံၣ်ကယၤ ၁၉ၣ် ပှၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါအကျါတဂၤ ယၢၤထီၣ်က့ၤ လံာ်သးသယုၢ်တၢ်ဒီးစံး ‘ဒုးဟဲက့ၤပှၤဆူ နအိၣ်တက့ၢ်ႉ ယွၤဧၢၣ်တက့ၢ်’ (သး ၅း၂၁) ႉ
လံာ်သးသယုၢ်တၢ် မ့ၢ်၀ဲဒၣ် ၀ံယံးရၠာစးမံယၤ‚ အတၢ်သူၣ်အုးသးအုးအတၢ်သး၀ံၣ် ဘၣ်ဃးဒီး
၀့ၢ်ယ့ှူၤ့ှှလ့ၣ်လီၤႉ အ၀ဲပာ်ဖျါထီၣ်၀ဲ ထံထံဆးဆးလၢ
တၢ်ဒုးတၢ်ယၤအဃိ ၀့ၢ်ယ့ှူၤ့ှှလ့ၣ် တူၢ်ဘၣ် တၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးအဂ့ၢ်လီၤ (သး
၅း၂၁) ႉ အ၀ဲဒၣ်ဃ့တၢ်လၢယွၤ လၢအသးဒီဖျၢၣ် လၢကစၢ်ယွၤ ကဘှီထီၣ်က့ၤ
၀့ၢ်ယ့ှူၤ့ှှလ့ၣ်လီၤႉ ဒီးမၤကတၢၢ်၀ဲအတၢ်ဃ့ လၢတၢ်ဟ့ၣ်ပလီၢ် လၢအလီၤပျံၤ
လီၤဖုး‚ ဒီးစံး၀ဲ‚ ‘‘မ့ၢ်မးနညိကွံာ်ပှၤလ့ၤတက့ၤၣ်လီၤ (သး ၅း၂၂) ႉ လၢခံအနံၣ်တဆံတုၤဃီၤန့ၣ် ကစၢ်ယွၤစံးဆၢအတၢ်ဃ့ၣ်လီၤႉ
ပသးသမူအံၤအိၣ်၀ဲလၢ တၢ်ဟးဂီၤအပူၤလီၤႉ တၢ်သူၣ်ကိၢ်သးဂီၤလၢ ပမၤကဲထီၣ်ဒၣ်ပ၀ဲၢ်တဖၣ် ကဲထီၣ်၀ဲ တၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးဒီး တၢ်ပျံၤတၢ်ဖုးအဒိၣ်အအါလၢ ပ၀ဲဒၣ်အဂီၢ်လီၤႉ ဘၣ်ဆၣ်ဒီး…
ကျဲလၢပှၤကူၣ်မၤတၢ် လၢအတမၤထွဲဒ်အလုၢ်အလၢ်အိၣ်အသိး
ဖဲ ၁၉၈၀ နံၣ်န့ၣ် ပိာ်မုၣ်တဂၤ နုာ်လီၤ၀ဲ မၣ်ရၠာစးသိၣ်အတၢ်ြပၢလၢကျဲတ၀ာ် မ့ၢ်လၢ အ၀ဲသးအိၣ်ဃ့ၢ် မၤရၠာစးသိၣ်အတၢ်ြပၢအံၤန့ၣ်လီၤႉ လၢခံပှၤကွၢ်ဃူၢ်ကွၢ်စူၢ်တၢ်တဖၣ် ထံၣ်ဘၣ်၀ဲလၢ ပိာ်မုၣ်အံၤ နုာ်လီၤဃ့ၢ်တၢ် ဖဲလၢဘူးကတုၤလၢဖီတၢၣ် ကယံၤ တမံးလာ်
ဃၣ်ဃၣ်အခါန့ၣ်လီၤႉ အ၀ဲတုၤလၢဖီတၢၣ် အဆိကတၢၢ်လီၤႉ ဒီးပှၤထံၣ်ဘၣ် တၢ်လီၤဆီ လၢအ၀ဲတလီၤဘှံး၀ဲဒီး ကပၢၤကနိတယွၤ ၀ဲဘၣ်ႉ တၢ်ဖျါဒ်အ၀ဲမၤနၢၤတၢ်လီၤႉ ဘၣ်ဆၣ် တမ့ၢ်ဘၣ်ႉ
လၢအပူၤကွံာ်ဖးယံာ်န့ၣ် တၢ်မၤအသးလၢ ပှၤတဖု သဂၢၢ်ဘၣ်၀ဲ တၢ်သဘံၣ်ဘုၣ်ဖးနးလၢ အမ့ၢ်တၢ်ဒုးလၢ ကမၤနၢၤတၢ်အဂီၢ် အကျဲတအိၣ်လၢၤဘၣ်န့ၣ်လီၤႉ ဖဲပှၤစိာ်တၢ်ကစီၣ်တဖၣ် ဟဲတဲ၀ဲစီၤပၤယဟိ့ှှၤဖးလၢ ‘‘ပှၤဂီၢ်မုၢ်ဖးဒိၣ် ဟဲထီဒါနၤလၢ ပီၣ်လဲၣ်၀ၢ်ဘးခီလၢအဒိၣ်’’ အခါန့ၣ်ဒီး စီၤပၤ ယဟိ့ှှၤဖးပျံၤတၢ်န့ၣ်လီၤ (၂ ကွဲး ၂၀း၂-၃) ႉ ဘၣ်ဆၣ်ဒီး စီၤပၤတသုးဘူးအသးလၢ သုးမုၢ်တၢ်ဒုးတၢ်ယၤ အတၢ်သ့အကျဲၤဧိၤန့ၣ်ဘၣ်ႉ မ့မ့ၢ်တခီ အ၀ဲဃ့ၢ်သုးဘူးအသး ဆူယွၤအအိၣ်န့ၣ်လီၤႉ အ၀ဲသ့ၣ်ညါ၀ဲလၢ ယွၤအစိကမီၤဒိၣ်နီၢ်နီၢ်ဒီး တီၤလီၤလၢယွၤ
အမဲာ်ညါၣ်လီၤႉ ‘‘ပကမၤဒ်လဲၣ်ဒ်လဲၣ်န့ၣ် ပတသ့ၣ်ညါဘၣ်ႉ…
ဟးကွံာ်တဂ့ၤ
ဖဲ ၁၉၈၆ နံၣ်န့ၣ်ၣ်လီၤႉ အကတီၢ်ဖဲန့ၣ်‚ လၢအတၢ်ကွဲးနီၣ်ကွဲးဃါအပူၤ‚ အ၀ဲဒၣ်အၢၣ်လီၤ၀ဲ ဒ်အံၤလီၤႉ ‘ယသးဟ့အီၤ တုၤဒၣ်လဲာ်
ယသးလီၤကတုၤၢ် အါန့ၢ်ဒံး အတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဒၣ်၀ဲ အတၢ်ဖံးတၢ်မၤန့ၣ်လီၤႉ
တၢ်မၤနၢၤမ့ၢ် တၢ်ကတိၤလၢ ပှၤနၢ်ပၢၢ်ကမၣ်အီၤညီ‚ ဒီးဘၣ်တဘၣ်‚ ပကစံးလၢ ဲသ့ည ာ်ငစနမ မ့ၢ် ပှၤမၤနၢၤတၢ်တဂၤလီၤႉ ဘၣ်ဆၣ်ၣ် ပကစံးဒ်လဲၣ်ႉ ယွၤကိး ၀ံယံးရၠာစးမံယၤဒီး စံးဘၣ်
အီၤလိၤလိၤဒ်အံၤ‚ ‘‘ယသ့ၣ်ညါနၤၣ်ဘၣ် ဒီး‚ ယပာ်နၤလီၤဆီဒၣ်တၢ်‚ ဒီးပာ်နၤလၢ ၀ံတဂၤလၢ ပှၤကလုာ်တဖၣ်အဂီၢ်လီၤ’’ (ယံး ၁း၅) ႉ ယွၤဟ့ၣ်ဆူၣ်ထီၣ် အဂံၢ်အဘါဒီး စံးဘၣ်အီၤလၢ တဘၣ်ပျံၤအဒုၣ်အဒါတဖၣ်ဘၣ်ႉ
ယွၤစံးဘၣ်အီၤ‚ ‘‘ပျံၤအမဲာ်တဂ့ၤ‚ အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ ယအိၣ်ဒီးနၤ ဒ်သိးယကမၤပူၤဖျဲးနၤလီၤ’’ႉ
လၢခံ‚ ၀ံယံးရၠာစးမံယၤ မိၣ်တၢ်မးတၢ်လၢအမူအဒါအဂ့ၢ်အကျိၤဒီး စူးကါ တၢ်ကတိၤလၢ အအိၣ်ဒီးအခီပညီဒၢက့ၣ်ဒ်အံၤၣ်လဲၣ်ႉ ယအ့ၣ်လိာ်ယသးၣ်လီၤ’’ (၁၅း၁၀) ႉ ယွၤကဟုကယာ်ဒီးအိၣ်ပှိၤ ၀ံယံးရၠာစးမံယၤ ဘၣ်ဆၣ် ၀ံယံးရၠာစးမံယၤ
အတၢ်ဖံးတၢ်မၤတဒိၣ်ထီၣ်ထီထီၣ်‚…
ဖဲထံအမဲာ်ဂီၤထီၣ်
ဘၣ်မနုၤအဃိ ကစၢ်ယၣ့်ှâး ဟဲလီၤဆူ ဟီၣ်ခိၣ်ချၢ တချုးလၢ တၢ်ဒိတၢ်ဂီၤဒီး ကွဲၤထံၣ်ဟူတဖၣ် အိၣ်အကတီၢ်လဲၣ်ႉ ပှၤကိးဂၤမ့ၢ်ထံၣ်ဘၣ်အီၤဒီး အ၀ဲတုၤဃီၤ ဆူပှၤအါဂၤအအိၣ် ကသ့လီၤဘၣ်ႉ အနီၢ်နီၢ်န့ၣ်ၣ် ကၢကီၣ်ဒီး တၢ်ကတိၤအဖျၢၣ်တကထိန့ၣ်လီၤႉ
ှ ူၠလင ဇၠခ့ၠမငၠျ ဂ့ၢ်လိာ်၀ဲလၢ တၢ်ကတိၤတဖျၢၣ်
န့ၣ် လုၢ်ပရၤဒိၣ် ထဲသိး တၢ်ဂီၤအဘ့ၣ်တကထိန့ၣ်လီၤႉ ဒ်တၢ်အုၣ်သးအသိး‚ အ၀ဲဟ့ၣ်တၢ်အဒိလၢ ပှၤကွဲးထါ အထါကျိၤဒိၣ်တကျိၤလၢအစံးၣ်‚ အ၀ဲအမဲာ်ဂီၤထီၣ်၀ဲလီၤ’’ႉ ထါ တကျိၤဖိအံၤအပူၤၣ်လီၤ (ယိၤ ၂း၁-၁၁) ႉ တၢ်ဘၣ်တ့အနီၢ်ကစၢ်ဒၣ်၀ဲ သ့ၣ်ညါနီၣ်
ကစၢ်ယ့ၣ့်ှâး ဒ်တၢ်ဘၣ်တ့ကစၢ်အသိးန့ၣ်လီၤႉ ထဲပှၤစုသ့ခီၣ်သ့ဖိဧိၤန့ၣ် မၤကဲထီၣ်
ထံ ဆူစပံးထံတသ့ဘၣ်ႉ
ဆၢကတီၢ်အဂၤတကတီၢ်န့ၣ်ၣ်လီၤႉ ဖဲန့ၣ်လၢ တၢ်သးကတုၤ‚ အပျဲၢ်ဘီၣ်တဖၣ်
သံကွၢ်၀ဲ ‘‘ပှၤတဂၤအံၤ မ့ၢ်ပှၤဒ်လဲၣ်တဂၤလဲၣ်ႉ ကလံၤသီၣ်ဂီၤဒီး ပီၣ်လဲၣ်လပီတဖၣ်
ဒၣ်လဲာ် ဒိကနၣ်အကလုၢ်လီၤမးလဲၣ်’’ (မၢ် ၄း၃၉ၣ်
ယ့ၣ့်ှâးတဲဘၣ် ပှၤဖၤရၠာစးံၤရၠာစးှဲတဖၣ်လၢ ပှၤဂီၢ်မုၢ်မ့ၢ် တစံးထီၣ်ပ့တၢၤ ကစၢ်ယွၤန့ၣ်ၣ်…
တၢ်တဲလၢသ့ၣ်ဖျၢၣ်ဒဲဖိတဖျၢၣ်အပူၤတဖၣ်
သ့ၣ်ဖျၢၣ်ဒဲဖိလၢအဂ့ၤဒိၣ်မးၣ်လီၤႉ ကၢကီၣ်ဒိၣ်မးလၢ ကဘၣ်တၢ်ပာ်ဖျါအီၤလၢ မဲးကစံအကူအလိၤန့ၣ်လီၤႉ ဒဲမိၢ်ပှၢ် အတၢ်သူၣ်ထီၣ် အလုၢ်အပရၤမ့ၢ်ဒၣ်တ၀ာ်လီၤႉ တၢ်အိၣ်လၢ ဒဲအပူၤ
လၢအမ့ၢ် မိၢ်ပၢ်ဖံဖုအတၢ်န့ၢ်သါလၢ ့တဲၤလိၤတဖၣ်ၣ် အိၣ်ဒီးဆီဒံၣ် အခၠဲ လၢပှၤမၤလၢစုၣ်လီၤႉ ဒဲကစၢ်အံၤ စံး၀ဲ လၢတၢ်သးမံအပူၤ ‘‘တၢ်ပိးတၢ်လီကိးမံၤဒဲးန့ၣ် အဂ့ၢ်အကျိၤ အိၣ်၀ဲဒီးအီၤ စုာ်စုာ်န့ၣ်လီၤ’’ႉ
ဖဲကစၢ်ယွၤမၢ စီၤမိၤဒီးဘှီထီၣ်ဒဲစီဆှံန့ၣ်ၣ် အိၣ်ဒီး (တၢ်အဂ့ၢ်အကျိၤ) တဖၣ်လီၤ (၂ မိၤ ၂၅-၂၇) ႉ ဒဲစီဆှံအံၤ အိၣ်ဒီးပဲBတီ (ကျဲစၢၤ) ထဲတပူၤ ဧိၤၣ်လီၤ (မၤ ၄း၁၂) ႉ ယၣ်ဘျးသဒၢ အိၣ်လၢ တၢ်အိပူၤန့ၣ် နီၤဖးဃာ်ပှၤဂီၢ်မုၢ်ဒီး တၢ်လီၢ်စီဆှံကတၢၢ်‚
တၢ်လီၢ်လၢ ယွၤအိၣ်ဆိး၀ဲၣ် မၤလီၤဖးပှၤ ဒီးယွၤန့ၣ်လီၤႉ လၢ
တၢ်လီၢ်စီဆှံကတၢၢ်အပူၤတခီ တလါစီဆှံအိၣ်၀ဲဒၣ်မ့ၢ်တၢ်ပနီၣ်လၢ ယွၤအတၢ်
အိၣ်ဒီးပှၤလီၤႉ ပှၤလုၢ်တၢ်အဒိၣ်န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်တဲဆိပာ်စၢၤလၢညါၢ်ဘၣ်တၢ်ပူၤဖျဲးလီၤထူလီၤယိာ်လီၤ’’ (ဧ့ၤ့ဘံၤ ၉း၁၂) ႉ
တၢ်ဂ့ၢ်ခဲလၢာ်အံၤ တဲပှၤ…
ခ့ယုၢ်ခိးခူသူၣ်တၢ်တဖၣ်
ဖဲယနီၢ်ဆံးဒံးအခါ ယပၢ်မၤပျံၤမၤဖုးပှၤတဘျီဘျီၣ်လီၤႉ လၢ ၁၉၆၀ နံၣ်အတီၢ်ပူၤ
ပအိၣ်လၢ ကီၢ်ကၢ်နၢ် အခိခိၣ်ပျီပူၤဒၣ်လဲၣ်န့ၣ်‚ ခ့ယုၢ်တဒု ကဟဲမၤသီၣ်ထီၣ် အကလုၢ်ၣ်ၣ် တၢ်သူၣ်ပိၢ်သး၀း‚ တၢ်သးခုတုၤအိၣ်ပှၤ လီၤႉ
ဘၣ်တနံၤ ပတံၤသကိးသးစၢ်တဂၤ ဟဲဟးအိၣ် သကိးပှၤလီၤႉ ဖဲပလိာ်ကွဲသကိးအခါၣ် သီၣ်ထီၣ်၀ဲလီၤႉ ပတံၤသကိးန့ၣ် ကိးပသူဒီး ထွးထီၣ်ဃ့ၢ်၀ဲလီၤႉ ယပုၢ်ဒီးယၤ ပသ့ၣ်ညါ ပပၢ် အကလုၢ်အဃိ တၢ်လီၤပျံၤတခါဂ့ၤတခါဂ့ၤန့ၣ် မ့ၢ်ဒၣ် ပသးအတၢ်ထံၣ်မှံ ခ့ယုၢ်
န့ၣ်လီၤႉ ဘၣ်ဆၣ်ဒီး တၢ်လီၤနံၤမၤအသးတခီ‚ ပထံၣ် ပတံၤသကိးဃ့ၢ်ဒီး ပဃ့ၢ်
စ့ၢ်ကီးလီၤႉ တၢ်အံၤ မၤတမုာ်ယပၢ်အသး ဖးဒိၣ်လီၤႉ အ၀ဲတအဲၣ်ဒိးလၢၣ်ဘၣ်ႉ ဖဲပှၤဖုးသံပျီၢ်ဂီၤဒီး ပျံၤတၢ်န့ၣ် ပါပၢ်တအဲၣ်ဒိး ပမၤထွဲတၢ်ဒ်န့ၣ်ဘၣ်ႉ
စီၤကၤလ့းဒီး စီၤယိၤ့ှâ ဆၢထၢၣ်ဂၢၢ်ဂၢၢ်ကျၢၤကျၢၤ ဖဲပှၤအဂၤ ပျံၤတၢ်ဒီး အသးကဒံကဒါအခါန့ၣ်လီၤႉ ဖဲပှၤအံၣ်စရၠာစး့လးဖိတဖၣ် ယုာ်အသးလၢအကဘၣ် လဲၤနုာ်ဆူ ကီၢ်တၢ်စံးပာ်အပူၤအခါၣ်လီၤႉ အ၀ဲသ့ၣ်ခဲလၢာ် ထံၣ်တၢ်အလီၢ်န့ၣ် မ့ၢ်အဃံအလၤလီၤႉ ဘၣ်ဆၣ်ဒီး…
ဂုာ်လဲၤဆူ ဖီတၢၣ်ဖးဒိၣ်‚ သးပ့ၤနီၣ်တၢ်ဒီဒၣ်ဆိပာ်တဖၣ်
ဖဲ ၁၉၈၆ နံၣ်‚ လါယနူၤအါရၠာစးံၤ ၂၈ သီ‚ မူခိၣ်ကလံၤတမုာ်အဃိ တၢ်ဆိကတီၢ်
ယဲၢ်သီ၀ံၤအလီၢ်ခံၢ်အီၤအဃိ မူပျီကဟၣ်အံၤ
ပိၢ်ဖးဟးဂီၤကွံာ်၀ဲဒီး ပှၤဒိးမူပျီကဟၣ် ၇ ဂၤလၢာ် သံ၀ဲဒၣ်
လီၤႉ
တၢ်ဟးဂီၤဖးဒိၣ်အံၤ ကဲထီၣ်၀ဲမ့ၢ်လၢ ‘တၢ်ကးတံာ်
တၢ်ပူၤရၠာစးီဘၢၣ်က၀ီၤဖိ’ လၢအဟးဂီၤညီဒိၣ်မး တမံၤအံၤ ဟးဂီၤအဃိလီၤႉ တၢ်ဟးဂီၤဖးဒိၣ်အံၤ ပှၤကူၣ်ဘၣ် ကူၣ်သ့တဖၣ် ဟ့ၣ်ယုၢ်အမံၤလၢ ‘‘ါသ ်နလနမ-တၢ်ဂုာ်လဲၤ
ဆူဖီတၢၣ်ဖးဒိၣ်အဃိ ကဲထီၣ်တၢ်သးပ့ၤနီၣ် တၢ်ကဘၣ်ဒီဒၣ်ဆိပာ်တဖၣ်’’န့ၣ်လီၤႉ
ပှၤကညီအတၢ်သးဆူၣ်သးဂဲၤတၢ်ဆၢန့ၢ်အံၤ ထုးန့ၢ်ပသး ဒ်သိးပကဃုထၢ တၢ်လၢအကမၣ်လီၤႉ ဒ်န့ၣ်အသိး ပညီနုၢ်အိၣ်ဒီး တၢ်ပလီၢ်သးလၢ အတလၢကွံာ် စ့ၢ်ကီးလီၤႉ ပှၤအံၣ်စရၠာစး့လးလၢပျၢၤတဖၣ် တၢ်မၤအသးဒီးအ၀ဲသ့ၣ် ခံမံၤလိာ်လီၤႉ ဖဲပှၤကွၢ်ဟုၣ်ကွၢ်စုာ်တၢ် ၁၂ ဂၤ လဲၤကွၢ်ဟုၣ်တၢ်၀ံၤဟဲက့ၤန့ၣ်ၣ် ထံၣ်ဒၣ်တၢ်ကီတၢ်ခဲဖးဒိၣ်လီၤ (၄ မိၤ ၁၃း၂၆-၃၃) ႉ‘‘ပလဲၤထီဒါ
ပှၤဂီၢ်မုၢ်န့ၣ်တသ့ဘၣ်ၢ် ပဂံၢ်ပဘါတက့ၢ်လီၤ’’ (း၃၁) ႉ ဖဲတၢ်ပူထီၣ်ယွၤလၢ တၢ်ပျံၤအဃိ ဒုးသံပှၤကွၢ်ဟုၣ်တၢ်အဂၤ…
တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤလၢ ပှၤတကွၢ်ထံဆိကမိၣ်
အဲကလံးထံကီၢ်ခၢၣ်စး‚ ူၠညခနူသအ ၣ်ူငစ့ၠညအ (၁၈၈၁-၁၉၆၅) ထံၣ်၀ဲဒၣ်လၢ ပှၤကၠိဖိအါဂၤ
ဟ့ၣ်ထီၣ် တၢ်စံးဆၢအလီၤတံၢ်‚ တအိၣ်ဒီး တၢ်ကမၣ်လၢ တၢ်ဒိးစဲးအပူၤဘၣ်ဆၣ်‚
အ၀ဲသ့ၣ် တစူးကါတၢ်သိၣ်လိတဖၣ်အံၤလၢ အတၢ်အိၣ်မူဘၣ်ႉ ၣ်ူငစ့ၠညအ စံး၀ဲၣ် ဘၣ်တၢ်စူးကါအီၤစှၤ၀ဲလီၤ’
ပှၤကွဲးလံာ်လဲၢ်‚ Bၠမညၠဘၠျ ာ်ငစနမ ထံၣ် တၢ်မၤ အသးဒ်အံၤအသိး လၢအတၢ်အိၣ်မူအပူၤလီၤႉ အ၀ဲဒၣ် စံး၀ဲ‚ ‘ယဆိကမိၣ်လၢ ယအိၣ်ဘူးဒီးကစၢ်ယွၤ မ့ၢ်လၢ
ယသ့ၣ်ညါ တၢ်စံးဆၢလၢ တၢ်ခဲလၢာ်အဂီၢ်လီၤႉ ဘၣ်ဆၣ်‚
မ့ၢ်ဒၣ် ယလီလီၤက့ၤယသးၣ်လီၤ’ႉ
မုၢ်တနံၤ ဖဲယ့ၣ့်ှâးအိၣ်လၢ တၢ်လုၢ်ဟံၣ်ပူၤအခါ‚ ဘၣ်သဃိာ်ဒီး ပှၤဂီၢ်မုၢ်လၢ အဆိကမိၣ်လီၤအသး လၢအအိၣ်ဒီး တၢ်စံးဆၢအလိၤ
အဘၣ်လၢ တၢ်ခဲလၢာ်အဂီၢ်လီၤႉ လၢတၢ်ပာ်ထီၣ်ထီသးအပူၤၣ်လီၤႉ ဘၣ်ဆၣ် ပှၤသ့ၣ်တဖၣ်အံၤ တနာ်ယွၤအဖိခွါ‚ ဒီးတအၢၣ်လီၤတူၢ်လိာ်အီၤဘၣ်ႉ
ယ့ၣ့်ှâးစံးဘၣ်အ၀ဲသ့ၣ်‚ ‘‘သုမ့မ့ၢ် စီၤအၤ့ဘၤဟၣ်အဖိဒီး‚ သုကမၤတၢ်လၢ
စီၤအၤ့ဘၤဟၣ်မၤလီၤ’’ (ယိၤ ၈း၃၉) ႉ ဘၣ်ဆၣ်‚ တၢ်အံၤမ့ၢ်၀ဲဒ်လဲၣ်ႉ…