တၢ်သူၣ်ကညီၤသးကညီၤအတၢ်မၤ
ဘဲလရံၣ် (Valerie) န့ၣ် အဟုးအသးဟးဂီးလီၤတဲာ် အါလါဝံၤအလီၢ်ခံ ပာ်လီၤအသးလၢ ကဆါကွံာ်အတၢ်ဖိတၢ်လံၤ အလီၢ်လံၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ပှၤတ့ဘှီတၢ် ကၠဲၢ်ရၢၣ် (Gerald) လၢ အအိၣ်ယံၤစှၤမံးလာ်တဂၤႇ လၢတၢ်သးဆူၣ်အပူၤ ၦ့ၤဝဲဖိသၣ်အလီၢ်မံစုာ် လၢအအိၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲန့ၣ်အဆၢကတီၢ် ကၠဲၢ်ရၢၣ်အမါကတိၤသကိးတၢ်ဒီးဘဲလရံၣ် ဒီးသ့ၣ်ညါထွဲလၢ ဘဲလရံၣ် အတၢ်လီၤမၢ်အဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲနၢ်ဟူဘၣ်ဝဲ ဘဲလရံၣ်အတၢ်ဂ့ၢ်ဝံၤန့ၣ်ဒီး ကၠဲၢ်ရၢၣ် ပာ်လီၤအသးလၢ ကသူက့ၤဖိသၣ်လီၢ်မံစုာ်အံၤဒီး တ့ဒုးအိၣ်ထီၣ် “တၢ်သ့ၣ်နီၣ်” တမံၤလၢ ဘဲလ်ရံၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. တနွံပူၤကွံာ်ဝံၤန့ၣ် လၢမဲာ်ထံဒီးမဲာ်နိအပူၤ ကၠဲၢ်ရၢၣ် ဟဲဟ့ၣ်ဝဲ ဘဲလရံၣ် လၢခးဆ့ၣ်နီၤထီဃံလၤ တဖျၢၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲန့ၣ် ဘဲလရံၣ် စံးဝဲ “ၦၤလၢအဂ့ၤ အိၣ်ဒံးဝဲမးလဲၣ်, ဒီးတၢ်အံၤမ့ၢ်တၢ်အုၣ်သးလီၤ.”
ဒ်ဘဲလရံၣ်အသိး နီၢ်ရူၤသး ဒီးနီၢ်နၤဧမံ လဲၤခီဖျိဘၣ်တၢ်လီၤမၢ်ဖးဒိၣ်န့ၣ်လီၤ. နီၢ်နၤဧမံ အဝၤဒီး အဖိခွါခံဂၤသံဝဲ ဒီး, ရူၤ ၁:၁-၅ ပာ်ဖျါ အဝဲဒၣ်ဒီး အဒဲၣ်မုၣ်နီၢ်ရူၤသးန့ၣ် ၦၤကန့ၢ်သါတၢ်မ့ၢ်ဂ့ၤ ၦၤလၢကကွၢ်ထွဲ, လုၢ်အီၣ်လုၢ်အီအဝဲသ့ၣ်မ့ၢ်ဂ့ၤ တအိၣ်လၢၤဘၣ်.…
တၢ်ဘှါဆှဲမၤဂ့ၤထီၣ် တၢ်သူၣ်ဟးဂီၤသးဟးဂီၤ
ကီၢ်အမဲရကၤ, ကီၢ်စဲၣ်အိၣ်ကလၣ်ဟိမၤ(Oklahoma)အပူၤ တီၤထီကၠိတဖျၢၣ်န့ၣ် ကၠိဖိမုၣ်-ခွါလၢကဖျိထီၣ်တဖၣ် လူၤဃုပာ်ဖှိၣ်ကျိၣ်စ့ လၢဒီတနံၣ်, ဒ်သိးအကလဲၤ “တၢ်ဟးကသုၣ်ကသီလၢ သးပ့ၤနီၣ်တသ့လၢ သးသမူတစိၤ” အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ဖဲအလဲၤတုၤကဘီယူၤပျီအကတီၢ်, သ့ၣ်ညါဘၣ်ဝဲလၢ အဝဲသ့ၣ်အကျါ ပှၤအါဂၤန့ၣ် ပှ့ၤဘၣ်ကဘီယူၤလဲးမး လၢအတမ့ၢ်ကဘီယူၤခီပနံၣ်တခါန့ၣ်လီၤ. ကၠိဖိခိၣ်နၢ်တဂၤစံးဝဲ “တၢ်မၤအသး ဒ်သိးအံၤမ့ၢ်တၢ်လီၤသးဟးဂီၤ” န့ၣ်လီၤ. ကၠိဖိတဖၣ်ဘၣ်ဆီတလဲအတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤဒီး ပာ်လီၤအသး, လၢတသ့ဖဲအသ့န့ၣ် ကမၤဝဲတၢ် လၢအကဲဘျုးတမံၤမံၤ လၢအဝဲသ့ၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ လၢခံသီအတီၢ်ပူၤ အဝဲသ့ၣ်ဟးကွၢ်လိာ်ကွဲ တၢ်ထုးန့ၢ်သူၣ်န့ၢ်သးအလီၢ် လၢတၢ်အကပိာ်ကပၤ, တၢ်လီၢ်လၢပှၤတဟ့ၣ်ဘၣ်ကျိၣ်စ့န့ၣ်လီၤ.
တၢ်ဘှါဆှဲတၢ်ဂ့ၢ်ကီ, တၢ်မၤတကဲထီၣ်လိၣ်ထီၣ်တဖၣ်မ့ၢ်ဂ့ၤ, တၢ်ဘၣ်ဆီတလဲတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤတဖၣ်မ့ၢ်ဂ့ၤ မ့ၢ်တၢ်လီၤသးဟးဂီၤ, မ့တမ့ၢ်ဘၣ်ဒီး ကမ့ၢ်တၢ်လီၤသးဆါ, လီၤဆီဒၣ်တၢ် ဖဲလၢပဟ့ၣ်တၢ်ဆၢကတီၢ်, ပာ်ဖှိၣ်ကျိၣ်စ့, ပတၢ်သူၣ်ဆူၣ်သးဂဲၤတဖၣ် လၢတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ၁ကွဲး ၂၈:၂ အပူၤ ပကထံၣ်ဘၣ် စီၤပၤစီၤဒၤဝံးအသးကံၢ်ပူၤ တိာ်ပာ်ဝဲလၢ ကတ့န့ၢ်ယွၤအတၢ်လုၢ်ဟံၣ်ဘၣ်ဆၣ် အဆၢဖိ ၃ဒီး၆ အပူၤ ယွၤစံးဘၣ်အီၤ “နတဘၣ်သူၣ်ဘၣ်ဟံၣ်လၢယမံၤအဂီၢ်ဘၣ်... စီၤရှလိၤမိၤ နဖိခွါန့ၣ် အဝဲဒၣ်ကသူၣ်ဟံၣ်ဒီး…
ပတၢ်ဃုထၢတဖၣ် မ့ၢ်တၢ်အကါဒိၣ်
ပှၤနဲၣ်တၢ်ပီၢ်ထံတဂၤ လၢကီၢ်စဲၣ်နယူကၠၣ်စံၣ်(New Jersey) ထံၣ်ဝဲ သိလ့ၣ်တခိၣ် လီၤဘျၢလီၤဆူ နယူအး(ခ) ပီၣ်တြီၤ (Newark Bay)အပူၤဒီး နၢ်ဟူ ပှၤနီၣ်သိလ့ၣ် လၢအပူၤ ကိးပသူထီၣ်ဝဲ “ယပီၢ်ထံတသ့ဘၣ် ”, ဖဲအဝဲ အ SUV သိလ့ၣ် လီၤဘျၢအသးဆူ ကပံာ်ထံဒုအပူၤအခါန့ၣ်လီၤ. ပှၤဂီၢ်မုၢ်တဖု ကွၢ်လီၤဝဲလၢကၢၢ်နံၤအခါ, အဲၣ်ထိနံၣ် (Anthony) ဃ့ၢ်ဆူ လၢၢ်တဖၣ်လၢအအိၣ်လၢတၢ်ကနူၤ, ဘ့ၣ်လီၤကွံာ်အခီၣ်ပျီၢ် (prosthetic leg) တခီ, ဒီးစံၣ်နုာ်လီၤဆူထံကျါ ဒီးမၤပူၤဖျဲးက့ၤပှၤသးပှၢ် အသးအိၣ် ၆၈ နံၣ်တဂၤ ဆူ ထံကၢၢ်ခိၣ်န့ၣ်လီၤ. မ့ၢ်လၢ အဲၣ်ထိနံၣ် ပာ်လီၤအသးဒူဒူ ဒီးမၤဝဲအဃိ, ပှၤတဂၤ ဘၣ်တၢ်မၤပူၤဖျဲးန့ၣ်လီၤ.
ပတၢ်ဃုထၢတဖၣ် မ့ၢ်တၢ်အကါဒိၣ်လီၤ. ကွၢ်ထံဆိကမိၣ် ပၢ်စီၤယၤကိာ်, ဖိခွါအါဂၤ အပၢ်တဂၤ, လၢအကွၢ်မဲာ်တၢ်ဖျိဖျိဖျါဖျါ လၢအဖိခွါ စီၤယိၤသးအသးအိၣ် (၁၇)နံၣ်တဂၤအလိၤန့ၣ်တက့ၢ်. လၢတၢ်ကူၣ်သ့တအိၣ်ဘၣ်အပူၤ, အဝဲမၤ “ဆ့ဖးထီတဘ့ၣ် အိၣ်ဒီး အစု”…
တၢ်နံၤထီၣ်တၢ်လၢ တၢ်ကလုၢ်ဖးဒိၣ်
ကၠီၣ်ဘရဲၤယၢၣ်(John Branyan) မ့ၢ်ပှၤမၤတၢ်မၤလၢအမၤမုာ်မၤနံၤ, မၤသးဖှံပှၤန့ၣ်စံးဝဲ “ပတဆိကမိၣ်တၢ်လၢ ပကဘၣ်နံၤဒီး တၢ်နံၤတၢ်အ့န့ၣ် တမ့ၢ်တၢ်အိၣ်လၢပသးပူၤန့ၣ်ဘၣ်. တၢ်နံၤတၢ်အ့ မ့ၢ်ကစၢ်ယွၤအတၢ်ဟ့ၣ်ပှၤ, ကစၢ်လၢအသ့ၣ်ညါတ့ၢ်လံ လၢပကလိၣ်ဘၣ် တၢ်နံၤတၢ်အ့ ဒ်သိးပကလဲၤခီဖျိ ခီဂာ်သးသမူအတၢ်လဲၤန့ၣ်လီၤ. မ့ၢ်လၢကစၢ်ယွၤ သ့ၣ်ညါ ပကဘၣ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဒီး တၢ်ကီတၢ်ခဲ အဝဲသ့ၣ်ညါတ့ၢ်ဝဲလၢ ပကဘၣ်ဂုာ်ကျဲးစၢး ဂဲၤလိာ်, အဝဲသ့ၣ်ညါတၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤ ကမၤအသးအဃိ... တၢ်နံၤတၢ်အ့မ့ၢ်ကစၢ်ယွၤအတၢ်ဟ့ၣ်ပှၤန့ၣ်လီၤ.
ပမ့ၢ်ကွၢ်တဖျဲး ကစၢ်ယွၤအတၢ်ဘၣ်တ့တဖၣ်အပူၤ တၢ်နံၤတၢ်အ့ ကအိၣ်ထီၣ် ကကဲထီၣ်လၢပသးပူၤန့ၣ်လီၤ. ခီဖျိအက့ၢ်အဂီၤလီၤဆီမ့ၢ်ဂ့ၤ ဒ်သိးၡီဖိတဖၣ်လၢ ပကွၢ်ဒီး ကဲထီၣ်တၢ်သးမုာ် တၢ်သူၣ်ဖှံသးညီတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ကစၢ်ယွၤတ့လီၤဝဲ ဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိလၢ အဒုးအီၣ်နုၢ်လၢ ပီၣ်လဲၣ်မိၢ်ပှၢ်အပူၤတဖၣ် ဒီးထိၣ်လၢအခီၣ်ဖးထီဒီး ယူၤဝဲတသ့တန့ၢ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ကစၢ်ယွၤန့ၣ် ဖျါလၢအအိၣ်ဒီးသးလၢ တၢ်မၤနံၤမၤအ့တၢ် ဒီးမ့ၢ်လၢပဝဲ ပှၤကညီတဖၣ် ပဘၣ်တၢ်တ့လီၤပှၤ ဒ်ကစၢ်ယွၤအက့ၢ်အဂီၤအဃိ ပအိၣ်စ့ၢ်ကီးဒီး တၢ်နံၤတၢ်အ့ အတၢ်သူၣ်ဖှံသးညီတၢ်န့ၣ်လီၤ.
တၢ်နံၤတၢ်အ့ အလံာ်မဲာ်ဖျၢၣ်လၢ လံာ်စီဆှံအပူၤ ပထံၣ်ဘၣ် အခီၣ်ထံးတဘျီ ဖဲစီၤအၤဘြၤဟၣ်ဒီး နီၢ်စၤရါအဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. ကစၢ်ယွၤ အၢၣ်လီၤနီၢ်ဒီမိၢ်ဝၤခံဂၤအံၤလၢ…
ယွၤဒိကနၣ်ဝဲ
ခၠၢး(ခ)(Chuck)မ့ၢ်ခွါဂဲၤဒိတဂၤ ဃုာ်ဒီးပှၤဂဲၤလိာ်ကွဲ တၢ်ဒီတဒၢလီၤသး စုသ့ခီၣ်ဘၣ်တဂၤအံၤန့ၣ်, မၤလၤကပီၤ အမိၢ်ဖဲလၢ အမိၢ်အိၣ်မူချုးနံၢ် နံၣ်တကယၤ, နံၣ်အိၣ်ဖျဲၣ်အတၢ်ဆၢဂ့ၤဆၢဝါ အဆၢကတီၢ်, ခၠး(ခ) ပာ်ဖျါဝဲ လၢအနီၢ်သးတၢ်အိၣ်မူကဆီတလဲသးအဂီၢ်, အမိၢ် မ့ၢ် ပှၤလၢအကါဒိၣ်တၢ် ဒ်လဲၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. “ယမိၢ်တၢ်ပာ်သးစွံကတုၤ ဒီးအတၢ်စူၢ်တၢ်နာ်န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်ဟ့ၣ်ဒိတမံၤ”န့ၣ်လီၤ. အမိၢ်န့ၣ် လုၢ်ဒိၣ်ထီၣ် ဖိသၢဂၤ လၢအကစၢ်ဒၣ်ဝဲ ဖဲမုၢ်ကျိၤဝဲၤကွၢ် တၢ်ဖံးတၢ်မၤတဖၣ် တၢ်အိၣ်အသးတဂ့ၤတမုာ် အဆၢကတီၢ်န့ၣ်လီၤ. တူၢ်ဘၣ်ဝဲ တၢ်နးတၢ်ဖှီၣ် ခီဖျိလၢ အဝၤသးဘိခံဂၤ, ဖိခွါတဂၤ, ဖိခွါယၢ်တဂၤဒီး အလံၤဖိတဖၣ်သံ, လဲၤပူၤကွံာ်အီၤ, ဒီးဘၣ်တၢ်ကွဲးကါကူစါအသးအါဘျီန့ၣ်လီၤ. လၢယတၢ်အိၣ်မူတၢ်ဂ့ၤတၢ်အၢဒီတစိၤအပူၤ ယမိၢ်ဃ့ဘါထုကဖၣ် တၢ်လၢယဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. အကတီၢ်ဖဲလၢ ယနီၢ်သးဘူးလၢ ဟီလံဝူး(Hollwood)န့ၣ် ယမိၢ်အိၣ်လၢဟံၣ်အံၤန့ၣ်, ဃ့ထုကဖၣ်တၢ်လၢ ယတၢ်မၤန့ၢ်မၤနၢၤတၢ်အဂီၢ်, ဒီးယတၢ်အုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤတၢ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲမၤကတၢၢ် တၢ်စံးဘျုးစံးဖှိၣ် အမိၢ်လၢ “ယစံးဘျုးဘၣ် ယမိၢ်လၢ အမၤစၢၤ ကစၢ်ယွၤလၢကဒုးကဲထီၣ်ဘၣ်ယၤ တၢ်လၢယကဲထီၣ်သ့ ဒီးတၢ်လၢ ယကြၢးကဲထီၣ်တၢ်အဃိန့ၣ်လီၤ.”
အမိၢ်အတၢ်ထုကဖၣ်တဖၣ်န့ၣ် မၤစၢၤ ခၠၢး(ခ)…
စံးကတိၤကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးအဂ့ၢ် ကိးမုၢ်နံၤဒဲးတက့ၢ်
လၢတၢ်ထံၣ်လိာ်သံကွၢ်စံးဆၢတၢ်(interview)တမံၤအပူၤ, ပှၤဒ့တၢ်အူတၢ်တဂၤလၢ အစူၢ်က့ၤနာ်က့ၤခရံာ်န့ၣ် သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤဝဲ အကတီၢ်တဖၣ်လၢ အဘၣ်တၢ်စံးဘၣ်အီၤ ဒ်သိး “ကဆိကတီၢ်တၢ်စံးကတိၤသကိး ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးအဂ့ၢ်” အိၣ်ဝဲဒၣ်အါဘျီန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်မနုၤအဃိလဲၣ်. လၢတၢ်ဆိကမိၣ်အဂီၢ် ပှၤစံးဘၣ်အီၤ, အဝဲမ့ၢ် ဆိကတီၢ် အတၢ်စံးကတိၤဘၣ်ထွဲဒီး အတၢ်ဖံးတၢ်မၤအံၤ မ့ၢ်ဒၣ် ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးအဃိလီၤ တထံၣ်အံၤန့ၣ် အဝဲသ့ၣ် ပှၤဒ့တၢ်အူတၢ်ကရူၢ်ဖိတဖုအံၤ အမံၤကဟူထီၣ်သါလီၤအါထီၣ် ဒီးကမၤန့ၢ် အါထီၣ် ကျိာ်စ့ ဒ်သိးကဟ့ၣ်မၤစၢၤ လုၢ်အီၣ်လုၢ်အီ ပှၤဖှီၣ်ဖိယာ်ဖိကသ့ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲဆိကမိၣ်ထီၣ်ဝဲ လီၤတံၢ်လီၤဆဲး ဝံၤစံးဝဲဒၣ်, “တၢ်ဂ့ၢ်မိၢ်ပှၢ်လၢ ယသူၣ်ဝံၣ်သးဆၢတၢ်အံၤ ဒ်သိးလၢယကဟ့ၣ်ခီဟ့ၣ်နီၤလီၤ ယတၢ်စူၢ်တၢ်နာ် ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးအဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဂ့ၢ်တအိၣ်ဘၣ်နီတမံၤ လၢယကအိၣ်ဘှ့ၣ်အိၣ်ဘှီၣ်အဂီၢ်”န့ၣ်လီၤ. အဝဲစံးဝဲဒၣ် “အမူဒါလၢ အကဲၤကီၢ်ထီၣ်တမံၤအံၤ မ့ၢ်ဒၣ် ကဘၣ်ဟ့ၣ်ခီဟၣ်နီၤလီၤ ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးအဂ့ၢ်”န့ၣ်လီၤ.
ပှၤတၢ်မၢဖိတဖၣ်စ့ၢ်ကီး တၢ်မၤအသးလၢ တၢ်မၤပျံၤမၤဖုးအဝဲသ့ၣ်တဖၣ်အပူၤ ဒိးန့ၢ်ဘၣ်ဝဲ တၢ်ကစီၣ် ဒ်သိးလိာ်အသးဒီး တၢ်ဂ့ၢ်အံၤန့ၣ်လီၤ. မၤ ၅:၁၉-၂၀ ပာ်ဖျါဝဲ တၢ်မၢဖိတဖၣ် ဘၣ်တၢ်တ့ၢ်နုာ်ဆူဃိာ်ပူၤဒီး လၢတၢ်ကမၢကမၣ်အပူၤန့ၣ် အဝဲသ့ၣ် ဘၣ်တၢ်မၤပူၤဖျဲးလၢ…
တၢ်တြီဆၢထီဒါ တၢ်ထုးန့ၢ်ပသးတဖၣ်
ဖဲ ၁၉၆၀ နံၣ် ဒီးဆူညါနံၣ်တဖၣ်အပူၤန့ၣ် တၢ်ဂီၤမူတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤ “အဲဒံၣ် ကြ့းဖ့း တၢ်ဒုးနဲၣ်”(The Andy Griffith Show)အပူၤ ပှၤတဂၤစံးဘၣ်အဲဒံၣ်လၢ ကပျဲအဖိခွါ အိၣ်ဖံၣ် (Opie) ကဆၢတဲာ်ဒၣ်ဝဲ အကစၢ် လၢ ကဘၣ်အိၣ်မူအိၣ်ဂဲၤ ဒ်လဲၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. အဲဒံၣ် တတူၢ်လိာ်ဝဲ တၢ်ကတိၤအံၤန့ၣ်ဘၣ်. အဝဲစံးနကပျဲဖိသးစၢ်လၢ ကစံၣ်ညီၣ်ဆၢတဲာ်တၢ် အကစၢ်ဒၣ်ဝဲတသ့ဘၣ်. အဝဲမ့ၢ်ထံၣ်တၢ် အဆိကတၢၢ်တမံၤလၢကပြုၢ်ကပြီၤ အိၣ်ဒီးပျံၤအလွဲၢ်ဃံလၤန့ၣ် ကစှီၤတံၢ်ဝဲတဘျီဃီလီၤ. ဒီးဖဲအဝဲထံၣ်န့ၢ် တခွဲထးဘျးလၢအပူၤန့ၣ် ကစဲၤခံန့ၢ်လၢအဂီၢ်လီၤ. တၢ်ဆိကမိၣ်ကမၣ်အါမံၤ ဘၣ်တၢ်ဘိၣ်တံၢ်အီၤလၢ တၢ်ကပြုၢ်ကပြီၤတဖၣ်လီၤ. အဃိဒီး လၢခံ တၢ်လၢအဂ့ၤတဖၣ် ကဟဲပိာ်ထွဲထီၣ်အခံန့ၣ်လီၤန့ၣ် တမ့ၢ် ပတဲနၢ်ပၢၢ်အီၤအဂီၢ် ကညီလၢၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ. အဲဒံၣ် ကျၢၢ်တံၢ်က့ၤဝဲလၢ တၢ်အကါဒိၣ်လၢမိၢ်ပၢ်တဖၣ်အဂီၢ်မ့ၢ် တၢ်နဲၣ်ဖျါဒိဂ့ၤအိၣ်ဒီး လုၢ်လၢ်လၢအဂ့ၤအဘၣ်တဖၣ်ဒီးမၤစၢၤ “သုးကွံာ်တၢ်လ့ပစီတဖၣ်ဆူလီၢ်ယံၤ”န့ၣ်လီၤ.
အဲဒံၣ်အတၢ်ကတိၤတဖၣ် ဘၣ်ထွဲဒီးတၢ်ကူၣ်သ့လၢ တၢ်ထံၣ်န့ၢ်လၢ လံာ်ကတိၤဒိအပူၤလီၤ. ကတိၤဒိ ၂၂:၆ အပူၤစံးဝဲ “ဆှၢဖိဒံဖိသၣ်လၢ အကျဲဧိၤကပူၤဧိၤန့ၣ်တက့ၢ်. ဒီးတုၤအသးပှၢ်ဒီးတဟးဖးဒီးအီၤဘၣ်”န့ၣ်လီၤ. ပှၤအါဂၤဖး…
တၢ်မၤဂ့ၤ တၢ်အဆံးဖိတဖၣ်
အမဲၣ်ဒၢ်(Amanda)မၤတၢ် ဒ်ပှၤကွၢ်ပှၤဆါ ဟးတပူၤဘၣ်တပူၤ, လၢတၢ်ကွၢ်ပှၤဆါအဟံၣ်တဖၣ် ဒီးညီနုၢ်လဲၤကိး အဖိမုၣ်ဆံတနံၣ်ဖိ နီၢ်ရူၤဘံၢ်လီၤ. နီၢ်ရူၤဘံၢ်(Ruby)န့ၣ် အဝဲညီနုၢ်သံကွၢ် ပှၤအိၣ်ဖဲတၢ်သူၣ်ထီၣ်တဖၣ် လၢ “နမ့ၢ်အိၣ်ဒီး တၢ်သၢမံၤလၢ နကဃုထၢန့ၣ် နကဃုထၢဒ်လဲၣ်”. ဒီးကွဲးနီၣ်ဝဲ အတၢ်စံးဆၢလီၤ. လီၤကမၢကမၣ်လၢ မ့ၢ်အဝဲသ့ၣ် အတၢ်ဆၢန့ၢ်ဘၣ်တဖၣ် မ့ၢ်တၢ်အဆံးဖိတဖၣ် လၢအမ့ၢ် ထိးပှံာ်ဘိ(sausages), ကိၣ်ခၠီးကလဲး, တၢ်နူၢ်ထံလီၤသကၤ(cheese), ဒီးသၣ်ဝံၣ်သိသၣ် (avocados)တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ဒီးရူၤဘံၢ်ဒုးအိၣ်ထီၣ် “လဲၤမၤဘူၣ်ယၤ” (Go Fund Me) တၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤ ဒ်သိးအဝဲကမၤပှဲၤဘၣ် ပှၤအတၢ်ဆၢမုၢ်လၢ်ဖိတဖၣ်လီၤ. ဖဲအဝဲလဲၤဆှၢတၢ်ဟ့ၣ်ဖိတဖၣ်န့ၣ် အဝဲ ဖိးဟုဒံး အဝဲသ့ၣ်န့ၣ်လီၤ. ဒီးစံးဝဲ, “တၢ်အံၤမၤသးဖှံထီၣ် အဝဲသ့ၣ်အနီၢ်ကီၢ်လီၤ”.
ဖဲပဒုးနဲၣ်တၢ်သူၣ်ကညီၤသးကညီၤ ဒီးတၢ်မၤဂ့ၤတၢ် ဒ်ရူၤဘံၢ်အသိးန့ၣ် ပမၤဖျါထီၣ်က့ၤ ယွၤလၢ “သူၣ်ကညီၤသးကညီၤတၢ် ဒီးသူၣ်အိၣ်သးအိၣ်တၢ်... ဒီးအဘျုးအဖှိၣ်ဒိၣ်နီၢ်မးလီၤ” (စံး ၁၄၅:၈). တၢ်န့ၣ်အဃိ စီၤပီလူး မၤဆူၣ်ထီၣ်ပှၤ ဒ်ယွၤအပှၤဂီၢ်မုၢ်အသိး လၢပက“ကူထီၣ်သိးထီၣ် တၢ်သးကညီၤ, တၢ်မၤဂ့ၤတၢ်, တၢ်ဆီၣ်လီၤသး,…
ခွဲးယာ်လၢ တၢ်ဒုးကပီၤထီၣ် တၢ်ကပီၤ
ဝ့းတနံၣ်(Whitney) မ့ၢ်ပှၤစဲၣ်နီၤတဂၤလၢကျိာ်စ့ ဒီးအိၣ်ဘှံးဝဲဒၣ်လၢတၢ်မၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲလါမၢ်ရှး ၂၀၂၀ နံၣ်, အဝဲဟးကသုၣ်ဝဲ အထွံၣ်ဖိလၢ ဝ့ၢ်နယူယီး(New York)လီၢ်ခၢၣ်သး ဖီကရၢၢ်ပူၤအဆၢကတီၢ်, ထံၣ်ဝဲဒၣ် သိလ့ၣ်တဖၣ်ဒီး ဒဲလၢဘၣ်တၢ်မၤအီၤလၢ တၢ်ကံးညၣ်အဝါ ဒီးအလိၤန့ၣ် အိၣ်ဒီးထူၣ်စုညါဃုာ်ဒီးတၢ်ကရၢကရိအမံၤလၢ မၤဂ့ၤမၤစၢၤတၢ်လၢ အတနၢ်ဟူဘၣ်နီတဘျီ လၢအပူၤကွံာ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲဃုသ့ၣ်ညါဝဲဒၣ် လၢပှၤအကရူၢ်ဖိတဖၣ်တ့ထီၣ်ဝဲ တၢ်ဆါဟံၣ်လၢပျီပူၤ ဒ်သိးပှၤနယူယီးဖိတဖၣ် လၢအဘၣ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ် ကိဘ့း-၁၉ တၢ်ဆါတဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. အဃိဒီးသံကွၢ်ဝဲမ့ၢ်တၢ်လၢ ကဘၣ်မၤစၢၤဝဲအိၣ်တမံၤမံၤဧါန့ၣ်လီၤ. တဘျုးနွံအတီၢ်ပူၤတၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါမ့ၢ်ဂ့ၤ ထံဂ့ၢ်ကီၢ်ဂ့ၢ်မ့ၢ်ဂ့ၤ တၢ်စူၢ်တၢ်နာ်မ့ၢ်တဒ်သိးလိာ်သး ဘၣ်ဆၣ် ဝ့းတနံၣ်ဒီး အဟံၣ်ဖိဃီဖိတဖၣ် တသ့ဖဲအသ့န့ၣ်နုာ်လီၤ မၤသကိးတၢ်န့ၣ်လီၤ. ဝ့းတနံၣ်စံးဝဲဒၣ် “ပှၤတဂၤလၢ်လၢ်လၢယထံၣ်ဒီးမၤသကိးဘၣ်တၢ်ခဲလၢာ်မ့ၢ်ဒၣ်ပှၤသူၣ်ဂ့ၤသးဝါနီၢ်နီၢ်ခဲလၢာ်”န့ၣ်လီၤ. ဒီးတၢ်လၢအဝဲပတြၢၤဝဲ တမံၤန့ၣ် “ဖဲဝ့ၢ်နယူယီး လိၣ်ဘၣ်တၢ်မၤစၢၤနးနးကလဲာ်အဆၢကတီၢ်” မတၤတဂၤမး တလိၣ်ဟ့ၣ်တၢ်အဘူးအလဲလၢဖံးတၢ်မၤတၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အဂီၢ်အဃိန့ၣ်လီၤ.
လၢတၢ်တြီဆၢ ကိၣ်ရိနၣ်တၢ်ဆါအၢသီအဂီၢ် တၢ်လိၣ်ဘၣ်သပှၢ်တၢၢ်အဃိ တၢ်မၤစၢၤကရၢတဖၣ် ဟံးထီၣ်စု ဒီးပာ်ဖှိၣ်မၤသကိးတၢ်, လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ပှၤလၢအစူၢ်က့ၤနာ်က့ၤ ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးခရံာ်အပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ် ဒိးန့ၢ်ဘၣ် ခွဲးယာ်လၢကဟ့ၣ်ခီဟ့ၣ်နီၤလီၤ ကစၢ်ခရံာ်အတၢ်ကပီၤဆူ ပှၤအဂုၤအဂၤတဖၣ်အအိၣ်န့ၣ်လီၤ. ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးအတၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤလၢကစၢၢ်ဒီခိၣ်အပူၤန့ၣ် အဝဲသိၣ်လိသီလိအပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ်လၢ…
အဝဲမၤက့ၤယၤ
ဖိသၣ်ခွါဖိသီမၢး(စ)အဲၣ်ဒံၢ်စၢၣ် (Thomas Edison)လၢအသးအိၣ်နွံနံၣ်တဂၤ, တသးအိၣ် မ့တမ့ၢ် မၤလံၥ်မၤလဲၢ်တဘၣ်ဂ့ၤဂ့ၤဘၣ်. ဘၣ်တနံၤ, အဝဲဘၣ်တၢ်ကိးအီၤဒၣ်လဲၥ်လၢ “ၦၤအခိၣ်နူၢ်သဘံၣ်ဘုၣ်” လၢအသရၣ်တဂၤန့ၣ်လီၤ. အဝဲဟဲက့ၤ ဆူဟံၣ်လၢ တၢ်သူၣ်ဒိၣ်သးဖျိးအပူၤလီၤ. လၢခံတနံၤ, ဖဲအကတိၤတၢ်ဒီး သရၣ်အံၤဝံၤ, အဝဲအမိၢ်, လၢအမ့ၢ်သရၣ်မုၣ်တဂၤ, ဆၢတဲၥ်တၢ်ဆူ ကသိၣ်လိ သီမၢး(စ) လၢဟံၣ်လီၤ. တၢ်မၤစၢၤလၢအပၥ်ဃုၥ်ဒီးတၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံ ဒီးတၢ်ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါ (ဃုၥ်ဒီး ကစၢ်ယွၤ အတၢ်ဟ့ၣ်လၢတၢ်ကူၣ်တၢ်ဆး), သီမၢး(စ)ကဲထီၣ်ၦၤလၢအတ့ဆိတၢ်ဒီး ဒုးအိၣ်ထီၣ်တၢ်ဖးဒိၣ်တဂၤလီၤ. လၢခံအဝဲကွဲးဖျါထီၣ်ဝဲလၢ, “ယမိၢ်မ့ၢ်ၦၤလၢအသိယၤဘှီယၤလီၤ. အဝဲမ့ၢ်မိၢ်နီၢ်နီၢ်, မ့ၢ်တၢ်လီၤတံၢ်လီၤဆဲးလၢယဂီၢ် ဒီးယသ့ၣ်ညါ ယအိၣ်ဒီးၦၤတဂၤ လၢယကဘၣ်မူလၢအဂီၢ်, ဒီးအသု ယတမၤဟးဂီၤအသးန့ၣ်လီၤ”.
လံၥ်မၤတၢ် ၁၅ အပူၤ, ပဖးဘၣ်စီၤဘၢ်နါဘၤဒီး စီၤပီလူးမၤသကိးတၢ် ဒ်မံးၡၢၣ်နရံၣ်သရၣ်တဖၣ်အသိး, တုၤဒၣ်လဲၥ် အဝဲသ့ၣ်ဘၣ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲၥ်ဝဲ တၢ်သးတလီၤပလိၥ်အကါဒိၣ်တမံၤ, လၢအဘၣ်ထွဲဒီး တၢ်ကကိးဃုၥ် စီၤယိၤဟၣ်မၢ်ကူးလၢ အတၢ်လဲၤသကိးတၢ်အခါန့ၣ်လီၤ. စီၤပီလူးထီဒါတၢ်အံၤမ့ၢ်လၢ, လၢအတိခိၣ် စီၤမၢ်ကူး “ဟးဖးဒီးအီၤလၢ ပၣ်ဖူၤလံ” (:၃၆-၃၈)အဃိန့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်အံၤအဃိ, စီၤပီလူးဒီး စီၤဘၢ်နါဘၤလီၤဖးလိၥ်သးန့ၣ်လီၤ.…