အ့းစဲလ်စံၤယၤ (Excelsior) ဆူလီၢ်ထီၣ်ထီ
ဘၣ်တဘျီဘျီန့ၣ်, လၢတၢ်လီၤကမၢကမၣ်အပူၤ သူၣ်ဂ့ၢ်သးကျိၤအတၢ်ကစီၣ်, ဟဲဖျါထီၣ် သတူၢ်ကလာ်လၢ တၢ်တဆၢမုၢ်လၢ်ဘၣ်တၢ်အလီၢ်, အဒိ, လၢလံာ်တၢ်ဂီၤကွံးကွးအပူၤန့ၣ်လီၤ. စတဲ(န်) လံၤ (Stan Lee) မ့ၢ်ပှၤလၢအတ့ထုးထီၣ် မၤဘဲလ် (Marvel comic) လံာ်တၢ်ဂီၤကွံးကွး လၢအမံၤဟူသၣ်ဖျါတဖၣ်န့ၣ်, လဲၤပူၤကွံာ် ဟီၣ်ခိၣ် ဖဲ ၂၀၁၈ နံၣ်, ဒီးပာ်လီၤတဲာ်တ့ၢ်တၢ်န့ၢ်သါတဖၣ်, လၢအမ့ၢ် စပဲၣ်ဒၢၣ် မဲ(န်) (Spider-Man), အါယၢၢ် မဲ(န်) (Iron Man), ဖဲ(န်)တဲးစတ့း ဖီ (Fantastic Four), ဟီး (Hulk), ဒီးလံာ်တၢ်ဂီၢ်ကွံးကွးအဂၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤ.
ပှၤလၢ အဒိးမဲာ်ဒိးလၢအဒီတဒၢမုၢ်, အိၣ်ဒီးအမဲာ်နံၤကမှံ, ဒီးအမံၤဟူသၣ်ဖျါတဂၤအံၤ, နံၣ်လၢအဆံတဖၣ်အဆံတီၢ်ပူၤန့ၣ် ဆဲးလီၤဝဲအနီၢ်ကစၢ်တၢ်ပနီၣ် လံာ်ကျိၤ "အ့းစဲလ်စံၤယၤ" အံၤလၢ ကိးလါဒဲး အလံာ် မၤဘဲလ် တၢ်ဂီၤကွံးကွးတဖၣ်အပူၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲ ၂၀၁၀ နံၣ်န့ၣ် စတဲ(န်) လံၤ ကွဲးပာ်ဖျါဝဲလၢ ထွံးထၢၣ် (Twitter)…
ယမ့ၢ်ဒၣ်ထဲ ပှၤနီၣ်သိလ့ၣ်တဂၤလီၤ
ဖဲယဖိမုၣ် မၤလိအသးဝံၤ နုာ်လီၤဆူ သိလ့ၣ်အပူၤဒီး သံကွၢ်ယၤ “ပါပၢ်, မုၢ်တနၤအံၤ ယမံသကိး ယတံၤသကိးကသ့ဧါ” န့ၣ်လီၤ. ယစံးဆၢအီၤလၢ, “ဖိမုၣ်ဧၢ, နသ့ၣ်ညါ ယတၢ်စံးဆၢလီၤ. ယမ့ၢ်ဒၣ်ထဲ ပှၤနီၣ်သိလ့ၣ်လီၤ. တၢ်အိၣ်အသး,မၤအသးတဖၣ်န့ၣ် ယတသ့ၣ်ညါဘၣ်. ပကစံးကတိၤသကိးတၢ်လၢ နမိမိၢ်မီၣ်.”
“ယမ့ၢ်ဒၣ်ထဲ ပှၤနီၣ်သိလ့ၣ်တဂၤလီၤ” န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်ကတိၤနံၤတၢ် လၢပဟံၣ်န့ၣ်လီၤ. ကိးမုၢ်နံၤဒဲးန့ၣ် ယဘၣ်သံကွၢ်ယမါ, ပှၤရဲၣ်ကျဲၤတၢ်တဂၤလၢ, ယကဘၣ်လဲၤဖဲလဲၣ်, ဒီးဖဲအဆၢကတီၢ်မတၤန့ၣ် ယကဘၣ်ဆှၢ မတၤတဂၤဆူ တၢ်လီၢ်မတၤလဲၣ်န့ၣ်လီၤ. ယဘၣ်မၤတၢ်မၤလၢ အဘူးအလဲတအိၣ် (moonlinghting) တမံၤ, ဒ်အမ့ၢ် “တၢ်နီၣ် သိလ့ၣ်ဒိးလဲတဂၤ” ဒီးယဖိလိၣ်ဘိထီၣ်သၢဂၤန့ၣ်, ဘၣ်တဘျီဘျီ ယသးကလၢၢ်ဘၣ်လၢ ယမၤတၢ်မၤခံမံၤတမံၤန့ၣ်လီၤ. တလီၢ်လီၢ်န့ၣ်, ယတသ့ၣ်ညါတၢ်မနုၤလဲၣ်န့ၣ် ယတသ့ၣ်ညါလၢၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၢ်အဃိ, ယဘၣ်သံကွၢ် ပှၤကွၢ်ထွဲ ရဲၣ်ကျဲၤတၢ် အခိၣ်ကျၢၢ် (ယမါ) န့ၣ်လီၤ.
မးသဲ အဆၢဒိၣ် ၈ ပာ်ဖျါဝဲ ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးထံၣ်လိာ်သးဒီးပှၤတဂၤ, လၢအသ့ၣ်ညါနၢ်ပၢၢ်…
ယ့ၣ်ၡူးမၤစီကွံၥ်တၢ်ဘၣ်အၢ
“နလိာ်လ့ယၤဧါ.” ယကိးပသူထီၣ်, ဒီးခွဲးခွးကွၢ်ဃု ယဆ့ကၤဝါ လၢတၢ်မၤဃ့ထီၣ် တၢ်ကူတၢ်သိးကဟၣ်အပူၤန့ၣ်လီၤ. ယထံၣ်န့ၢ်အီၤ, လၢအဘၣ်အၢဒီးတၢ်အဂၤန့ၣ်လီၤ.
ယဆ့ကၤဝါလိၤန့ၣ် ဘၣ်အၢဒီးထိၣ်ဒံးမဲၣ်ထံအဖိးဖိတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. နီၢ်နီၢ်န့ၣ်, တၢ်အဖိးဖိတဖၣ်လၢ ခ့ဘှ့အဖံးဘ့ၣ်လိၤအသိး - မဲၣ်ထံအဖိးတဖၣ်မၤဘၣ်အၢ ယဆ့ကၤဒီတဘ့ၣ်ညါန့ၣ်လီၤ. မ့ၢ်လၢယတကွၢ်ထံဘၣ် ယဆ့ကၤအထၢၣ်အဃိဒီး, ထိၣ်ဒံးဘိလၢအမဲၣ်ထံတတံာ်ဂ့ၤဂ့ၤန့ၣ် မၤဘၣ်အၢဆ့ကၤခဲလၢာ်န့ၣ်လီၤ.
တၢ်ကပၥ်ဖျါတၢ်ဒဲးဘးအဂီၢ် ယွၤအကလုၢ်ကထါ စူးကါတၢ်ကတိၤ ‘မၤဘၣ်အၢ’ (stain) တလီၢ်လီၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဘၣ်အၢဖိတဖိး မ့ၢ်ဘၣ်စုၣ်နုၥ်လီၤဆူ လုၣ်တၢ်ကံးညၣ် တမံၤမံၤ ဒီးမၤဟးဂီၤဝဲဒၣ်လီၤ. ဒီးတၢ်ကပၥ်ဖျါ တၢ်ဒဲးဘးအကျိၤအကွၥ်အဂီၢ် ကစၢ်ယွၤ စံးကတိၤခီဖျိ ဝံယံးရမံယၤႇ လၢတၢ်မၤသ့ၣ်နီၣ်အၦၤဂီၢ်မုၢ် အတၢ်ဒဲးဘး, လၢအဒိၣ်ထီန့ၢ် အဝဲသ့ၣ်အတၢ်သ့တၢ်ဘၣ်လၢကမၤကဆှီအတၢ်ဒၣ်ဝဲန့ၣ် ဖျါဖဲ ယံး ၂:၂၂ အပူၤ, “အဂ့ၢ်ဒ်အံၤႇ နမ့ၢ်သ့စီနသးလၢဟီၣ်ခိၣ် အဆးပၠၣ်, ဒီးဟံးန့ၢ် ဆးပၠၣ်လၢအအါ ဘၣ်ဆၣ်ဒီး နတၢ်အၢကွဲးအသးလၢယမဲၥ်ညါလီၤန့ၣ် ကစၢ်ယွၤ စံးဝဲဒၣ်” န့ၣ်လီၤ.
တၢ်ဒဲးဘးန့ၣ် တမ့ၢ်လၢတၢ်အကတၢၢ်ဘၣ်အဃိ, ပကဘၣ်စံးဘျုးယွၤန့ၣ်လီၤ. ပနၢ်ဟူဘၣ်ယွၤအတၢ်အၢၣ်လီၤလၢ ကမၤကဆှီၦၤလၢပတၢ်ဒဲးဘးအတၢ်ဘၣ်အၢသ့ဝဲအဂ့ၢ်န့ၣ် ပကထံၣ်ဘၣ်ဖဲ…
တၢ်ဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သးဒီး တၢ်အဲၣ်ဘၣ်လၢယွၤ
“တၢ်ဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သး” (like)- နသ့ၣ်ညါ တၢ်ပနီၣ်ဆံးလၢအမ့ၢ် စုမုၢ်ကျၢၢ်ဖိ အထီၣ်ဆူ တၢ်ဖီခိၣ်လၢ Facebook အံၤ ပသးကလၢၢ်ဘၣ် ဒ်သိးအိၣ်ဒီးပှၤထီဘိန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် တၢ်ပနီၣ်လၢ အမၤဂၢၢ်မၤကျၢၤ, အၢၣ်လီၤ တၢ်ဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သးအံၤ ဟဲအိၣ်ထီၣ်ဖဲဒၣ် ၂၀၀၉ နံၣ်အကပိာ်ကပၤန့ၣ်လီၤ.
ကၠဲးစတ့ၣ် ရိၣ်စဲၤစတ့ (Justin Rosenstein) လၢအမ့ၢ် ပှၤတ့ဒုးအိၣ်ထီၣ် တၢ်အပနီၣ် “တၢ်ဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သး” အံၤစံးဝဲလၢ, အအဲၣ်ဒိးမၤစၢၤ တၢ်တ့ဒုးအိၣ်ထီၣ် “ဟီၣ်ခိၣ်ချၢအံၤ ကမ့ၢ်တၢ်လီၢ်တၢ်ကျဲ, လၢပှၤကညီကဒဲကဒဲ မၤဟးဂီၤလိာ်သးအလီၢ်န့ၣ် ကမ့ၢ်ပှၤကညီတဖၣ် မၤဂ့ၤထီၣ်လိာ်သး အတၢ်လီၢ်တၢ်ကျဲ” န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ခီဖျိလၢအတၢ်ကူၣ်တမံၤအံၤ ဒုးကဲထီၣ် ပှၤစူးကါတၢ်တဖၣ် တၢ်သးစဲထီ စိၣ်ရှဲၣ် မံၤဒယၣ် လၢအမၤကီခဲတၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့အဃိ ရိၣ်စဲၤစတ့ အသးဟးဂီၤဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ.
ယဆိကမိၣ် ရိၣ်စဲၣ်တ့ အတၢ်တ့ဒုးအိၣ်ထီၣ် တၢ်တမံၤအံၤ စံးကတိၤဝဲ တၢ်လၢ ပလိၣ်ဘၣ် တၢ်မၤဂၢၢ်မၤကျၢၤ, ဒီးတၢ်ဘၣ်ထွဲလိာ်သး စးထီၣ်လၢ ပအိၣ်ဖျဲၣ်ထီၣ်လံၤလံၤန့ၣ်လီၤ. ပှၤဂၤတဖၣ်သ့ၣ်ညါပှၤ,…
တၢ်ဟ့ၣ်တဖၣ်လၢ ကစၢ်ယွၤဟ့ၣ်လီၤ
အပူၤကွံာ် နံၣ်ဆံဆဲၣ်ဘျဲၣ်တဖၣ်အကတီၢ်န့ၣ်, ယလဲၤဘၣ် ခီလ့ၣ်ကၠိဖိ အတၢ်လဲၤဟးကသူၣ်တဘျီလၢ ပှၤတဂၤဘၣ်တဂၤ စံးကတိၤဘၣ်ထွဲဒီး အနီၢ်ကစၢ်ဃုထံမၤကွၢ်တၢ် အဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. ကၠိဖိတဂၤစံးဝဲ, “ယမ့ၢ် ISTJ တဂၤ” ဒီးအဂၤတဂၤစံးဝဲ “ယမ့ၢ် ENFP တဂၤ” န့ၣ်လီၤ. ယသးဘၣ်တံာ်တာ်အဃိဒီး, လၢတၢ်မၤလီၤနံၤတၢ်အဂီၢ်ယစံးလီၤ ယသးလၢ “ယမ့ၢ် ABCXYZ တဂၤ” န့ၣ်လီၤ.
စးထီၣ်ဖဲန့ၣ်, ယမၤလိန့ၢ်တၢ်, ဘၣ်ထွဲဒီးတၢ်ဃုထံမၤကွၢ် နီၢ်ကစၢ်အတၢ်မ့ၢ်တၢ် (the Myers-Briggs), ဒီးဂုၤဂၤတဖၣ် ဒ်အမ့ၢ် DISC တၢ်သမံသမိးအဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. မ့ၢ်လၢ တၢ်မၤတဖၣ်အံၤမၤစၢၤပှၤ, ဒ်သိးပကနၢ်ပၢၢ်လီၤက့ၤပသး, ဒီးနၢ်ပၢၢ်ပှၤဂၤလၢ ကျိၤကျဲဖျိဖျိဖျါဖျါ, လၢအကဲဘျုး-လ့ကပီၤ ပတၢ်ဘၣ်သးတဖၣ်, ပတၢ်ဂံၢ်ဆူၣ်, ဒီးပတၢ်ဂံၢ်စၢ်တဖၣ်အဃိ ယထံၣ်လၢ တၢ်မၤတဖၣ်အံၤ ထုးန့ၢ်ပှၤသးဒိၣ်မးန့ၣ်လီၤ. ပမ့ၢ်တစူးကါ, အါတလၢကွံာ်အီၤအဃိန့ၣ်ဒီး, တၢ်မၤတဖၣ်အံၤ ကကဲထီၣ်ပိးလီလၢ အကဲဘျုး, တၢ်လၢကစၢ်ယွၤကစူးကါဒီးမၤစၢၤပှၤ လၢပတၢ်ဒိၣ်ထီၣ်အဂီၢ်သ့ဝဲလီၤ.
ကစၢ်ယွၤကလုၢ်ကထါ တဟ့ၣ်ပှၤ တၢ်မၤနီၢ်ကစၢ် တၢ်သမံသမိးတဖၣ်ဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် မၤဂၢၢ်ကျၢၤ…
မၤစၢၤလၢ်ဘၣ် ယတစူၢ်တနာ်တၢ်န့ၣ်တက့ၢ်
“ယတၢ်စူၢ်တၢ်နာ် အိၣ်ဖဲလဲၣ်.” လၢယသးတၢ်အယိာ်အပူၤဒၣ်လဲာ် တၢ်တအိၣ်နီတမံၤ, အိၣ်ထဲတၢ်ကလီလီဒီးတၢ်ခံးသူ ... ကစၢ်ယွၤမ့ၢ်အိၣ်ဖဲန့ၣ် - ဝံသးစူၤ ပျၢ်ကပာ်ဘၣ်ယၤတက့ၢ်.”
ပှၤလၢအကွဲးတၢ်ကတိၤတဖၣ်အံၤ ကကဲထီၣ်တၢ်ကမၢကမၣ်လၢနဂီၢ် - မ့ၢ်ဝဲ မါသၢၣ် ထရံစၣ် (Mother Teresa) န့ၣ်လီၤ. အဝဲဘၣ်တၢ်အဲၣ်အီၤ ဒီးအမံၤဟူသၣ်ဖျါ, ဒ်အမ့ၢ်တၢ်ခ့တၢ်ပှၤ လၢအတလီၤဘှံးလီၤတီၤ လၢပှၤဖှီၣ်ဖိယၢ်ဖိ အိၣ်ဆိးလၢ ဝ့ၢ်ကါ(လ)ကးတါ (Calcutta), ကီၤလၤသူကီၢ်တဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. အတၢ်စူၢ်တၢ်နာ်အဂီၢ် လၢတၢ်ဘှ့ၣ် တၢ်ဘှီၣ်အပူၤ ဒုးတ့ၢ်ဝဲတၢ်ဒုးလၢအလီၤပျံၤဒိၣ်မး လၢအနံၣ်ယဲၢ်ဆံဘျဲၣ်အတီၢ်ပူၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲအဝဲသံ ၁၉၉၇ နံၣ် ဝံၤအလီၢ်ခံ, အနီၢ်ကစၢ်နီၢ်သးအတၢ်ဂဲၤလိာ်အဂ့ၢ်အံၤ အိၣ်ဟဲဖျါထီၣ် ခီဖျိလၢတနံၤဘၣ်တနံၤအတၢ်ကွဲးနီၣ်အက့အခီ လၢအဘၣ်တၢ်စဲကျံးထုးထီၣ်ရၤလီၤလၢ လံာ် “ဟဲ, ကဲထီၣ်ယတၢ်ကပီၤ” (Come Be My Light) အပူၤန့ၣ်လီၤ.
ဖဲပအိၣ်ဒီးတၢ်သးဒ့ဒီတဖၣ် (မ့တမ့ၢ်) ပသးကလၢၢ်ဘၣ်တၢ်တဖၣ် လၢကစၢ်ယွၤတအိၣ်ဘၣ်အဆၢကတီၢ်န့ၣ် မ့ၢ်ပကမၤတၢ်မနုၤလဲၣ်. တၢ်ဆၢကတီၢ်ဒ်သိးအံၤတဖၣ်န့ၣ် ကမၤတံာ်တာ်ဝဲ ပှၤခရံာ်ဖိတနီၤ အါန့ၢ်ပှၤအဂုၤအဂၤတဖၣ် န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်…
လၢတၢ်အိၣ်ဂၢၢ်အိၣ်ဘှီၣ်အပူၤ တၢ်စူၢ်တၢ်နာ်ခရံာ်တီတီလိၤလိၤ
အခီၣ်ထံးန့ၣ် ယတပာ်သူၣ်ပာ်သးဘၣ် ပှၤတဂၤအံၤန့ၣ်ဘၣ်. ယကအီၣ်ဂီၤတၢ်အီၣ်အဂီၢ် ယဟဲလီၤ လၢယဟိၣ်ထဲန့ၣ်လီၤ. တၢ်ခဲလၢာ်အိၣ်ကဆှဲကဆှီလၢတၢ်အီၣ်အဒၢးပူၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်အီၣ်တၢ်အီ တဖၣ်အိၣ်ပှဲၤလၢစီၣ်နီၤခိၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ခုၣ်ဒၢအပူၤ တၢ်အီၣ်တၢ်အီအိၣ်အပှဲၤ, တၢ်ပီးတၢ်လီလၢ ပစူးကါအီၤတဖၣ် ဘၣ်တၢ်ပာ်အီၤဂ့ၤဂ့ၤ, ဒီးကယၢ်တၢ်ခဲလၢာ်လၢပှဲၤဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ.
ဖဲန့ၣ် ယထံၣ်အီၤန့ၣ်လီၤ. ဖျါလၢအအိၣ်ဒီးတၢ်ဆီၣ်လီၤသးတဂၤ, မၤပှဲၤတၢ်လၢအလိၣ်တဖၣ်, ဒီးမၤကဆှဲကဆှီတၢ်န့ၣ်လီၤ. တမ့ၢ်မၤဝဲအတၢ်မၤဒ်သိးပှၤကပာ်သူၣ်ပာ်သးအီၤအဂီၢ်ဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် ယဆ့ၣ်နီၤကွၢ်အဝဲမၤတၢ်ယံာ်ထီၣ်ယံာ်ထီၣ်, ဒီးလၢယသးပူၤတၢ်ကမၢကမၣ်အါထီၣ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ပှၤတဂၤအံၤ မၤတၢ်ချ့, အိၣ်ဒီးတၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သး လၢတၢ်ကိးမံၤ, ဒီးတချူးလၢပှၤတဂၤဂၤလိၣ်ဘၣ် တၢ်တမံၤမံၤန့ၣ် မၤပှဲၤက့ၤတၢ်ကိးမံၤဒဲးန့ၣ်လီၤ. ယနီၢ်ကစၢ်ဒၣ်ဝဲ ဒ်အမ့ၢ်ပှၤမၤတ့ၢ်တၢ်လၢ တၢ်ကတဲာ် ကတီၤရဲၣ်ကျဲၤ တၢ်အီၣ်တၢ်အီတဂၤအသိး ယပာ်သူၣ်ပာ်သးလၢ အဝဲတပျဲတၢ်လီၤဟိလၢ တၢ်ကိးမံၤ အပူၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. မ့ၢ်လၢပှၤတဂၤအံၤမၤတၢ် လၢတၢ်သးတီအဃိ ပှၤပာ်သူၣ်ပာ်သးအီၤ အိၣ်ဒၣ်ထဲ ပှၤစှၤဂၤဘၣ်ဆၣ် တၢ်ခဲလၢာ် လၢပှဲၤဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ.
ယခိးကွၢ် ပှၤတဂၤအံၤဖံးတၢ်မၤတၢ်လီၤတံၢ်လီၤဆဲး, မၤဝဲအဂ့ၤကတၢၢ်န့ၣ် ယသ့ၣ်နီၣ် စီၤပီလူး ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါ ပှၤသ့းစၤလနံဖိတဖၣ်, လၢ ၁ သ့း ၄:၁၁-၁၂ အပူၤစံးဝဲ “ပလီၢ်သုသးသပှၢ်ပှၢ်…
တၢ်ဆၢန့ၢ်ဘၣ် သးလၢအဒံဝ့ၤဒံဝီၤ
ယသးလၢာ်ဘၣ်လၢ တၢ်ဂီၤတဖၣ်, တၢ်ထံၣ်ဆိကမိၣ်တဖၣ်, ဒီးတၢ်ဒုးသ့ၣ်ညါတၢ်ကစီၣ်တဖၣ် ဟဲနုာ်လီၤတလီၢ်လီၢ်ဆူ ယလီတဲစိ အမဲာ်ဘ့ၣ်ဆံးအပူၤအဃိ, ယပာ်လီၤ ယလီတဲစိန့ၣ်လီၤ. တယံၢ်ဘၣ်, ယထၢထီၣ်ယလီတဲစိ ဒီးအိးထီၣ်ကွၢ်ကဒီးအီၤန့ၣ်လီၤ. မ့ၢ်အဘၣ်မနုၤအဃိလဲၣ်.
နံးကိလး ကါး (Nicholas Carr) အလံာ်, ဘၣ်တၢ်ထုးထီၣ်အီၤလၢ ၂၀၂၃ နံၣ်, “တၢ်ဖျါလၢခိတဖၣ်” (The Shallows) အပူၤ, ပာ်ဖျါဝဲ အ့ထၢၣ်နဲး (Internet) တ့ဒုးအိၣ်ထီၣ် ပတၢ်ရ့လိာ်ဘၣ်ထွဲလိာ်သး လၢတၢ်ဘှ့ၣ်တၢ်ဘှီၣ်အပူၤအဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. ဖျါလၢ အ့ထၢၣ်နဲး မၤဟးဂီၤကွံာ် ယတၢ်သးစၢၢ်ဆၢ, ဒီးယသးအတၢ်ကွၢ်ထံဆိကမိၣ်တဖၣ် တဆီဘၣ်တဆီန့ၣ်လီၤ. ယမ့ၢ်ဘျးစဲဃာ်ဒီး အ့ထၢၣ်နဲး မ့ၢ်ဂ့ၤ, တဘျးစဲဃာ်မ့ၢ်ဂ့ၤ, ခဲအံၤယသးဆၢမုၢ်လၢ်ဝဲလၢ ကတူၢ်လိာ် တၢ်ကစီၣ် လၢအ့ထၢၣ်နဲးရၤလီၤဝဲ ခီဖျိလၢ တၢ်ကမှံဒံဖိ လၢအဟူးဂဲၤသုးအသးချ့သဒံးတဖၣ် န့ၣ်လီၤ. အပူၤကွံာ်န့ၣ်, ယမ့ၢ်ပှၤယူၤဆှိခိၣ်လီၤတၢ်လၢ တၢ်ကတိၤပီၣ်လဲၣ်အပူၤတဂၤန့ၣ်လီၤ. မ့မ့ၢ် ခဲအံၤန့ၣ်ဒီး ယသုးယသးချ့သဒံးလၢ တၢ်မဲာ်ဖံးခိၣ် ဒ်ပှၤဒိးစဲးချံချ့ (Jet Ski) တဂၤအသိးန့ၣ်လီၤ.…
တၢ်ဒဲးဘးတဖၣ် တဘၣ်တၢ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်အီၤလၢၤဘၣ်
ယတထံၣ် ထံလီၤသကၤ လၢကျဲခိၣ်ဘၣ်ဆၣ် ယသ့ၣ်ညါလၢအိၣ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ယဖုအသိလ့ၣ် လၢအမ့ၢ် သိလ့ၣ်ပ့းကး (pickup) လၢယနီၣ်အီၤ, အလီၢ်ခံ ဝံၣ်ဝးအသး ဒ်ညၣ်အမဲၣ်အသိးန့ၣ်လီၤ. ယဃၣ်ဖုး တရံး သိလ့ၣ် တဘီ, ခံဘီ, သၢဘီ... ဝံၤဒီး ယဖျိးထီၣ်ဆူ ကလံၤကျါ, ယသိလ့ၣ်ယူၤလီၤဝဲလၢ ထံတမၢၣ် လၢအထီတဆံယဲၢ်ခီၣ်ယီၢ်န့ၣ်လီၤ. ယသ့ၣ်နီၣ်လၢ ယဆိကမိၣ်ထီၣ်တၢ်, ယမ့ၢ်တသံဒု ကမ့ၢ်တၢ်လီၤကမၢကမၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်တစိၤဖိအတီၢ်ပူၤန့ၣ် ယသိလံၣ်တလ့ၢ်လီၤတဲာ် လၢကစၢၢ်လီၤဘံဖးဒိၣ်ဝံၤ, တုၤဆူ ကစၢၢ်လာ်ဟီၣ်ခိၣ်လိၤန့ၣ်လီၤ. ယစွါဟးထီၣ် လၢသိလ့ၣ်လီၤသဘှံး, ဟးဂီၤအပူၤ, လၢတၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံး တအိၣ်ဘၣ်အပူၤန့ၣ်လီၤ.
ဖဲ ၁၉၉၂ နံၣ်, လါဒံၢ်စ့ဘၢၣ်ဂီၤအနံၤအံၤန့ၣ် သိလ့ၣ်ဒီတခိၣ်ဟးဂီၤကွံာ်န့ၣ်လီၤ. ကစၢ်ယွၤပာ်မူယၤန့ၣ်လီၤ. မ့မ့ၢ်ယဖု တၢ်ကမၤအသးလၢအီၤဒ်လဲၣ်. အဝဲကတဲယၤတၢ်မနုၤလဲၣ်. နီၢ်နီၢ်န့ၣ်, ဘၣ်ထွဲဒီးသိလ့ၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ် တၢ်ကတိၤဖိတဖျၢၣ်ဒၣ်လဲာ်, တကတိၤဝဲဘၣ်. တဒူယၤ တအ့ၣ်လိာ်ယၤဘၣ်, သိၣ်လ့ၣ်အဂီၢ်ယကဘၣ်ဟ့ၣ်က့ၤ တၢ်တိာ်ကျဲၤတအိၣ်ဘၣ်, တအိၣ်နီတမံၤဘၣ်. အိၣ်ဒၣ်တၢ်ပျၢ်တၢ်ကမၣ်လီၤ. မ့ၢ်လၢ ယတဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးအဃိ, အိၣ်ဒၣ်ယဖုအတၢ်နံၤကမှံန့ၣ်လီၤ.…
စရီအပူၤ တၢ်ဟဲအဆိကတၢၢ်
မုၢ်တဂီၤစးထီၣ်အသးန့ၣ် လီၤဂာ်ဒ်တၢ်ဃ့ၢ်ပြၢန့ၣ်လီၤ. ဂဲၤဆၢထၢၣ်လၢလီၢ်မံခိၣ်ဝံၤ, စးထီၣ်မုၢ်တနံၤ အတၢ်ဖံးတၢ်မၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ယဆှၢယဖိတဖၣ်ဆူကၠိ, ဝံၤလံ. ယလဲၤဆူတၢ်မၤ, ဝံၤလံ. တၢ်လၢ “ယကဘၣ်မၤအစရီ” လၢအဘၣ်ထွဲဒီးနီၢ်တဂၤအတၢ်မၤ, ဒီးတၢ်ဖံးတၢ်မၤမူဒါ လၢယကဘၣ်မၤတဖၣ် ယကွဲးဖှိၣ်လီၤတပူၤဃီန့ၣ် လီၤဂာ်ဒ်မူခိၣ်ဖီကစၢၢ်လီၤပှီၢ်န့ၣ်လီၤ.
“တၢ်မၤနီၣ်ဂံၢ် ၁၃- တၢ်ဖးဘှီဘၣ်က့ၤဖှိၣ်ရၤတၢ်ကွဲး. ၁၄- မၤဆှဲမၤဆှီတၢ်မၤလီၢ်, ၁၅- တၢ်တိာ်လီၤ ကျဲၤလီၤကျဲကူၣ်နၢၤ, ၁၆- ကွဲးလီၤ တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤ လၢခီၣ်ဖၠူထၢၣ်ပူၤ, ၁၇- မၤကဆှဲကဆှီ ဟံၣ်ဟီၣ်ခိၣ်လာ်ဒၢး, ၁၈ - ဃ့ထုကဖၣ်တၢ်” န့ၣ်လီၤ.
ယကွဲးလီၤတၢ်တုၤနီၣ်ဂံၢ် ၁၈ န့ၣ်ဒီး, ယသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်လၢ ယလိၣ်ဘၣ်ကစၢ်ယွၤအတၢ်မၤစၢၤန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်, ယဂုာ်ကျဲးစၢးဒုးအိၣ်ထီၣ်ယဂံၢ်အသဟီၣ် လၢယကစၢ်ဒၣ်ယဲ, ဒီးယလဲၤတၢ်မၤတၢ်ထဲဒၣ် ယၤတဂၤဧိၤလီၤန့ၣ် ယသ့ၣ်ညါလီၤက့ၤယသးဖဲလၢအကတီၢ်အံၤန့ၣ်လီၤ.
ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးသ့ၣ်ညါဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်ညါ ပမုၢ်နံၤမုၢ်သီတဖၣ် ကလီၤပှီၢ်ဟးဂီၤဝဲလၢ ပီၣ်လဲၣ်လၢအပှဲၤဒီး တၢ်ဂ့ၢ်အကါဒိၣ်, ဒီးအဆၢတတဲာ်နီတစုဘၣ်န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ, မး ၆:၃၃ န့ၣ် ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးမၤလိာ်ပှၤလၢ “ဃုဆိယွၤအဘီအမုၢ် ဒီးအတၢ်တီတၢ်လိၤတက့ၢ်.…