ဖဲ ၁၈၆၃ နံၣ် အမုၢ်တနံၤန့ၣ် အဲးဒဝ့ (Edwin) ဆၢထၢၣ်အိၣ်ခိးတၢ် ဖဲလ့ၣ်မ့ၣ်အူသန့အကျဲစီၢ်ခိၣ် ဖဲ ဝ့ၢ်ကၠၢၣ်စံၣ် (Jersey) န့ၣ်လီၤ. တချုးဖဲလ့ၣ်မ့ၣ်အူ ဟးထီၣ်န့ၣ် ထံၣ်ဝဲဒၣ် ပှၤတဖု မၤဆူၣ်ဆီၣ်သနံး သးစၢ်တဂၤ လၢလ့ၣ်မ့ၣ်အူန့ၣ်လီၤ. ပှၤသးစၢ်အံၤ လီၤတဲာ်ဝဲဆူ လ့ၣ်မ့ၣ်အူ, ဒီးလ့ၣ်မ့ၣ်အူသန့အကျဲစီၢ်ခိၣ်အကဆူးန့ၣ်လီၤ. တၢ်ဆၢကတီၢ်လၢခံအကတၢၢ်ဖိ, ဖဲ လ့ၣ်မ့ၣ်အူ စးထီာ်ဟးထီၣ်အကတီၢ်, အဲးဒဝ့ ယူၢ်ဃီၤဝဲအစု, ဒီးထုးထီၣ်ဝဲဒၣ်သးစၢ်တဂၤအံၤ ဒ်သိးကပူၤဖျဲးဒီးလ့ၣ်မ့ၣ်အူအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.
ပှၤသးစၢ်လၢ အဘၣ်တၢ်မၤပူၤဖျဲးအီၤတဂၤန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲဒၣ် ကီၢ်ခိၣ် အၣ်ဘြၤဟၣ် လ့ကၢၣ် (Abraham Lincoln) အဖိခွါ ရီဘၢး ထီး(ဒ) လ့ကၢၣ် (Robert Todd Lincoln) န့ၣ်လီၤ. မ့ၢ်လၢ အဲးဒဝ့ ဘူး(သ) န့ၣ် မ့ၢ်ခွါဂဲၤဒိ လၢအမံၤဟူသၣ်ဖျါတဂၤအဃိ, လၢခံန့ၣ်, ရီဘၢး ကွဲးပာ်ဖျါဝဲဒၣ် ပှၤလၢမၤပူၤမၤဖျဲးအီၤတဂၤ “အမဲာ်သၣ်န့ၣ် ဖျါလၢယသ့ၣ်ညါအီၤဂ့ၤဂ့ၤ” န့ၣ်လီၤ. နီၢ်နီၢ်န့ၣ် အဝဲမ့ၢ် ကၠီၣ် ဝဲး(စ) ဘူး(သ) အဝဲၢ်ခွါ, ခွါဂဲၤဒိအဂၤတဂၤ လၢအမၤသံ ကီၢ်ခိၣ်, ဖဲနံၣ်လၢအကဟဲခါဆူညါ ခံနံၣ် န့ၣ်လီၤ.
တၢ်စံၣ်စိၤတဲစိၤ လီၤလီၤဆီဆီတမံၤအံၤ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ တၢ်အိၣ်အသးနီၢ်နီၢ်လၢပဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ပကအိၣ်ဖျၢၣ်ထီၣ် ဟံၣ်ဒူၣ်ဃီထၢမတၤလဲၣ်န့ၣ် ပတဃုထၢဘၣ်. ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်တဖၣ် (မ့) ပမိၢ်ပပၢ် မၤဝဲ တၢ်ဃုထၢလၢအကမၣ်အဃိသ့ၣ်သ့ၣ်န့ၣ်လီၤ. ပကမ့ၢ်ပှၤလၢအမၤသဘံၣ်ဘုၣ်တၢ်ကိးမံၤဒဲးတဖၣ်သ့ၣ်သ့ၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်, လံာ်စီဆှံ ပာ်ဖျါဝဲဒၣ် ယွၤအဒူၣ်ဖိထၢဖိ အတၢ်တိာ်ကျဲၤအဂ့ၢ်- “ဖဲဒၣ်ပှၤလၢယွၤအသးဆှၢအီၤ တဖၣ်န့ၣ် မ့ၢ်ယွၤအဖိ” (ရိမ့ၤ ၈:၁၄) န့ၣ်လီၤ. ဒ်ပမ့ၢ် ယွၤအဖိတဖၣ်အသိး, ပမ့ၢ် “ပှၤန့ၢ်ဘၣ်သါတၢ်” (:၁၇) တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ကွဲမုာ်ပှၤ ဒ်သိးပကကိးကစၢ်ယွၤလၢ “အးဘၤပၢ်ဧၢ” အဂီၢ်န့ၣ် (:၁၅) မ့ၢ်တၢ်လၢအလီၤလးဒိၣ်မးန့ၣ်လီၤ.
လၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢ ပဟံၣ်ဒူၣ်ဃီထၢဖိတဖၣ် အတၢ်အိၣ်မူအိၣ်ဂဲၤတဘၣ်လိာ်ဘၣ်စးအဃိ, ပကဘၣ်ဂဲၤလိာ်ဝဲလၢ တၢ်ဆၢကတီၢ်ဖးယံာ်ဖးထီသ့ၣ်သ့ၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်, မ့ၢ်လၢကစၢ်ယွၤ ဆီတလဲကွံာ် ပသူၣ်ဂ့ၢ်သးကျိၤ အတၢ်န့ၢ်သါအဃိ, ပမၤမုာ်ထီၣ်က့ၤ ပသးသ့ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ကစၢ်ယွၤ လုၢ်ဖိပှၤဆူ အဒူၣ်ဖိထၢဖိအပူၤန့ၣ်လီၤ. ဒ်သိးပကကိးအီၤလၢပၢ်အဂီၢ်, ကစၢ်ယွၤ ကွဲမုာ်ပှၤန့ၣ်လီၤ. မ့ၢ်တၢ်လၢအလုၢ်အပှ့ၤအဒိၣ်ကတၢၢ်လၢပဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.
