ထုးထီၣ်လၢတၢ်ခံးကျါ

ကဘီထုးတၢ်တခိၣ် လီၤဘျၢဝဲဒၣ် ခိၣ်လီၤစဲၤခံထီၣ်ထူၣ်ဆူ ပီၣ်လဲၣ်အခံဒး, ဖဲတၢ်လီၢ်အိၣ်စီၤစုၤဒီးနၢၣ်ကၠ့ရံယၤ (Nigeria) အပီၣ်လဲၣ်နံၤ မံးလာ် ခံဆံန့ၣ်လီၤ. ပှၤကဘီဖိ (၁၁) ဂၤ လီၤအုးသံဝဲဘၣ်ဆၣ်, ကဘီအပှၤဖီတၢ်အီၣ်တၢ်အီ ဟါရ့းစဲ(န) အိၣ်ကၠဲးဘၤ အိၣ်ကံၣ်န့ (Harrison Odjegba Okene) တဂၤ, ဃုထံၣ်န့ၢ် တၢ်လီၢ်ဖိလၢ ကလံၤအိၣ်အလီၢ်အကျဲတတီၤ, ဒီးအိၣ်ခိးဝဲ ပှၤကဟဲမၤပူၤမၤဖျဲးအီၤန့ၣ်လီၤ. လၢအဂီၢ် တၢ်အီၣ် အိၣ်ဒၣ်ထဲ ခိး (Coke) တၢ်ဆၢထံ အလီခီတကိ, ဒီးအလီဆှီ တၢ်ကပီၤ (Flashlight) ခံခါလိာ်န့ၣ် အဂံၢ်လၢာ်ကွံာ်ဝဲလၢ (၂၄) နၣ်ရံၣ်အတီၢ်ပူၤန့ၣ်လီၤ. လၢပီၣ်လဲၣ်မိၢ်ပှၢ်အခံဒး မုၢ်နံၤလၢအလီၤပျံၤလီၤဖုး တၢ်ခံးကျါအပူၤန့ၣ်, အိၣ်ကံၣ်န့ အိၣ်ကတာ်အသးထဲဒၣ်တဂၤဧိၤန့ၣ်လီၤ. လၢအဂီၢ် တၢ်မုၢ်လၢ်စးထီၣ်လီၤမၢ်လံအကတီၢ်န့ၣ်, ဒ်သိးပှၤယူၤထံယိာ်ဖိ တဖၣ် ကဟံးန့ၢ်က့ၤ ပှၤသံအစိာ်တဖၣ်အဂီၢ်, ဟဲတုၤဝဲန့ၣ်ဒီး, ထံၣ်န့ၢ်အီၤလၢ ကဘီ အမိၢ်ပှၢ်အပူၤ, အိၣ်ဆ့ၣ်နီၤဝဲတစီၤခီၣ် လၢတၢ်ကနိးကစုာ်အပူၤန့ၣ်လီၤ.

အိၣ်ကံၣ်န့ ဘၣ်အိၣ်ဝဲထဲတဂၤဧိၤ လၢတၢ်ခံးကျါ,…

တၢ်မၤနၢၤ တၢ်အၢတၢ်သီ လၢတၢ်ဂ့ၤ

ဒီးကထၢၣ် ဒူလံးတဲၣ် (Dolittle), မ့ၢ်တၢ်တဲပူမုာ်နၢ် ကသံၣ်သရၣ်တဂၤအဂ့ၢ်, လၢကတိၤသကိးတၢ်ဒီးဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိတဖၣ်န့ၣ် မၤသူၣ်ဖှံသးညီ ကမျၢၢ်အါဒံအါဂၤအသး ခီဖျိလၢလံာ်ပူတၢ်ကွဲး, တၢ်ဂီၤမူ, ဒီးလၢတၢ်ဂဲၤဒိတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်, ထဲဒၣ်ပှၤကညီစှၤဂၤ သ့ၣ်ညါဝဲဒၣ် ပှၤကွဲးလံာ် ဟူး လီး(ဖ)တ့ၣ် (Hugh Lofting) အဂ့ၤ, ဒီးအဆိန့ၣ် အဝဲကွဲး ဒူလံးတဲၣ် တၢ်တဲပူမုာ်နၢ်လၢ အဖိတဖၣ်အဂီၢ်, ဖဲဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ် တၢ်ဒုးဖးဒိၣ် တၢတဘျီန့ၣ်, လၢတၢ်ပျံၤတၢ်ဖုးအပူၤ, အဝဲသ့ၣ်ဘၣ်ဃ့ၢ်ပူၤဖျဲးအသးသမူလၢဒုၣ်ဒါ လၢဟီၣ်လာ် တၢ်ကျိၤတဖၣ်အပူၤအကတီၤန့ၣ်လီၤ. လၢခံ, အဝဲစံးဝဲဒၣ်လၢ တၢ်ပာ်ဖျါထီၣ်က့ၤ တၢ်ဒုးတၢ်ယၤအဂ့ၢ် လၢအတၢ်ကွဲးတဖၣ်အပူၤန့ၣ် တမုာ်တလၤ, ဒီးလီၤသးဟးဂီၤဒိၣ်မးအဃိ, လၢအလီၢ်န့ၣ် ကွဲးဝဲဒၣ် တၢ်ကွဲးပူလၢအအိၣ်ဒီးတၢ်ဂီၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ပူမုာ်နၢ်တဖၣ် အိၣ်ဟဲထီၣ်လၢ သးအတၢ်ဆိကမိၣ်ဘၣ်ဆၣ်, ပှဲၤလုၣ်ကွံာ်ဒီးတၢ်သးခုအဃိ, လီး(ဖ)တ့ၣ် ထီဒါဆီၣ်ဖျိ တၢ်ဒုးတၢ်ယၤ အတၢ်လီၤပျံၤလီၤဖုးတဖၣ် ခီဖျိအတၢ်ကွဲးပူမုာ်နၢ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.

ဖဲပထံၣ်ဘၣ် ပှၤတဂၤ, လၢအထီဒါတၢ်ဂံၢ်အသဟီၣ်တမံၤ, လၢအကမၤပျံၤမၤဖုးတၢ်, လၢအကမၤဆံးလီၤစှၤလီၤ ပှၤအသူးသ့ၣ်လၤကပီၤ, လၢအဖျါဒိၣ်စိဒိၣ်ကမီၤတုၤဒၣ်လဲာ်, တၢ်ကမၤနၢၤတန့ၢ်တသ့အဂ့ၢ်န့ၣ် ကဲထီၣ်တၢ်န့ၢ်ဂံၢ်န့ၢ်ဘါလၢပဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.…

ကစၢ်ယွၤအိၣ်ဝဲလၢ တၢ်လီၢ်ကိးပူၤဒဲး

ဖဲ ဝ့ၢ်ဝၢ်ရှ့ၣ်တၣ် ဒံၣ်စံၣ် (Washington, DC's), လဲ(န)ဖဲး ပလၣ်စၢ် (L'Enfant Plaza) အဟီၣ်ခိၣ်လာ် လ့ၣ်မ့ၣ်အူသန့န့ၣ် ၦၤလၢအသိးဃး ၦၤလိာ်ကွဲ ဘ့း(စ)ဘီ (Baseball) အခိၣ်သလုး, ဒီးသိးထီၣ်ဝဲဆ့ကၤ တံၣ်-ရှး (T-shirt) တဂၤ, ဂဲၤဆၢထၢၣ် ဒ့ဝဲဒၣ်သီတူၢ်ကစုဒုန့ၣ်လီၤ. အဝဲဒ့ဖှူးတလ့ၤသီတူၢ်အထးသွဲပျံၤ, ဒီးဒုးဟဲထီၣ်တၢ်သးဝံၣ်အသီၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်, ၦၤလဲၤတၢ်က့ၤတၢ်ဖိတဖၣ် လဲၤခီဂာ်အီၤ လၢတၢ်တပာ်သူၣ်ပာ်သးအပူၤန့ၣ်လီၤ. အဝဲဒ့ဒုးနဲၣ် တၢ်သးဝံၣ်အတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤဒီတယုၢ်ညါ, ဒီးပှၤဂဲၤဆၢထၢၣ် အိၣ်ခိးကနၣ်အတၢ်န့ၣ် အိၣ်ဒၣ်စှၤဂၤဖိန့ၣ်လီၤ. ၦၤဂီၢ်မုၢ် မ့ၢ်သ့ၣ်ညါဝဲလၢ အဝဲသ့ၣ်ခီဂာ်လဲၤကပာ် "ကၠီၡူးအၤ ဘဲ(လ)" (Joshua Bell), လၢပစိၤအဆၢကတီၢ်န့ၣ် ၦၤဒ့ဖှူးသီတူၢ်အဂ့ၤကတၢၢ်-စဲၣ်နီၤအကျါတဂၤ, ဒီးလၢအပူၤကွံာ်မုၢ်တနၤန့ၣ်, ဒ့ဖှူးဝဲဒၣ် သီတူၢ်လၢကီၢ်အမဲရကၤ အဘျီၣ်ဒိၣ် လံာ်ရိဖှိၣ် (Library of Congress) တၢ်သူၣ်ထီၣ်အပူၤန့ၣ်ဒီး, လၢအဝဲသ့ၣ်အသးပူၤန့ၣ် တၢ်ကမၤအသးဒ်လဲၣ်. ဘဲ(လ) ဒ့ဖှူးဝဲဒၣ် တၢ်သူၣ်ဝံၣ်သးဆၢ လၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢန့ၣ် အကီခဲကတၢၢ်, ဒီးအထုးန့ၢ် ၦၤသူၣ်ၦၤသးအဒိၣ်ကတၢၢ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.…

တၢ်ဃုထၢဒီးတၢ်အစၢပိာ်ထွဲထီၣ်အခံတဖၣ်

ဖဲ ၁၈၉၀ နံၣ်န့ၣ်, ပှၤမၤမုာ်သး လၢအဃုနၢ်ပၢၢ်ထိၣ်ဧိၤလံၣ်ဧိၤအဂ့ၢ် ယူၣ်ကၠ့ ရှ့းဖလ့(န) (Eugene Schieffelin) တဂၤ ပာ်လီၤအသးလၢ ကပျၢ်လီၤ ထိၣ် "စတၤလ့" (Starlings) အိၣ်ဟဲက့ၤစိာ်ဝဲလၢ ယူၤရပၤ ကီၢ်မိၢ်ပှၢ်, အဘ့ၣ် ၆၀ ဖဲ နယူယီး အဝ့ၢ်ခၢၣ်သးဖီကရၢၢ်အပူၤန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် တၢ်ကဟဲစိာ်နုာ်တ့ၢ်ဝဲ ထိၣ်အကလုာ် အဂၤတဖၣ်အါစူအါဘျီလံဘၣ်ဆၣ်, ထိၣ်လၢ ရှ့းဖလ့(န) ပျၢ်လီၤတဖၣ်န့ၣ် အစၢဟဲအိၣ်ထီၣ်ဝဲဒၣ်လၢ, ထိၣ် "စတၤလ့" ဖိတဖၣ် ဘှီထီၣ်အသွံ, ကွၢ်ထွဲအဖိတဖၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ် ဘၣ်တၢ်ကွဲးနီၣ်ကွဲးဃါအီၤအဆိကတၢၢ်န့ၣ်လီၤ. ခဲကနံၣ်အံၤ, ထိၣ်တဖၣ်အံၤ ယူၤဝ့ၤဝီၤဝဲဒၣ်လၢ အမဲရကၤ ကီၢ်မိၢ်ပှၢ်ဒီတဘ့ၣ်, ဒီးတၢ်တယာ်လၢ ထိၣ်သ့ၣ်တဖၣ်ကအိၣ်ဝဲ အဘ့ၣ် ၈၅ ကကွဲၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်လၢအလီၤသးဘၣ်ဒိတမံၤန့ၣ် ထိၣ် "စတၤလ့" တဖၣ်အါထီၣ်ဂီၢ်ထီၣ်, ဒီးနီၢ်ဟးထီၣ်ကွံာ် လီၢ်ကဝီၤထိၣ်တဖၣ်, ရၤလီၤတၢ်ဆူးတၢ်ဆါဆူ ကျီၢ်ဧိၤပနၢ်ဧိၤတဖၣ်, ဒီးတၢ်တယာ်ဒွးဝဲဒၣ် တနံၣ်ဘၣ်တနံၣ်, ဒုးအိၣ်ထီၣ် တၢ်ဟးဂူာ်ဟးဂီၤလၢ ဒီလၣ်အကကွဲၢ်…

သးလၢ အဟ့ၣ်တၢ်ညီ

ၦၤလိာ်ကွဲဖျၢၣ်ထူစဲၣ်နီၤ စၣ်ဒံၣ်ယိၣ် မၣ်န့ (Sadio Mane’) လၢကီၢ် ဆဲ(န)နံၣ်ကီၤ (Senegal) တဂၤန့ၣ် လိၥ်ကွဲဝဲဒၣ် လ့းဘၣ်ပူ (Liverpool) ဖျၢၣ်ထူကျးအဂီၢ်, လၢ English Premier League န့ၣ်လီၤ. အဝဲမ့ၢ် ၦၤအၤဖရံးကၤဖိ ၦၤလိၥ်ကွဲဖျၢၣ်ထူတဂၤ ဒီးလၢဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ် ပှၤဒိးန့ၢ်စ့အအါကတၢၢ်အကျါတဂၤ, ဒီးတနံၣ်န့ၣ်, ဒိးန့ၢ်ဝဲဒၣ်ဒီလၣ်, လၢအကကွဲၢ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲကမျၢၢ်တဖၣ် ထံၣ်ဝဲဒၣ် အတၢ်ဂီၤဖိလၢ အဖီၣ်ဃၥ် (iPhone) အကွဲၤဒီနၢ်တဖျၢၣ် လၢအမဲၥ်သၣ် တဲၤဖးအသးန့ၣ်ဒီး, မ့ၢ်လၢအစူးကါဝဲဒၣ် ပိးလီဖိလၢ အဟးဂီၤတမံၤအဃိ, တၢ်နံၤဘၣ်ဖၣ်လဲအီၤန့ၣ်လီၤ. အဝဲစံးဆၢဝဲဒၣ် လၢတၢ်ပာ်သးအမုာ်အခုၣ်အပူၤ, ဒီးသံကွၢ်ဝဲဒၣ်, “ဘၣ်မနုၤအဃိ, ယကဘၣ်သးလီ ဖၣ်ရၤရံၣ်(စ) (Ferraris) သိလ့ၣ် အခိၣ် ၁၀, နၣ်ရံၣ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ် အဖျၢၣ် ၂၀, ဒီးကဘီယူၢ် ခံဆိ န့ၣ်လဲၣ်.” “ယသၣ်ဝံၣ်လီၤဒိ, ယဘၣ်မၤတၢ်လၢစံၣ်ပျီအပူၤ, ယလိၥ်ကွဲဖျၢၣ်ထူ လၢယခီၣ်ဘ့ၣ်ဆ့, ဒီးယတထီၣ်ဘၣ်ကၠိစ့ၢ်ကီးဘၣ်. အခဲအံၤ,…

လၢပသးသမူအဂီၢ်တၢ်အဲၣ်အကြၢးအဘၣ်

ဘၣ်တဘျီန့ၣ် အီးစဖိး (Oxford) ကၠိဖိတဖၣ်အဂီၢ်, နံၣ်ကယၤ ၁၉, ပှၤအဲကလံးဖိ ပၤပၤ (Bishop), ဝ့လယၢၣ် ထဲ(မ)ပဲၣ် (William Temple), ဟ့ၣ်ဝဲတၢ်ကစီၣ်, ဒီးမၤကတၢၢ် အတၢ်ကစီၣ်လၢ ထါတၢ်သးဝံၣ် ‘တုၤယကွၢ်ထံ ထူၣ်ဖျၢၣ်လီၤလး’ (When I Survey the Wondrous Cross- ထါအသီ ၈၁) အပူၤ အတၢ်ကတိၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်, ဟ့ၣ်ပလီၢ်ကၠိဖိတဖၣ်, ဒ်သိးအသုတသးဝံၣ်ဝဲလၢ တၢ်ပာ်သးကလီကလီတဂ့ၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ထဲ(မ)ပဲၣ် စံးဝဲဒၣ် "တၢ်သးဝံၣ် အဖျၢၣ်တဖၣ် အခီပညီမ့ၢ်အိၣ်လၢသုဂီၢ်န့ၣ်ဒီး, သးဝံၣ်ထီၣ်ဒိၣ်ဒိၣ် လၢသူၣ်ဒီဖျၢၣ်သးဒီဖျၢၣ်န့ၣ်တက့ၢ်. အခီပညီမ့ၢ်တအိၣ်လၢသုဂီၢ်န့ၣ်ဒီး, အိၣ်ဘှ့ၣ်အိၣ်ဘှီၣ်န့ၣ်တက့ၢ်. လၢနဂီၢ် အခီပညီအိၣ်ဝဲဒၣ် တဆံးတက့ၢ်, ဒီးနမ့ၢ်အဲၣ်ဒိးလၢ အခီပညီအိၣ်အါထီၣ်န့ၣ်ဒီး, သးဝံၣ်အီၤ ကပုာ်လုးကဖီလီဖိန့ၣ်တက့ၢ်." ဖဲကမျၢၢ်တဖၣ် ကွၢ်ဝဲဒၣ် တၢ်သးဝံၣ်အဖျၢၣ်တဖၣ်အကတီၢ်, အိၣ်ဘှ့ၣ်အိၣ်ဘှီၣ်ဝဲတစိာ်ဖိန့ၣ်လီၤ. ကမျၢၢ်အကလုၢ် လၢအကထိတဖၣ် စးထီၣ်သးဝံၣ်ဝဲဒၣ်လၢ အကလုၢ်ကသွံဒံဖိ, ဒီးဖဲတၢ်သးဝံၣ်အကတၢၢ်တကျိၤ ‘အတၢ်အဲၣ်ဒိၣ်အဃိ, ကြၢးဟ့ၣ်…

တၢ်ဒုးတၢ်ယၤ လၢကိၣ်ဘၢအဃိ (A PASTRY WAR)

တၢ်တကြၢးတနါအတၢ်မၤအါမံၤလၢ အဆှၢထံကီၢ်တဖၣ် ကဒုးလိာ်ယၤလိာ်အသးအကျါ, တၢ်ဒုးတၢ်ယၤ လၢကိၣ်ဘၢအဃိန့ၣ် ကမ့ၢ်တၢ်အနးကတၢၢ်တမံၤန့ၣ်ဧါ. ဖဲ ၁၈၃၂ နံၣ်န့ၣ်, ဖြ့ၣ်စ့ၣ် (France) ဒီးမဲးကစံၣ်ကိၣ် (Mexico) ထံကီၢ် ခံဘ့ၣ်အဘၢၣ်စၢၤ တၢ်ရ့လိာ်သး တမုာ်တလၤအကတီၢ်, ပှၤမဲးကစံၣ်ကိၣ်အသုး ခိၣ်နၢ်တဖု လဲၤဝဲဆူ ပှၤဖြ့ၣ်စ့ၣ် အကိၣ်ဘၢအကျး, လၢဝ့ၢ်မဲးကစံၣ်ကိၣ်အပူၤ, ဒီးဟံးန့ၢ်ဆူၣ်ဝဲဒၣ် ပှၤတ့ကိၣ် အတၢ်ပိးတၢ်လီခဲလၢာ်, ဒီးတဟ့ၣ်ဝဲ တၢ်အပှ့ၤကလံၤဘၣ်. တၢ်ဂ့ၢ်လီၤတံၢ်လီၤဆဲးတဖၣ်န့ၣ် ပံာ်ပူၣ်သဘံၣ်ဘုၣ်အသး, (ဒီးတၢ်ဃုတၢ်အ့ၣ်လိာ်အဂၤ ပာ်ဖှိၣ်အါထီၣ်တၢ်ကီတၢ်ခဲ) ဘၣ်ဆၣ်, ဖြ့ၣ်စ့ၣ်ဒီးမဲးကစံၣ်ကိၣ်တၢ်ဒုးတၢ်ယၤ အခီၣ်ထံးတဘျီ (the first Franco-Mexican War (၁၈၃၈-၃၉)- ဒီးဘၣ်တၢ်သ့ၣ်ညါ ဒ် “ကိၣ်ဘၢ တၢ်ဒုးတၢ်ယၤ” (Pastry War) ကဲထီၣ်ဝဲဒၣ်, ဒီးပှၤသုးဖိအဂၤအါန့ၢ်ဒံး ပှၤသၢကယၤန့ၣ် ဘၣ်သံဝဲန့ၣ်လီၤ. တၢ်သးဒိၣ်ကဲၤထီၣ်အကတီၢ်တစိၤဖိလၢအထိၣ်ဟူးထိၣ်ဂဲၤထီၣ် တၢ်ဒုးတၢ်ယၤန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်လီၤသးအုးတမံၤန့ၣ်လီၤ.

ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိတဖၣ်အကျါ တၢ်သဘံၣ်ဘုၣ်အအါကတၢၢ်န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်ဆီဟံၣ်ဆီဃီလၢ အဟးဂီၤတဖၣ်, ဒီးတၢ်ရ့တံၤရ့သကိးလၢ အဟးဂီၤတဖၣ်, အိၣ်ဟဲကဲထီၣ်အသး…

ယွၤတပျၢ်စုပျၢ်ခီၣ်ပှၤနီတစုဘၣ်

ကီၢ် အမဲရကၤ, ဝံစိာ်တီဆှၢဝဲၤကျိၤ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲဒၣ်လၢ ၂၀၂၁ အတီၢ်ပူၤ, ကဘီယူၤခီပနံာ်တဖၣ် သုးကျဲၤကမၣ် ထၢၣ်အဖျၢၣ်ခံကကွဲၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်လၢပကဘၣ်စံးဘျုးဝဲန့ၣ် ထၢၣ်အါဖျၢၣ် ဟဲတုၤစဲၤခံ, မ့တမ့ၢ် လီၤမၢ်ဒၣ်ထဲ တၢ်ဆၢကတီၢ်တစိၢ်တလီၢ်ဖိဧိၤန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်, ထၢၣ်အဖျၢၣ်လၢအကထိတဖၣ်န့ၣ် လီၤမၢ်ကွံာ်ဝဲဒၣ်တစိၤသးန့ၣ်လီၤ. မ့ၢ်လၢ တၢ်ဘျးစဲထီ GPS စဲးဧိၤဖီဧိၤဃုာ်ဒီးတၢ်ပိးတၢ်လီတဖၣ်အဃိ, ထၢၣ်လၢကဘီယူၤခီပနံာ် ပျၢ်စုပျၢ်ခီၣ်အီၤတဖၣ်န့ၣ် တၢ်လူၤပိာ်ထွဲဃုထံၣ်က့ၤသ့ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်လူၤပိာ်ထွဲက့ၤ ပိးလီလၢအကါဒိၣ်တဖၣ်အခံအဂီၢ်န့ၣ် တၢ်ဘၣ်ယိၣ်အလီၢ်အိၣ်ဝဲလၢ ပှၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါတဖၣ်န့ၣ် ပကနာ်န့ၢ်အီၤတသ့ဘၣ်န့ၣ်လီၤ.

ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် ဘၣ်ယိၣ်ဝဲလၢ ကစၢ်ယွၤ ကပျၢ်စုပျၢ်ခီၣ်အဝဲသ့ၣ်န့ၣ်လီၤ. ပှၤဂီၢ်မုၢ်တဖၣ် ကနုာ်လီၤဝဲဒၣ်ဆူ ထံသီကီၢ်သီအဂီၢ် အိၣ်ကတဲာ်ကတီၤအသးအကတီၢ်, စီၤမိၤရှ့ စံးဘၣ်တၢ်ကစီၣ်လၢ အမၤဘၣ်ယိၣ်ပှၤဂီၢ်မုၢ်တဖၣ်န့ၣ်, မ့ၢ်ဒၣ်တၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲအဝဲသ့ၣ် တသ့လၢၤဘၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. ၅ မိၤ ၃၁:၂ အပူၤန့ၣ် စီၤမိၤရှ့ တဲနၢ်ပၢၢ်ပှၤဂီၢ်မုၢ်လၢ အဝဲအသးပှၢ်လံ, ဒီးစံးဝဲဒၣ် “ယကကဲထီၣ်သုခိၣ်သုနၢ်ဆူညါန့ၣ် ယမၤတသ့လၢၤဘၣ်” န့ၣ်လီၤ. ဖျါလၢပှၤဂီၢ်မုၢ်တဖၣ် ဖုးသံပျီၢ်သံဘၣ်အသးန့ၣ်လီၤ. စီၤမိၤရှ့ မ့ၢ်တၢ်ပနီၣ်လၢ ယွၤအိၣ်ဒီးအပှၤဂီၢ်မုၢ်, ဒီးဟ့ၣ်လီၤ…

အိၣ်မူဆဲးကပီၤဖျါထီၣ်က့ၤ ယွၤအတၢ်သးကညီၤ

ဖဲတၢ်ဂိၢ်ခါသၢလါတၢ်ဒုးတၢ်ယၤဒီးကီၢ်ရၢးရှၣ်(Russia) (၁၉၃၀-၁၉၄၀) အကတီၢ်န့ၣ်, ဖ့လဲ(န) (Finnish)အပှၤသုးဖိတဂၤ ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံး, ဒီးမံနီၤစူၣ်လီၤအသး ဖဲတၢ်ဒုးပျီန့ၣ်လီၤ. ရၢးရှါ အပှၤသုးဖိတဂၤ ပညိၣ်ဃီၤဝဲအကျိၤ, ဒီးဟဲဆူအအိၣ်လိၤလိၤန့ၣ်လီၤ. ဖ့လဲ(န) အပှၤသုးဖိတဂၤအံၤ ကဘၣ်သံန့ၣ် လီၤတံၢ်လံန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်, ရၢးရှါ သုးဖိန့ၣ် ဟ့ၣ်ခီအီၤ ကသံၣ်ဖီၣ်အဒၢဖိ, ဒီးလဲၤဝဲဒၣ်ဆူညါန့ၣ်လီၤ. လၢခံ, တၢ်မၤအသးလီၤလီၤဆီဆီ ဖဲလၢ ဖ့လဲ(န) အပှၤသုးဖိ ဘၣ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဝဲ တၢ်အိၣ်အသးတမံၤဃီန့ၣ်လီၤ. တၢ်တဘျီအံၤ, တၢ်အိၣ်အသးန့ၣ် မ့ၢ်လၢ ပှၤရၢးရှါ သုးဖိန့ၣ် လီၤဃံၤဝဲလၢ တၢ်ဒုးတၢ်ယၤအပျီပူၤ, ဒီးပှၤလၢကမၤစၢၤအီၤတအိၣ်ဘၣ်အဃိ, အဝဲကဘၣ်မၤစၢၤဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖ့လဲ(န) အပှၤသုးဖိတဂၤအံၤ ဟ့ၣ်ခီအီၤ ကသံၣ်ကသီတဖၣ်, ဒီးလဲၤဝဲဒၣ်ဆူညါန့ၣ်လီၤ.

မး ၇:၁၂ အပူၤန့ၣ် ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူး ဟ့ၣ်ပှၤ တၢ်နဲၣ်ကျဲအတၢ်သိၣ်မိၢ်ပှၢ် အကံၢ်အလဲ, “မၤသးဒ်န့ၣ်ဒီး ဖဲဒၣ်တၢ်လၢ သုဆၢလၢပှၤကညီ ကမၤသုခဲလၢာ်န့ၣ် မၤအီၤဒ်န့ၣ်အသိးတက့ၢ်” န့ၣ်လီၤ. ပှၤစူၢ်က့ၤနာ်က့ၤတၢ်တဖၣ် မ့ၢ်အိၣ်မူပိာ်ထွဲ တၢ်သိၣ်မိၢ်ပှၢ်တမံၤအံၤန့ၣ်ဒီး, ဟီၣ်ခိၣ်အံၤ…

တၢ်သ့ၣ်ညါနီၣ်ကစၢ်ယွၤ

ယဒိးထီၣ်ကဘီယူၤဆူ ကီၢ်အ့ဒံၣ်ယၤႇ ကီၢ်လၢ ယတလဲၤတုၤဘၣ်နီတဘျီ, ဒီးယလဲၤတုၤ ဘဲကၣ်လူၣ်အၣ် (Bengalura) ကဘီယူၤသန့ လၢဖးဖီမုၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ကွဲးလိာ်သး လီလံာ်ပရၢ အိၣ်ဝဲဘၣ်ဆၣ်, မ့ၢ်မတၤကဟဲအိၣ်ယၤလဲၣ်, ပကဘၣ်ထံၣ်လိာ်ပသးဖဲလဲၣ်န့ၣ် ယတသ့ၣ်ညါဘၣ်. ယပိာ်ထွဲ ၦၤဂီၢ်မုၢ်အခံတုၤလၢ ၦၤဟံးန့ၢ်ထၢၣ်အလီၢ်ဝံၤ, ဟးထီၣ်ဆူ တၢ်ချၢ ဖဲမုၢ်နၤလၢအကိၢ်စဲဘူးစဲဘး, ဒီးလၢၦၤကညီအါဂၤတဖၣ်အကျါန့ၣ် ယလူၤဃုထံၣ်န့ၢ် ၦၤတဂၤဂၤလၢ ကသ့ၣ်ညါယၤန့ၣ်လီၤ. ယဟးဆူန့ၣ်ဆူအံၤလၢ ၦၤဂီၢ်မုၢ်တဖၣ်အမဲာ်ညါန့ၣ် တၢ်ကအိၣ်ဝဲ တနၣ်ရံၣ်ဃၣ်ဃၣ်, ဒီးယမုၢ်လၢ်လၢ ၦၤတဂၤဂၤ ကသ့ၣ်ညါကွၢ်နီၣ်ယၤန့ၣ်လီၤ. အကတၢၢ်န့ၣ်ဒီး, ၦၤလၢအသးဖျါဂ့ၤဝဲတဂၤ ဟဲသုးဘူးအသးဆူယအိၣ်ဒီး, သံကွၢ်ယၤလၢ “နမ့ၢ် ဝ့ (Winn) ဧါ” န့ၣ်လီၤ. “ဝံသးစူၤဘၣ်ယၤတက့ၢ်. ယဆိကမိၣ်လၢ ယကသ့ၣ်ညါကွၢ်နီၣ်နၤန့ၣ်လီၤ. နဟးလၢယမဲာ်ညါတလီၢ်လီၢ်ဘၣ်ဆၣ်, နတလီၤဂာ်ဝဲ ဒ်သိးဒီးယမုၢ်လၢ်တ့ၢ်အသိးဘၣ်န့ၣ်လီၤ.”

ပဝဲပှၤကညီတဖၣ် ညီနုၢ်ပအိၣ်ဒီးသးအတၢ်ဆိကမိၣ်ကမၣ်တၢ်, ဒီးပလီၤတူာ်လီၤကာ်လၢ တၢ်သ့ၣ်ညါကွၢ်နီၣ် ၦၤကညီ မ့တမ့ၢ်, တၢ်လီၢ် လၢပကြၢးသ့ၣ်ညါတဖၣ် န့ၣ်လီၤ. ဒ်သိးဒီးပကသ့ၣ်ညါကွၢ်နီၣ်အီၤအဂီၢ် ကစၢ်ယွၤ ဟ့ၣ်လီၤၦၤ ကျိၤကျဲတဘိလၢအတကမၣ်န့ၣ်လီၤ.…