ယွၤအတၢ်ဟ့ၣ် တၢ်သ့တၢ်ဘၣ်, ဒီးတၤလၣ်တဖၣ်

လၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢ, ၦၤဒ့တနၢ် အမံၤဟူသၣ်ဖျါကတၢၢ်တနီၤ, ဃုာ်ဒီး ဘဲ ကလဲဘါ (Van Cliburn) ဒီး ဘဲ(လ)ဒမဲယၤ ဟၤရဝၢး (Vladimir Horowitz) တဖၣ်, ဘၣ်ဒိးသန့ၤအသးလၢ ဖရဲး(စ) မိ(ရ) (Franz Mohr), လၢ ဝ့ၢ် နယူးယီး (New York) ၦၤသ့ၦၤဘၣ်အခိၣ်စဲၣ်နီၤ, လၢ (Steinway & Sons) တနၢ် အခီပနီၣ်, ဒ်သိးကမၤလီၤတံၢ် အဝဲသ့ၣ် အတနၢ် ဖံၣ်အဲနိၣ်တဖၣ် ကအိၣ်ကတဲာ်ကတီၤ အသးလၢ တၢ်ဒုးနဲၣ်ကမျၢၣ်တဖၣ်အမဲာ်ညါအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. သရၣ်ဖးဒိၣ် မိ(ရ) မ့ၢ်ပှၤလၢအထိၣ်လိၤမၤဂ့ၤ ဖံၣ်အဲနိၣ် သီၣ်အကလုၢ်တဂၤအံၤ ဘၣ်ဃုမၤလိန့ၢ် တနၢ် ဖံၣ်အဲနိၣ်အဂ့ၢ် လီၤတံၢ်လီၤဆဲး, ဒီးနံၣ်လၢအဆံတဖၣ်အတီၢ်ပူၤန့ၣ် မၤဒိၣ်ထီၣ်အါထီၣ် အတၢ်သ့တၢ်ဘၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. မိ(ရ) နာ်ဝဲဒၣ်လၢ အတၢ်သ့တၢ်ဘၣ် တဖၣ်န့ၣ် ကမ့ၢ်ကျိၤကျဲလၢ ကမၤကစၢ်ယွၤ အတၢ်မၤအဂီၢ်, ဒီးညီနုာ်ဟ့ၣ်ခီနီၤလီၤ အတၢ်စူၢ်တၢ်နာ်လၢ ၦၤဒ့တနၢ်တဖၣ်,…

လၢယွၤအတၢ်ထံၣ်အပူၤ, တၢ်တကြၢးတဘၣ် တအိၣ်ဝဲဘၣ်

ဒ်ညီနုၢ်ကိးနံၣ်ဒဲး, ထံလီၢ်ကီၢ်ပူၤဖျၢၣ်ထူကရၢ အဖျၢၣ်ထူကရၢစဲၣ်နီၤတဖၣ် ဃုထၢဝဲဒၣ် ပှၤလိာ်ကွဲဖျၢၣ်ထူအသီဖိတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖျၢၣ်ထူ အပှၤနဲၣ်လိတၢ်တဖၣ်န့ၣ် ဘၣ်ဟ့ၣ်တၢ်ဆၢကတီၢ်, နၣ်ရံၣ်လၢအကထိတဖၣ်, လၢတၢ်သမံသမိး ပှၤလိာ်ကွဲဖျၢၣ်ထူတဖၣ် အတၢ်သ့ တၢ်ဘၣ်, ဒီးနီၢ်ခိဂံၢ်ဘါအတၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့န့ၣ်လီၤ. ပှၤလိာ်ကွဲဖျၢၣ်ထူဖိတဖၣ်အစရီ, ဖဲ ၂၀၂၂ နံၣ်အပူၤ, ပှၤလၢခံကတၢၢ်, ပှၤ ၂၆၂ ဂၤတဂၤန့ၣ်, မ့ၢ်ဝဲ ဘရီး ဖၢဒံၢ် (Brock Purdy), ဒီးဘၣ်တၢ်ယုၢ်န့ၢ်အမံၤလၢ “စီၤတကြၢးတဘၣ်” န့ၣ်လီၤ. နံၣ်လၢအကဟဲ, တၢ်လိာ်ကွဲ ဖျၢၣ်ထူအကတီၢ်, ဖၢဒံၢ် ကလိာ်ကွဲဘၣ်ဖျၢၣ်ထူန့ၣ် မတၤတဂၤမး တဆိကမိၣ်ဝဲဘၣ်န့ၣ်လီၤ. စှၤလါပူၤကွံာ်န့ၣ် ဖၢဒံၢ် အကရူၢ် ကဘၣ်တၢ်ဆၢတဲာ်လၢ တၢ်အဃၣ်ဒီးတၢ်အနၢၤကတီၢ် အဝဲသွီနုာ်ဝဲဒၣ် တၢ်မၤနၢၤအဖျၢၣ်ထူခံဖျၢၣ်န့ၣ်လီၤ. နီၢ်နီၢ်န့ၣ်, ဖျၢၣ်ထူကရၢခိၣ်နၢ်တဖၣ် ဒ်သိးကဃုထံၣ်န့ၢ် ပာ်ဖျါဝဲဒၣ် ပှၤလိာ်ကွဲဖိလၢ အကြၢးအဘၣ်တဂၤထီဘိန့ၣ်, တအိၣ်ဝဲဒီးတၢ်သ့တၢ်ဘၣ်လီၤတံၢ်လီၤဆဲးဘၣ် န့ၣ်လီၤ. ပဝဲနၤယၤစ့ၢ်ကီး ပတၢ်သ့တၢ်ဘၣ်တအိၣ် လီၤတံၢ်လီၤဆဲးဘၣ်န့ၣ်လီၤ.

လံာ်စီဆှံအလီၢ်လံၤ တကတြူၢ်အပူၤ, တၢ်ဂ့ၢ်လၢပသ့ၣ်ညါညီနုၢ်တမံၤန့ၣ် ပာ်ဖျါဝဲ, ကစၢ်ယွၤ…

ပျဲလဲၤယပှၤဂီၢ်မုၢ်တဖၣ်

တၢ်ဂီၤတ့ခဲၣ် “ပျဲလဲၤယပှၤဂီၢ်မုၢ်တဖၣ်” တဘ့ၣ်အံၤ ဘၣ်တၢ်တ့ခဲၣ်အီၤလၢ အ့ၣ်ရိၣ် ဒီးကလး (Aaron Douglas) န့ၣ်လီၤ. ဒီးကလး စူးကါဝဲ တၢ်အလွဲၢ် အဂီၤဃဲး, အလါ, ဒီးထူအလွဲၢ်လၢအဖျါဆဲးကပီၤဒိၣ်, ဒီးတ့ခဲၣ် အၤဖရံကၣ် (African) အလုၢ်အလၢ်, ဒ်သိးကပာ်ဖျါထီၣ် လံာ်စီဆှံအတၢ်တဲပူ ဘၣ်ဃးဒီးစီၤမိၤရှ့အဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဂီၤအံၤ ဘၣ်တၢ်ဒုးဘၣ်ထွဲလိာ်အသးဒီးအမဲရကၤသူဖံးဖိတဖၣ် ထုးဂံၢ်ထုးဘါလၢ ကဒိးန့ၢ် တၢ်သဘျ့, ဒီးတၢ်စံၣ်ညီၣ်တီအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.

တၢ်ဂီၢ်တ့ခဲၣ်တဘ့ၣ်အံၤ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ ကစၢ်ယွၤ လီၣ်ဖျါထီၣ်အသးလၢ စီၤမိၤရှ့ ခီဖျိ မ့ၣ်အူ အီၣ်တပှိာ်တလိၣ်အပူၤ, ဒီးဒုးနဲၣ်ဝဲလၢယွၤသ့ၣ်ညါ ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် တူၢ်ဘၣ်ခီၣ်ဘၣ် တၢ်ကီတၢ်ခဲလၢ ကီၢ်အဲၤကူးပတူးအပူၤန့ၣ်လီၤ. ပှၤလၢ အတ့ခဲၣ်တၢ်ဂီၤတဂၤအံၤ စူးကါဝဲ တၢ်ကပီၤတဘိ, ဒ်သိးကပာ်ဖျါထီၣ် ယွၤအတၢ်ကစီၣ်, ဖျါဖဲ ၂ မိၤ ၃:၁၀ အပူၤ, “ခဲကနံၣ်အံၤဟဲ, ဒီးယကမၢလီၤနၤဆူဖၤရိၤအအိၣ်, ဒ်သိးနကဒုးဟးထီၣ် ယပှၤဂီၢ်မုၢ်, ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိ, လၢအဲၤကူပတူးအပူၤန့ၣ်လီၤ.”

တၢ်ဂီၤတ့ခဲၣ် “ပျဲလဲၤယပှၤဂီၢ်မုၢ်တဖၣ်”…

တၢ်တူၢ်လိာ်မုာ် ဖိသၣ်ယ့ၣ်ရှူး

ပိာ်မုၣ်အိၣ်ဒီးအဟုးအသး လၢပဟံၣ်အဃၢၤတဂၤန့ၣ် ကဆံးစၢ်ဝဲ အဖိဝဲၢ်ကိအသိး တၢ်မၤအသး ဒ်သိးပဘၣ်အိၣ်ခိးကွၢ်လၢ် တၢ်ကစီၣ် ဖးယံၢ်ဖးထီန့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ် အဟံၣ်မဲာ်ညါ တပံၢ်အပျီပူၤန့ၣ်, ဖဲပထံၣ်ဘၣ် တၢ်ပနီၣ်ထူၣ်ဖိလၢအပာ်ဖျါထီၣ် “မ့ၢ်ပိာ်မုၣ်ဖိတဂၤ” န့ၣ်ဒီး, ပမၤမူးသးဖှံ, ဒီးဆၢဂ့ၤဆၢဝါ ဖိသၣ်ပိာ်မုၣ်ဖိအတၢ်ဟဲအိၣ်ဖျဲၣ်ထီၣ်, ဒီးကွဲးဆှၢလီၤလီတၢ်ကစီၣ်ဆူ တံၤသကိးတဖၣ်လၢ အတဟဲသးခုဘၣ် ဖဲပမူးအံၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.

တၢ်အိၣ်ခိးကွၢ်လၢ် ဖိသၣ်ဖိတဂၤ အတၢ်ဟဲန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်လၢအလီၤသူၣ်ပိာ်သးဝးဖးဒိၣ်တမံၤန့ၣ်လီၤ. တချုးလၢကစၢ်ယ့ၣ်ရှူး ဟဲအိၣ်ဖျဲၣ်ထီၣ်ဒံးဘၣ်န့ၣ်, ပှၤယူဒၤဖိတဖၣ် ဘၣ်အိၣ်ခိးဝဲ မ့းရှံအၤ, တၢ်အုၣ်ခီၣ်ကစၢ်လၢ ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် မုၢ်လၢ်ကွၢ်စိဝဲလၢ ကဟဲအိၣ်ဖျဲၣ်ထီၣ်အဂီၢ်န့ၣ်, တၢ်တမ့ၢ် စှၤနံၣ်စှၤလါဘၣ်. အဝဲသ့ၣ် ဘၣ်အိၣ်ခိးဝဲ စိၤစၢၤသွဲၣ်အါမးန့ၣ်လီၤ. ယဆိကမိၣ်ကွၢ်ယဲ တၢ်လၢအါနံၣ်အါလါအပူၤ, ပှၤယူဒၤဖိလၢ အအိၣ်တီအိၣ်လိၤဝဲတဖၣ်အသးကံၢ်ပူၤန့ၣ် မ့ၢ်ကအဲၣ်ဒိးသ့ၣ်ဝဲလၢ ဖဲလၢအဝဲသ့ၣ်အိၣ်မူဒံးအဖၢမုာ်န့ၢ် မ့ၢ်အကထံၣ်ဘၣ် ယွၤအတၢ်အၢၣ်လီၤ ကလၢထီၣ်ပှဲၤထီၣ်ဧါန့ၣ်, တၢ်ကအိၣ်ဝဲတမံၤန့ၣ်လီၤ.

ဘၣ်ဖဲမုၢ်တနၤ, တၢ်ကစီၣ်လၢ အဘၣ်တၢ်အိၣ်ခိးကွၢ်လၢ် ယံာ်တ့ၢ်မးလံန့ၣ် ဒုးနဲၣ်ဖျါထီၣ်အသး ခီဖျိလၢမူခိၣ်ကလူးတဂၤ လီၣ်ဖျါထီၣ်အသးလၢ ပှၤကွၢ်သိတဖၣ် ဖဲဝ့ၢ်ဘ့ၤသလ့ဃ့ၣ်, ဘိးဘၣ်ရၤလီၤဝဲလၢ…

ခရံာ်အိၣ်ဖျဲၣ်အသး

ဖဲလၢပတၢ်အိၣ်ဖှိၣ် သဂၢၢ်မၤလၤကပီၤ ခရံာ်အိၣ်ဖျဲၣ်ဟါတၢ်အီၣ်အကတီၢ်န့ၣ် ပၣ်ဃုာ်ဒီးတၢ်ဒုးနဲၣ်ပှၤသမှံၤသပျီၤလၢဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်တဖၣ် အတၢ်ဆဲးတၢ်လၤ, ဒီးဖဲပှၤဒ့တၢ်အူတၢ်ဖိတဖၣ် ဒ့ထီၣ်ဝဲမုၢ်ထီၣ်လီၢ်ခၢၣ်သးလုၢ်လၢ်ထူသနူ ခရံာ်အိၣ်ဖျဲၣ် အတၢ်သးဝံၣ် (Laylat Al-Milad) န့ၣ်ဒီး, ဒ် "ဒၣ်ဘူၣ်ကၤ" darbuka (တၢ်ပှီၢ်ဒၢတကလုာ်) ဒီး "အီး" oud (သံကျံပိးလီလၢ အလီၤဂာ်ဒီးကံၢ်ထါ) သီၣ်အကလုၢ်အသိး, လၢတၢ်သးခုအပူၤ, ယဒဲပိာ်ထွဲယစုန့ၣ်လီၤ. ပှၤတဖုအံၤ အပှၤသးဝံၣ်တၢ်ဖိတဲနၢ်ပၢၢ် တၢ်သးဝံၣ် အခိၣ်တီအခီပညီန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲ “မုၢ်နၤလၢကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးခရံာ် အိၣ်ဖျဲၣ်ထီၣ်” (Nativity Night) န့ၣ်လီၤ. ထါသးဝံၣ်အလံာ်မဲာ်ဖျၢၣ်တဖၣ်န့ၣ် ဒုးသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤ ပှၤဒိကနၣ်တၢ်ဖိတဖၣ်လၢ ခရံာ်အိၣ်ဖျဲၣ်အသးစံးတၢ်န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်လၢပထံၣ်န့ၢ်ဘၣ်အီၤလၢ တၢ်မၤဂ့ၤမၤစၢၤတၢ်လၢပှၤဂၤအဂီၢ်, ခီဖျိလၢကျိၤကျဲတဖၣ်, ဒ်အမ့ၢ် ပှၤလၢတၢ်သူအသးလၢထံန့ၣ် တၢ်ဟ့ၣ်ဒုးအီအီၤလၢထံ, မ့တမ့ၢ် တၢ်မၤမုာ်ထီၣ်က့ၤ ပှၤလၢအသူၣ်အုးသးအုးတဂၤဂၤန့ၣ်လီၤ.

ဖျါလၢ ခရံာ်အိၣ်ဖျဲၣ်အတၢ်သးဝံၣ်ဖိအံၤ ဘၣ်တၢ်ဟံးန့ၢ်ကွဲးအီၤလၢ ပူဟ့ၣ်ဒိတယုၢ်, ပကထံၣ်ဘၣ်လၢ မး ၂၅:၃၄-၃၆ အပူၤ, ဖဲကစၢ်ယ့ၣ်ရှူး စံးကတိၤပတြၢၤ အပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ်လၢ တၢ်လၢအပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ်မၤတ့ၢ်ဝဲလၢအဂီၢ်- "တၢ်သၣ်ဝံၤယသး,…

တၢ်ပျၢ်ကွံာ်တၢ်ဒဲးဘးလၢကစၢ်ယွၤ

ထံကီၢ်ဒီဘ့ၣ် တၢ်စံးဘျုးစံးဖှိၣ်အမုၢ်နံၤသဘျ့အကတီၢ်န့ၣ်, တချုးလၢ အမဲရကၤ ကီၢ်စဲၣ်စၢဖှိၣ် အကီၢ်ခိၣ် ဟ့ၣ်တၢ်ပျဲပျၢ် ဆီကဆီ ခံဘ့ၣ်, ကီၢ်ခိၣ် တူၢ်လိာ်မုာ်ဝဲဒၣ် အဝဲသ့ၣ်ဆူ ကီၢ်ခိၣ်အဟံၣ် (the White House) န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်ကတဲာ်ကတီၤ ဆီကဆီ ခံဘ့ၣ်အံၤ ဒ်တၢ်စံးဘျုးစံးဖှိၣ်အလုၢ်လၢ် အတၢ်အီၣ်အလီၢ်န့ၣ်, အဝဲသ့ၣ် ဘၣ်လဲၤအိၣ်တစိၤသးလၢ ပှၤဘုၣ်တၢ်အလီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဆီကဆီ ခံဘ့ၣ် တသ့ၣ်ညါဝဲ တၢ်သဘျ့လၢအဒိးန့ၢ်ဝဲဒၣ်အဂ့ၢ်ဘၣ်ဆၣ်, တနံၣ်တဘျီ တၢ်မၤလုၢ်လၢ်လီၤဆီတမံၤအံၤ, မ့ၢ်တၢ်လၢအပာ်ဖျါ တၢ်ပျဲပျၢ်ကွံာ်တၢ်အစိကမီၤ, လၢအဟ့ၣ်သးသမူန့ၣ်လီၤ.

ဖဲ ဝံမံကၤ ကွဲးလီၤဟ့ၣ်ပလီၢ်ဝဲ ဆူၣ်ဆူၣ်ကိၤကိၤဆူ ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ်လၢ ဝ့ၢ်ယရူၤရှလ့ၣ်အကတီၢ်, အဝဲသ့ၣ်ညါနၢ်ပၢၢ်ဝဲလၢ တၢ်ပျၢ်တၢ်ဒဲးဘးစံးတၢ်န့ၣ်, မ့ၢ်တၢ်အကါဒိၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲ မံကၤ ၁:၂ အပူၤ အတၢ်ကွဲးန့ၣ်, ဖျါလီၤဂာ်ဒီး တၢ်ကဒူးကဒ့ၣ်လၢအဖိးမံတၢ်ဘျၢသဲစး, ဒီးကွဲးပာ်ဖျါဝဲ ယွၤအုၣ်အသး လၢအထီဒါ ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ်, မ့ၢ်လၢ မံကၤ ၆:၁၀-၁၅ စံးဘၣ်ပှၤ, ပှၢ်ဂီၢ်မုၢ်အသးအိၣ်မၤတၢ်အၢတၢ်သီတဖၣ်, လၢတၢ်သူၣ်လီသးကွံ,…

ပှၤကွၢ်သိ အတၢ်သူၣ်ဒူသးဒူ

ဖဲလၢ တဲးကစဲး (Texas) A&M ခီလ့ၣ်ကၠိ အပှၤလိာ်ကွဲဖျၢၣ်ထူ စဲး စမီလ် (Seth Small), ဒ်သိးကထူနုာ်လီၤ ဖျၢၣ်ထူအဂီၢ်န့ၣ် ဟံးန့ၢ်ဝဲအလီၢ် ဖဲတၢ်လိာ်ကွဲ အတၢ်ဆၢကတီၢ်ကဝံၤဝဲအဂီၢ်န့ၣ် အိၣ်တ့ၢ်ဒၣ်ထဲ ခံစဲးကီးအကတီၢ်, ဒီးတၢ်လိာ်ကွဲအတၢ်သူၣ်ထီၣ်အပူၤ, ပှၤကမျၢၢ် ၁၀၇,၀၀၀ ဂၤ ဃၣ်ဃၣ်န့ၣ် ဂဲၤဆၢထၢၣ်ခိးကွၢ် လၢတၢ်သူၣ်ဟူးသးဂဲၤအပူၤန့ၣ်လီၤ. A&M ဖျၢၣ်ထူကရၢ, ဒီးထံကီၢ်ပူၤ ဖျၢၣ်ထူကရၢအဂ့ၤ ကတၢၢ်လၢတၢ်အါနံၣ်အါလါတဖု လိာ်ကွဲပြၢလိာ်အသး, ဒီးခံဖုလိာ်မၤန့ၢ်ဝဲဒၣ် ၃၈-၃၈ ဖီး ဒ်သိးသိးအဃိ တၢ်ထူနုာ်လီၤ ဖျၢၣ်ထူဆူ ကိ (Goal) ပူၤန့ၣ် ကမ့ၢ်စဲပနီၣ် တၢ်မၤနၢၤလၢအပှဲၤဒီးတၢ်သူၣ်ဒူသးဒူ, ဒီးတၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံန့ၣ်လီၤ. စမီလ်ကထူနုာ်ဝဲဖျၢၣ်ထူအဂီၢ် ဟံးန့ၢ်ဝဲအလီၢ်န့ၣ် ဖျါလၢတၢ်ပာ်သးမုာ်မုာ်ခုၣ်ခုၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်မၤနၢၤ ကိ (Goal) နုာ်လီၤဝံၤန့ၣ်ဒီး, ခီဖျိလၢပှၤဂီၢ်မုၢ်အတၢ်ကိးပသူထီၣ်အဃိ, တၢ်လိာ်ကွဲလီၢ် အတၢ်သူၣ်ထီၣ်အံၤ လီၤဂာ်မးလၢ အပိၣ်ဖးထီၣ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ.

ဖဲ ပှၤဃုသ့ၣ်ညါ တၢ်ကစီၣ်သံကွၢ်အီၤလၢ တၢ်ဆၢကတီၢ်လၢအဆူၣ် ဒ်သိးအံၤအဂီၢ် မ့ၢ်အကတဲာ်ကတီၤပာ်အသး…

တၢ်သွၣ်ခိၣ်တမ့ၢ်ဘၣ်

ပှၤသးဝံၣ် Country Music အမံၤဟူသၣ်ဖျါ, ကၠီနံၣ် ကဲးၡ် (Johny Cash) ဘူးထီၣ်လၢကသံဝဲအဆၢကတီၢ်ဒၣ်လဲာ် ပာ်လီၤအသးလၢ ကကွဲးထုးထီၣ် တၢ်သးဝံၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. အတၢ်သးဝံၣ်အကတြူၢ်လၢခံကတၢၢ်, “ပှၤအမဲရကၤ နီၣ်ဂံၢ် ၆- တၢ်သွၣ်ခိၣ် တမ့ၢ်ဘၣ်” (American VI: Ain't No Grave), အံၤ ဘၣ်တၢ်ဖီၣ်န့ၢ် အကလုၢ် ဖဲအဝဲတချုးသံ တဘျုးလါန့ၣ်လီၤ. ကၠီနံၣ် သးဝံၣ်က့ၤဝဲ ကလီးဒ် အံၣ်လဲ (Hymn by Claude Ely) အထါသးဝံၣ် စံးထီၣ်ပတြၢၤယွၤ, ဒ်အကစၢ်ဒၣ်ဝဲ စတဲၣ် (Style) န့ၣ် ဟ့ၣ်ထီၣ်ပှၤ တၢ်ထံၣ်လၢ ကၠီနံၣ် ကဲးၡ် အတၢ်ဆိကမိၣ်လၢခံကတၢၢ်, ဖဲပနၢ်ဟူဘၣ် အတၢ်သးဝံၣ်အပူၤ ပာ်ဖျါဝဲအတၢ်မုၢ်လၢ် ဘၣ်ထွဲဒီးတၢ်ဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤအဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. ခီဖျိလၢ အတၢ်ဆူးတၢ်ဆါအဃိ, အကလုၢ်ဖးဒိၣ်လၢအမံၤဟူသၣ်ဖျါအံၤ, အဂံၢ်စၢ်လီၤဝဲဘၣ်ဆၣ်, အတၢ်သးဝံၣ်န့ၣ် ပာ်ဖျါထီၣ် အတၢ်အုၣ်အသးလၢ အတၢ်စူၢ်တၢ်နာ်အစိကမီၤဒိၣ်ဒိၣ်မုၢ်မုၢ်န့ၣ်လီၤ.

ကၠီနံၣ်…

မူခိၣ်သးဝံၣ်

ဖဲတီၤထီကၠိဖိတဖၣ် သးဝံၣ်ဝဲဒၣ် ပှၤအၣ်ကၠံၣ်တံနါဖိ အတၢ်သးဝံၣ် “အဲၣ် စံၣ်ယဲလိၣ် ကဲတၣ် အလဲၣ်ကရံၤယၤ” (El Cielo Canta Alegria) အကတီၢ်န့ၣ် တၢ်သးခုအိၣ်ဖျါဝဲလၢ တၢ်သးဝံၣ်အပူၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်ဟ့ၣ်ထီၣ်တခါအံၤ ယဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သးယဲဘၣ်ဆၣ်, မ့ၢ်လၢ ယတသ့ၣ်ညါ စပ့ၣ် (Spanish)အကျိာ်အဃိ, တၢ်သးဝံၣ်အဖျၢၣ်တဖၣ်န့ၣ် ယတနၢ်ပၢၢ်ဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ်တယံာ်ဝဲဘၣ်, ဖဲပှၤသးဝံၣ်တၢ်ဖိတဖၣ် သးဝံၣ်ထီၣ်ဝဲ “ဟါလၤ့လူယၤ” တဘျီဝံၤတဘျီန့ၣ်ဒီး ယနၢ်ဟူ တၢ်သးဝံၣ်အဖျၢၣ်လၢယနၢ်ဟူညီနုၢ်န့ၣ်လီၤ. ယနၢ်ဟူ “ဟါလ့ၤလူၤယၤ” မ့ၢ်တၢ်သးဝံၣ်စံးထီၣ်ပတြၢၤယွၤ အသီၣ်အံၤ ညီနုၢ်ပနၢ်ဟူလၢ ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဖျၢၣ် ကျိာ်တၢ်ကတိၤအါမးအပူၤန့ၣ်လီၤ.မ့ၢ်လၢ ယအဲၣ်ဒိးသ့ၣ်ညါ တၢ်သးဝံၣ်အံၤ အဂံၢ်ထံးအဃိ, ဖဲတၢ်ဟ့ၣ်ထီၣ်အံၤဝံၤန့ၣ် ယလူၤဃုလၢ ပှာ်ဘျးစဲ, ဒီးယထံၣ်ဘၣ် တၢ်ကွဲးကျိာ်ထံက့ၤ တၢ်သးဝံၣ်အခိၣ်တီအံၤ “လၢတၢ်သးခုအဂီၢ် မူခိၣ်သးဝံၣ်တၢ်” န့ၣ်လီၤ.

လံာ်လီၣ်ဖျါ ၁၉ မ့ၢ် လံာ်စီဆှံအဆၢလၢ အမၤလၤကပီၤတၢ်သးခုအံၤအပူၤန့ၣ်-မူခိၣ်ဖိခဲလၢာ် သူၣ်ဖှံသးညီ, တၢ်လၢကမၤအသးနီၢ်နီၢ်တမံၤန့ၣ် ဘၣ်တၢ်ဒုးသ့ၣ်ညါပှၤလၢတၢ်သးဝံၣ်အံၤအပူၤ တဆံးတက့ၢ်န့ၣ်လီၤ. လၢလံာ်စီဆှံ အသီတကတြူၢ်,…

တၢ်အါအါကလဲာ် အိၣ်ဟဲလၢထး

ယမုၢ်လၢ်ယဲလၢ ယကဒိးန့ၢ်ဘၣ် တကွံသၣ်ဃိးဖျၢၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်, လၢတၢ်အံၤအလီၢ်န့ၣ်, ဖဲယအိးထီၣ် ပနံာ်ရိအထၢၣ်လၢ ပှၤဆှၢလီၤဆူယဟံၣ်န့ၣ်, ယထံၣ်ဘၣ် တကွံသၣ် အဖျၢၣ်ခံဆံန့ၣ်လီၤ. ယသ့ၣ်ညါထီၣ်တဘျီဃီလၢ ယတၢ်ဟဲသုးအိၣ်ဆိးဆူကီၢ်အ့ကလဲၣ် (England) အခီပညီန့ၣ် ကဘၣ်မ့ၢ်ဝဲ တၢ်ဆီတလဲတၢ်မၤလိာ်ဟံးန့ၢ်တၢ်အီၣ်တၢ်အီလၢ ပီၣ် (pound) အလီၢ်န့ၣ်ဆူ ကံၣ်လိၣ် (kilo) န့ၣ်လီၤ. တၢ်လၢယကဘၣ်မၤလိာ်ဟံးန့ၢ် တကွံသၣ် သၢပီၣ်အလီၢ်န့ၣ်, ယမၤလိာ်လီၤဘၣ် သၢကံၣ်လိၣ် (နွံပီၣ်ဃၣ်ဃၣ်) န့ၣ်လီၤ.

တကွံသၣ်တဖၣ် အိၣ်အါအါကလဲာ်အဃိ, ဒ်သိးယကနီၤဟ့ၣ်တၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤဒီးပှၤဂၤအဂီၢ်, ယတ့ထီၣ်ကိၣ်တကွံသၣ်တဘျုးဖျၢၣ်လၢ ယအီၣ်ဝံၣ်ဒိၣ်မးတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲလၢယမၤလီၤကလဲတကွံသၣ်တဖၣ်အကတီၢ်, ယစးထီၣ်ဆိကမိၣ် ယတၢ်အိၣ်မူအဘၢၣ်ကဝီၤ အဂုၤအဂၤတဖၣ်, တၢ်အါအါကလဲာ်လၢယဒိးန့ၢ်အီၤတဖၣ်, တၢ်လၢယတမုၢ်လၢ်တ့ၢ်ဝဲအပူၤန့ၣ်ဒီး, တၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤအကျဲ ကိးဘိဒဲးန့ၣ် နဲၣ်ဆှၢက့ၤဝဲဆူယွၤအအိၣ်န့ၣ်လီၤ.
ဖျါလၢ စီၤပီလူးအိၣ်ဒီးတၢ်လဲၤခီဖျိ ဒ်သိးအံၤ, လၢတၢ်ကွၢ်ထံဆိကမိၣ်က့ၤ ယွၤအတၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤအါအါကလဲာ်လၢအတၢ်အိၣ်မူအပူၤန့ၣ်လီၤ. အလံာ်ပရၢအခီၣ်ထံး တဘ့ၣ်ဆူ စီၤတံၤမသ့းအအိၣ်အပူၤန့ၣ်, စီၤပီလူး ဆိကတီၢ်တစိၢ်ဖိ ဒ်သိးကပာ်ဖျါထီၣ်အဂ့ၢ်ဘၣ်ထွဲဒီးအတၢ်အိၣ်မူ လၢအတချုးထံၣ်ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူး, ဒီး ၁ တံၤ ၁:၁၁…