တၢ်ကီၤသူၣ်ကီၤသးလၢ ယွၤအဂံၢ်အဘါအပူၤ
၁၉၇၂ နံၣ်အပူၤ တၢ်ဒုးအိၣ်ထီၣ် တၢ်ဃုမၤလိတၢ်တမံၤ ဒီးဘၣ်တၢ်သ့ၣ်ညါအီၤ လၢ “ကိၣ်မးရှမဲလိ(Marshmallow) တၢ်မၤကွၢ်” လၢအမ့ၢ် တၢ်ထိၣ်တဲၥ်မၤကွၢ်ဖိသၣ်တဖၣ် အတၢ်ကီၤသူၣ်ကီၤသးန့ၣ်လီၤ. ဖိသၣ်တဖၣ် ဘၣ်တၢ်ဟ့ၣ်အီၤတဂၤန့ၣ် ကိၣ်တလိၣ်စုၥ်စုၥ် လၢကအီၣ်အဂီၢ်, ဘၣ်ဆၣ်ဒီးပှၤတဲအီၤလၢ မ့ၢ်တအီၣ်ဝဲတဘျီဃီဒီးမ့ၢ်ခိးဝဲ ဆူမဲၥ်ညါအမံးနံးတဆံန့ၣ်ဒီး ပှၤကဟ့ၣ်အါထီၣ်အီၤကိၣ်လၢခံတလိၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖိသၣ်သၢပူတပူကီၤအသးန့ၢ်ဝဲ ဒ်သိးကဒိးန့ၢ်အါထီၣ်ကိၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.(ဖိသၣ်အဂၤသၢပူတပူခိးဝဲတကဲဘၣ်ဒီး အီၣ်ကွံၥ်ဝဲလၢသၢဆံစဲးကီးအတီၢ်ပူၤန့ၣ်လီၤ).”
ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ပဝဲစ့ၢ်ကီး ပကဘၣ်ဂဲၤလိၥ်ကီၤသူၣ်ကီၤသး ဖဲပှၤဟ့ၣ်ပှၤတၢ်တမံၤမံၤလၢ ပသးလီအီၤ အဆၢကတီၢ်ဒီး ပမ့ၢ်သ့ၣ်ညါစ့ၢ်ကီးလၢ ပမ့ၢ်အိၣ်ခိးတၢ်လၢပကမၤန့ၢ်အီၤ ခါဆူညါန့ၣ် ဂ့ၤဒိၣ်ဝဲဒၣ်လဲၣ်န့ၣ်လီၤ. လံာ် ၂ ပ့းတရူး ၁:၅-၆ အပူၤ စီၤပ့းတရူးဟ့ၣ်သဆၣ်ထီၣ်ပခံလၢ ပကပာ်ဖှိၣ်အါထီၣ် တၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါအါမံၤ ဃုာ်ဒီး ပတၢ်ကီၤသူၣ်ကီၤသး လၢပတၢ်စူၢ်တၢ်နာ်အပူၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲလၢပအိၣ်ဒီးတၢ်နၥ်လၢခရံၥ်အပူၤဝံၤဒီး လၢ ၂ ပ့း ၁:၅-၈ အပူၤ စီၤပ့းတရူးဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါ ပှၤဖးလံၥ်ဖိတဖၣ် ဒီးပဝဲနၤယၤ လၢပကဒိၣ်ထီၣ်ဆူညါလၢတၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါ, တၢ်သ့ၣ်ညါ, တၢ်ကီၤပသး, တၢ်ဝံသးစူၤ, တၢ်ယူးယီၣ်ယွၤ, တၢ်အဲၣ်ပုၢ်အဲၣ်ဝဲၢ်ဒီးတၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံအပူၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤမ့ၢ်ဒိၣ်ထီၣ်အါထီၣ်လၢပပူၤဒီးကမ့ၢ်ပတၢ်နၥ်အတၢ်အုၣ်အသးန့ၣ်လီၤ.
လုၢ်လၢ်အဂ့ၤအဝါတဖၣ်အံၤအဃိ…
ဃုထၢလၢ တၢ်ကူၣ်သ့အပူၤ
ဒ်ပှၤအခိၣ်တဂၤလၢပှၤမၤသကိးတၢ်တဖုလၢ တၢ်တိာ်ကျဲၤပာ်အီၤလၢ အကလဲၤဆူ, ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ် မူပျီကဟၣ်ယူၤသန့ၤအသိး, ပှၤဆှၣ်မူဖးဖီ(Astronaut) ခရ့း ဖၣ်ကူၣ်စၢၣ် (Chris Ferguson) ဘၣ်မၤတၢ်ဃုထၢ ပာ်လီၤသးတမံၤလၢအကီခဲန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်န့ၣ်, အတၢ်ဆၢတဲာ်အံၤ တဘၣ်ဃးဒီး မူပျီကဟၣ် အစဲးဖီကဟၣ်မ့ၢ်ဂ့ၤ, အပှၤမၤသကိးတၢ်တဖၣ် အတၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢအဂီၢ် မ့ၢ်ဂ့ၤဘၣ်. မ့မ့ၢ်တခီ ဘၣ်ထွဲဝဲဒီး တၢ်လၢအဝဲပာ်အီၤ ဒ်အတၢ်မၤလၢအကါဒိၣ်ကတၢၢ်တမံၤ, လၢအမ့ၢ်အပှၤဟံၣ်ဖိဃီဖိန့ၣ်လီၤ. ဖၣ်ကူၣ်စၢၣ် ဃုထၢဝဲလၢ ကဟးထီၣ်လၢအမူဒါဒီး အိၣ်တ့ၢ်လၢဟီၣ်ခိၣ်လိၤ, ဒ်သိးအကအိၣ်ဝဲလၢ အဖိမုၣ်အတၢ်ဒိးတ့ဒိးဖျီအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.
ပဝဲကိးဂၤ တဘျီတခီၣ် ပဘၣ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဒီး တၢ်ဆၢတဲာ်လၢအကီတဖၣ်, လၢအဒုးခံကွၢ်စီၤကွၢ်ပှၤတၢ်လၢအကါဒိၣ်ကတၢၢ်လၢပဂီၢ် လၢတၢ်အိၣ်မူအပူၤ, မ့ၢ်လၢတၢ်ဃုထၢတမံၤ ဟဲဝဲဒီးတၢ်လီၤမၢ်အဂၤတမံၤအဃိန့ၣ်လီၤ. ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးပညိၣ်ဝဲလၢကဒုးသ့ၣ်ညါ တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီအံၤ ဆူအပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ် ဒီးပှၤကမျၢၢ်တဖၣ် ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်အိၣ်မူအတၢ်ပာ်လီၤသး လၢအကါဒိၣ်ကတၢၢ်, လၢအမ့ၢ်တၢ်ပိာ်အခံန့ၣ်လီၤ. ဒ်သိးကမ့ၢ် အပျဲၢ်အဘီၣ်တဂၤအဂီၢ်, အဝဲစံးဝဲဒၣ် အလီၢ်အိၣ်လၢ အဝဲသ့ၣ်တဖၣ် ကဘၣ် “ညိကွံာ်အသးဒၣ်ဝဲ” ဒ်သိးကလဲၤတၢ်ဒီးအီၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ (မၢ် ၈:၃၄). ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ်, အဝဲသ့ၣ်ကဘၣ် တၢ်ကွဲန့ၢ်လွဲန့ၢ်အီၤ ဒ်သိးအသုတဟ့ၣ်လီၤအသးလၢ…
ဖဲပပာ်ဖှိၣ်ထီၣ်သး ဒ်သိးသိး
လၢဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ် ဒဲမး(Danmark)မ့ၢ်, ထံကီၢ်အိၣ်ဒီးတၢ်သူၣ်ဖှံသးညီဒိၣ်ကတၢၢ်အကျါ ထံကီၢ်တဘ့ၣ်, ဒ် “World Happiness Report-တၢ်ပာ်ဖျါ ဟီၣ်ခိၣ်ဖျၢၣ်တၢ်သးခု” ပာ်ဖျါဝဲအသိးလီၤ. ပှၤဒဲမးဖိတဖၣ် လဲၤခီဖျိအတၢ်ဂိၢ်ခါကတီၢ် လၢအနံၤအသီအါ ဒီးန့ၢ်ဘၣ်မုၢ်အတၢ်ကပီၤစှၤအဃိ ပာ်ဖှိၣ်ထီၣ်သကိးအသးဒီး တံၤသကိးတဖၣ်လၢ တၢ်အီသကိး မ့တမ့ၢ် တၢ်အီၣ်သကိးတၢ်အီၣ်လီၤ. တၢ်ကတိၤလၢ အဝဲသ့ၣ်သူဝဲ လၢအတၢ်သးကလၢၢ်ဘၣ်တၢ်လၢ အဘၣ်ထွဲလိာ်ဒီး တၢ်ဆၢကတီၢ်တဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ် မ့ၢ် “hygge” (ဟိကါ -‘Hoo-gah’) န့ၣ်လီၤ. ခီဖျိ တၢ်သ့ၣ်နီၣ်ကဝီၤ စီၢ်နီၢ်ခိၣ်ယိယိတဖၣ် ဃုာ်ဒီး ပှၤလၢအဲၣ်ဘၣ်ဝဲတဖၣ်အဃိ, အဝဲသ့ၣ်အသးဘၣ်တၢ်ဟ့ၣ်ဆူၣ်ဂံၢ်ဘါလီၤ.
ပှၤကွဲးလံာ်ဧ့ၤဘြံၤ ဟ့ၣ်ဆူၣ်သဆၣ်ထီၣ် တၢ်ပာ်ဖှိၣ်ထီၣ်သး ဒ်သိးသိးန့ၣ် ဒ်ပှၤအတဝၢတခါအသိးလီၤ. အဝဲသ့ၣ်ညါဘၣ်ဝဲလၢ မုၢ်နံၤအကီအခဲတဖၣ် ကအိၣ်ထီၣ်- အိၣ်ဒီးတၢ်တၤတဖၣ်လၢတၢ်နာ်အပူၤလီၤ. ယ့ၣ်ရှူးမၤလီၤတံၢ်တ့ၢ်လံ ကစၢ်ယွၤအတၢ်တူၢ်လိာ်ပှၤ ခီဖျိပတၢ်နာ်တၢ်အုၣ်ခီၣ်ပကစၢ်ဒၣ်ကယၢာ်, ပကကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဘၣ် တၢ်မဲာ်ဆှး, တၢ်သးဒ့ဒီ ဒီးတၢ်ထီဒုၣ်ဒါအမ့ၢ်အတီတဖၣ်လီၤ. ခီဖျိပပာ်ဖှိၣ်ထီၣ်သး ဒ်သိးသိးန့ၣ်, ပအိၣ်ဒီး တၢ်ဟ့ၣ်ဆူၣ်ထီၣ်သး တဂၤဒီးတဂၤတၢ်ကဲဘျုးအဂီၢ်လီၤ. ဖဲပနီၤဟံးန့ၢ်သကိး တၢ်ဒီတံၤဒီသကိးန့ၣ်, ပသဆၣ်ထီၣ်/ထိၣ်ဂဲၤထီၣ်လိာ်သကိးသး ဆူတၢ်အဲၣ်ဒီးတၢ်မၤလၢအဂ့ၤတဖၣ်သ့ဝဲ…
တၢ်စိၥ်ခီတၢ်မ့ၢ်တၢ်တီ
ကိၣ်ဘ့း ၁၉ တၢ်ဆါအၢဒုးအိၣ်ထီၣ် တၢ်ကီတၢ်ခဲအဆၢကတီၢ်ပူၤ တၢ်ဘၣ်ယိၣ်အိၣ်ဝဲဒၣ် လၢ တၢ်ဆူးတၢ်ဆါကကူဆူ တဂၤဘၣ်တဂၤအအိၣ်အဃိ, ဖံဖုအတၢ်အိၣ်သကိးလိၥ်သး ဒီးအလံၤဖိတဖၣ် တသ့ဝဲဒၣ်အဃိ ဖံဖုအါဂၤ ဘၣ်ဃုထံၣ်န့ၢ် ကျဲအကျိၤအကွၢ်အသီလၢ ကဆဲးကျိးလိၥ်သးဒီး အဖိအလံၤတဖၣ် န့ၣ်လီၤ. ဖဲတယံာ်ဘၣ်အတီၢ်ပူၤ တၢ်ဃုကွၢ်ထံတၢ် ပၥ်ဖျါထီၣ် ဖံဖုအါဂၤ ဃုမၤလိနၢ်ပၢၢ်အါထီၣ် တၢ်ဆှၢလံၥ်ဒီး တၢ်ဆူးကါကွဲၤဒီနၢ်ကျဲအကျိၤအကွၢ် ဒ်သိးကဟံးဃၥ်ဂၢၢ်ကျၢၤ အဝဲသ့ၣ်အတၢ်ဘၣ်ထွဲစၢဘူးလိၥ်သး လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်လၢအလံၤဖိတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲဖုတနီၤနီၤဘူၣ်သကိး ဘါသကိးတၢ်လၢဟံၣ်ဖိဃီဖိလၢတၢ်လီၢ်အယံၤ ခီဖျိကွဲၤဒီနၢ်ဘံၢ်ဒံၢ်ယိၣ်န့ၣ်လီၤ.
ကျဲအကျိၤအကွၥ်လီၢ်လိၢ်လီၤလးအါထံၣ်အကျါ လၢမိၢ်ပၢ်, ဖံဖုလုၢ်ဘၢဒိၣ်စိ သ့ဝဲန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်ဟ့ၣ်ခီဟ့ၣ်နီၤလီၤ ယွၤကလုၢ်ကထါ တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီန့ၣ်လီၤ. ၅ မိၤရှ့ ၄:၉ အပူၤ, စီၤမိၤရှ့ကတိၤလီၤတၢ်လၢ ယွၤအၦၤဂီၢ်မုၢ်အအိၣ် “ဒ်သိးနသုတသးပ့ၤနီၣ် တၢ်လၢနမဲၥ်ထံၣ်လံ, ဒီးဒ်သိး အသုတဟးထီၣ်ကွံၥ် လၢ နသးအပူၤတစိၤဒၣ်နၤတဂ့ၤ” န့ၣ်လီၤ. တကးဒ်ဘၣ်န့ၣ် ယွၤအၦၤဂီၢ်မုၢ်ကဘၣ်ဟ့ၣ်ခီဟ့ၣ်နီၤ ဘိးဘၣ်သ့ၣ်ညါ ယွၤအတၢ်မၤတဖၣ်အံၤ လၢအဖိတဖၣ်ဒီးအဖိတဖၣ် အဖိသ့ၣ်တဖၣ်အအိၣ်, ဒ်သိးအဆၢဖိ ၁၀ ပၥ်ဖျါဝဲ “ဒ်သိးကမၤလိ…
တၢ်မံမီၢ်အကရူၢ်ကရၢ (The Dream Team)
တံၤသကိးခံဂၤ Melanie (မဲလနံၣ်) ဒီး Trevor (ထရ့ဘၣ်), လဲၤသကိးတၢ်ဟးလၢခီၣ် လၢကစၢၢ်ကဆူးအကျဲတဖၣ် ဒ်သိးသိးလီၤ. ဘၣ်ဆၣ်, ၦၤအဂၤတဂၤ မ့ၢ်တပၣ်န့ၣ် အဂၤတဂၤ ထဲတဂၤဧိၤ မၤတၢ်အံၤတသ့ဘၣ်. မဲလနံၣ် မ့ၢ်ၦၤဟဲအိၣ်ဖျဲၣ်ထီၣ်လံၤလံၤ အိၣ်ဒီး ပျိၢ်ဃံ လၢအသ့ၣ်ဖးအဃိ ဘၣ်လဲၤတၢ်လၢ Wheel Chair လီၤ. Trevor တထံၣ်တၢ် မ့ၢ်လၢအမဲၥ်ချံအိၣ်ဒီးတ့ၣ်အဃိလီၤ. တံၤသကိးခံဂၤအံၤ သ့ၣ်ညါလီၤသးလၢ အဝဲသ့ၣ် လိၣ်ဘၣ် တဂၤဒီးတဂၤလၢ တၢ်ဟးသကိးကျဲ ဖဲ ကိၣ်လိၣ်ရၣ်ဒိၣ်(Colorado)အၦၢ်ပူၤလီၤ. ဖဲအဝဲသ့ၣ်ဟးကျဲန့ၣ် Trevor စိၥ် Melanie လၢအပျိၢ်လိၤ, ဖဲန့ၣ်အခါ Melanie နဲၣ်အီၤကျဲလၢ ကဘၣ်ဟးဝဲအဂီၢ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်ခံဂၤတဲလိၥ်အသးလၢအမ့ၢ် “တၢ်မံမီၣ်အကရူၢ်ကရၢ-ဒရံ(မ)ထံ(မ) The Dream Teamလီၤ.
စီၤပီလူးပၥ်ဖျါ ၦၤစူၢ်နၥ်ယ့ၣ်ၡူးလၢ အမ့ၢ်ကစၢ်ခရံၥ်အနီၢ်ခိ ဒ်ဒရံ(မ)ထံ(မ) အံၤ အသိးလီၤ. အဝဲသဆၣ်ထီၣ် ၦၤရိမ့ၤဖိတဖၣ်လၢ ကပၥ်သူၣ်ပၥ်သး အနီၢ်တဂၤဘၣ်တဂၤစုၥ်စုၥ် တၤလၣ်တဖၣ်န့ၣ်…
တၢ်ဂီၢ်မုၢ်ဂီၢ်ပၤတုၤထီၣ် ထီၣ်ဘးတၢ်လိၣ်
ကၠိအတၢ်ဆါတၢ်ပှ့ၤတၢ်အီၣ်တၢ်အီလၢ ပဘၣ်ဟံးန့ၢ်အီၣ်အီဒၣ်ပတၢ်န့ၣ် ဒ်သိးတၢ်ဆါတၢ်ပှ့ၤတၢ်အီၣ်တၢ်အီ အတၢ်မၤဖးဒိၣ်သ့ၣ်တဖၣ်အသိး ဘၣ်ကတဲၥ်ကတီၤ တၢ်အီၣ်တၢ်အီ အါန့ၣ်ၦၤပှ့ၤအီၣ်အီတၢ်န့ၣ်လီၤ. မ့ၢ်လၢ ၦၤဆိကမိၣ်တယၥ်ဒွးဆိတန့ၢ်တသ့ဝဲအဃိ တၢ်အီၣ်တၢ်အီအိၣ်လီၤတဲၥ်သ့ၣ်တဖၣ် ဘၣ်တၢ်စူးကွံၥ်တၢၤကွံၥ်အီၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲအံၤ ကၠိဖိအါမးလၢ ကအီၣ်တၢ်အီၣ်တၢ်အီတအိၣ်လၢလၢၦဲၤၦဲၤလၢအဟံၣ်အဃိ မုၢ်ယဲၢ်နံၤဟါတုၤအိၣ်ဘှံးပူၤတသီ တၢ်သၣ်ဝံၤအသးလီၤ. ကီၢ်ရ့ၣ်ကၠိတဖျၢၣ်လၢ ကီၢ် အမဲရကၤအပူၤ ဃုထံၣ်ဝဲတၢ်အစၢ ခီဖျိတၢ်မၤသကိးတၢ်ဒီး ထံလီၢ်ကီၢ်ပူၤတၢ်ကရၢကရိလၢ အတဃုမၤန့ၢ် တၢ်အဘျုးန့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ် ဘိၣ်ထီၣ်ဝဲတၢ်အီၣ်တၢ်အီတဖၣ် လၢၦၤအီၣ်တလၢၥ်န့ၣ်ဒီးဆှၢဝဲဆူဟံၣ်လၢကၠိဖိတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်တဘျီဃီဒီး ဘှါၡဲတၢ်ဂ့ၢ်ကီလၢအမ့ၢ်တၢ်အီၣ်တၢ်အီ အိၣ်လီၤတဲၥ်ဒီးတၢ်သၣ်ဝံၤ ခံခါလိၥ်န့ၣ်လီၤ.
ၦၤအါဂၤတထံၣ်ဝဲ ကျိၣ်စ့ဂီၢ်မုၢ်ဂီၢ်ပၤန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်ဒ်တၢ်ကီတၢ်ခဲ ဒ်ပရဲၣ်ကျဲၤတၢ်အီၣ်တၢ်အီ ၦၤအီၣ်တလၢၥ်အသိးန့ၣ်ဒီး တၢ်ဘျၢအမိၢ်ၦၢ်လၢ ပမၤအီၤဘၣ်ဃး ကၠိအတၢ်အီၣ်တၢ်အီ အလီၢ်ခံန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်ဒ်သိးလိၥ်အသးဒီး စီၤပီလူး အတၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်ဆူကရံၣ်သူး တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဖိတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. စီၤပီလူး သ့ၣ်ညါဝဲဒၣ်လၢ ကရံၣ်သူးတၢ်အိၣ်ဖှိၣ် အိၣ်ဆိးတၢ်လီၢ်ဟီၣ်ကဝီၤန့ၣ် ဘၣ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲၥ်ဝဲ တၢ်ကီတၢ်ခဲအဃိ, စီၤပီလူးစံးကတိၤ ကရံၣ်သူးတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဖိတဖၣ် ကသုဝဲတၢ်လၢအအိၣ်အါ ဒီးအဝဲသ့ၣ်ဆူ ၦၤလၢအတၢ်လိၣ်တဖၣ်အဂီၢ် ကကဲထီၣ်တၢ်မၤစၢၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ (၂ ကရံၣ် ၈:၁၄). အတၢ်ပညိၣ်…
တၢ်လီၤစၢၤလီၤသွဲၣ်အသီလၢ ကစၢ်ယ့ၣ်ၡူး
ခရံး(စ)(Chris) ဒ်သိးကပူၤဖျဲးဝဲဒၣ်လၢ တၢ်သံအဂီၢ် ဘၣ်စိၥ်ထၢနုၥ်ခီတၢ်ဃံအနူၥ်ကံၢ်ဝံၤ လွံၢ်နံၣ်အကတီၢ်ဘၣ်မၤကွၢ် သမံသမိးကဒါ အသွံၣ်န့ၣ်လီၤ. ဒ်သိး ခရံး(စ) အတၢ်ဆူးဆါကဘျါအဂီၢ် ၦၤလၢအမၤဘူၣ်အချၢဃံအနူၢ်ကံၢ်န့ၣ် ကဲထီၣ် တၢ်ယါဘျါအီၤသနၥ်က့ တၢ်ကမၢကမၣ် အိၣ်တ့ၢ်မၤအသးလၢခရံး(စ)အပူၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်လီၤစၢၤလီၤသွဲၣ်အက့ၢ်အဂီၤ(DNA) လၢခရံး(စ)အသွံၣ်ပူၤန့ၣ် တမ့ၢ်အတၢ်လၢၤဘၣ်ဒီးကဲထီၣ်ဝဲ ၦၤဟ့ၣ်မၤဘူၣ်တဂၤ အတၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်မၤအသးဒ်န့ၣ် ကဲထီၣ်ဝဲနီၢ်နီၢ်သ့ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ကူစါယါဘျါ ကျဲၤအကျိၤအကွာ်န့ၣ် ခရံး(စ)အသွံၣ်လၢအဂံၢ်အဘါစၢ်န့ၣ် ဘၣ်တၢ်ထုးကွံၥ် ဒီးထၢနုၥ်ကဒါက့ၤ ၦၤဟ့ၣ်မၤဘူၣ်တၢ်အသွံၣ်လၢ အဂ့ၤန့ၣ်လီၤ. ၦၤထွါကွၢ်ခရံး(စ)အမဲၥ်ဖံး, အနိးဖံး ဒီးအပျ့ၤအထံတဖၣ် ဖျါဝဲလၢ ၦၤဟ့ၣ်မၤဘူၣ်အတၢ်လီၤစဲၤလီၤသွဲၣ်အက့ၢ်အဂီၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်လၢကျဲတနီၤအပူၤ ခရံး(စ)အိၣ်တ့ၢ်ဒၣ်ထဲအတၢ်သ့ၣ်ညါအတၢ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်တၢ်, နီၢ်ခိအက့ၢ်အဂီၤ ဒီး အတၢ်လီၤစၢၤလီၤသွဲၣ်အဂံၢ်ထံး ဘၣ်ဆၣ် အသွံၣ်ထံတဖၣ် ဒုးကဲထီၣ်ၦၤဂၤအတၢ်န့ၣ်လီၤ.
ခရံး(စ) အတၢ်လဲၤခီဖျိအံၤ လဲၤဒ်သိးလိၥ်အသး ဒီးၦၤတဂၤအတၢ်အိၣ်မူလၢ ဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်အုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤ လၢကစၢ်ယ့ၣ်ၡူးအပူၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲပစူၢ်က့ၤနၥ်က့ၤ ကစၢ်ယ့ၣ်ၡူးဒီး ပနီၢ်သးအက့ၢ်အဂီၤ ဆီတလဲသးအကတီၢ်န့ၣ် ပမ့ၢ်တၢ်ဘၣ်တ့အသီန့ၣ်လီၤ. စီၤပီလူးအတၢ်ကွဲးဆူ အ့ဖ့းစူးတၢ်အိၣ်ဖှိၣ် လၢ်အဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါကမျၢၢ်တဖၣ် ကဘၣ် အိၣ်မူနဲၣ်ဖျါထီၣ် နီၢ်သးအက့ၢ်အဂီၤ…
တၢ်ဟ့ၣ်လၢတၢ်အဲၣ်တၢ်သးအိၣ်
ကလဲ (Glen) ပှ့ၤဝဲ ခီဖံၣ် လၢ ဂီၤတၢ်အီၣ်အဂီၢ် ကိးမုၢ်နံၤဒဲး ဒီးဖဲပှ့ၤဝဲတဘျီလၢ်လၢ် ဟ့ၣ်ဝဲလၢ ၦၤဂၤအဂီၢ်လၢ အလီၢ်ခံတဂၤအဂီၢ်စ့ၢ်ကီးန့ၣ်လီၤ. ဒီးမၢအစံး, ၦၤဆါတၢ် ဆၢဂ့ၤဆၢဝါၦၤလၢအလီၢ်ခံတဂၤလၢ နံၤလၢအဂ့ၤန့ၣ်လီၤ. ကလဲ အတၢ်ဘၣ်ထွဲ တအိၣ်ဒီး အဝဲသ့ၣ်အတၢ်မၤဆၢစံးဆၢ မ့ၢ်မနုၤတမံၤလဲၣ် တဆိကမိၣ်ဝဲ တၢ်မနုၤမးလဲၣ် န့ၣ်လီၤ. အဝဲနၥ်ဝဲဒၣ်ထဲတမံၤ မ့ၢ်ဝဲတၢ်မၤအံၤ မ့ၢ်တၢ်အဆံးကတၢၢ်လၢ အမၤသ့ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဖဲတဘျီန့ၣ် အဝဲဃုသ့ၣ်ညါဝဲ အတၢ်မၤဂ့ၤတဖၣ် ကဲဘျုးဝဲ ဖဲအဖးဘၣ် လီၢ်ကဝီၤ လံၥ်တၢ်ကစီၣ်အပူၤ ဖဲၦၤတဂၤ ကွဲးဝဲတၢ်ကစီၣ်အပူၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲလါယူၤလံ ၁၈ သီ ၂၀၀၇ အပူၤ တၢ်ကစီၣ်ပၥ်ဖျါဝဲ အတၢ်သးကညီ အတၢ်ဟ့ၣ်ဆံးဖိန့ၣ် ကဲထီၣ် တၢ်ဆိကမိၣ်က့ၤ ၦၤတဂၤ အတၢ်ကတဲၥ်ကတီၤအသးလၢ ကမၤသံလီၤက့ၤအသး ဖဲမုၢ်နံၤအဝဲန့ၣ် အဆၢကတီၢ်န့ၣ်လီၤ.
ကလဲ အတၢ်ဟ့ၣ်ဆူ ၦၤတဂၤလၢ အသိလ့ၣ် အလီၢ်ခံန့ၣ် တမ့ၢ် တၢ်ဆၢမုၢ်လၢ် မၤန့ၢ်ကဒါက့ၤတၢ်အဂီၢ်ဘၣ်. တၢ်ဟ့ၣ်ဆံးအတၢ်မၤပျီပျီဖိအံၤ…
မ်တၢ်ကပီၤကဲထီၣ်တက့ၢ်
ဖဲယဖိမုၣ်ဖိအနီၢ်ဆံးဆံး ကတိၤတၢ်တချုးသ့ဒံးအခါ ညီနုၢ်ယတဲန့ၢ်အီၤတၢ်တဖၣ် လၢအထံၣ်ဝဲအမံၤလီၤ. ယနီၤဖးပဲၥ်ဖးန့ၢ် တၢ်ဖိတၢ်လံၤတဖၣ် မ့တမ့ၢ် ယပျဲအဖီၣ်ကွၢ် တၢ်လၢအတညီနုၢ်ထံၣ်ဘၣ်ဝဲတဖၣ် ဒီးတဲန့ၢ်အီၤတၢ်အမံၤ, ဒီးမၤစၢၤအီၤဒ်သိး ကနၢ်ပၢၢ်ဝဲလၢဟီၣ်ခိၣ်ဖးဒိၣ်လၢ အဝဲဒၣ်ဃုသ့ၣ်ညါတၢ်န့ၣ်လီၤ. ယဝၤသးဘိဒီးယၤ ပဆၢလၢ ပဖိမုၣ်ဖိအတၢ်ကတိၤအဆိကတၢၢ်ကမ့ၢ် မိမိ, မ့တမ့ၢ် ပါပါဘၣ်ဆၣ် အဝဲမၤကမၢ ကမၣ်ၦၤဒီးအတၢ်ကတိၤအဆိကတၢၢ် လၢလီၤဆီလိၥ်ဒီးပတၢ်မုၢ်လၢ် ဒိၣ်ဒိၣ်အါအါ တဖျၢၣ်လီၤ. အကိၥ်ပူၤဆံးဆံးဖိန့ၣ် ဟဲသီၣ်ထီၣ်တဖျိတဖျါလၢ ‘digit -ဒဲး ’ လၢအမ့ၢ်တၢ်ကတိၤ ‘light -တၢ်ကပီၤ’ မၤသီၣ်ကမၣ်ဝဲလၢ ‘digit -ဒဲး ’ န့ၣ်လီၤ.
‘light -တၢ်ကပီၤ ’ န့ၣ် မ့ၢ်ကစၢ်ယွၤအတၢ်ကတိၤအဆိကတၢၢ်တဖၣ် အကျါတဖျၢၣ်လၢအိၣ်လၢ လံၥ်စီဆှံပူၤလီၤ. ဒီးယွၤအသးဟုဝဲလၢ ထံဖံးခိၣ်ဒီး ယွၤစံးဝဲဒၣ် တၢ်ကပီၤ မ်အကဲထီၣ်တက့ၢ် (၁ မိၤ ၁ : ၃). ဒီးယွၤအသးဟုဝဲလၢဟီၣ်ခိၣ်ဖျၢၣ် လၢအခံး, အိၣ်သယုၢ်ဒီးအိၣ်ကလီအခိၣ် ယွၤစံးဝဲလၢတၢ်ကပီၤန့ၣ် ဂ့ၤဝဲ, ဒီးတၢ်ဂ့ၤအံၤ…
တၢ်မနုၤတဖၣ်အကါဒိၣ်လဲၣ်
ယတံၤသကိးတဂၤ ဟဲက့ၤဝဲလၢ ဘၣ်တၢ်သံကွၢ်အီၤလိၤလိၤလၢ ၦၤနၥ်တၢ်အသကိး တဂၤလၢ မ့ၢ်အဝဲဘၣ်ထွဲဒီး ထံဂ့ၢ်ကီၢ်ဂ့ၢ်အကရၢမတၤလဲၣ်လီၤ. သံကွၢ်တၢ် အတၢ်တိၥ်မ့ၢ်ဒ်သိးကသ့ၣ်ညါဝဲ မ့ၢ်အဒ်သိးဒီးအီၤလၢ တၢ်ဂ့ၢ်ကီခဲအိၣ်ထီၣ်တဖၣ်လၢ အမၤလီၤဖးအဝဲသ့ၣ်အသးလၢ အလီၢ်ကဝီၤအပူၤလီၤ. ဒ်သိး ကထံၣ်န့ၢ်တၢ်ပၥ်သး တမံၤဃီအဂီၢ် အဝဲစံးဆၢဝဲလၢ “ဒ်ပမ့ၢ်ၦၤစူၢ်က့ၤနၥ်က့ၤအသိး, ယဲယပၥ် တၢ်အကါဒိၣ်လၢ ခရံၥ်အပူၤ ပမ့ၢ်တၢ်တမံၤဃီလီၤ”. လၢစီၤပီလူးအဆၢကတီၢ်န့ၣ် ခီဖျိတၢ်ကီတၢ်ခဲလီၤဆီတဖၣ်အဃိ အဝဲသ့ၣ်လီၤဖးလီၤ. တၢ်ဂ့ၢ်ခိၣ်တီဘၣ်ထွဲဒီး တၢ်အီၣ်တဖၣ်လၢပကြၢးအီၣ်, မုၢ်နံၤမတၤ မ့ၢ်မုၢ်နံၤစီဆှံအံၤ ဟဲစိၥ်တၢ်သးလီၤဖးဆူခရံၥ်ဖိလၢ ဝ့ၢ်ရိမ့ၤအပူၤလီၤ. အိၣ်ဒီးတၢ်ပၥ်လီၤသၦၢ်ၦၢ် ဒီးအလီၢ်အလၤဒၣ်ဝဲ နၥ်သက့ စီၤပီလူး ဒုးသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ် အဝဲသ့ၣ်လၢ အဝဲသ့ၣ်အတၢ်တမံၤဃီလၢ အမ့ၢ် “မူလၢခရံၥ်အဂီၢ်” လီၤ (ရိမ့ၤ ၁၄:၅-၉). လၢကစံၣ်ညီၣ်ပၥ် တၢ်ကမၣ်ၦၤလၢအလီၢ်န့ၣ် စီၤပီလူးဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါ အဝဲသ့ၣ်လၢ ကလူၤတၢ် ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်ဃူတၢ်ဖိး ဒီးတၢ်ဒုးထီၣ်ဒုးထီလိၥ်အသး သကိးသကိးလီၤ (:၁၉).
ဖဲတၢ်အကတီၢ်လၢထံကီၢ်တဖၣ်ယ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်တဖၣ် ဒီးၦၤတ0ိၥ်တဖၣ် ဘၣ်တၢ်မၤလီၤဖးအီၤ ခီဖျိတၢ်ဂ့ၢ်ကီခဲအဒိၣ်ဂ့ၤအဆံးဂ့ၤအကတီၢ်န့ၣ် ပဒုးနဲၣ်ခရံၥ် အတၢ်မၤလၢ အမ့ၢ်တၢ်မၤဃူမၤဖိးက့ၤၦၤလၢ…