ပပှၤကွဲးတၢ်တဖၣ်

ကွၢ်ခဲလၢာ်

တၢ်ကွဲးဖှိၣ်ရၤတဖၣ် လၢ Amy Boucher Pye

ကအဲၣ်တၢ်အဂီၢ် တၢ်မၤလိာ်အသီတထံၣ်

လုၢ်လၢ်ထူသနုၤတမံၤ လၢအစးထီၣ်အိၣ်အဆိကတၢၢ် ဖဲနံၣ်ကယၤတဆံသၢအပူၤန့ၣ်, ကီၢ်အဲကလံး အစီၤလိၣ်စီၤပၤအပှၤဟံၣ်ဖိတဖၣ် ဟ့ၣ်တၢ်ဟ့ၣ်တဖၣ်ဆူ ပှၤလၢအလိၣ်ဘၣ်တၢ်တဖၣ် ဖဲမုၢ်လ့ၤဧိၤ အနံၤ (Maundy Thursday), တချုးဖဲပှၤပျၤထီ ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူး လၢမုၢ်ဖီဖးအနံၤ (Good Friday) န့ၣ်လီၤ. လုၢ်လၢ်အံၤ အဂံၢ်အိၣ်ဟဲလီၤစဲၤသးလၢ တၢ်ကတိၤအခီပညီ ‘မီဒ့ၣ်’ (maundy), ဒီးအိၣ်ဟဲဝဲလၢ လဲးတ့ၣ်ကျိာ် မဲ(န)ဒၤတၤ(မ) (mandatum), အခီပညီ မ့ၢ်ဝဲ ‘တၢ်မၤလိာ်’ န့ၣ်လီၤ. ယိၤဟၣ် ၁၃:၃၄ ပာ်ဖျါဝဲ တၢ်မၤလိာ်အံၤ ဘၣ်တၢ်မၤသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤ လၢကစၢ်ယ့ၣ်ရှူး ဒ်တၢ်မၤလိာ် အသီတထံၣ်, ဖဲမုၢ်နၤလၢတချုးသံန့ၣ် ဟ့ၣ်လီၤဝဲအတံၤသကိးတဖၣ်, ဒီးစံးဝဲ “အဲၣ်လိာ်ကွံလိာ် သုသးသကိးသကိး, ဒ်ယအဲၣ်သုအသိး, ဒ်သိးသုကအဲၣ်လိာ်ကွံလိာ်သုသးသကိးသကိးလီၤ” န့ၣ်လီၤ.

အဆၢဖိ ၅ ပာ်ဖျါဝဲ ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူး မ့ၢ်ခိၣ်နၢ်တဂၤလၢ အဟံးထီၣ် တၢ်ခ့တၢ်ပှၤအလီၢ်အလၤ, ဖဲသ့စီဝဲအတံၤသကိးတဖၣ်အခီၣ်န့ၣ်လီၤ. အဆၢဖိ ၁၅ န့ၣ် မၤလိာ်အဝဲသ့ၣ်လၢ ကမၤတၢ်တမံၤဃီ ဒ်အမၤဝဲဒီးစံးဝဲ…

တၢ်အဲၣ် ပဒုၣ်ပဒါ

မ့ၢ်လၢကီၢ်အမဲရကၤ ထံလီၢ်ကီၢ်ပူၤ တၢ်ဒုးတၢ်ယၤ ဒုးအိၣ်ထီၣ်အါထီၣ်တၢ်သူၣ်ဆါသးဆါအဃိ, အၤဘြၤဟၣ် လ့ကၢၣ် (Abraham Lincoln) ထံၣ်ဝဲလၢ ကကတိၤ တၢ်ကတိၤအဂ့ၤအဝါ ဘၣ်ထွဲဒီး ကလံၤထံးတကပၤအဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. ပှၤဆၢထၢၣ်ကွၢ်ထံတၢ်တဂၤ သံကွၢ်ဝဲဒၣ်လၢတၢ်ကမၢကမၣ်အပူၤ, ဘၣ်မနုၤအဃိ အဝဲမၤဒ်န့ၣ်လဲၣ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲစံးဆၢက့ၤဝဲဒၣ်, “ပိာ်မုၣ်ဧၢ, ဖဲယဒုးကဲထီၣ်ယဒုၣ်ယဒါလၢ ယတံၤသကိးန့ၣ် တမ့ၢ်ဘၣ်ယမၤဟးဂီၤယဒုၣ်ယဒါန့ၣ်ဧဲၣ်.” နံၣ်ကယၤပူၤကွံာ်အလီၢ်ခံဝံၤ, လၢတၢ်ဆိကမိၣ် ကွၢ်ထံက့ၤ တၢ်ကတိၤအံၤဒီး မၤတ့ၣ်လူၣ်သၣ်ခ့ ကၠူနံယၢၣ် (Martin Luther King Jr.) စံးဝဲဒၣ်လၢ, “တၢ်အံၤမ့ၢ်တၢ်အဲၣ်လၢ အအုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤတၢ်အစိအကမီၤ” န့ၣ်လီၤ.

ခ့ ကွၢ်ဝဲ ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးသိၣ်လိသီလိတၢ်တဖၣ်, ဒီးဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါ ကစၢ်ခရံာ်အပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ် ဒ်သိး ကအဲၣ်အဒုၣ်အဒါန့ၣ်လီၤ. ခ့ ပာ်ဖျါဝဲလၢ ပှၤစူၢ်က့ၤနာ်က့ၤတၢ်တဖၣ် ကအဲၣ်ပှၤလၢအမၤအၢမၤနးအီၤတဖၣ် အဂီၢ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ်ဘၣ်ကျဲးစၢးဂဲၤပျုၢ်ဝဲဘၣ်ဆၣ်, တၢ်အဲၣ်အံၤ ဟဲအိၣ်ထီၣ် ခီဖျိလၢ “တၢ်ဟ့ၣ်လီၤအးလီၤ ပသးတပယူၢ်ဃီ, ဒီးလၢာ်လၢာ်ဆ့ဆ့ ဆူယွၤအအိၣ်န့ၣ်လီၤ.” ခ့ စံးကဒီးဝဲ, “ပမ့ၢ်အဲၣ်တၢ်ဒ်သိးအံၤန့ၣ်ဒီး, ပကသ့ၣ်ညါကစၢ်ယွၤ,…

ယွၤအတၢ်ကတိၤလၢ အလဲလိာ်တၢ်

ဖဲ ခရ့းစတ့(န) (Kristin) အဲၣ်ဒိးပှ့ၤန့ၢ် လံာ်လီၤလီၤဆီဆီလၢ အဝၤ ပှၤတရူးဖိ ရှံၤယိၣ်-ဟူ (Xio-Hu) အဂီၢ်, ဒီးလၢတရူး အကျိာ်န့ၣ် ဃုထံၣ်န့ၢ်ဝဲထဲ လံာ်စီဆှံတမံၤန့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်ခံဂၤလိာ် တမ့ၢ်ပှၤစူၢ်က့ၤနာ်က့ၤကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးတဖၣ်ဘၣ်ဆၣ်, မုၢ်လၢ်ဝဲလၢ အဝၤကတူၢ်လိာ် အတၢ်ဟ့ၣ်အံၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲအဝၤထံၣ်လံာ်စီဆှံတဘျီဃီန့ၣ် အသးဒိၣ်ကဲၤထီၣ်ဝဲဒၣ်, ဘၣ်ဆၣ် အကတၢၢ်န့ၣ် ဟံးထီၣ်ဖီၣ်ထီၣ်ဝဲလံာ်စီဆှံန့ၣ်လီၤ. ဖဲအဝၤဖး လံာ်စီဆှံန့ၣ်ဒီး, တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီလၢ လံာ်စီဆှံအပူၤတဖၣ် ထုးန့ၢ် အသူၣ်အသးန့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်တဆိကမိၣ်အပူၤ အဝၤအသးဆီတလဲက့ၤအဃိဒီး, လၢတၢ်သးဟးဂီၤအပူၤန့ၣ်, ဒ်သိးကစံး ကတိၤထီဒါ ရှံၤယိၣ်-ဟူ အဂီၢ် ခရ့းစတ့ စးထီၣ်ဖးလံာ်စီဆှံန့ၣ်လီၤ. ခီဖျိတၢ်လၢအဖးဝဲတဖၣ်အဃိ ခရ့းစတ့(န) စ့ၢ်ကီး စူၢ်က့ၤနာ်က့ၤကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးန့ၣ် ကဲထီၣ်တၢ်လီၤကမၢကမၣ်လၢအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.

တၢ်မၢဖိစီၤပီလူး သ့ၣ်ညါတ့ၢ်ဝဲ လံာ်စီဆှံအန့ဆၢၣ်လၢ အလဲလိာ်ဆီတလဲတၢ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲစီၤပီလူးဘၣ်အိၣ်လၢရိမ့ၤဃိာ် အကတီၢ်, ၂ တံၤ ၃:၁၄-၁၅ အပူၤန့ၣ်, ကွဲးဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါ စီၤတံၤမသ့း, ပှၤလၢအဟ့ၣ်ကူၣ်နဲၣ်လိဝဲတဂၤအအိၣ်, ဒီးစံးဝဲ “မ့မ့ၢ်နဲဒၣ်အံၤအိၣ်နဲဆိးနဲလၢ တၢ်လၢနမၤလိအီၤ,”…

ကစၢ်ယွၤ အပှၤမၤတၢ်ဖိ

ပှၤဘၣ်ကီဘၣ်ခဲဒဲကဝီၤတဘ့ၣ် လၢမုၢ်ထီၣ်တၢ်ခၢၣ်သးလီၢ်ကဝီၤန့ၣ် ရ့စၣ် (Reza) ဒိးန့ၢ် လံာ်စီဆှံ, ဒီးသ့ၣ်ညါဝဲကစၢ်ယ့ၣ်ရှူး ဒီးစူၢ်က့ၤနာ်က့ၤအီၤန့ၣ်လီၤ. အတၢ်ထုကဖၣ် လၢခရံာ်အမံၤအပူၤ အဆိကတၢၢ်မ့ၢ်ဝဲ, “သူယၤ ဒ်နပှၤမၤတၢ်ဖိတက့ၢ်” န့ၣ်လီၤ. လၢခံအဝဲဟးထီၣ်ကွံာ်လၢ ဒဲကဝီၤန့ၣ်ဒီး ကစၢ်ယွၤစံးဆၢအတၢ်ထုကဖၣ်, ဒီးလၢတၢ်တဆိကမိၣ်အပူၤ မၤန့ၢ်ဝဲ တၢ်ဖံးတၢ်မၤလၢ တၢ်မၤဂ့ၤ မၤစၢၤ ပှၤဘၣ်ကီဘၣ်ခဲအကရၢတဖု, ဒီးဟဲက့ၤကဒါက့ၤဆူအဒဲကဝီၤ, ဒ်သိးကမၤဂ့ၤမၤစၢၤ ပှၤဘၣ်ကီဘၣ်ခဲ လၢအသ့ၣ်ညါဝဲဒီးအဲၣ်ဝဲတဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲသူၣ်ထီၣ် တၢ်လိာ်ကွဲ အကရၢ တဖၣ်, တၢ်မၤလိကျိာ်တၢ်ကတိၤအတီၤတဖၣ်, ဒီးတၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ် သဲစးတၢ်ဘျၢ - “တၢ်တမံၤလၢ်လၢ် လၢအသ့ ဒုးအိၣ်ထီၣ်ကမျၢၢ်အတၢ်မုၢ်လၢ်” န့ၣ်လီၤ. တၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤတဖၣ်အံၤ ထံၣ်ဝဲဒ်ကျိၤကျဲလၢ ကမၤဂ့ၤ မၤစၢၤပှၤဂုၤပှၤဂၤအဂီၢ်, ဒီးကမ့ၢ်တၢ်နီၤဟ့ၣ်လီၤ ယွၤအတၢ်ကူၣ်သ့ဃုာ်ဒီးအတၢ်အဲၣ်န့ၣ်လီၤ.

ဖဲ ရ့စၣ် ဖးဝဲအလံာ်စီဆှံန့ၣ်ဒီး အသးကလၢၢ်ဘၣ်ဝဲ ဒ်သိးအတၢ်ဘၣ်ထွဲအိၣ်ဒီးစီၤယိၤသး, ဖျါလၢ ၁ မိၤရှ့ အပူၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲလၢစီၤယိၤသးဘၣ်အိၣ်လၢဃိာ်ပူၤအကတီၢ်ဒၣ်လဲာ်န့ၣ် ခါဆူညါ အတၢ်မၤအဂီၢ် ကစၢ်ယွၤသူဝဲစီၤယိၤသးန့ၣ် ရ့စၣ် ပာ်သူၣ်ပာ်သးဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ.…

တၢ်လိၣ်တမံၤ

ဖဲလါမၢ်ရှး မုၢ်ဘူၣ်တနံၤန့ၣ်, ယတီခိၣ်ရိၣ်မဲ တၢ်ဟ့ၣ်ဆူၣ်ထီၣ်က့ၤနီၣ်သးတၢ်မၤလိ, ဒီးယသိၣ်လိ တၢ်ဂ့ၢ်မိၢ်ပှၢ်ဘၣ်ဃး နီၢ်မၤရံဒီးနီၢ်မၢ်သၤ, ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခံဂၤလၢဘ့ၤသနံ ပှၤလၢကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးအဲၣ်ဘၣ်ဝဲ, ဃုာ်ဒီးအဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါ စီၤလါစရူးအဂ့ၢ်ဖဲလၢ ယိၤ ၁၁:၅ အပူၤန့ၣ်လီၤ. ပအိၣ်လၢ ကီၢ်အဲကလံးပီၢ်လဲၣ်နံၤ, တၢ်လီၢ်ဖးယံၤတတီၤန့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်တဆိကမိၣ်ဆိအပူၤ မူခိၣ်ဖီ ဟဲလီၤဒိၣ်ဒိၣ်အါအါ, ဒီးပှၤအါဂၤလၢ အဟဲထီၣ်တၢ်မၤလိတဖၣ်စံးဝဲ ပအိၣ်အါထီၣ်ဘၣ်ဆူညါတသီလၢ တၢ်မၤလိအမုၢ်နံၤန့ၣ် လီၤဂာ်ဒ်သိး နီၢ်မၤရံဆ့ၣ်နီၤလၢကစၢ်ခရံာ်အခီၣ်ထံးန့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်အဲၣ်ဒိးဂုာ်ကျဲးစၢးမၤလိန့ၢ်ဝဲ “တၢ်လၢပှၤကြၢးန့ၣ်ဘၣ်ဝဲ,”တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤ ဖျါလၢ လူၤ ၁၀:၄၂ အပူၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်ကတိၤအံၤ ဘၣ်တၢ်စံးကတိၤလၢ ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူး ဆူနီၢ်မၢ်သၤလၢတၢ်အဲၣ်အပူၤ တၢ်လၢကဟံးဃာ်ပၢၤဃာ်ဝဲ ဒ်အမ့ၢ်တၢ်ဃုထၢသုးဘူးအသး, ဒီးမၤလိန့ၢ်တၢ်လၢအအိၣ်န့ၣ်လီၤ.

ဖဲကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးလဲၤဟးအိၣ်သကိး နီၢ်မၢ်သၤ, နီၢ်မၤရံ ဒီးစီၤလါစရူး လၢအဝဲသ့ၣ်အဟံၣ်န့ၣ် နီၢ်မၢ်သၤတသ့ၣ်ညါဆိလၢ ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးကဟဲအဃိ, ဒီးလၢ တၢ်ကတဲာ်ကတီၤတၢ်အီၣ်တၢ်အီ လၢကစၢ်ယ့ၣ်ရှူး ဒီးအတံၤသကိးတဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ် နီၢ်မၤရံ တမၤစၢၤအီၤအဃိ, နီၢ်မၢ်သၤ အသးဟးဂီၤဝဲလၢ နီၢ်မၤရံအလိၤန့ၣ် ပနၢ်ပၢၢ်သ့ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် နီၢ်မၢ်သၤတထံၣ်န့ၢ် တၢ်လၢအကါဒိၣ်နီၢ်နီၢ်, ဒ်အမ့ၢ်…

တၢ်လီၤကမၢကမၣ်တဖၣ်အယွၤ

ခဝ့ရှၢၣ်လီၢ်ခၢၣ်သးဘျီၣ်ရိဖှိၣ် လီတၢ်ကပီၤဘၣ်တၢ်မၤစှၤလီၤ, ဒီးပဝဲဖၠၣ်စိမိၤကၠိဖိလၢအကထိတဖၣ် ဆုးလီၤပခိၣ် ဖဲၦၤဆှၢတၢ်ထုကဖၣ်, ဆှၢၦၤလၢတၢ်ဟ့ၣ်လီၤအးလီၤသး အတၢ်ထုကဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ၦၤလၢအသးကလၢၢ်ဘၣ်ဒ်သိး ကဘၣ်လဲၤမၤ ထံဂုၤကီၢ်ဂၤမံးၡၢၣ်တဖၣ်အဂီၢ် အဝဲကွဲမုာ်လၢ ကဘၣ်ဂဲၤဆၢထၢၣ်ဝဲအဆၢကတီၢ်န့ၣ် ယသ့ၣ်ညါထွဲလၢ ယတံၤသကိးမုၣ် လ့(န)နဲး (Lynette) ဂဲၤဆၢထၢၣ်လၢ အလီၢ်ဆ့ၣ်နီၤဒီး ယသ့ၣ်ညါ အဝဲအၢၣ်လီၤဝဲလၢ ကလဲၤအိၣ်ဆိး ဒီးမၤတၢ်လၢ ကီၢ်ဖံလပ့ (Philippines) န့ၣ်လီၤ. မ့မ့ၢ်ယဲဒၣ်အံၤ ယတအဲၣ်ဒိးဂဲၤဆၢထၢၣ်ဘၣ်. မ့ၢ်လၢယထံၣ် တၢ်လိၣ်တဖၣ်အါမးလၢကီၢ်အမဲရကၤအပူၤအဃိ, ယသးအိၣ်ဟ့ၣ်ခီဟ့ၣ်နီၤလီၤ ကစၢ်ယွၤအတၢ်အဲၣ် ဖဲဒၣ် ထံကီၢ်လၢယအိၣ်ဖျဲၣ်, ဒိၣ်ထီၣ်ဘၣ်တဘ့ၣ်အပူၤန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်အနံၣ်တဆံပူၤကွံာ်ဝံၤန့ၣ် ယက့ၤအိၣ်ဆိးလၢ ကီၢ်ဘြံၢ်တ့ၣ် (Britain), ဒီးဃုထံၣ်ၦၤတဖၣ်လၢယွၤဟ့ၣ်ယၤ ဒ်သိးအကကဲထီၣ် ၦၤလၢယဃၢၤတဖၣ် လၢယကမၤယွၤအတၢ်မၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲယသ့ၣ်ညါဘၣ်လၢ, ကစၢ်ယွၤကွဲမုာ်ယၤ ဆူတၢ်လီၢ်အဂၤ, လၢအလီၤဆီလိာ်ဒီး တၢ်လီၢ်လၢယမၤတ့ၢ်တဖၣ်န့ၣ်ဒီး ယတၢ်ပာ်သးဘၣ်ထွဲဒီး ယကအိၣ်မူ တၢ်အိၣ်မူဒ်လဲၣ် အဂ့ၢ်န့ၣ်ဆီတလဲကွံာ်ဝဲဒၣ် န့ၣ်လီၤ.

ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးမၤတၢ် လၢအလီၤကမၢကမၣ် လၢၦၤလၢအထံၣ်လိာ်သးဒီးအီၤတဖၣ်, ပၣ်ဃုာ်လၢ ၦၤဖီၣ်ညၣ်တဖၣ် လၢအကိးဝဲ ဒ်သိးပှၤကပိာ်အခံအဂီၢ် အမဲာ်ညါန့ၣ်လီၤ.…

တၢ်ထူၣ်ဖျဲးလၢ ကုၢ်အတၢ်မၤ

ကၠမံၣ်လၣ်(Jamila) စံးကတိၤ ပာ်ဖျါဝဲလၢ "သုမ့ၢ် ပှၤဒ်သိး စီၤမိၤရှ့ လၢအမၤထူၣ်ဖျဲး ပှၤလၢကုၢ်အလီၢ်"န့ၣ်လီၤ. လၢကီၢ်ပၣ်က့းစတၣ်(Pakistan)အပူၤန့ၣ် အဝဲမ့ၢ် ပှၤမၤအူးခဲ ဒီးအဒ့ၣ်ကမၢ် အိၣ်အါမးလၢ တၢ်မၤအကစၢ်အအိၣ်အဃိ အဟံၣ်ဖိဃီဖိတဖၣ် ဘၣ်ကီဘၣ်ခဲ ဒိၣ်မးန့ၣ်လီၤ. ကယဲၢ်ကျိၣ်စ့လၢ အမၤန့ၢ်တၢ်အါတက့ၢ်န့ၣ် ဘၣ်လိးက့ၤ ထဲဒၣ် စ့အအ့ၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ဖဲအဝဲသ့ၣ် ဒိးန့ၢ်ဘၣ် ကျိၣ်စ့တၢ်မၤစၢၤလၢ တၢ်ကရၢကရိ လၢအတကွၢ်တၢ် အဘျုးန့ၣ်ဒီး အဝဲသ့ၣ် ပူၤဖျဲးဝဲဒၣ် လၢအဒ့ၣ်ကမၢ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. မ့ၢ်လၢ အဝဲသ့ၣ် ပူၤဖျဲးဝဲ လၢအဒ့ၣ်ကမၢ်အဃိ စံးဘျုးစံးဖှိၣ် တၢ်ကရၢကရိ ပှၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါ ဒီးဒ်အမ့ၢ်ပှၤစူၢ်က့ၤနာ်က့ၤ ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးတဂၤအသိး, ကၠမံၣ်လၣ် ဟ့ၣ်ဝဲအဒိလၢ ကစၢ်ယွၤ မၤထူၣ်ဖျဲး စီၤမိၤရှ့ ဒီးပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ်လၢ တၢ်ကဲကုၢ်အလီၢ်န့ၣ်လီၤ.

ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် ဘၣ်တၢ်ဆီၣ်သနံး ဒီးဘၣ်တၢ်မၤအၢမၤသီ အဝဲသ့ၣ် လၢပှၤအဲၤကူပတူးဖိတဖၣ်အဃိ ဘၣ်ဖံးတၢ်မၤတၢ်ဆူၣ်ဆူၣ်ကိၤကိၤ လၢအါနံၣ်အါလါအတီၢ်ပူၤန့ၣ်လီၤ. ၂ မိၤ ၂:၂၃ အပူၤ, ပကထံၣ်ဘၣ်…

အိၣ်လၢပှဲၤဒီး သး

ပှၤကွဲးလံာ် စကီးမ့းနဲး (Scot McKnight) ဟ့ၣ်ခီဟ့ၣ်နီၤဝဲ ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်လၢအကိးဝဲ “တၢ်လဲၤခီဖျိလၢ အပှဲၤဒီးသးစီဆှံ” ဖဲအဝဲအိၣ်လၢ တီၤထီကၠိအခါအဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. လၢသးစၢ်တၢ်မၤလိလံာ်စီဆှံတခါန့ၣ်, ပှၤကတိၤလီၤတၢ်တဂၤ တၤအီၤလၢ အကဟ့ၣ်စိဟ့ၣ်ကမီၤခရံာ် လၢအတၢ်အိၣ်မူအပူၤ ခီဖျိတၢ်ဟ့ၣ်လီၤသးလၢာ်လၢာ်ဆ့ဆ့ ဆူသးစီဆှံန့ၣ်လီၤ. လၢခံန့ၣ်, အဝဲဆ့ၣ်နီၤလၢ သ့ၣ်တထူၣ်အဖီလာ် ဒီးဘါထုကဖၣ်ဝဲ, “ပၢ်ဧၢ, ပျၢ်လၢ်ဘၣ် ယတၢ်ဒဲးဘးတဖၣ်တက့ၢ်. ဒီးသးစီဆှံဧၢ, ဟဲနုာ်ဒီး မၤပှဲၤယၤတက့ၢ်”. အဝဲစံးဝဲ တၢ်အသဟီၣ်ဆူၣ်ဒိၣ်မးတမံၤ မၤအသးန့ၣ်လီၤ. “စးထီၣ်အကတီၢ်ဖဲန့ၣ်, ယတၢ်အိၣ်မူ လီၤဆီထီၣ် လၢာ်လၢာ်ဆ့ဆ့လီၤ. တမ့ၢ်တၢ်လၢ အလၢအပှဲၤဘၣ်, ဘၣ်ဆၣ် လီၤဆီဝဲလီၤ”. သတူၢ်ကလာ်အသးဆၢဖး လံာ်စီဆှံ, ဘါထုကဖၣ်တၢ်, ဆၢထံၣ်လိာ်သးဒီး ပှၤစူၢ်က့ၤနာ်က့ၤကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးတဖၣ်, ဒီးမၤယွၤအတၢ်န့ၣ်လီၤ.

ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူး ဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤဝံၤ တချုးလဲၤထီၣ်ဆူမူခိၣ်ဒံးဘၣ် န့ၣ်, ကစၢ်တဲဘၣ်အတံၤသကိးတဖၣ်ဒ်အံၤ, “ဟးထီၣ်ကွံာ်လၢ ဝ့ၢ်ယရူၤရှလ့ၣ် တဂ့ၤ. မ့မ့ၢ် အိၣ်ခိးသုဝဲ တုၤသုန့ၢ်ဘၣ်တၢ်ဟ့ၣ်တမံၤ လၢယစံးဘၣ်တ့ၢ်သုလၢ ယပၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤ လၢအကဟ့ၣ်ဝဲန့ၣ်တက့ၢ်” (မၤတၢ်…

တၢ်နာ် ဟဲလၢတၢ်ဒိကနၣ်

ဖဲ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သရၣ် ဘီး (Bob) တူၢ်ဘၣ် တၢ်ဆူးတၢ်ဆါလၢ အမၤဘၣ်ဒိဘၣ်ထံး အကလုၢ်အခါ, အဝဲဘၣ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ် တၢ်ကီတၢ်ခဲဒီး တၢ်သးဟးဂီၤ တဆံယဲၤနံၣ်အကတီၢ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲအဲၣ်ဒိးသ့ၣ်ညါဝဲလၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သရၣ်တဂၤလၢ ကတိၤတၢ်တန့ၢ်န့ၣ် ကမၤတၢ်မနုၤလဲၣ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲဂဲၤလိာ်လၢ တၢ်သံကွၢ်အံၤဒီး လူလီၤဂာ်လီၤ အတၢ်သးအုးဒီး တၢ်သးဒ့ဒီလၢ ကစၢ်ယွၤအအိၣ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲဆိကမိၣ်ကဒါက့ၤဝဲလၢ, “ယသ့ၣ်ညါထဲဒၣ်တၢ်တခါလၢ ယကဘၣ်မၤမ့ၢ် တၢ်လူၤပိာ်ထွဲယွၤအကလုၢ်ကထါန့ၣ်လီၤ.” ဒ်အဝဲမၤလၢာ်အတၢ်ဆၢကတီၢ်လၢ အဖးလံာ်စီဆှံန့ၣ်, အတၢ်အဲၣ်ယွၤဒိၣ်ထီၣ်ဝဲ, “ယဟ့ၣ်လီၤယသး ဒ်သိး ယကဟံးန့ၢ် ဒီးဘျၢလီၤယသးဆူ ကစၢ်ကလုၢ်ကထါအပူၤ မ့ၢ်လၢ တၢ်နာ်ဟဲလၢတၢ်ဒိကနၣ် ဒီးတၢ်ဒိကနၣ်ယွၤအကလုၢ်ကထါ န့ၣ်လီၤ.”

လၢတၢ်မၢဖိစီၤပီလူးအလံာ်ဆူ ရိမ့ၤအပူၤန့ၣ် ပထံၣ်ဘၣ် တၢ်ကတိၤ တၢ်နာ်ဟဲလၢ တၢ်ဒိကနၣ်န့ၣ်လီၤ. စီၤပီလူး ဆၢမိၣ်န့ၢ်သးလီဝဲလၢ အၦၤယူဒၤဖိတဖၣ် ကစူၢ်နာ်ခရံာ် ဒီးကဘၣ်တၢ်အုၣ်ခီၣ်က့ၤန့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်ကစူၢ်နာ်ဒ်လဲၣ်. ခီဖျိတၢ်နာ်လၢ “အဟဲလၢ တၢ်နၢ်ဟူတၢ်ကစီၣ်...ခီဖျိ ယွၤအကလုၢ်ကထါ ဘၣ်ဃးခရံာ်န့ၣ်လီၤ.” (:၁၇).

တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သရၣ် ဘီး ဃုဝဲလၢ ကတူၢ်လိာ်ဒီး…

ဂံၢ်ဘါဆူၣ်ထီၣ်လၢတၢ်နးတၢ်ဖှီၣ် ဒီးတၢ်မၤကွၢ်အဃိ

ဖဲယကွၢ်က့ၤလံာ်ပရၢတဖၣ်ဒီး ယထံၣ်ဘၣ် လံာ်က့စဲ လၢအဘၣ်တၢ်ကွဲးပာ်စၢၤ “ယလဲၤမၤကွၢ်ယမဲာ်ချံ ဝံၤလံ” န့ၣ်, ယသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤတၢ်ဂ့ၢ်လၢ ယဘၣ်လဲၤခီဖျိတ့ၢ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ယထံၣ်မှံက့ၤယဖိခွါ ဖဲအသးအိၣ်လွံၢ်နံၣ်အခါ သိးထီၣ် လံာ်က့စဲတခါအံၤ လၢတၢ်ပာ်ကဖၢလၢသးအပူၤ ဖဲအတူၢ်ဘၣ်မဲာ်ချံ အတၢ်ဆါဝံၤ (ဖဲၦၤဒၢနုာ်န့ၢ်အီၤ မဲာ်ချံကသံၣ်ထံ) ဝံၤအခါန့ၣ်လီၤ. မ့ၢ်လၢ မဲာ်ချံညၣ်ထူၣ်တဖၣ် ဂံၢ်ဘါစၢ်ဝဲအဃိ မဲာ်ချံလၢအဂ့ၤတဖျၢၣ် ဘၣ်တၢ်မၤဘၢဃာ်အီၤ တဘျုးနၣ်ရံၣ်ကိးမုၢ်နံၤဒဲး ဒ်သိးမဲာ်ချံလၢအဂံၢ်စၢ်တခီ ကဂ့ၤထီၣ်က့ၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲဘၣ်ကွဲးစ့ၢ်ကီးအမဲာ်ချံလီၤ. အဝဲလဲၤခီဖျိတ့ၢ် တၢ်တၤတဖၣ်အံၤ တခါဘၣ်တခါ ဒီးကွၢ်ထီၣ်တၢ်ဆူပအိၣ် ဒ်အမိၢ်အပၢ်အသိး ဒ်သိး ကမၤမုာ်က့ၤအီၤ ဒီးသန့ၤထီၣ်အသးလၢယွၤ ဒ်ဖိသၣ်အတၢ်နာ်အသိးန့ၣ်လီၤ. အဝဲအိၣ်မုာ်ထီၣ်က့ၤဝဲ ခီဖျိတၢ်တၤ, တၢ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်သ့ၣ်တဖၣ်အပူၤန့ၣ်လီၤ.

ၦၤလၢအတူၢ်ဘၣ် တၢ်မၤကွၢ် ဒီးတၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်တဖၣ်န့ၣ် အါဘျီဘၣ်တၢ်ဆီတလဲအီၤလၢ တၢ်လဲၤခီဖျိအံၤအဃိလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ၦၤတၢ်မၢဖိစီၤပီလူး စံးအါထီၣ်ဝဲ, “ပကဘၣ်သးခုလၢ ပတၢ်တူၢ်ဘၣ်ခီၣ်ဘၣ်သ့ၣ်တဖၣ်အပူၤ”, မ့ၢ်လၢတၢ်အံၤ ဒုးအိၣ်ထီၣ်တၢ်ဝံသးစူၤအဃိလီၤ. တၢ်ဝံသးစူၤန့ၣ်မၤအိၣ်ထီၣ် တၢ်မၤကွၢ်အတၢ်အိၣ်အသး ဒီးတၢ်မၤကွၢ်အတၢ်အိၣ်အသးန့ၣ်, ဒုးအိၣ်ထီၣ်တၢ်မုၢ်လၢ်လီၤ (ရိမ့ၤ ၅:၃-၄). စီၤပီလူးသ့ၣ်ညါ သၦၢ်ကတၢၢ်…