တၢ်အဂံၢ်စဲၤလီၤအသးယိာ်ယိာ်လၢ ကစၢ်ခရံာ်အပူၤ

တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သရၣ်လၢ အဘၣ်တၢ်အဲၣ်အီၤ အဲၣ်ဒရူ မၢၤရ့ (Andrew Murray 1828-1917) န့ၣ် ဟ့ၣ်နီၤလီၤဝဲ တၢ်ဆူးတၢ်ဆါ အကလုာ်အါမံၤလၢ အမၤဟးဂီၤ စူာ်ဝံာ်သၣ် (Orange) အမုၢ်သ့ၣ်တဖၣ် ဖဲ အၤဖြံၤကၤ-ကလံၤထံး ထံကီၢ် လၢအအိၣ်ဖျဲၣ်တ့ၢ်ဝဲ န့ၣ်လီၤ. ပှၤလၢအတမၤညီနုၢ်သ့ၣ်မုၢ်ဝၣ်ဘိတဖၣ်အဂီၢ်, ကထံၣ်ဝဲဒၣ် ဒ်တၢ်ဂ့ၢ်ကီတအိၣ်နီတမံၤဘၣ်ဆၣ်, ပှၤလၢအနၢ်ပၢၢ်တၢ်မုၢ်တၢ်ဘိတဂၤန့ၣ် ထံၣ်သ့ၣ်ညါ တၢ်အုၣ်သံကျၣ်သံ, လၢအကမၤသံ တၢ်မုၢ်တၢ်ဘိ ကယီကယီန့ၣ်လီၤ. တၢ်ကမၤဂ့ၤထီၣ် သ့ၣ်လၢတၢ်ဆါလီၤဘၣ်အီၤအဂီၢ်န့ၣ်, ကျဲအိၣ်ထဲတဘိဧိၤ, ဒီးမ့ၢ်ဝဲ တၢ်ပဲာ်ကျီကွံာ် သ့ၣ်အမုၢ်, ဒီးအဒ့တဖၣ် တုၤဒၣ်လဲာ်အဂံၢ်တဖၣ်, ဒီးတၢ်ကဘၣ်သုးကွံာ် သူၣ်လီၤအီၤလၢ သ့ၣ်အမုၢ်အသီအလိၤန့ၣ်လီၤ. ဝံၤန့ၣ်ဒီး, သ့ၣ်အမုၢ်န့ၣ် ကမူဝဲဒၣ်, ဒီးကဟ့ၣ်ထီၣ် အတၤသၣ်န့ၣ်လီၤ.

အတၢ်ဒုးနဲၣ်အံၤ မၢၤရ့ မၤဘၣ်ထွဲဝဲဒီး စီၤပီလူး အတၢ်ကွဲးဆူ ပှၤအ့းဖ့းစူးဖိတဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. လၢ ဝ့ၢ်ရိမ့ၤ အဃိာ်ပူၤန့ၣ်, လံာ်ပရၢတဘ့ၣ် လၢအပာ်ဖျါထီၣ် ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးခရံာ်အတၢ်သးခုကစီၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ်, စီၤပီလူး ကွဲးတ့ၢ်ဝဲ အတၢ်ကွဲးဖုၣ်ကိာ်…

တၢ်သးပ့ၤနီၣ်ကွံာ် ပတၢ်ဒဲးဘးတဖၣ်

ဖဲ ကၠူလံၣ် (Julie) ဒီးအဝၤသးဘိ သ့ၣ်ညါထွဲဝဲဒၣ်လၢအဖိမုၣ် ဟးဟုၣ်တၢ်လၢကျးန့ၣ်ဒီး, အသူၣ်အုးသးအုး, ဒီးအသူၣ်တမုာ်အသးတမုာ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်, မ့ၢ်လၢယွၤအတၢ်မၤစၢၤအဃိ, လၢတၢ်သးအုးဒိၣ်မးအပူၤန့ၣ်, အဖိမုၣ်ဟဲဝဲဆူအမိၢ်အပၢ်အအိၣ်န့ၣ်ဒီး, အဝဲသ့ၣ်ပျၢ်အဖိမုၣ် အတၢ်ကမၣ်, ဒ်သိးဒီးကဟ့ၣ်လိးက့ၤတၢ်, ဒီးကဒိးန့ၢ်တၢ်ကူၣ်လိာ်အဂီၢ်န့ၣ် မၤစၢၤဝဲဒၣ်အဖိမုၣ်န့ၣ်လီၤ. စှၤလါပူၤကွံာ်ဝံၤအလီၢ်ခံ, အဖိမုၣ်ကတိၤထီၣ်ဖျဲးဝဲဒၣ်, တမ့ၢ်လၢအမိၢ်အပၢ်ကနာ်အီၤလၢၤဘၣ်န့ၣ်ဒီး, ကၠူလံၣ် ဆိကမိၣ်ဝဲဒၣ်လၢ “မ့ၢ်ယဖိမုၣ်အဲၣ်ဒိးစံးတၢ်မနုၤလဲၣ်.” တၢ်သးဘၣ်ဒိဆါလၢအသးပူၤကံၢ်ပူၤန့ၣ် မ့ၢ်လၢကစၢ်ယွၤထုးသံကွံာ်တ့ၢ်လံအဃိ, တကီၢ်ခါန့ၣ် အဝဲတသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤ အဖိမုၣ်အတၢ်မၤကမၣ်လၢၤဘၣ်. တၢ်လၢအမၤတ့ၢ်တၢ်တမံၤအပူၤန့ၣ်, အဝဲတအဲၣ်ဒိးအိၣ်ဆိးဝဲလၢၤဘၣ်အဃိ, ဒ်သိးကပျၢ်ဝဲဒၣ် အဖိမုၣ်အတၢ်ကမၣ်အဂီၢ်န့ၣ် ပာ်လီၤအသးလၢ ကဃ့ထုကဖၣ်ဝဲဒၣ်ကစၢ်ယွၤန့ၣ်လီၤ.

ဒ် ကၠူလံၣ် လဲၤခီဖျိကလၢၢ်ဘၣ်ဝဲ ကစၢ်ယွၤအတၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံ, လၢအဟ့ၣ်ဃီၤဆူအပှၤဂီၢ်မုၢ်တဖၣ်အအိၣ်န့ၣ်ဒီး, အကတီၢ်ဖဲန့ၣ်, ကၠူလံၣ် အသးကလၢၢ်ဘၣ် ယွၤအတၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါ, ဒီးအဘျုးအဖှိၣ်န့ၣ်လီၤ. ယရှါ ၄၃:၁၈-၁၉ အပူၤန့ၣ်, မ့ၢ်လၢကစၢ်ယွၤ “ကမၤတၢ်အသီတမံၤ” အဃိ, ယွၤစံးဘၣ်အပှၤဂီၢ်မုၢ် “တၢ်လၢအခီၣ်ထံးတဖၣ်, သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤအီၤတဂ့ၤ” န့ၣ်လီၤ. ဖဲအဆၢဖိ ၂၅ န့ၣ် ယွၤပာ်ဖျါထီၣ်ဃံဃံလၤလၤ, ဒီးစံးဝဲဒၣ်လၢ “ယဲဒၣ်အံၤယတြူာ်ကွံာ်နတၢ်သရူးတၢ်ကမၣ်…

သးအသီလၢကစၢ်ခရံာ်အပူၤ

ဘရိး (Brock) ဒီး ဒဲန့း (Dennis) မ့ၢ်တံၤသကိးလၢဖိသၣ်လံၤလံၤ, ဘၣ်ဆၣ်ဖဲအဝဲသ့ၣ်ခံဂၤဒိၣ်ထီၣ်န့ၣ်ဒီး, ဘရိး တကနၢ်ဃုာ်ဝဲဒၣ် ဒဲန့း အတၢ်နာ်ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးလၢၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ. ဒဲန့းသ့ၣ်ညါဝဲဒၣ် ကျဲလၢ ဘရိး လူၤပိာ်ဝဲန့ၣ် ခံးသူ, ဒီးတူၢ်ဘၣ်ဝဲ တၢ်သးအုး, တၢ်သးဟးဂီၤန့ၣ်လီၤ. မ့ၢ်လၢ ဒဲန့း အဲၣ်ဘၣ် အတံၤသကိးအဃိ, ဃ့ထုကဖၣ်ဝဲဒၣ်လၢ ဘရိးအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. လၢဘရိးအဂီၢ်, အတၢ်ထုကဖၣ်အပူၤန့ၣ် ဒဲန့း ဟံးန့ၢ်စူးကါဝဲဒၣ် ဝံယဃ့းစက့လး အတၢ်ကတိၤ, ဖျါဖဲ ယဃ့း ၁၁:၁၉ အပူၤ, “ကစၢ်ယွၤဧၢ ဝံသးစူၤ ထုးထီၣ်ကွံာ် ဘရိး အသးလၢၢ်လၢအပူၤ, ဒီးဟ့ၣ်လီၤဘၣ်အီၤလၢအသးညၣ်တက့ၢ်” န့ၣ်လီၤ. ဒ်သိး ဘရိး ကလဲၤတၢ်လၢ ကစၢ်ယွၤ အကျဲအကပိၤ, ဒီးကဂုၤထီၣ်ပသီထီၣ် ချ့ချ့အဂီၢ်န့ၣ် ဒဲန့း အသးအိၣ်ဆၢန့ၢ်ဘၣ်ဝဲန့ၣ်လီၤ.

လၢတၢ်သူၣ်တီသးလိၤအပူၤ, ဒဲန့း ဃ့ဘါထုကဖၣ်ဝဲန့ၣ် အနံၣ်တဆံလဲၤပူၤကွံာ်လံန့ၣ်လီၤ. လၢခံန့ၣ်, ဘရိး ကိးကတိၤတၢ်, ခီဖျိလၢကွဲၤဒီနၢ်, ဒီးစံးဘၢ်…

ယွၤအတၢ်လီၢ်တၢ်ကျဲ လၢအလဲၢ်

ထီး(ဒ)ဘ့လ့(Todd Billing) မ့ၢ်ဝဲဒၣ် ပှၤကူၣ်သ့တဂၤလၢယွၤဂ့ၢ်ပီညါတကပၤ, ဒီးဒိးန့ၢ်ဝဲ သွံၣ်တၢ်ဆါလၢ တၢ်ယါဘျါအီၤတန့ၢ်လၢၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲပာ်ဖျါဝဲဒၣ် အသးသမူ လၢအတအိၣ်ဂၢၢ်ဆိးကျၢၤအံၤ ဒ်တၢ်ကပီၤအိၣ်ဝဲလၢ တၢ်လီၢ်ဖးယံၤ, ဒၢးတဖျၢၣ်အပူၤ, လၢအဘၣ်တၢ်မၤပံာ်သံအီၤ, မ့တမ့ၢ် လၢအကပီၤပံာ်လ့ပံာ်လ့န့ၣ်လီၤ. "ဒ်ယမ့ၢ် ပၢ်တဂၤအသိး, ယအိၣ်ဒီးယဖိဆံး ၁ နံၣ်ဖိတဂၤ, ဒီး ၃ နံၣ်ဖိတဂၤန့ၣ်,ယဆိကမိၣ်ယဲလၢ ခါဆူညါ အနံၣ်အဆံတဖၣ်အတီၢ်ပူၤန့ၣ်, ယကထံၣ်ဘၣ် နဲးထံၣ်(Neti) ဒီးနသဲနံၣ်ယၢၣ် (Nathaniel)ခံဂၤ ကဒိၣ်ထီၣ်, ဒီးဒိၣ်တုာ်ခိၣ်ပှဲၤဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်, ယဘၣ်ကူစါယါဘျါယသးအဃိ, တၢ်ကမၤအသး အကျိၤအကျဲ ဆံးလီၤစှၤလီၤဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ."

ဖဲယဆိကမိၣ်ထီၣ် တၢ်အဒူၣ်အဆၢတဖၣ်အံၤန့ၣ်ဒီး, ဘ့လ့(Billing) ကွၢ်ထံဆိကမိၣ်က့ၤဝဲ ထါစံးထီၣ်ပတြၢၤ ၃၁:၈, လၢအပာ်ဖျါထီၣ် ကစၢ်ယွၤ ဆှၢဝဲ စီၤဒၤဝံးဆူ တၢ်လီၢ်တၢ်ကျဲဖးလဲၢ်တတီၤဒ်လဲၣ်န့ၣ်လီၤ. အဆၢဖိ ၂ န့ၣ် စီၤဒၤဝံး ပာ်ဖျါဝဲလၢ အဘၣ်တၢ်မၤကိၢ်မၤဂီၤအီၤလၢအဒုၣ်အဒါတဖၣ်ဘၣ်ဆၣ်, သ့ၣ်ညါဝဲလၢ ကစၢ်ယွၤ မ့ၢ်အလၢၢ်, တိာ်လၢအဂီၢ်, ဒီးမ့ၢ်တၢ်လီၢ်လၢအကတုၤဆူ တၢ်အုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.…

တၢ်ပျံၤယူးယီၣ်ပာ်ကဲယွၤ

ကၠဲရမံၣ် (Jeremy) ကွဲးပာ်ဖျါဝဲလၢ, "သးလၢအပျံၤတၢ်သံအဂ့ၢ်န့ၣ် ယသ့ၣ်ညါယဲတစှၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ. အပူၤကွံာ် နွံနံၣ်, ဖဲယနၢ်ဟူဘၣ်လၢ ယအိၣ်ဒီး ခဲစၢၣ်တၢ်ဆါလၢ တၢ်ကူစါယါဘျါအီၤတန့ၢ်အကတီၢ်, ယသးဘၣ်ဒိ, ဆိးက့, ခိၣ်မူၤနၢ်မူၤ, ဒီးတၢ်ပျံၤတၢ်ဖုး လုၣ်ဘၢကွံာ်ယၤ န့ၣ်လီၤ." ဘၣ်ဆၣ် ဒ်သိးအဝဲကပၢၤဃာ်အတၢ်ပျံၤတၢ်ဖုးအဂီၢ် အဝဲမၤလိန့ၢ်တၢ် ခီဖျိသန့ၤလီၤအသးလၢယွၤ, ဒီးဆီတလဲဝဲ, သးလၢအပျံၤတၢ်သံတမံၤအံၤဆူ တၢ်ပျံၤယူးယီၣ်ပာ်ကဲယွၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်အခီပညီလၢ ကၠဲရမံၣ် အဂီၢ်န့ၣ်, မ့ၢ်ဝဲ ၦၤလၢအတ့လီၤစးကဝးတဂၤ အတၢ်လီၤဘီလီၤမုၢ် ဒ် ယၡါ ၂၅:၈ ပာ်ဖျါဝဲအသိး, ကစၢ်ယွၤန့ၣ် “ကမၤလီၤဘျၢတၢ်သံလီၤထူလီၤယိာ်” န့ၣ်လီၤ. တကတီၢ်ဃီ, လၢအသးကံၢ်ပူၤန့ၣ် သ့ၣ်ညါနၢ်ပၢၢ်ဝဲလၢ ယွၤသ့ၣ်ညါအီၤ, ဒီးအဲၣ်အီၤန့ၣ်လီၤ.

တၢ်ပျံၤယွၤ- လၢတၢ်ယူးယီၣ်ပာ်ကဲ, ဒီးလၢတၢ်ကမၢကမၣ်အပူၤ, တၢ်ပျံၤကစၢ်ယွၤလၢအစီဆှံတဂၤန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်ဂ့ၢ်မိၢ်ၦၢ်လၢလံာ်စီဆှံအပူၤ, ဒီးဘၣ်တၢ်ပာ်ဖျါထီၣ်အီၤတပယူာ်ဃီန့ၣ်လီၤ. လၢလံာ်ကတိၤဒိအပူၤန့ၣ်, ဒ်သိးအဖိခွါကပျံၤယွၤအဂီၢ် စီၤပၤ စီၤၡလိၤမိၤ သိၣ်လိနဲၣ်လိဝဲလၢ အတၢ်ကတိၤလုၢ်ဒိၣ်ၦ့ၤဒိၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ကတိၤ ၂:၂, ၄-၅ န့ၣ် စီၤၡလိၤမိၤ စံးဘၣ်အဖိခွါ,…

ယွၤအစု

ဖဲ ၁၉၃၉ နံၣ်အပူၤ, လၢကီၢ် ဘြံၣ်တ့ၣ်န့ၣ်, တၢ်ဒုးတၢ်ယၤ ကဲထီၣ်ဝံၤတယံၥ်ဘၣ်န့ၣ် စီၤပၤကၠီး ဃုဂၤတဂၤ (George VI) န့ၣ် ဒ်သိးကဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါအၦၤထံဖိကီၢ်ဖိတဖၣ်, ဒီးထံကီၢ်လၢအမၤသကိးတၢ်တဖၣ် ကနၥ်သန့ၤအသးလၢယွၤအဂီၢ်, အသးအိၣ်ဘိးဘၣ်ရၤလီၤ ခရံၥ်အိၣ်ဖျဲၣ်အမုၢ်နံၤ ကွဲၤလ့လိၤ အတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤန့ၣ်လီၤ. အဝဲဟံးန့ၢ် စံးကတိၤဒိးသန့ၤဝဲထါလၢအမိၢ်ပၥ်လုၢ်ပၥ်ၦ့ၤဝဲတယုၢ်, “အိၣ်ဟးထီၣ်လၢတၢ်ခံးအပူၤႇ ဒီးပၥ်နစုလၢ ကစၢ်ယွၤအစုပူၤန့ၣ်တက့ၢ်. လၢနဂီၢ် တၢ်မၤအံၤန့ၣ် ကဂ့ၤဒိၣ်န့ၢ်တၢ်ကပီၤ, ဒီးအတၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢန့ၣ် ကဂ့ၤဒိၣ်န့ၢ် ကျိၤကျဲလၢ နသ့ၣ်ညါတ့ၢ်တဘိန့ၣ်လီၤ.” လၢနံၣ်သီလါသီအပူၤ, တၢ်ကမၤ အသးမနုၤလဲၣ်န့ၣ် အဝဲတသ့ၣ်ညါဝဲဘၣ်ဆၣ်, လၢ “တၢ်နဲၣ်ဆှၢ, ဒီးတၢ်ဟံးဃာ်ပၢၤဃာ်” အဝဲသ့ၣ်အမုၢ်နံၤအကီအခဲ, အလီၤဘၣ်ယိၣ်, လၢအကဟဲတဖၣ်အဂီၢ်, အဝဲနၥ်သန့ၤအသး လၢကစၢ်ယွၤန့ၣ်လီၤ.

ယွၤအစုအက့ၢ်အဂီၤတဖၣ်န့ၣ် ဘၣ်တၢ်ပာ်ဖျါဝဲဒၣ်လၢ လံၥ်စီဆှံအပူၤ, တၢ်လီၢ်အါမး ပၣ်ဃုာ်ဒီးလံၥ်ဝံယၡါယၤအပူၤန့ၣ်လီၤ. ယၡါ ၄၈:၁၂ ပာ်ဖျါဝဲ, ဒ်သိးအၦၤဂီၢ်မုၢ်တဖၣ်ကနၥ်သန့ၤအသးလၢကစၢ်ယွၤ, ဒ်အမ့ၢ်ၦၤလၢအတ့လီၤအဝဲသ့ၣ်, “တၢ်အခီၣ်ထံးဒီးတၢ်အကတၢၢ်” တဂၤအံၤ, ကအိၣ်ဆိးဒီးအဝဲသ့ၣ်ထီဘိအဂီၢ်န့ၣ် ကစၢ်ယွၤ ကွဲမုာ်ဝဲ ခီဖျိလၢဝံယရှါယၤန့ၣ်လီၤ. အဆၢဖိ…

တၢ်အဲၣ်လၢ ပထိးဘၣ်, ကလၢၢ်ဘၣ်အီၤသ့

ယဆ့ၣ်နီၤ ဖဲယတံၤသကိး မါကရဲး (Margaret), လၢအမံနီၤဝဲလၢ တၢ်ဆါဟံၣ်အလီၢ်မံလိၤအကပၤ, ဒီးခိးကွၢ် ပှၤဆါအဂုၤအဂၤတဖၣ်, တၢ်ဆါဟံၣ်အပှၤမၤတၢ်ဖိတဖၣ်, ဒီးပှၤတမှံၤတဖၣ် အတၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤန့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်ကပၤန့ၣ် ပိာ်မုၣ်သးစၢ်တဂၤ ဆ့ၣ်နီၤခိး ဝဲအမိၢ်, လၢအတၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့တဂ့ၤန့ၣ် သံကွၢ်ဝဲ မါကရဲးလၢ “ပှၤဟဲအိၣ်သကိးနၤတဖၣ်န့ၣ် မ့ၢ်မတၤတဖၣ်လဲၣ်.” မါကရဲး စံးဆၢက့ၤဝဲလၢ “အဝဲသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် မ့ၢ်ယဒူၣ်ဖိထၢဖိတဖၣ်လၢ ယတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်န့ၣ်လီၤ.” ပိာ်မုၣ်သးစၢ်န့ၣ် တၢ်လၢထိးဘၣ်အသးန့ၣ်ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ အဝဲတထံၣ်ဘၣ် တၢ်မၤအသးဒ်သိးအံၤ နီတဘျီဘၣ်. အသးကလၢၢ်ဘၣ်ဝဲဒ်ပှၤဟဲအိၣ်သကိးတၢ်အါဒံအါဂၤတဖၣ်အံၤ “လီၤဂာ်ဒ်သိးတၢ်အဲၣ်လၢပထိးဘၣ်, ကလၢၢ်ဘၣ်အီၤသ့ လူလီၤဂၢ်လီၤအသးန့ၣ်လီၤ.” လၢတၢ်နံၤကမှံအပူၤန့ၣ်, မါကရဲး စံးဆၢဝဲ,“ကယဲၢ်တၢ်အဲၣ်တဖၣ်အံၤ ဟဲလီၤဝဲလၢ ပတၢ်အဲၣ်ကစၢ်ယွၤ, ခီဖျိအဖိခွါ ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးခရံာ်န့ၣ်လီၤ.”

မါကရဲး အတၢ်စံးဆၢအပူၤန့ၣ်, ပာ်ဖျါကဒါက့ၤ ပှၤတၢ်မၢဖိ စီၤယိၤဟၣ်အတၢ်ကတိၤ, လၢအအိၣ်ပှဲၤဒီးတၢ်အဲၣ်န့ၣ်, ပကထံၣ်ဘၣ်လၢ အတၢ်ကွဲးလံာ်ပရၢ သၢဘ့ၣ်အပူၤ, ကွဲးဝဲဖဲ အမုၢ်နံၤမုၢ်သီ အလီၢ်ခံကတၢၢ်အကတီၢ်န့ၣ်လီၤ. လၢအလံာ်ပရၢ အခီၣ်ထံးတဘ့ၣ် (၁ ယိၤ ၄:၁၆) အပူၤန့ၣ် ပာ်ဖျါဝဲဒၣ်…

တၢ်အိၣ်မူအသီလၢ ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးအပူၤ

ဘၣ်ဟံအၣ် (Baheer) ဒီး မဲးဒၢး (Medet) တၢ်ဒီတံၤသကိးအဂ့ၤကတၢၢ်ခံဂၤန့ၣ် ဒိၣ်ထီၣ်သကိးဒ်သိးသိး, ဒီးအိၣ်ဆိးဝဲလၢ အ့ရှၢၣ် လီၢ်ခၢၣ်သး (Central Asia) န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်, ဖဲဘၣ်ဟံအၣ် ကဲထီၣ် ပှၤလၢအစူၢ်က့ၤနာ်က့ၤ ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးန့ၣ်ဒီး, တၢ်ခဲလၢာ်ဆီတလဲကွံာ်အသးန့ၣ်လီၤ. မဲးဒၢး ဆှၢထီၣ်ဝဲ ဘၣ်ဟံအၣ်အဂ့ၢ်ဆူ ပဒိၣ်ပပှၤတဖၣ် အအိၣ်ဝံၤအလီၢ်ခံန့ၣ်, ဘၣ်ဟံအၣ် တူၢ်ဘၣ်ခီၣ်ဘၣ် တၢ်မၤအၢမၤနး, နးနးကျံးကျံးန့ၣ်လီၤ. ပှၤခိးတၢ်ဖိတဂၤ လၢတၢ်သးဒိၣ်အပူၤ ကညီၤထီၣ်ဝဲ, ဒီးစံးဝဲဒၣ်, “နထးခိၣ်န့ၣ် တမ့ၢ်လၢကကစံးကတိၤထီၣ် ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးအမံၤနီတဘျီလၢၤဘၣ်”န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်သွံၣ်တၢ်စီၤအပူၤ ဘၣ်ဟံအၣ် ဂုာ်ကျဲးစၢးတဲဖျါထီၣ်ဒံးဝဲလၢ ဒ်သိးယသုတစံးကတိၤကစၢ်ခရံာ်အဂ့ၢ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ် တြီဃာ်အီၤ ကန့ၢ်သ့ၣ်သ့ၣ်, ဘၣ်ဆၣ် “တၢ်လၢခရံာ်မၤတ့ၢ်လၢယသးအပူၤန့ၣ် အဝဲသ့ၣ် ဆီတလဲကွံာ်ဝဲ တန့ၢ်နီတဘျီဘၣ်” န့ၣ်လီၤ.

တၢ်ကတိၤတဖၣ်အံၤ အိၣ်ဆိးတ့ၢ်ဝဲလၢ မဲးဒၢး အသးကံၢ်ပူၤန့ၣ်လီၤ. စှၤလါပူၤကွံာ်ဝံၤအလီၢ်ခံ, မဲးဒၢး တူၢ်ဘၣ်တၢ်ဆါ, ဒီးအတၢ်မုၢ်လၢ်တအိၣ်လၢၤဘၣ်အဃိ, လဲၤဃုဝဲ အတံၤသကိး ဘၣ်ဟံအၣ် လၢအထူၣ်ဖျဲးထီၣ်လံလၢ…

ထီပးလၢဘၣ်တၢ်ကွးဘူကွံၥ်

ဖဲ ကၠ့ၣ် အၣ် အၣ် ထိၣ်လ်က့ၣ် (J.R.R Tolkien) အလံၥ် The Fellowship of the Rings အပူၤန့ၣ် ဘံၣ်လ်ဘိၣ် ဘးက့ၣ် (Bilbo Baggins) စးထီၣ်ဒုးနဲၣ် တၢ်လၢအဟဲမၤဘၣ်ဒိအီၤ ခီဖျိလၢတၢ်စိၥ်ဒိးဃာ် တၢ်မၤကဒါမဲၥ်ပသံးတဘိ, လၢအအိၣ်ဒီးတၢ်ခံးအစိကမီၤ, လၢအနံၣ်ဃုဆံအတီၢ်ပူၤန့ၣ်လီၤ. ခီဖျိအန့ဆၢၣ်လၢ တၢ်ထီၣ်အ့ၣ် ကယီကယီ, ဒီးထုးလီၤတယၢၢ်အီၤအဃိ, အဝဲစံးဘၣ် ကါန်ဒး (Gandalf), ပှၤအူသမူသယၢ်တၢ်တဂၤလၢ “ဘၣ်မနုၤလၢတၢ်မၤအသးဒီးယၤဘူသလါဒီဂၤႇ တၢ်ထုးယူၥ်သးဒ်သိးအံၤတကလုၥ်ႇ တၢ်လၢယအဲၣ်ဒိးစံးမနုၤလဲၣ်န့ၣ် မ့ၢ်နသ့ၣ်ညါဧါ- တၢ်မၤသးဒ်ဝံၣ်သိစီ (ထီဘး) ဘၣ်တၢ်ကွးစီကွံၥ်လၢကိၣ်လိၤအသိးန့ၣ်လီၤ.” အဝဲပၥ်လီၤအသးလၢ ကပၥ်တ့ၢ်ဟံၣ်ဃီ, ဒ်သိးကလူၤဃုန့ၢ် တၢ်အိၣ်ဘှံးအိၣ်သါအလီၢ် တတီၤတီၤ, တၢ်လီၢ်လၢ “အမုၥ်အပၢၤ, ဒီးတၢ်အိၣ်ဘှ့ၣ်အိၣ်ဘှီၣ်, တအိၣ်ဒီးဘူးတံၢ်အါမး လၢအဃုသ့ၣ်ညါ တၢ်လၢတဘၣ်ဃးဒီးအီၤတဖၣ်အိၣ်ဝးတရံးဘၣ် အလီၢ်အကျဲ” န့ၣ်လီၤ.

ဒ် ထိၣ်လ်က့ၣ် အဂ့ၢ်အကျိၤအသိးအံၤ မၤသ့ၣ်နီၣ်ယၤ, လၢလံၥ်စီဆှံအလီၢ်လံၤပူၤ ဝံတဂၤ အတၢ်လဲၤခီဖျိန့ၣ်လီၤ. ဝံအ့ၤလံယၤ…

ကစၢ်ခရံာ်အသကဲာ်ပဝးကံၢ်စီ

စကီး (Scott) မ့ၢ်သူးစကီၤတဂၤ (sergeant) လၢဘြံးထံးရှ သုးမုၢ်အပူၤန့ၣ်လီၤ. လၢကီၢ်အဖကၣ်န့းစတၣ် (Afghanistan) န့ၣ် ဘၣ်ဟးဝ့ၤဝီၤ တၢ်လီၢ်အကီအခဲ လၢအတၤတၢ်တဖၣ် ဝံၤအလီၢ်ခံန့ၢ်, အဝဲအတၢ်အိၣ်မူ လီၤပှီၢ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. စကီးသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤဝဲ "ယအိၣ်ဆိးလၢ တၢ်လီၢ်ခံးသူတတီၤ" န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ဖဲအဝဲ "ထံၣ်က့ၤကစၢ်ယ့ၣ်ရှူး, ဒီးစးထီၣ်ပိာ်ဝဲအခံ" န့ၣ်ဒီး, အတၢ်အိၣ်မူလဲလိာ်ကွံာ်ဝဲဒၣ်လၢာ်လၢာ်ဆ့ဆ့န့ၣ်လီၤ. ခဲကနံၣ်အံၤ, အဝဲဂုာ်ကျဲးစၢၤနီၤဟ့ၣ် ကစၢ်ခရံာ်အတၢ်အဲၣ်ဆူပှၤဂၤတဖၣ်အအိၣ်, လီၤဆီဒၣ်တၢ် ပှၤမၤတ့ၢ် သုးအတၢ်မၤတဖၣ်, လၢအပြၢ သကိးတၢ်ဒီးအီၤ, သုးဖိလၢအဘၣ်ဒိဘၢၣ်ထံးတဖၣ်, ဒီးပှၤလၢအမၤတ့ၢ်တၢ်လၢ သုးအတၢ်မၤတဖၣ်အဂီၢ် လၢဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ် တၢ်ပြၢ (Invictus Games) န့ၣ်လီၤ.

တချုးလၢ စကီးလဲၤဝဲဆူ တၢ်လိာ်ကွဲပြၢအံၤန့ၣ်, အဝဲဟံးန့ၢ်နီၢ်သးဂံၢ်ဘါလၢတၢ်ဖးလံာ်စီဆှံ, တၢ်ထုကဖၣ်, ဒီးတၢ်ဒိကနၣ် တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါ အတၢ်သူၣ်ဝံၣ်သးဆၢတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. မ့ၢ်ဝံၤန့ၣ်ဒီး, ယွၤမၤစၢၤအီၤ ဒ်သိး "ကကွၢ်ထံဆိကမိၣ်က့ၤ ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူး အသကဲးပဝးကံၢ်စီ, ဒီးကဒုးနဲၣ်တၢ်အဲၣ်သူၣ်ကညီၤသးကညီၤတၢ်, တၢ်သူၣ်စူၤသးစူၤ, ဒီးတၢ်ဘျုးတၢ်ဖှိၣ်" ဆူပှၤပြၢသကိးတၢ်ဒီးအီၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤ.

ဖဲအံၤန့ၣ်…