ရၠာစးံကံနး ဖဲးစဲၣ်ဒဲၢ် မၤတ့ၢ်လံတၢ် အနံၣ်တဖၣ် ဒ်သိးကမၤန့ၢ် ကွဲၤလ့လိၤ (လီဆဲးကျိး ဆဲးကျဲ လၢတအိၣ်ဒီးပျံၤ) န့ၣ်လံႉ ပှၤစဲအ့ၣ်ဖိအဂုၤအဂၤတဖၣ် ထံၣ်အတၢ်ဆိကမိၣ်တဖၣ် ဒ်အမ့ၢ် တၢ်တလၢကွံာ်အခၢး ဒီးလၢအတလူၤပိာ်ထွဲ တၢ်သိၣ်တၢ်သီအခံဘၣ်‚ ဒီးအ၀ဲသ့ၣ်အသးဒ့ဒီ လၢအ၀ဲကကဲထီၣ်လိၣ်ထီၣ်လီၤႉ ဘၣ်ဆၣ်ဖဲဒံၢ်စ့ဘၢၣ် ၂၄ သီ‚ ၁၉၀၆ နံၣ်‚ အ၀ဲကဲထီၣ် ပှၤအဆိကတၢၢ်တဂၤ လၢအဒ့တၢ်သး၀ံၣ် လၢကွဲၤလ့လိၤန့ၣ်ၪ
ဖဲးစဲၣ်ဒဲၢ် မၤလံာ်တၢ်အၢၣ်လီၤဟံးဃာ် ဒီးသ့ၣ်သူ ၀ၣ်သၣ်ခီပနံၣ်တခါ လၢအထီထီၣ်ကွဲၤလ့လိၤ အတၢ်မၤအကျဲ လၢကဘီအဘ့ၣ် ၁၂ ဘ့ၣ်အပူၤ အတ့ၤအလိၤ‚ ဒ်သိး ကဆဲးကျိးလိာ်သး ဘၣ်ဃးတၢ်ထၢဖှိၣ်ဒီးတၢ်ဆါလီၤ တကွံသၣ်တဖၣ်အဂီၢ်လီၤႉ ဖဲခရၠာစးံာ်အိၣ်ဖျဲၣ်အဟါအ၀ဲန့ၣ် န့ၣ်‚ ဖဲးစဲၣ်ဒဲၢ် တဲဘၣ် ပှၤဖီၣ်ကွဲၤလ့လိၤတဖၣ် လၢကဘီ ကိးဘ့ၣ်ဒဲးအလိၤ လၢအကပာ်သူၣ်ပာ်သး ဒိကနၣ်တၢ်အဂီၢ်လီၤႉ ဖဲ ၉ နၣ်ရၠာစးံၣ် န့ၣ်‚ အ၀ဲသ့ၣ်နၢ်ဟူဘၣ် အကလုၢ်န့ၣ်လီၤႉ
တၢ်စံး၀ဲလၢအ၀ဲအိးထီၣ် အီပရၠာစးၣ် တၢ်သး၀ံၣ်ဆဲတိၢ်တယုၢ် လၢတၢ်ဖီၣ်ဃာ် ပာ်စၢၤ အကလုၢ်လီၤႉ အန့ၢ်၀ံၤဒီး‚ အ၀ဲထုးထီၣ်အသီတူၢ် ဒီးဒ့၀ဲ ‘‘အိ‚ နၤစီဆှံ’’ ဒီးသး၀ံၣ်ထွဲ အကတၢၢ်တဆၢ ဖဲအဒ့တၢ်အခါန့ၣ်လီၤႉ လၢခံကတၢၢ်‚ အ၀ဲဟ့ၣ်ထီၣ် ခရၠာစးံာ်အိၣ်ဖျဲၣ်အတၢ်ဆၢဂ့ၤဆၢ၀ါတဖၣ်‚ ဒီးဖးထီၣ်၀ဲလၢလံာ်လူၤကၣ်အဆၢဒိၣ် ၂ အပူၤ ကလူးတဖၣ် အတၢ်ဘိးဘၣ်သ့ၣ်ညါ တၢ်အုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤအကစၢ် အတၢ်အိၣ်ဖျဲၣ်အဂ့ၢ် ဆူပှၤကွၢ်သိတဖၣ်အအိၣ် ဖဲ၀့ၢ်ဘ့ၤသလ့ဃ့ၣ်န့ၣ်လီၤႉ
ပှၤကွၢ်သိတဖၣ် လၢ၀့ၢ်ဘ့ၤသလ့ဃ့ၣ် လၢအပူၤကွံာ် အနံၣ် ၂‚၀၀၀ ဘျဲၣ်အခါ ဒီးပှၤကညီဖိတဖၣ်လၢ ယူနဲးတဲး ဖ့ှူး ခီပနံၣ် (ၢညငအနိ Fမကငအ ဃသာစၠညပ) အကဘီတဖၣ် အလိၤ ဖဲ ၁၉၀၆ နံၣ်‚ ခံဖုလိာ်န့ၣ် နၢ်ဟူဘၣ် တၢ်မုၢ်လၢ်အတၢ်ကစီၣ် လၢတၢ်တမုၢ်လၢ်ပာ်သးအပူၤ ဖဲမုၢ်နၤတၢ်ခံးတၢ်နၤန့ၣ်လီၤႉ ဒီးတနံၤအံၤ‚ ယွၤကတိၤဒံး တၢ်မုၢ်လၢ်အတၢ်ကစီၣ် ဆူပအိၣ်န့ၣ်လီၤႉ ခရၠာစးံာ်ကစၢ်‚ ပှၤလၢအုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤတၢ်တဂၤ‚ အိၣ်ဖျဲၣ်ထီၣ်လံ လၢပဂီၢ်လံ (လူၤ ၂း၁၁) ႉ ပကသး၀ံၣ်ဃုာ် ဒီးမူခိၣ်ကလူးတဖၣ် ဒီးပှၤစူၢ်က့ၤနာ်က့ၤ တၢ်ဖိတဖၣ် လၢတစိၤဘၣ်တစိၤ‚ လၢအစံးတ့ၢ်၀ဲ ‘‘တၢ်လၤကပီၤ‚ မ်အဘၣ်ယွၤ လၢတၢ်ထီကတၢၢ်တက့ၢ်ႉ မ်တၢ်အမုာ်အိၣ်ထီၣ်လၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢ‚ ဒီးတၢ်ဘၣ်အသးလၢ ပှၤကညီတက့ၢ်’’ (း၁၄) ႉ