အိးထီၣ် ယသးအမဲာ်ချံ
ဖဲ ၂၀၀၁ နံၣ် ဖိသၣ်ဖိလၢ အမံၤမ့ၢ် ခရံးစတိၣ်ဖၢၣ် ဒၢးဖလ့ၣ် ( Christopher Duffley )အိၣ်ဖျဲၣ်ထီၣ် တဘၣ်ဆၢဘၣ်ကတီၢ် ဒီးမူဝဲအဃိ ကဲထီၣ်တၢ်ကမၢကမၣ်လၢ ကသံၣ်သရၣ်တဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲအသးပှဲၤထီၣ်ယဲၢ်လါ, အဝဲဘၣ်အိၣ်လၢတၢ်ကဟုကယာ်လုၢ်ဖိ အတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤအပူၤ, တုၤအဘၣ်တၢ်လုၢ်ဖိအီၤလၢ အမုၢ်ဂၢ် အဟံၣ်ဖိဃီဖိတစုန့ၣ်လီၤ. ခရံးစတိၣ်ဖၢၣ်ဖိ, အသးအိၣ်လွံၢ်နံၣ်ဖိအံၤ အမဲာ်ချံတထံၣ်တၢ်, ဒီးမ့ၢ်ဖိသၣ် လၢအိၣ်ဒီး တၢ်အိၣ်သယုၢ်သညိသးအတၢ်ဆါ (Autism) ဘၣ်ဆၣ် အကလုၢ်အထီၣ်အလီၤဂ့ၤဝဲလိၤဝဲ ဒၣ်န့ၣ် အသရၣ်မုၣ်သ့ၣ်ညါဝဲဂ့ၤဂ့ၤန့ၣ်လီၤ. ဃုနံၣ်လဲၤပူၤကွံာ်ဝံၤန့ၣ်, ခရံးစတိဖၢၣ် ဆၢထၢၣ်လၢ တၢ်ဘါသရိာ်ပျဲၢ်စီၤခိၣ်, ဒီးသးဝံၣ်ဝဲ “အိးထီၣ်ယသး အမဲာ်ချံ” တၢ်သးဝံၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်သးဝံၣ် အတၢ်ဂီၤမူအံၤ ပှၤကွၢ်အိၣ်ဝဲ အကကွဲၢ်အါမးန့ၣ်လီၤ. ဖဲ ၂၀၂၀ နံၣ်, ခရံးစတိၣ်ဖၢၣ် ဟ့ၣ်ခီဟ့ၣ်နီၤ အတၢ်ပညိၣ်တဖၣ် လၢအကမ့ၢ်ဝဲ ပှၤကမၤဂ့ၤမၤစၢၤ ပှၤနီၢ်ခိက့ၢ်ဂီၤဂံၢ်စၢ်တဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲအိးထီၣ် အသးအမဲာ်ချံလၢ ကစၢ်ယွၤအတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤအပူၤအဃိ တၢ်လၢကကဲထီၣ်လိၣ်ထီၣ် အသးသ့ဝဲတဖၣ် အိၣ်ဝဲအါမးန့ၣ် အဝဲမ့ၢ်တၢ်အုၣ်အသးလၢပှၤဂၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.…
ယထံၣ်နၤ
ပှၤကွၢ်မဲာ်ချံကသံၣ်သရၣ်တဂၤ မၤစၢၤ အဲ(န)ဒရံၣ်ယဲး(Andreas)ဖိ လၢအသးအိၣ်သၢနံၣ်, ကဒိးထီၣ်ဝဲမဲာ်ကး အဆိကတၢၢ်တဘျီအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ကသံၣ်သရၣ်မုၣ် စံးဘၣ်အီၤလၢ “ကွၢ်ဆူမဲာ်ထံကလၤ တက့ၢ်” န့ၣ်ဒီး, အဝဲ ကွၢ်လီၤအသးလၢမဲာ်ထံကလၤအပူၤဝံၤ ဃၣ်တရံးဆူအပၢ် လၢတၢ်နံၤကမှံ, ပာ်ဖျါထီၣ်အတၢ်သးခု လၢအလီၤအဲၣ်လီၤကွံ န့ၣ်လီၤ. ဝံၤ အပၢ်ထွါကွံာ် အမဲာ်ထံကဖီလီကပုာ်လုာ်ဖိ လၢအဟဲယွၤလီၤလၢ အဘိးပၤလိၤ ဒီးသံကွၢ်အီၤ “ဖိခွါဧၢ, ဘၣ်မနုၤအဃိလဲၣ်.” အဲ(န)ဒရံၣ်ယဲး ဖိးဟုအပၢ်အကိာ်ဒီး စံးဝဲ “ယထံၣ်ဘၣ်နၤလံ” န့ၣ်လီၤ. အဝဲသုးက့ၤအသး ဝံာ်အကိာ်ဒီး ကွၢ်စူၣ်ဝဲ အပၢ်အမဲာ်ချံလိၤလိၤ, ဒီးစံးဝဲ “ယထံၣ်ဘၣ်နၤလံ” န့ၣ်လီၤ.
ကလီး ၁:၁၅ ပာ်ဖျါဝဲ, ဖဲပမၤလိသ့ၣ်ညါနၢ်ပၢၢ်လံာ်စီဆှံ, လၢတၢ်ထုကဖၣ်သပှၢ်ပှၢ်အပူၤန့ၣ်, သးစီဆှံကဟ့ၣ်ပှၤ မဲာ်ချံလၢပကထံၣ်ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူး, လၢအမ့ၢ် “ယွၤလၢပှၤထံၣ်အီၤ တသ့ဘၣ်တဂၤ အက့ၢ်အဂီၤ” န့ၣ်လီၤ. ခီဖျိသးစီဆှံအတၢ်မၤစၢၤပှၤအဃိ ပထံၣ်တၢ်မ့ၢ်ဆှဲဝဲဆှံဝဲ, ဒီးခီဖျိလၢကစၢ်ယွၤ အကလုၢ်ကထါအဃိ ပတၢ်သ့ၣ်ညါရ့လိာ်သးဒီးယွၤ ဒိၣ်ထီၣ်အါထီၣ်ကွ့ၢ်ကွ့ၢ်ဘၣ်ဆၣ်, ခဲကနံၣ်အံၤ လၢပတၢ်အိၣ်မူန့ၣ် ကစၢ်ယွၤအစိကမီၤ လၢအဒိၣ်အယိာ်,…
ပှၤဟ့ၣ်တၢ်တဂၤအသး
ဖဲပမုၢ်နံၤလၢခံကတၢၢ်တသီလၢ ကီၢ်စဲၣ်ဝ့းခိၣ်စဲၤ (Wisconsin) န့ၣ်, ယတံၤသကိးမုၣ် ဟဲကိးဃုာ် အဖိမုၣ် ခ့စလံၤ (Kinslee) အသးအိၣ်လွံၢ်နံၣ်ဖိ လၢကဆၢဂ့ၤဆၢဝါ စံးကတိၤလီၤဖးတၢ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ခ့စလံၤ စံးဝဲ “ယတအဲၣ်ဒိးလၢနကသုးလီၢ်သုးကျဲဘၣ်.” ယဖိးဟုအီၤဒီးဟ့ၣ်အီၤ နီၣ်ဝံၣ်ကသုၣ်ဖိ လၢအဘၣ်တၢ်မၤအီၤဒီး တၢ်ကံးညာ်အတီၣ်ဒီး တၢ်တ့ခဲၣ်ဃာ်လၢပှၤစု, ဒီးမ့ၢ်ဝဲ နီၣ်ဝံၢ်လၢ ယဟံးဃာ် ပာ်ဖှိၣ်တၢ်အကျါတဘ့ၣ်န့ၣ်လီၤ. “ဖဲနသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်ယၤအဆၢကတီၢ်, သူနီၣ်ဝံၢ်ဖိအံၤ, ဒီးသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ် က့ၤလၢ ယအဲၣ်နၤန့ၣ်တက့ၢ်”. ခ့စလံၤ သံကွၢ်ယၤလၢ မ့ၢ်အဝဲဟံးန့ၢ် စးခိနီၣ်ဝံၢ်လၢယထၢၣ်အပူၤ အဂၤတဘ့ၣ် ကသ့ဧါန့ၣ်လီၤ. ယတဲဘၣ်အီၤ “တၢ်တဘ့ၣ်အံၤန့ၣ် ဟးဂီၤလံ. ယအဲၣ်ဒိးလၢနကမၤန့ၢ် ယနီၣ်ဝံၣ် အဂ့ၤကတၢၢ်တဘ့ၣ်န့ၣ်လီၤ.” ယဟ့ၣ်လီၤဘၣ် နီၣ်ဝံၢ်လၢ ယအဲၣ်ကတၢၢ်တဘ့ၣ်ဆူ ခ့စလံၤ အဃိ, ယသးတဟးဂီၤဝဲဒၣ်ဘၣ်. ဖဲယထံၣ်ဘၣ် ခ့စလံၤ သးခုဝဲဒၣ်န့ၣ် ဒုးသးခုယၤ အါန့ၢ် အန့ၣ်လီၤ. လၢခံန့ၣ်ဒီး, ခ့စလံၤ တဲဘၣ်အမိၢ်လၢ အဝဲအသးတမုာ်ဘၣ်လၢ ယဟံးပာ်ဃာ်နီၣ်ဝံၢ် အဟးဂီၤတဘ့ၣ်အဃိန့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်…
ဒ်ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးအသိး
ဖဲ ၂၀၁၄ နံၣ်န့ၣ်, ပှၤမၤလိတၢ်သးသမူ မူပီညါတဖၣ် ဖီၣ်န့ၢ်ဝဲ ပီၣ်လဲၣ်ကသ့ၣ်ဆံး (pygmy seahorse) အလွဲၢ်ဘီဂီၤ အမိၢ်အဖါတစူၣ် လၢကီၢ်ဖံးလံးပံ(န) (Philippines)န့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ် စိာ်ပီၣ်လဲၣ်ဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိတဖၣ်အံၤ, ဃုာ်ဒီး အအိၣ်ဆိးတၢ်အလီၢ် ပီၣ်လဲၣ်လၢၢ်ဖီဘီဂီၤတကရူၢ်, (လၢအလီၤဂာ်ဒီး နီၣ်ဝံၢ်(coral sea fan)) ဆူ ကဲၤလဖိနယၢၤ စဲအ့ၣ်ပတီၢ်ထီဖၠၣ်စိမိၤ (California Academy of Sciences) ဖဲဝ့ၢ်စဲၣ်ဖရၣ်စ့းစကိၣ် (San Francisco) န့ၣ်လီၤ. ပှၤစဲအ့ၣ်ဖိတဖၣ် အဲၣ်ဒိးသ့ၣ်ညါဝဲ ပီၣ်လဲၣ်ကသ့ၣ်ဆံးဖိတဖၣ် အတၢ်အိၣ်မူအိၣ်ဂဲၤ မ့ၢ်သန့ၤထီၣ်အသးလၢ တၢ်သ့ဃါဃုာ်ဒီး န့ဆၢၣ်ခိၣ်ဃၢာ်အလိၤဧါန့ၣ်လီၤ. အဃိ ဖဲပီၣ်လဲၣ်ကသ့ၣ်ဆံး ဘီဂီၤဖိတဖၣ် ဖးထီၣ်အကတီၢ်, ပှၤစဲအ့ၣ်ဖိတဖၣ် လဲၤပာ်လီၤဝဲ လၢၢ်ဖိဂီၤလုး ပီၣ်လဲၣ်လၢၢ်ဖီအလွဲၢ်ဂီၤလုး ဆူထံဒၢဖးဒိၣ်အပူၤလီၤ. အမိၢ်အပၢ်အလွဲၢ် မ့ၢ်အဘီဂီၤဘၣ်ဆၣ်, ဖိဆံးဖိတဖၣ် လဲလိာ်အဝဲသ့ၣ်အလွဲၢ် ဒ်သိးကလီၤဂာ်လိာ်သးဒီး လၢၢ်ဖီဂီၤလုးတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ပီၣ်လဲၣ်ကသ့ၣ်ဆံးတဖၣ် မ့ၢ်လၢအအိၣ်ဒီး အန့ဆၢၣ်လၢ တၢ်မၤဟးဂီၤအီၤသ့ ညီညီအဃိ,…
ခရံာ်အစိကမီၤ
ဖဲ ၂၀၁၃နံၣ် ကီၢ်အမဲရကၤ ကရဲ ကဲည့ၣ် (Grand Canyon)ကစၢၢ်အကပၤ, ကစၢၢ်တြီၤလၢအယိာ်ဒီး အလဲၢ်အိၣ်ဝဲ ခီၣ်ယီၢ် ၁၅၀၀ န့ၣ် ဘၣ်တၢ်ဘျးစဲအီၤ လၢစတံထးသွဲအပျံၤန့ၣ် ပှၤလိာ်ကွဲတၢ်လၢမူခိၣ် န့း ဝၤလဲဒၣ် (Nik Wallenda) ကဘၣ်လဲၤခီဂာ် ပှၤဟဲကွၢ်ကီ တၢ်အိၣ်ဝဲ အဃိ ပှၤဟဲကွၢ်ကီတၢ်အိၣ်ဝဲ ဃုကယၤဃၣ်ဃၣ်န့ၣ်လီၤ. ဝၤလဲဒၣ် ယီၢ်လီၤဝဲလၢစတံထးသွဲပျံၤ, ကအိၣ် ခံစုမုၢ်ဒိၣ်အလိၤဒီး ဖဲအထံၣ်ဝဲတြီၤလာ်န့ၣ် စံးဘျုးစံးဖှိၣ် ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးန့ၣ်လီၤ. ဖဲစးထီၣ်ဟးဝဲဒၣ် လၢပျံၤလိၤ ဒ်သိးကလဲၤခီဂာ်ကစၢၢ်တြီၤန့ၣ် လဲၤဝဲဒ်သိးဒၣ်ပှၤလဲၤတၢ်လၢကျဲစၢၤအကတီၢ် အဝဲထုကဖၣ်ဒီး စံးထီၣ်ပတြၢၤကစၢ်ယ့ၣ်ရှူး န့ၣ်လီၤ. ဖဲကလံၤအူ ဟဲဆူၣ်ထီၣ်အကတီၢ် အဝဲဆိကတီၢ်, သကူးလီၤအသးန့ၣ်လီၤ. ကလံၤမ့ၢ်အိၣ်ဂၢၢ်ဒီး ဂဲၤဆၢထၢၣ်, ထိၣ်ဂ့ၤထိၣ်ဘၣ်လီၤအနီၢ်ကစၢ်ဒီး မ့ၢ်လၢကစၢ်ယွၤမၤဂၢၢ်ပျံၤအဃိ စံးဘျုးယွၤန့ၣ်လီၤ. အခီၣ်ခါ တခါလၢ်လၢ် လၢထးသွဲပျံၤလိၤန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်သန့ၤလီၤသးလၢ ခရံာ်အစိကမီၤလီၤန့ၣ် ဝၤလဲဒၣ်ဒုးနဲၣ်ဖျါဝဲဒၣ်ဆူ ပှၤခိးကနၣ်ကွဲၤလ့လိၤ လၢစိၤဆၢကတီၢ်ဖဲန့ၣ် ဒီး ပှၤခိးကွၢ် တၢ်ဂီၤမူလၢ စိၤဆၢကတီၢ်ခဲအံၤတဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.…
ကစၢ်ယွၤလၢအသးတီဝဲ လီၤထူလီၤယိာ်
Xavier (စ့ဘံၣ်ယၤ)ထီၣ်ဝဲ တီၤဖုၣ်ကၠိအဆၢကတီၢ်, အတၢ်လဲၤတၢ်က့ၤအဂီၢ် ယဘၣ်နီၣ်ဆှၢအီၤလၢသိလ့ၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်တနံၤန့ၣ် ယတၢ်ဖံးတၢ်မၤတဖၣ် တဘၣ်လိာ်ဘၣ်စးအဃိ ယလဲၤအိၣ်အီၤစဲၤခံဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ယဆိကတီၢ် သိလ့ၣ်လၢ ပှၤပာ်သိလ့ၣ်အလီၢ် ဒီးလၢတၢ်သးကိၢ်ဘၣ်ယိၣ် တၢ်အပူၤ ယဃ့ထုကဖၣ် ဒီးလဲၤ တဘျီဃီဆူအတီၤဒၢးန့ၣ်လီၤ. ယထံၣ်အဝဲ ဖိးဟုဃာ်အထၢၣ်ဝံချၢဖိ ဒီးဆ့ၣ်နီၤဝဲလၢ အသရၣ်မုၣ်ကပၤန့ၣ်လီၤ. “ဖိခွါဧၢ, ဝံသးစူၤ မိမိၢ်, နအိၣ်မၤသးဒ်လဲၣ်” ဒီးစံးဆၢဝဲ “ဂ့ၤကစီဒီ, ဘၣ်ဆၣ် မ့ၢ်လၢ နစဲၤခံအဃိ ယသးဒိၣ်နၤ”န့ၣ်လီၤ. ယဖိခွါသးပှံၢ်ယၤန့ၣ် အတၢ်ကမၣ် တအိၣ်ဘၣ်. ယနီၢ်ကစၢ် ယသးဟးဂီၤလီၤ ယသးဒၣ်ယဲန့ၣ်လီၤ. ယအဲၣ်ယဖိခွါ ဒီးယသ့ၣ်ညါလၢ မုၢ်နံၤတဖၣ် ကအိၣ်ဝဲဒၣ်ဒံး လၢယကမၤဟးဂီၤဘၣ်အသးန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် မုၢ်တနံၤ အသးကဟးဂီၤဝဲလၢ ကစၢ်ယွၤ အလိၤန့ၣ် ယသ့ၣ်ညါစ့ၢ်ကီးန့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ, ဒ်သိးကသ့ၣ်ညါ တၢ်လၢ ကစၢ်ယွၤန့ၣ် တစူးကွံာ်ညိကွံာ် အတၢ်အၢၣ်လီၤ. နီတဘျီဘၣ်န့ၣ် ယဂုာ်ကျဲးစၢး သိၣ်လိနဲၣ်လိအီၤန့ၣ်လီၤ.
စံး ၃၃:၁-၃ ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါပှၤလၢ…
လိၣ်အါထီၣ် တၢ်ဘျုးတၢ်ဖှိၣ်
တၢ်ဘါသရိာ်ပူၤ ပကယၢကယဲတၢ်လၢမူးလီၤဆီအဂီၢ်အဆၢကတီၢ်, မူဒါခိၣ်ပိာ်မုၣ်ဟဲကဒူးကဒ့ၣ်ယၤလၢ ယတၢ်လဲၤခီဖျိစှၤအဃိန့ၣ်လီၤ. ဖဲအဝဲဟးထီၣ်ဝံၤန့ၣ် ပိာ်မုၣ်အဂၤတဂၤ ဟဲဃီၤဆူယအိၣ်ဒီးစံးဘၣ်ယၤ “ဘၣ်ဃးဒီးအတၢ်ကတိၤန့ၣ် တဘၣ်ပာ်လၢနသးပူၤတဂ့ၤ. ပကိးအီၤလၢ အံ. ကၠံၣ်. အၣ်. (E.G.R-Extra Grace Required) ပှၤလၢအလိၣ်အါထီၣ် တၢ်ဘျုးတၢ်ဖှိၣ်တဂၤ” န့ၣ်လီၤ.
တၢ်ကတိၤတထံၣ်အံၤအဃိ ယနံၤဘၣ်ယသးန့ၣ်လီၤ. တယံာ်ဘၣ်န့ၣ် ဖဲတၢ်သဘံၣ်ဘုၣ်မ့ၢ်အိၣ်ဒီးပှၤတဂၤလၢ်လၢ်န့ၣ် ယစးထီၣ်သူ တၢ်ကတိၤအံၤလၢ ပှၤသ့ၣ်တဖၣ်အလိၤန့ၣ်လီၤ. နံၣ်တဖၣ်လဲၤပူၤကွံာ်ဝံၤအလီၢ်ခံ, သရိာ်တဖျၢၣ်အံၤအပူၤ ယဆ့ၣ်နီၤကနၣ် တၢ်ဖးဖျါထီၣ် ပိာ်မုၣ်အံၤလၢအလိၣ်အါထီၣ်ဘၣ် ကစၢ်ယွၤအတၢ်ဘျုးတၢ်ဖှိၣ်တဂၤ အသးသမူအဂ့ၢ်အကျိၤ, ဖဲလၢတၢ်ဘါဆိးသီအတၢ်သံ အဆၢကတီၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သရၣ် စံးကတိၤဟ့ၣ်နီၤလီၤဝဲ, လၢတၢ်လီၢ်ခံ ဒီးလၢပှၤအါဂၤတသ့ၣ်ညါတၢ်အပူၤ ပိာ်မုၣ်တဂၤအံၤ မၤတ့ၢ်တၢ်လၢကစၢ်ယွၤအဂီၢ်ဒ်လဲၣ် ဒီးသးအိၣ်ဟ့ၣ်မၤစၢၤညီတၢ်ဆူ ပှၤဂုၤပှၤဂၤအအိၣ်ဒ်လဲၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. အပူၤကွံာ်န့ၣ် မ့ၢ်လၢယစံၣ်ညီၣ်ဒီးစံးကတိၤအၢသီအီၤဒီးပှၤဂုၤပှၤဂၤတဖၣ်, ယကိးဘၣ်အဝဲသ့ၣ်လၢ “ပှၤလၢအလိၣ်အါထီၣ်ဘၣ်ယွၤအတၢ်ဘျုးတၢ်ဖှိၣ်”အဃိ ယထုကဖၣ် ဃ့ကညးကစၢ်ယွၤလၢ ကပျၢ်ယတၢ်ဒဲးဘးအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. နီၢ်နီၢ်တခီ ယနီၢ်ကစၢ်ဒၣ်ယဲ ယလိၣ်အါထီၣ်ဘၣ် ကစၢ်ယွၤအတၢ်ဘျူးတၢ်ဖှိၣ် ဒ်ပှၤစူၢ်က့ၤနာ်က့ၤကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးတဖၣ် တဂၤလၢ်လၢ်အသိးန့ၣ်လီၤ.
အ့ဖ့းစူး ၂:၃ အပူၤ ပှၤတၢ်မၢဖိစီၤပီလူး…
မၤဒိးယ့ၣ်ရှူး
တၢ်ပျိာ်လဲစဲၣ်နီၤတဂၤ မူဝဲလၢ အ့ၣ်ဒိၢ်နံၡါ (Indonesia) အပီၣ်လဲၣ်ထံကျါဒီး လၢ Great Barrier Reef လၢၢ်တူၢ်ရဲၣ်အပူၤလီၤ. တၢ်မၤဒိးတၢ်ပဝဲၢ် (ပီၣ်လဲၣ်တၢ်ဖိတၢ်လံၤတကလုာ်လၢ အစုအခီၣ်အိၣ်ဃိးဘိ) အံၤႇ ဒ်ပဝဲၢ်ဂုၤဂၤတဖၣ်အသိး ဆီတလဲအဖံးအန့ဆၢၣ်အလွဲၢ်လၢ ကအိၣ်ဃူဃိာ်လီၤပလိာ်ဒီး အဃၣ်အဃၢၤအဂီၢ်လီၤ. တၢ်ဘၣ်တ့သးဆးတကလုာ်အံၤ ဆီတလဲစ့ၢ်ကီးအက့ၢ်ဂီၤႇ အတၢ်ဟူးဂဲၤကျိၤကျဲဒီး အတၢ်အိၣ်မူကျိၤကျဲ, ဖဲဘၣ်တၢ်မၤပျံၤလၢ တၢ်မၤဒိးတၢ်ညၣ်အစုၣ်အၢတကလုာ် (lionfish) ဒီးပီၣ်လဲၣ်ဂုၢ်လၢအလီၤပျံၤတဖၣ်လီၤ.
တမ့ၢ်ဒ်တၢ်မၤဒိး တၢ်ပဝဲၢ်ဘၣ်, ၦၤစူၢ်က့ၤနာ်က့ၤယ့ၣ်ရှူးတဖၣ် ကြၢးလၢကအိၣ်မူဖျါလၢ အဃၣ်အဃၢၤ ဖဲဟီၣ်ခိၣ်အံၤလီၤ. ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ပကပျံၤတၢ်, မ့ၢ်လၢ ၦၤလၢ အသးတလီၤပလိာ်ဒီးၦၤတဖၣ်အဃိဒီး ပဘၣ်တၢ်လ့ပစီၦၤ ဒ်သိးပကအိၣ်လီၤပလိာ်ဒီး ၦၤအအံၤတဃၣ်တဖၣ်, သတးဒီးၦၤတသ့ၣ်ညါၦၤ ဒ်ယ့ၣ်ရှူးအခ့အၦၤတဖၣ်လၢၤဘၣ် အဂီၢ်လီၤ. ၦၤတၢ်မၢဖိစီၤပီလူး မၢၦၤလၢ ပကလုၢ်ထီၣ်ပနီၢ်ခိတဖၣ် ဒ် “တၢ်လုၢ်မူစီဆှံ တၢ်ဘၣ်ယွၤအသး” (ရိမ့ၤ ၁၂:၁), ဒီးကဲထီၣ် ယ့ၣ်ရှူး အခၢၣ်စးတဖၣ်လၢ ပတၢ်အိၣ်မူကိးကပၤဒဲးန့ၣ်လီၤ.
တံၤသကိး မ့တမ့ၢ် ဟံၣ်ဖိဃီဖိတဖၣ် ကကျဲးစၢးမၢဆူၣ်ၦၤသ့ၣ်သ့ၣ် ဒ်သိး…
ခီၣ်ခါတခါ ဘၣ်တခါ
ၦၤ ၁၂ ဖု, တဖုသၢဂၤစုာ်စုာ် ဆၢထၢၣ်သဃဲၤအဖံဘၣ်ခိၣ် ဒီးအိၣ်ကတဲာ်ကတီၤအသးလၢ တၢ်သတြီၤတၢ်ဃ့ၢ်ခီၣ်လွံၢ်ခီအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ပှၤခံဂၤလၢအကပၤတဂၤစုာ်စုာ် စၢဃာ် အခီၣ်ဒ့ဒီးအခီၣ်လ့ၢ်ခိၣ် ဃုာ်ဒီးပှၤအခၢၣ်သးတဂၤ လၢတၢ်ကံးညၣ်က့ အလွဲၢ် အကလုာ်ကလုာ် ဒီးပှၤသၢဂၤအံၤ ကွၢ်စူၣ်ဝဲဒၣ်ဆူ ဖီတၢၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲတၢ်အူထီၣ်ပံစံန့ၣ်, ၦၤအဖုတဖၣ်အံၤ ဃ့ၢ်သဖှိထီၣ်ဆူမဲာ်ညါန့ၣ်လီၤ. အါဖုန့ၣ် လီၤဃံၤ ဘၣ်ဆၣ်ဂဲၤလိာ် ဒီးဂုာ်ကျဲးစၢးသၦၢ်ၦၢ် ဒ်သိးကခါန့ၢ်က့ၤ အခီၣ်ခါန့ၣ်လီၤ. ၦၤစှၤဖုတခီ လၢကဟးအလီၢ်န့ၣ် ဃုထၢဝဲ ဒ်သိးကစံၣ်န့ၣ်လီၤ. တနီၤဟ့ၣ်တၢ်အဃၣ်(အၡူ)န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ၦၤအိၣ်ဝဲတဖု တချုးလၢအစးထီၣ်ဃ့ၢ်ဒံးဘၣ်န့ၣ် မၤယံာ်မၤနီၢ်အသး လၢတၢ်မၤလီၤတံၢ် အတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤ, ဒီးတၢ်ဘၣ်ထွဲလိာ်သး ဖဲအလဲၤတၢ်ဆူ အမဲာ်ညါန့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ် အခီၣ်ဘၣ်တိၢ်လၢကျဲသနာ်က့ လဲၤဆူညါ ဒီးတယံာ်တမီၢ်န့ၣ် လဲၤခီဖျိ ၦၤအဖုအဂၤခဲလၢာ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်အတၢ်သးဆူၣ် လၢကမၤသကိးဃုာ်တၢ်, ခီၣ်ခါတခါဘၣ်တခါ, ဒုးတုၤအဝဲသ့ၣ်ဆူဖီတၢၣ် ဒ်သိးသိးန့ၣ်လီၤ.
တၢ်အိၣ်မူလၢယွၤအဂီၢ်စ့ၢ်ကီး လၢၦၤစူၢ်က့ၤနာ်က့ၤခရံာ်အဘၢၣ်ကဝီၤအပူၤ န့ၣ် တဘျီဘျီ ဒုးတံာ်တာ်အ့န့ပသး, မၤသးဒ် တၢ်ဃ့ၢ်သကိးတၢ်ဆူညါ ဒ်တၢ်သတြီၤ ခီၣ်လွံၢ်ခီတၢ်ဃ့ၢ်အသိးန့ၣ်လီၤ.…
အိၣ်လၢယွၤအစု တုၤအိၣ်ၦၤအလီၢ်
ဖဲပဒိၣ်တဂၤ သမံသမိးယၤဝံၤန့ၣ်, ယလဲၤနုာ်လီၤဆူ ကီၢ်ရ့ၣ်အဃိာ်ပူၤ, ယဆဲးလီၤယစုမုၢ်ကျၢၢ် လၢၦၤတမှံၤအမံၤစရီပူၤ, ဒီးဆ့ၣ်နီၤဖဲ ကမျၢၢ်အါဂၤခိးတၢ်အလီၢ်န့ၣ်လီၤ. ယဘါထုကဖၣ်လၢ ယသးပူၤဒီး ခိးကွၢ်ၦၤနီၢ်ဒိၣ်တဖၣ် လၢအသးဟုးဂဲၤဝဲ ဒီးသးစၢ်သ့ၣ်တဖၣ် လၢအကဒုးကဒ့ၣ်တၢ် လၢအဘၣ်ခိးတၢ်အဃိန့ၣ်လီၤ. ကအိၣ်ဃိးနၣ်ရံၣ်ဘျဲၣ်ဘျဲၣ်ဒီး ၦၤခိးတၢ်ဖိလၢ အဖီၣ်ဃး စုကဝဲၤတဂၤ ဖးဖျါထီၣ် ၦၤအမံၤစရီ ဒီးယမံၤစ့ၢ်ကီး ဘၣ်တၢ်ယၢၤထီၣ်ဝဲလီၤ. အဝဲဆှၢပၦၤတဖု ဆူဒၢးတဖျၢၣ်အပူၤ ဒီးဒုးဆ့ၣ်နီၤၦၤလၢ လီၢ်ဆ့ၣ်နီၤတဖၣ် လၢအဘၣ်တၢ်သုးကျဲၤပာ်လီၤဆိတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲယဖိယၢ် ဆ့ၣ်နီၤလီၤဝဲလၢ လီၢ်ဆ့ၣ်နီၤလၢ အအိၣ်လၢ ပဲတြီမဲာ်ထံကလၤဖးတီၣ် အဘးခီဒီး ဖီၣ်ထီၣ်ကွဲၤဒီနၢ်အခါ တၢ်သ့ၣ်ညါလၢ ၦၤမၤစၢၤယၤတအိၣ်လၢၤဘၣ်အံၤ လုၣ်ဘၢဒီးထုးဃၢယသးလီၤ. ယမဲာ်ထံလီၤဘၣ်ဆၣ်, ကစၢ်ယွၤမၤမံသးကျၢၤယၤ မ့ၢ်လၢ ယဖိယၣ်အံၤ အိၣ်ဒံးဒၣ်လၢ ယွၤအတၢ်ပၢဆှၢ တုၤအိၣ်အီၤအပူၤန့ၣ်လီၤ.
ဖဲစံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၃၉ န့ၣ်, စီၤဒၤဝံးကိးထီၣ်ယွၤ, “ယွၤဧၢ, ဃုကွၢ်ထံယၤ ဒီးနသ့ၣ်ညါယၤလီၤ...ဒီးနသ့ၣ်ညါ ယကျဲဧိၤကပူၤဧိၤခဲလၢာ်လီၤ” (၁-၃). အတၢ်ကိးသတြီဘၣ်ဃး ယွၤလၢအသ့ၣ်ညါတၢ်ခဲလၢာ်အံၤ မ့ၢ်တၢ်မၤလၤကပီၤ ယွၤအတၢ်ကဟုကယာ် ဒီးယွၤအတၢ်ဒီသဒၢ ဘူးဘူးတံၢ်တံၢ်န့ၣ်လီၤ…