လံာ်ပရၢတဖၣ်, တၢ်ကီတၢ်ခဲတဖၣ်, ဒီးတၢ်မၤနၢၤတဖၣ်
လၢပှၤတဝၢပူၤ ဂ့ၢ်ဝီတဂၢၢ်တကျၢၤ, တၢထီၣ်တၢလီၤ, တၢ်လီၤပျံၤလီၤဖုး ဒီးတၢ်တမုာ်တလၤ သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် ဒ်သိး ကၠ့ၣ်မံၣ်(Jimmy) အသုတလဲၤဆူ ထံကီၢ်အဖှီၣ်ယာ် ကတၢၢ်လၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢ, လၢအကလဲၤ ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါပှၤမၤတၢ်သးခုကစီၣ် အနီၢ်ဒီမိၤဝၤခံဂၤအဂီၢ် တၢ်ကီတၢ်ခဲလၢထးသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် တြီအီၤတန့ၢ်ဘၣ်. တဘျီဘၣ်တဘျီ လီလံာ်ပရၢလၢ ကၠ့ၣ်မံၣ်ဆှၢလီၤဆူပအိၣ်န့ၣ် ပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်ကီတၢ်ခဲလၢ အဘၣ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. “Okay, တံၤသကိးသ့ၣ်ဧၢ, ပကထုကဖၣ်သကိးတက့ၢ်. ပသိလ့ၣ်အစဲးခိၣ်ဃံကိၢ်ကဲၤထီၣ် အဘျီတဆံဘျဲၣ်လၢ ခံနၣ်ရံၣ်အတီၢ်ပူၤန့ၣ် ပလဲၤတုၤဒံးဒၣ် အမံးလာ်တဆံန့ၣ်လီၤ”. မ့ၢ်လၢ တၢ်လဲၤတၢ်က့ၤတံာ်တာ်အဃိ, ဒီးတချုးလၢဖးဖီမုၢ်အဆၢကတီၢ်န့ၣ် အဝဲလဲၤတုၤဆူ တၢ်လီၢ်လၢ ကဘၣ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤအဂီၢ်, ဖဲန့ၣ် ပှၤဘၣ်အိၣ်ခိးကွၢ်လၢ်အီၤ ယဲၢ်နၣ်ရံၣ်န့ၣ်လီၤ. လၢခံန့ၣ် တၢ်ပရၢဟဲတုၤဒီး ဖျါလၢ အသူၣ်ခုသးခုဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. “တၢ်လီၤကမၢကမၣ်ဒိၣ်မးလီၤ. ပရ့လိာ်မုာ်လိာ်သး အဂ့ၤကတၢၢ် ဒီးပှၤတဆံခံဂၤ ဟဲထီၣ်ဆူ တၢ်မဲာ်ညါ ဒ်သိး ပကဃ့ဘါထုကဖၣ် တၢ်လၢ အဝဲသ့ၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. မ့ၢ်မုၢ်နၤလၢအပှဲၤဒီး တၢ်စိတၢ်ကမီၤန့ၣ်လီၤ”.
တၢ်မၤယွၤအတၢ်မၤတီတီလိၤလိၤန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်လၢ အတၤပှၤသ့န့ၣ်လီၤ. တၢ်စူၢ်တၢ်နာ် အပၢ်သ့ၣ်တဖၣ်လၢ…
တၢ်သးဒူလၢ ကဆၢထၢၣ်လၢခရံာ်အဂီၢ်
ဖဲခရံာ်နံၣ် ၁၅၅ န့ၣ် တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပၢ်အဆိကတၢၢ်အကျါတဂၤ, ဖီလံခး (Polycarp) ဘၣ်တၢ်မၤပျံၤအီၤ လၢကဘၣ်တၢ်ဃိသံအီၤ လၢမ့ၣ်အူ, မ့ၢ်လၢအနာ်ခရံာ်အဃိန့ၣ်လီၤ. အဝဲတဲဆၢဝဲ “ယကဲတ့ၢ်လံ ခရံာ်အခ့အၦၤ အိၣ်လံ ၈၆ နံၣ်လံ. အဝဲတမၤကမၣ်ယၤ နီတမံၤဘၣ်. ဒီးအခဲအံၤ ယကဒုၣ်ဒွဲၣ်စံးအၢယစီၤပၤ ဒီးယကစၢ် လၢအအုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤယၤဒ်လဲၣ်. ဖီလံခး အတၢ်စံးဆၢအံၤ ကြၢးကဲထီၣ်တၢ်လၢသဆၣ်ထီၣ်ၦၤဒီးဟ့ၣ်ဆူၣ်ထီၣ်ပသး ဖဲပဘၣ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဒီး တၢ်မၤကွၢ်ပှၤအနးကတၢၢ်, မ့ၢ်လၢပစူၢ်က့ၤနာ်က့ၤ ကစၢ်ယ့ၣ်ၡူးခရံာ်, လၢအမ့ၢ်ပစီၤပၤအဃိန့ၣ်လီၤ.
တချုးစှၤနၣ်ရံၣ် ဖဲခရံာ်အတၢ်ဒိးသံသးအဆၢကတီၢ်န့ၣ်, ယိၤ ၁၃:၃၇ အပူၤ ၦၤတၢ်မၢဖိ စီၤပ့းတရူး ဒုးနဲၣ်ဖျါဝဲဒူဒူလၢ အတၢ်ဘၣ်ထွဲသးတီဒီးခရံာ် ဒီးစံးဝဲ, “ယကပာ်လီၤကွံာ်ယသးသမူလၢနဂီၢ်လီၤ”. အဆၢဖိ ၃၈ ပာ်ဖျါဝဲ ကစၢ်ယ့ၣ်ၡူးခရံာ်, လၢအသ့ၣ်ညါစီၤပ့းတရူးအါန့ၢ် စီၤပ့းတရူးသ့ၣ်ညါလီၤက့ၤအသးတဂၤ စံးဆၢဝဲဒၣ်, “ယစံးဘၣ်တဲဘၣ်နၤတီတီလိၤလိၤ, ဆီဖါတချုးအိၣ်အိထီၣ်ဒံးဘၣ်ဒီး နကသမၢယၤသၢဘျီလီၤ”. ဘၣ်ဆၣ် ယိၤ ၂၁:၁၆-၁၉ စံးဘၣ်ပှၤလၢ ကစၢ်ယ့ၣ်ရူးခရံာ် ဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤဝံၤအလီၢ်ခံႇ ၦၤလၢအသမၢတ့ၢ်အီၤတဂၤအံၤ ကဲထီၣ်က့ၤ ၦၤလၢအမၤခရံာ်အတၢ်မၤ…
ဒဲလၢ အလီၤဘှံးတဖၣ်
“ဒဲန့ၣ် လီၤဘှံးဝဲလီၤ.” တၢ်ကတိၤအံၤဘၣ် တၢ်စံးကတိၤအီၤလၢ ယတံၤသကိး ပီ(လ) (Paul) ဒီးအဝဲမ့ၢ်ပှၤလၢအကွၢ် တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်လၢ ဝ့ၢ်နဲရိၣ်ဘံၣ်(Nairobi), ကီၢ်က့ၣ်ညၣ် (Kenya)န့ၣ်လီၤ. စးထီၣ်လၢ ၂၀၁၅ နံၣ် န့ၣ်, တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဖိတဖၣ် ဘူၣ်သကိးဘါသကိးယွၤလၢ တၢ်သူၣ်ထီၣ်လၢ အလီၤဂာ်ဒီး ဒဲတဖျၢၣ်အပူၤန့ၣ်လီၤ. ပီ(လ) ကွဲးပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ “ခဲကနံၣ်အံၤ, ပဒဲန့ၣ် ဟးဂီၤလံ, ဒီးဖဲတၢ်စူၤလီၤအဆၢကတီၢ်, မူခိၣ်ထံတဖၣ် လီၤစီၤဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ”.
ယတံၤသကိးအတၢ်ကတိၤတဖၣ် လၢအပာ်ဖျါထီၣ် အဒဲအတၢ်ဂံၢ်စၢ်ဘါစၢ်တဖၣ်အံၤ ဒုးသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤပှၤ တၢ်မၢဖိစီၤပီလူး အတၢ်ကတိၤတဖၣ်လၢ ဘၣ်ထွဲဒီး ပဝဲပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိတဖၣ် အတၢ်အိၣ်မူလၢ ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးညီတၢ်အဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. ၂ ကရံၣ်သူး ၄:၁၆ ဒီး ၅:၄ အပူၤ စံးဝဲ “ပနီၢ်လၢ ခိအံၤ ဟးဂီၤဝဲ... ပှၤအိၣ်လၢဒဲပူၤ ပဝဲဒၣ်အံၤ, ဘၣ်ဝံတၢ်ဃၢဒီး ပကအုကစွါတၢ်လီၤ”န့ၣ်လီၤ.
လၢပတၢ်အိၣ်မူ စးထီၣ်လၢသးစၢ်အကတီၢ် ပသ့ၣ်ညါတ့ၢ်လံ ပဝဲပှၤကညီတဖၣ် အတၢ်အိၣ်မူလၢ ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံး, ဟးဂီၤညီတၢ်အဂ့ၢ်န့ၣ်…
တၢ်ဃ့ၢ်ဆူယ့ၣ်ၡူးအိၣ်
ဘဲ(န)(Ben)ဒီးအတံၤသကိးတဖၣ် လဲၤဆူ ဝ့ၢ်ဖဲရဲး(Paris)န့ၣ် လဲၤထံၣ်ဘၣ်ဝဲ တၢ်ကွၢ်ကီလီၢ်လၢအမံၤဟူသၣ်ဖျါတဖၣ် အကျါတဖျၢၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘဲ(န) န့ၣ် တမ့ၢ် ပှၤလၢဃုမၤလိ ပီညါဒွဲလၤ ကၠိဖိတဂၤ ဘၣ်ဆၣ် လၢတၢ်ကမၢကမၣ်အပူၤ အဝဲကွၢ်ကီဘၣ်ဝဲ တၢ်တ့ခဲၣ်တၢ်ဂီၤတထံၣ်ဒီး အခိၣ်တီမ့ၢ်ဝဲ “ယ့ၣ်ရှူးအပျဲၢ် စီၤပ့းတရူးဒီး စီၤယိၤဟၣ် ဃ့ၢ်ဆူ တၢ်သွၣ်ခိၣ် ဖဲတၢ်ဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤ အမုၢ်တဂီၤ” ဒီးဘၣ်တၢ်တ့ခဲၣ်အီၤလၢ ယူၣ်ကၠံဘၢနဲၣ်(Eugène Burnand)န့ၣ်လီၤ. တၢ်ပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်ကတိၤလံာ်မဲာ်ဖျၢၣ်တဖၣ်တအိၣ်ဘၣ်ဆၣ် စီၤပ့းတရူး ဒီးစီၤယိၤဟၣ် အမဲာ်သၣ်အက့ၢ်အဂီၤ ပာ်ဖျါတၢ်လၢ အကွၢ်ဝဲဒီးအထံၣ် ဒီးစုအက့ၢ်အဂီၤ တၢ်အိၣ်အသးတဖၣ် စံးကတိၤ ပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်အါမးဒီး ဖျါမၤအသး ဒ်ကွဲမုာ် ပှၤကွၢ်တၢ်ဖိတဖၣ် ကမ့ၢ်တၢ်တမံၤဃီ ဒီးအဝဲသ့ၣ် လၢတၢ်သူၣ်ဟူးသးဂဲၤဒီး သးအတၢ်တူၢ်ဘၣ်တၢ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.
တၢ်တ့ခဲၣ်တၢ်ဂီၤအံၤ သန့ၤထီၣ်ဝဲ တၢ်ဂ့ၢ်လၢ ယိၤ ၂၀:၁-၁၀ အပူၤ ဒီးပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်ဂ့ၢ်လၢအဆၢဖိ ၄, လၢအမ့ၢ် ပှၤခံဂၤဃ့ၢ်ဝဲဒၣ်ဆူ ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးအသွၣ်ခိၣ် လၢအိးထီၣ်အသး အအိၣ်န့ၣ်လီၤ.…
ဖဲတၢ်ဆီၣ်သနံး နးနးကျံးကျံးကတီၢ်
တၢ်လၢအပူၤကွံာ်နံၣ်တဖၣ်အပူၤ, ယတံၤသကိးတဂၤတဲဘၣ်ယၤ, အတၢ်ပျံၤ, အတၢ်ဘၣ်ယိၣ်တၢ် ဖဲလၢဂုာ်ကျဲးစၢးခီဂာ် သိလ့ၣ်ကျဲတဘိလၢ အသဂၢၢ်ပာ်ဖှိၣ်သးဒီး ကျဲအဂၤတဖၣ် အဆၢကတီၢ်န့ၣ်လီၤ. “ယတလဲၤခီဖျိဘၣ် တၢ်ဒ်သိးအံၤ နီတစုဘၣ်, တၢ်သိၣ်တၢ်ဘျၢတဖၣ် လၢယမၤလိန့ၢ်တ့ၢ် တၢ်လၢအဘၣ်ထွဲဒီး တၢ်ခီဂာ်သိလ့ၣ်ကျဲတဖၣ်စ့ၢ်ကီး တၢ်မၤတကဲထီၣ်ဝဲဒၣ်လၢၤဘၣ်”အဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. ယပျံၤတၢ်ဖုးတၢ်ဒိၣ်နီၢ်မးအဃိ,ယအိၣ်ခိး သိလ့ၣ်ဘၢး(စ)(bus), ဃ့ကညးပှၤနီၣ်သိလ့ၣ်လၢကပျဲဒိး အသိလ့ၣ် ဒ်သိးယကလဲၤတုၤဘၣ်ဆူ ကျဲဝာ်ဘးခီအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဒ်သိးယကလဲၤခီဂာ် ကျဲဒ်သိးအံၤလၢ အသဂၢၢ်ပာ်ဖှိၣ်ထီၣ်အသးတဖၣ်အဂီၢ် ဒီးယကဘၣ်နီၣ်သိလ့ၣ် လၢတၢ်လဲၤတၢ်က့ၤအဂီၢ်ဒ်လဲၣ်န့ၣ် ယဘၣ်မၤလိန့ၢ်အီၤလၢတၢ်ဆၢကတီၢ်ဖးယံာ်ဖးထီအတီၢ်ပူၤလီၤန့ၣ် မ့ၢ်အတၢ်စံးဘၣ်ယၤန့ၣ်လီၤ.
သိလ့ၣ်အတၢ်လဲၤကျဲအါဘိ သဂၢၢ်ပာ်ဖှိၣ်အသးအလီၢ်အကျဲတဖၣ် တၢ်ဘၣ်ယိၣ်အလီၢ်အိၣ်သ့ဘၣ်ဆၣ် လၢသးသမူအတၢ်လဲၤကျဲန့ၣ် ယဘၣ်အိၣ်မူလဲၤခီဖျိ, လၢတၢ်သဘံၣ်ဘုၣ်, တၢ်ကီတၢ်ခဲအပူၤန့ၣ် တၢ်ဘၣ်ယိၣ်အလီၢ်အိၣ်အါမးန့ၣ်ဒံး ပလဲၤခီဂာ် သိလ့ၣ် ကျဲလၢအသဂၢၢ်ပာ်ဖှိၣ်ထီၣ် အသးတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ပှၤကွဲး စံး ၁၁၈ န့ၣ် လၢအတၢ်အိၣ်မူပူၤ တၢ်အိၣ်အသး, တၢ်မၤအသးတဖၣ် မ့ၢ်တၢ်ဒ်လဲၣ်, ဒ်လဲၣ်န့ၣ် ပတသ့ၣ်ညါ လီၤတံၢ်လီၤဆဲးဘၣ်ဆၣ်, ပသ့ၣ်ညါလၢ အဘၣ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ် တၢ်ကီတၢ်ခဲအဃိ, အဆၢဖိ ၅ အပူၤ ပာ်ဖျါဝဲ…
တၢ်သးကညီၤလၢ နၤဒီးယၤအဂီၢ်
ကိၣ်ဘံး-၁၉ တၢ်ဆါသံသတြိာ် အတၢ်ကဲထီၣ်ပိာ်ထွဲအခံအကျါ တမံၤမ့ၢ် ကဘီလၢအစိာ်ဆှၢ ပှၤဟးကသုၣ်ကွၢ်ကီ ထံဂၤကီၢ်ဂၤတဖၣ် ဘၣ်အိၣ်ပတုာ်ဃာ် ဒီးပှၤလဲၤတၢ်ဖိတဖၣ် တၢ်ပာ်လီၤဆီအီၤ ဖဲလီၢ်တပူၤဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ဝီ(လ)စထြံးအတၢ်ပရၢ (Wall Street Journal) ကွဲးဖျါထီၣ်တၢ်ဂ့ၢ်လၢအိၣ်ဒီး တၢ်ထံၣ်လိာ်သံကွၢ် ပှၤဟးကသုၣ်ကွၢ်ကီထံဂၤကီၢ်ဂၤတဖၣ်လီၤ. တၢ်တဲဖျါက့ၤ တၢ်လဲၤခီဖျိလၢ တၢ်ပာ်လီၤဆီပှၤအဆၢကတီၢ်န့ၣ် တၢ်အိၣ်ဒီးတၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်အါမးလၢ တၢ်စံးကတိၤသကိးတၢ် အဂီၢ်လီၤ. ပှၤလဲၤတၢ်ဖိတဂၤ တဲနံၤတၢ်ဒီးစံးဝဲဒၣ် အဝဲအိၣ်ဒီးအမါလၢ အတၢ်သ့ၣ်နီၣ်တၢ်လၢအပူၤကွံာ်ဂ့ၤဒိၣ်မးတဂၤ, တဲအဝၤ အတၢ်ကမၣ်တဖၣ် လၢမၤတ့ၢ်ဝဲဒီး ပိာ်မုၣ်န့ၣ်စံးဝဲလၢ သါပလၢၢ်ဘၣ်လၢ သါတဲတလၢာ်ဒံးဘၣ်န့ၣ်လီၤ.
တၢ်ဂ့ၢ်တဖၣ်အံၤ ဒုးအိၣ်ထီၣ် တၢ်နံၤကမှံလၢပဂီၢ် ဒီးဒုးသ့ၣ်နီၣ်က့ၤ ပှၤလၢ ပမ့ၢ်ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိ ဒီးဟ့ၣ်ပလီၢ်ပှၤလၢ ပမ့မ့ၢ်ပှၤလၢ အဟံးဃာ်ဖီၣ်ဃာ် တၢ်လၢဂ့ၤပစူးကွံာ်ညိကွံာ် ပျဲပျၢ်လီၤကွံာ်တဖၣ်န့ၣ် မ်ပသုတမၤဘၣ် အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ပကပာ်ဖျါထီၣ် ပတၢ်သူၣ်ကညီၤသးကညီၤတၢ် ဆူပှၤလၢအမၤဘၣ်ဒိဆါပှၤအဂီၢ် တၢ်မနုၤကမၤစၢၤပှၤလဲၣ်. ဖဲထါစံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၀၃:၈-၁၂ အပူၤ ပကမၤလိသကိး တၢ်ဒိၣ်တၢ်ထီကတၢၢ် ကစၢ်ယွၤအဂ့ၢ်န့ၣ် ဒ်အဘၣ်တၢ်ပာ်ဖျါထီၣ်အီၤ အသိးတက့ၢ်.…
တၢ်ပီၢ်ယၢ်လီၤသးလၢ အဘၣ်ဆိၣ်ဂ့ၤ
“ပှၤကျိာ်တအိၣ်စ့တအိၣ်”(BROKE) မ့ၢ် ကြဲဒံၢ်(Grady)စံးဆၢအမံၤလၢ ဘၣ်တၢ်ကိးအီၤလၢကျဲခိၣ် ဒီးလံာ်မဲာ်ဖျၢၣ်ယဲၢ်ဖျၢၣ်အံၤ ဘၣ်တၢ်ကွဲးဖျါစ့ၢ်ကီး လၢအသိလ့ၣ်လဲစ့ၣ် (license)ဘ့ၣ်ဘၣ်လိၤန့ၣ်လီၤ. လၢအသူၣ်ဂ့ၢ်သးကျိၤတကပၤစ့ၢ်ကီး တၢ်လီၤဆီ တအိၣ်အဃိ ပှၤတဂၤအံၤ မ့ၢ်ပှၤတၤကျိာ်တၤစ့, ပှၤကလုာ်ကလိၤ, ဒီးပှၤလီအီၣ်တၢ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲအသူၣ်ကၢ်သးလီၤဘှါ, အကျိာ်စ့တဖၣ် လၢာ်စီကွံာ်ဝဲ, ဒီးအတၢ်အိၣ်မူန့ၣ် ယံၤဝဲဒီးယွၤန့ၣ်လီၤ. ကွၢ်ဖဲကမ့ၢ်ဒၣ်ဝဲ, ဘၣ်မုၢ်တနံၤအဟါ လၢဟံၣ်ဒွဲ (hotel)ဒၢးပူၤန့ၣ် ဖဲယွၤအသးမုာ်စီဆှံ သိၣ်ဃီၣ်အီၤအဆၢကတီၢ် လၢတၢ်ခဲလၢာ်အပူၤ အသးလဲလိာ်ကွံာ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲစံးအမါလၢ “ယဘၣ်တၢ်အုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤယၤလံ”န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်တဟါအံၤနံၣ် အဝဲအၢၣ်လီၤအတၢ်ဒဲးဘးတဖၣ် (တၢ်ဒဲးဘးတဖၣ်လၢဆိကမိၣ်တ့ၢ်ဝဲလၢ ကပာ်သဒၢ တုၤအသံတစု) ဒီးဟဲဆူ ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးအအိၣ် ဒ်သိးကပျၢ်အတၢ်ဒဲးဘးအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဆိကမိၣ်လီၤအသး လၢတမ့ၢ်ကအိၣ်မူဘၣ်အါန့ၣ် အနံၣ် ၄၀ တဂၤအံၤ အိၣ်မူအိၣ်ဂဲၤ အါထီၣ်ဘၣ်ဆူညါအနံၣ် ၃၀ ဒ်အမ့ၢ် ပှၤအသးသမူဆီတလဲအသးတဂၤအသိး ဒီးမၤကစၢ်ယွၤအတၢ်မၤန့ၣ်လီၤ. လၢအသိလ့ၣ်လဲစ့ၣ်ဘ့ၣ်ဘၣ်အလိၤစ့ၢ်ကီး လၢ “ပှၤကျိာ်တအိၣ်စ့တအိၣ်” အလီၢ်ဆီတလဲကွံာ် “ပှၤပီၢ်ယၢ်လီၤက့ၤအသး”န့ၣ်လီၤ.
တၢ်ပီၢ်ယၢ်လီၤက့ၤသး - မ့ၢ်တၢ်လၢ ကြဲၤဒံၢ်မၤတ့ၢ်ဝဲ ဒီးတၢ်လၢ ယွၤကိးထီၣ်အံၣ်စရ့လး…
တၢ်ထုးထီၣ်က့ၤလၢ ထံယိာ်
ဖဲ ၂၀၂၁နံၣ်, လါအီကူး, လၢဝ့ၢ်ဝါဘၢၣ်လံ (Waverly), ကီၢ်စဲၣ်ထဲနစံ (Tennessee) န့ၣ် တၢ်စူၤလီၤအအါကတၢၢ် လၢတၢ်ကွဲးနီၣ်အပူၤ အါန့ၣ်တၢ်ထွိၣ်ဒွးဆိပာ်စၢၤအီၤ သၢစးန့ၣ်လီၤ. ကလံၤမုၢ်ဆူၣ်ဖးဒိၣ်အံၤ ဘၣ်ဝံၤအလီၢ်ခံ, ပှၤအဂၤ ခံဆံလီၤမၢ်ကွံာ်အသးသမူ ဒီးဟံၣ်အဖျၢၣ်လၢအကယၤတဖၣ် ဟးဂီၤကွံာ်ဝဲလီၤ. မ့တမ့ၢ်ဘၣ်လၢပှၤနီၣ်ကဘီယူၤရံး (helicopter) ကၠိဝဲဘိယၤ (Joel Boyers) အတၢ်သးအိၣ်ဒီးအတၢ်သ့တၢ်ဘၣ်အဃိန့ၣ်, ပှၤကညီအသးသမူ ကလီၤမၢ်ဝဲအါန့ၢ်အန့ၣ်လီၤ. ပှၤနီၣ်ကဘီယူၤရံးတဂၤ ယူၤထီၣ်ဝဲဒၣ် ဒ်သိးကမၤစၢၤပှၤပိာ်မုၣ်တဂၤ အတၢ်ကိးလၢလီတဲစိ လၢ အဘၣ်ယိၣ်တၢ်လၢအပှၤဟံၣ်ဖိတဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဘိယၤစံးဝဲဒၣ် သါထံၣ်ဘၣ် မ့ၣ်အူအီၣ်ဟံၣ်တဖၣ်, ဒီးသိလ့ၣ်တဖၣ် အိၣ်လၢသ့ၣ်ခံအလိၤ, ဒီးအါန့ၢ်အန့ၣ် “တၢ်အိၣ်လၢယဖီလာ်န့ၣ် မ့ၢ်ဒၣ်ထဲ ကပံာ်ထံယွၤလီၤဆူၣ်နးမးဧိၤ”န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်ဒီး, အဝဲဒၣ်လၢတၢ်သူၣ်ဒူသးဒူအပူၤ အုၣ်ခီၣ်ဝဲပှၤအဂၤခံဆံ လၢအဝဲသ့ၣ်အဟံၣ်ခိၣ်ဒုးအဖီခိၣ်န့ၣ်လီၤ.
ညီနုၢ်ပတၢ်အိၣ်မူအပူၤ, ထံလုၢ်ဘၢသဝံးတဖၣ် လၢပဘၣ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်န့ၣ် တမ့ၢ်ထံအနီၢ်ကီၢ်ဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ်, တၢ်မၤအသး မ့ၢ်တၢ်နီၢ်နီၢ်လီၤ. မုၢ်နံၤတဖၣ်လၢအတလီၤတံၢ် ဒီးအတဂၢၢ်တကျၢၤဘၣ်အပူၤ, ပသးကလၢၢ်ဘၣ် ဒ်တၢ်လုၢ်ဘၢပှၤဒီး တၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢတအိၣ်ဘၣ် လၢသးသ့ၣ်ညါတၢ်, လၢသးအတၢ်ကလၢၢ်ဘၣ်တၢ်, လၢနီၢ်သးန့ၣ်လီၤ.…
ဟံၣ်လၢ အတလီၤဖးတဖျၢၣ်
ဖဲ ၁၈၅၈ နံၣ်, လါယူၤ (၁၆) သီန့ၣ်, ပှၤဘၣ်တၢ်ဃုထၢပာ်ထီၣ် ကမျၢၢ်ခၢၣ်စးသီသံၣ်ဘှဲလၢ အံၣ်လံၣ်န၀ဲး (Illinois)ကီၢ်စဲၣ် လၢအမဲရကၤဘျီၣ်ဒိၣ်(US Senate)အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. အၤဘြၤဟၣ် လ့ကၢၣ် (Abraham Lincoln) ကတိၤလီၤအတၢ်ကတိၤမံၤဟူသၣ်ဖျါ ‘ဟံၣ်လၢအလီၤဖး-House Divided’, လၢ ဖျါအကါဒိၣ်လၢ ကရူၢ်ဖိလီၤဆီလိာ်သးတဖၣ် အတၢ်ဖ့ၣ်ဆၢ ဘၣ်ဃးတၢ်မၢကဲကုၢ်အဂ့ၢ်လီၤ. တၢ်ကတိၤအံၤ ဒုးအိၣ်ထီၣ် တၢ်ထိၣ်ဟူးထိၣ်ဂဲၤထီၣ်လၢ လ့ကၢၣ်အတံၤသကိးတဖၣ် ဒီးအဒုၣ်အဒါတဖၣ် အဘၢၣ်စၢၤလီၤ. လ့ကၢၣ်ထံၣ်ဝဲလၢ တၢ်ကသူ ‘ဟံၣ်လၢအလီၤဖး’ တၢ်ကတိၤအဒိလၢယ့ၣ်ရှူးသူတ့ၢ်ဝဲ ဖဲ မးသဲ ၁၂:၂၅ အံၤ ပာ်ဖျါယိယိဖိအဃိလီၤ. အဝဲသူတၢ်ကတိၤဒိအံၤ “အဃိ, အတၢ်ပာ်ဖျါအံၤ ကလဲၤဘၣ်ဒိဘၣ်ထံး ပှၤကနၢ်တၢ်ဖိတဖၣ် အသူၣ်အသး ဒ်သိးကမၤဖုးသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ် တၢ်ဆၢကတီၢ်လၢ အလီၤဘၣ်ယိၣ်ဘၣ်ဘီ အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ”.
ဖဲဟံၣ်တဖျၢၣ်လၢ ကလီၤဖးဒီးဆၢထၢၣ်ဂၢၢ်ကျၢၤတန့ၢ်အခါ, မ့မ့ၢ် ဟံၣ်လၢအတလီၤဖးတဖျၢၣ် ကအိၣ်ဆၢထၢၣ်လၢ တၢ်သးတဖျၢၣ်ဃီလီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ယွၤအဟံၣ်ဒူၣ်ဃီထၢ ဘၣ်တၢ်တ့ပာ်လီၤအီၤန့ၣ်လီၤ (အ့းဖ့း ၂:၁၉).…
ဃ့တၢ်တက့ၢ်
ယမါၡါလ့ၣ်(Shirley)အတၢ်ကိးပသူထီၣ်ဝဲလၢတၢ်သးခုအပူၤ ဖဲအအိၣ်ဝဲဒၣ်လၢ ဟံၣ်အဖီလၥ် ဟီၣ်ခိၣ်လၥ်ဒၢးအပူၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်ဆၢကတီၢ်အါနၣ်ရံၣ်အတီၢ်ပူၤ အဝဲဘၣ်ဂုၥ်ကျဲးစၢးဂဲၤလိၥ်ဝဲဒၣ်လၢ တၢ်ကစီၣ်အလံၥ်ပရၢအတၢ်မၤဒီးကမၤဝံၤဝဲအဂီၢ် ကတဲၥ်ကတီၤဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ဆူညါကဘၣ်ဆဲးမၤဝဲဒၣ်အဂီၢ်န့ၣ် လၢတၢ်သူၣ်ကိၢ်သးဂီၤဒီး တၢ်တလီၤတံၢ်လီၤဆဲးအပူၤ အဝဲဃ့ဘါထုကဖၣ် တၢ်ဆူကစၢ်ယွၤအအိၣ် လၢတၢ်မၤစၢၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. အတံၤသကိးတဖၣ် လၢဖ့း(စ)ဘိး(Facebook)အပူၤစ့ၢ်ကီး ဘိးဘၣ်သ့ၣ်ညါဝဲ တၢ်မၤစၢၤအဃိ ခီဖျိ တၢ်မၤသကိးတၢ်အပူၤ တၢ်ကစီၣ်လံၥ်ပရၢအတၢ်မၤန့ၣ် ဝံၤဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ.
လၢတၢ်အိၣ်မူအပူၤ တၢ်ကစီၣ်လံၥ်ပရၢအတၢ်မၤန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်မၤအဆံး ဘၣ်ဆၣ် (တမ့ၢ်တၢ်အဆံးလၢအဘီၣ်အညီဘၣ်). ဒုးအိၣ်ထီၣ်တၢ်သးအ့န့ဒီး တၢ်ဘၣ်ယိၣ် တၢ်သူၣ်ကိၢ်သးဂီၤ တၢ်သးတံၥ်တၥ်သ့ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် နကမ့ၢ်မိၢ်ပၢ်လၢဘၣ်လဲၤခီဖျိတၢ်ကွၢ်ထွဲလုၢ်ဒိၣ်ထီၣ် ဖိသၣ်ဆံး အဆိကတၢၢ်တဘျီ အကတီၢ်, နကမ့ၢ်ကၠိဖိ ၦၤမၤလိတၢ်ဖိတဂၤ လၢဘၣ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲၥ် တၢ်မၤလိတၢ်တၤ တၢ်အသီ, လၢတၢ်ကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့တကပၤ, နကမ့ၢ်ၦၤတဂၤလၢ ဘၣ်အိၣ်ဒီး တၢ်သူၣ်အုးသးအုးဖးဒိၣ် ခီဖျိၦၤလၢနအဲၣ်တဂၤဂၤ သံလဲၤပူၤကွံၥ်နၤအဃိ, မ့တမ့ၢ်ဘၣ်ဒီး နကလဲၤခီဖျိကွၢ်ဆၢၣ်မဲၥ်ဟံၣ်ဃီ, တၢ်ဖံးတၢ်မၤ ဒီးကစၢ်ယွၤ တၢ်မၤအပူၤ တၢ်တၤတၢ်တမံၤမံၤန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်တဘျီဘျီလၢ တၢ်တဆိကမိၣ်အပူၤ, ပလဲၤခီဖျိဘၣ် တၢ်ကီတၢ်ခဲန့ၣ် ဒ်ယၤကိၥ် ၄:၂ ပၥ်ဖျါဝဲအသိး…