ကစၢ်ယွၤမ့ၢ်ပှၤလၢအမၤစၢၤယၤ

ယတံၤသကိး ရၤလ့ (Raleigh) န့ၣ် ဘူးထီၣ်လၢကချုးန့ၢ် (၈၉) နံၣ် နံၤအိၣ်ဖျဲၣ်ဆၢက့ၤန့ၣ်လီၤ. စးထီၣ်ယကတိၤသကိးတၢ်ဒီးအီၤ အခီၣ်ထံးကတၢၢ်တဘျီ လၢအပူၤကွံာ် (၃၅) နံၣ်လံၤလံၤန့ၣ်, အဝဲမ့ၢ်တ့ၢ်ဝဲ တၢ်ဂံၢ်တၢ်ဘါယၤအဂံၢ်ထံးန့ၣ်လီၤ. တယံာ်ဒံးဘၣ်န့ၣ်, အဝဲဒုးသ့ၣ်ညါယၤ ဖဲအစးထီၣ်အိၣ်ဘှံးလၢ အတၢ်ဖံးတၢ်မၤန့ၣ်, ကွဲးဝံၤလံာ်တဘ့ၣ်လၢအစု, ဒီးစးထီၣ်ဝဲ တၢ်သးခုကစီၣ်အတၢ်မၤအသီတခါန့ၣ်လီၤ. ယဘၣ်သးသ့ၣ်ညါအါထီၣ် အတၢ်မၤအံၤအဂ့ၢ်ဘၣ်ဆၣ် တမ့ၢ်တၢ်လီၤကမၢကမၣ်လၢယဂီၢ်န့ၣ်ဘၣ်.

လံာ်စီဆှံအပူၤ, ဖဲစီၤကၤလ့း အသးအိၣ် ၈၅ နံၣ်န့ၣ်, တဆိကတီၢ် အတၢ်မၤဒံးဘၣ်န့ၣ်လီၤ. အတၢ်နာ် ဒီးအတၢ်ဟ့ၣ်လီၤသးလၢကစၢ်ယွၤန့ၣ်, ဒုးအိၣ်ဂၢၢ်ဆိးကျၢၤအီၤ နံၣ်လၢအဆံတဖၣ် လၢပှၢ်မုၢ်ကနၢ, ဒီးတၢ်ဒုးတၢ်ယၤလၢ ကမၤဂၢၢ်မၤကျၢၤ ကစၢ်ယွၤအတၢ်န့ၢ်သါစံးတ့ၢ်ဝဲလၢ ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ယိၤရှူ ၁၄:၁၁ အပူၤန့ၣ် စီၤကၤလ့း စံးဝဲဒၣ်လၢ, “ယဂံၢ်ဆူၣ်ယဘါဆူၣ်လၢမုၢ်မဆါတနံၤအံၤ, ဒ်မုၢ်တနံၤလၢ စီၤမိၤရှ့မၢလီၤယၤအသိးန့ၣ်, ဒ်ယဂံၢ်ယဘါအိၣ်အကတီၢ်ဖဲန့ၣ် ယဂံၢ်ယဘါအိၣ်ဝဲ ခဲကနံၣ်အံၤ ဒ်န့ၣ်အသိးလၢတၢ်ဒုးသုးအဂီၢ်” န့ၣ်လီၤ. အဝဲမၤနၢၤတၢ်လၢကျဲဒ်လဲၣ်. အဆၢဖိ ၁၂ န့ၣ် စီၤကၤလ့း စံးဝဲလၢ…

တၢ်လီၤဆီတဖၣ် ပာ်ဖှိၣ်ထီၣ်အသးလၢ ခရံာ်အပူၤ

လၢအတၢ်ကွဲးလံာ်ဆီရဲၣ် “တၢ်မၤအခ့အပှၤအတၢ်မၤ, ဒီးဂံၢ်သဟီၣ်အဟီၣ်ကဝီၤ” (Service and the Spectrum) အပူၤ သရၣ်ဒိၣ်စိ ဒဲနယၢၣ် ဘိမဲ ကၠူနံယၢၣ် (Daniel Bowman Jr.) ကွဲးပာ်ဖျါအတၢ်ကီတၢ်ခဲ, ဒ်ပှၤအီၣ်တ့ၣ်စဲၣ် (‌Autism) တဂၤအသိး, ဃုထၢပာ်လီၤသးလၢကမၤဝဲ အတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်တၢ်ဖံးတၢ်မၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲတဲဖျါထီၣ်ဝဲဒၣ်, “ပှၤအီၣ်တ့ၣ်စဲၣ်တဖၣ်န့ၣ် ကလဲၤတၢ်ဆူညါအဂီၢ် ဘၣ်ဃုထံၣ်န့ၢ်ကျဲအသီ, ကိးဆၢကိးကတီၢ်ဒဲး, ကမ့ၢ်ကျဲလီၤဆီလၢ ဆိကမိၣ်ဃုာ်ဒီး. လၢအသးအတၢ်ဆိကမိၣ်, အသးအတၢ်ဟူးဂဲၤ, အနီၢ်ခိဂံၢ်ဘါအဂီၢ်, ... ထဲတဂၤဧိၤ/တၢ်မၤပှဲၤက့ၤ ဂံၢ်ဘါအကတီၢ်, တနံၤအတီၢ်ပူၤ ကမၤလိန့ၢ် စ့ၣ်ယဲၢ်မံၤ (Sensory) အတၢ်သ့ၣ်ညါတၢ်, ဒီးတၢ်မၤမုာ်ထီၣ်က့ၤ နီၢ်ခိဒီးသးအတၢ်အိၣ်အသး .., ပတၢ်ဂံၢ်ဆူၣ်တဖၣ်အဂီၢ် မ့ၢ်ပဘၣ်တၢ်ပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤပှၤကစီဒီဧၣ်, ကမၤစၢၤ ပတၢ်လီၤတုာ်လီၤကာ်တဖၣ်အလီၢ်န့ၣ် ဖဲအထံၣ်သ့ၣ်ညါ ပတၢ်ဂံၢ်စၢ်ဘါစၢ်န့ၣ်ဒီး မ့ၢ်ကလဲၤကပာ်, ညိကွံာ်ပှၤဧၣ်, ဒီးတၢ်အဂၤတဖၣ် အိၣ်အါမးန့ၣ်လီၤ.” ဘိမဲ ကွဲးပာ်ဖျါဝဲလၢ ပှၤအါဂၤအဂီၢ်, တၢ်ပာ်လီၤသးဒ်သိးအံၤတဖၣ်, “ဆီတလဲကွံာ် အဝဲသ့ၣ်အဆၢကတီၢ် ဒီးအဂံၢ်တၢ်ဘါအကတီၢ်, ဖျါဒ်သိး…

ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူး - ပှၤလၢအမၤဃူမၤဖိးတၢ်နီၢ်နီၢ်

လါဒံၢ်စ့ဘၢၣ် ၃၀, ၁၈၆၂ နံၣ်, ကီၢ်အမဲရကၤ ထံလီၢ်ကီၢ်ပူၤတၢ်ဒုးတၢ်ယၤ ဆူၣ်ထီၣ်ဝဲ န့ၣ်လီၤ. သုးမုၢ်စၢဖှိၣ်, ဒီးကလံၤထံးသုးမုၢ်လၢထုးလီၤဖးအသး အသုးမုၢ်သံၣ်ဘိတဖၣ် သူၣ်လီၤဒဲ ဖဲကီၢ်စဲၣ်ထဲနစံၣ် (Tenessee), ထံကျိစတိ (Stone) တခီတကပၤ တခီတကပၤ, အိၣ်စီၤစုၤလိာ်သး အပျၢ်နွံကယၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲသုးဖိတဖၣ် ဆူးမ့ၣ်အူလၢမုၢ်နၤ အကတီၢ်, သုးမုၢ်စၢဖှိၣ် အပှၤသုးဖိတဖၣ် ဖီၣ်ထီၣ်ဝဲသီတူၢ်တဖၣ် ဒီးတဃံၤတဖၣ်, ဒီးစးထီၣ်ဒ့ထီၣ်အူထီၣ်တၢ်သးဝံၣ် “Yankee Doodle” န့ၣ်လီၤ. အကတီၢ်ဖဲန့ၣ် ကလံၤထံးသုးမုၢ် အသုးဖိတဖၣ် ဃ့ထီၣ်ဝဲ တၢ်သးဝံၣ် “Dixie”န့ၣ်လီၤ. လၢခံကတၢၢ်, သုးမုၢ်ခံကပၤလိာ် ပာ်ဖှိၣ်ဒ့သးဝံၣ်ဝဲ ဟံၣ်မုာ်ဟံၣ်ပၢၤ “Home Sweet Home” န့ၣ်လီၤ. သုးဖိခံဖု, ပာ်လီၤအသးလၢ ကဒုးတၢ်န့ၣ် ဒ့သးဝံၣ်သကိးတၢ်လၢ မုၢ်နၤအကတီၢ်, မ့ၢ်တၢ်ဃူတၢ်ဖိးအပနီၣ်လၢ တၢ်တဆိကမိၣ်ပာ်, တၢ်လၢအဖျါကဒုကယီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်, တၢ်ဒ့တၢ်အူလၢ ဆိကတီၢ် တၢ်ဒုးတၢ်ယၤ မ့ၢ်တၢ်တစိၢ်တလီၢ်န့ၣ်လီၤ. လၢခံတဂီၤ န့ၣ်သုးဖိတဖၣ်အံၤ…

ပှၤအတဝၢလၢ ခရံာ်အပူၤ

ကၠီဒၢၣ် စံးဝဲဒၣ်လၢ “ယသ့ၣ်ညါ ကျဲအိၣ်ဝဲထဲတဘိ ဒ်သိးယကမၤန့ၢ်မၤနၢၤတၢ်အဂီၢ်, ဒီးမ့ၢ်ဒၣ်ယကဘၣ် သးပ့ၤနီၣ်ကွံာ် ယဟံၣ်ယဃီဒီးယမါ, ယဖိခွါဒီးယဖိမုၣ်န့ၣ်လီၤ,” “ဖျါလၢ ယမၤတထီၣ်ဘးဘၣ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ် ဘၣ်တၢ်ပိၤအီၤလၢ ယသးအညၣ်ဒီးယနီၢ်သးတပူၤဃီန့ၣ်လီၤ.” ဘၣ်အိၣ်ဆိးထဲတဂၤဧိၤလၢ တၢ်လီၢ်လၢ ပှၤတအိၣ်နီတဂၤ, ကၠီဒၢၣ် နုာ်လီၤပြၢတၢ်လၢ ကွဲၤထံၣ်ဟူတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤလၢ ပှၤဘၣ်မၤအီၤနီၢ်နီၢ်ကီၢ်တခါန့ၣ်လီၤ. ပှၤပြၢတၢ်ဖိတဖၣ် ဒိးန့ၢ် ပိးလီတဆံးတက့ၢ်, ဒီးတသ့ဖဲအသ့ ကဘၣ်အိၣ်မူအိၣ်ဂဲၤဝဲအယံာ်ကတၢၢ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ကဃ့ဟးထီၣ်ဝဲလၢ တၢ်ပြၢအံၤအဂီၢ် တၢ်လၢအမၤဆူၣ်ဆီၣ်သနံးအီၤန့ၣ်, တမ့ၢ်လၢ တၤသူတဖၣ်, တၢ်ခုၣ်နးနးကလဲာ်, တၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးဒီး, တၢ်သၣ်ဝံၤလီၤဒိအဃိဘၣ်. မ့ၢ်လၢဘၣ်အိၣ်ထဲတဂၤ အတၢ်သးလီၤဘှံးလီၤဘှါ နးနးဖှီၣ်ဖှီၣ်, ဒီးသးလၢအဆၢအိၣ်ဆိးက့ၤဒီးအဟံၣ်ဖိဃီဖိအဃိန့ၣ်လီၤ.

ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ပကအိၣ်ဒီး တၢ်သ့ကူၣ်ဘၣ်ခဲလၢာ်လၢအလိၣ်ဝဲတဖၣ် ဒ်သိးပကအိၣ်မူအိၣ်ဂဲၤလၢပှၢ်မုၢ်ကနၢအပူၤဘၣ်ဆၣ်, တၢ်အိၣ်လီၤဖးဒီး ပပှၤအတဝၢ မ့ၢ်ကျဲလီၤတံၢ်တဘိလၢ ပတမၤနၢၤတၢ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. စံၣ်တဲၤတဲ ၄:၉-၁၀ အပူၤန့ၣ် ပှၤကူၣ်သ့လၢအကွဲးလံာ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်တဂၤအံၤ စံးဝဲဒၣ်, “ပှၤခံဂၤ ဂ့ၤန့ၢ် ပှၤတဂၤတက့ၢ်လီၤ... တဂၤမ့ၢ်လီၤဃံၤဒီး, ပှၤတဂၤ ကဝံၣ်ဆၢထၢၣ်သကကိးလီၤ” န့ၣ်လီၤ. တၢ်ခဲလၢာ်သဘံၣ်ဘုၣ် ခံၣ်ခူၣ်အသးအပူၤဒၣ်လဲာ်,…

တၢ်ဆၢကိၣ်လိၣ်တဖၣ်လၢတၢ်ဟုၣ်န့ၢ်အီၤ အတၢ်ခၣ်

လၢ ကီၢ်ကၠဲမနံၣ်န့ၣ် တၢ်ဘျၣ်တဖၣ် ဟုၣ်ဝဲဒၣ် သိလ့ၣ်အိၣ်ဃုာ်ဒီး တၢ်ခုၣ်အဒၢး, ဒီးအကိပူၤ ကိၣ်ခၠီးကလဲးအိၣ်ဝဲ (chocolate) ကအါန့ၢ် ၂၀ တၣ် (20 tons) န့ၣ်လီၤ. ကိၣ်တဖၣ်အံၤ အပှ့ၤကလံၤလီၤဝဲလၢ ဒီလၣ် ၈၀,၀၀၀ န့ၣ်လီၤ. ပၢၤကီၢ် တဖၣ် ဘိးဘၣ်သ့ၣ်ညါဝဲဒၣ် ဖဲပှၤမ့ၢ်ဆါကိၣ်အါအါဂီၢ်ဂီၢ် ခီဖျိကျိၤကျဲလၢပှၤတညီနုၢ်ဆါတၢ်န့ၣ်ဒီး ပှၤကဘၣ်ဒုးသ့ၣ်ညါတဘျီဃီန့ၣ်လီၤ. ပှၤလၢအဟုၣ်ကိၣ်တၢ်ဆၢအါအါဂီၢ်ဂီၢ်အံၤ ဖဲအဘၣ်တၢ်ဖီၣ်န့ၢ်, ဒီးဘၣ်တၢ်လိာ်ကွီၢ်အဝဲသ့ၣ်န့ၣ်ဒီး ကဘၣ် ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ် တၢ်အစၢလၢအခၣ်, ဒီးအတလီၤသးမံ သပှၢ်ကတၢၢ်န့ၣ်လီၤ.

လံာ်ကတိၤဒိ မၤဂၢၢ်မၤကျၢၤ တၢ်သိၣ်တၢ်သီအံၤလၢ ကတိၤ ၂၀:၁၇ အပူၤ “ကိၣ်ကဘျံးကဘျၣ်န့ၣ် ဆၢဝဲလၢ ပှၤကညီအဂီၢ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်ဒီး လၢအလီၢ်ခံန့ၣ် အထးခိၣ် ကပှဲၤဒီး လၢၢ်ပြံဧိၤလီၤ” န့ၣ်လီၤ. အခီၣ်ထံးန့ၣ် တၢ်လၢပမၤန့ၢ်အီၤ ခီဖျိလၢတၢ်လီတၢ်ဝ့ၤ ဒီးလၢကျဲတတီတလိၤတဖၣ်န့ၣ် ကဖျါဒ်တၢ်လၢအဆၢ- တစိာ်ဖိအဂီၢ်, ကပှဲၤဝဲဒီးတၢ်သူၣ်ဟူးသးဂဲၤ, ဒီးတၢ်သးခုန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်, အကတၢၢ်န့ၣ် တၢ်လၢအဝံာ်အဘဲတဖၣ်…

ဒူၣ်ဖိထၢဖိန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်လၢအကါဒိၣ်

ပတၢ်လဲၤဆူ ပဖါတံၢ် အတၢ်သံအမူးန့ၣ် ယဒ့မုၣ်, ယဝဲၢ်ပိာ်ခွါ, ဒီးယၤ ပအိၣ်ဒိးထီၣ် ကဘီယူၤလၢ ပအိၣ်ဆိးတၢ်အလီၢ်ဒၣ်ဝဲ, ဒီးလၢကျဲန့ၣ် ပအိၣ်ကတီၢ်, နုာ်လီၤထံၣ် ပဖံလၢ အသးအိၣ်ခွံဆံလံန့ၣ်လီၤ. အဝဲဘၣ်ကလံၤ, ဒီးကတိၤတၢ်တသ့ဘၣ်ဆၣ်, အစုထွဲတခီ မၤဟူးဝးဝဲန့ၢ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲပဆၢထၢၣ်အိၣ်ဝးတရံးအီၤန့ၣ်ဒီး အဝဲယူာ်ထီၣ်အစု, ဒီးဟံးပစုတဖၣ်ဒီး ပာ်ဖှိၣ်ထီၣ်ဝဲ ဖဲအသးနါပှၢ်လိၤဒီးဒဲဝဲကဖီလီဖိန့ၣ်လီၤ.ခီဖျိလၢအတၢ်ဟူးဂဲၤအံၤ
ပဖံစံးကတိၤတၢ် အိၣ်ဒီးအခီပညီလၢ ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်တဖၣ် ပအိၣ်ယံၤ, အိၣ်လီၤဖးလိာ်သးတဖၣ် အတၢ်ရ့လိာ်ဘၣ်ထွဲ ကဘၣ်အိၣ်ဝဲ, မ့ၢ်မးလၢ “ဒူၣ်ဖိထၢဖိန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်လၢအကါဒိၣ်” အဃိန့ၣ်လီၤ.

လၢယွၤအဒူၣ်ဖိထၢဖိအပူၤ, လၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤ ပဒိၣ်ထီၣ်တဂၤတပူၤ သ့ဝဲစ့ၢ်ကီးန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ပကပျဲတၢ်သးဆါသးခၣ် လၢကမၤလီၤဖးပှၤတဂၤဒီးတဂၤန့ၣ်လီၤ. ဧ့ၤဘြံၤ ၁၂:၁၆ န့ၣ် ပှၤကွဲးလံာ်ကွဲးဘၣ်ထွဲ တၢ်သးဆါသးခၣ်အဂ့ၢ်လၢမၤလီၤဖး စီၤဧ့ရှီဒီး အဒီပုၢ်ဝဲၢ်, ဒီးမ့ၢ်တၢ်တၤပှၤလၢ ပကဟံးဃာ်လိာ်ပသးလၢ ယွၤအဒူၣ်ဖိထၢဖိအပူၤ ဒ်ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်, ဒီးဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါအသိးန့ၣ်လီၤ. အဆၢဖိ ၁၄ န့ၣ်ပာ်ဖျါဝဲလၢ “လူၤတၢ်မုာ်တၢ်ဖိးဒီးပှၤခဲလၢာ်တက့ၢ်” န့ၣ်လီၤ. ဖဲအံၤ တၢ်ကတိၤ…

တၢ်စံးထီၣ်ပတြၢၤ အကစၢၢ်ကဆူး

ပှၤကွဲးထါ ဝ့လယၢၣ် ခီဖၢၣ် (William Cowper) လၢအသးသမူပူၤ အါတက့ၢ်, ဘၣ်ဂဲၤလိာ်ဂဲၤပျုၢ်ဒီး တၢ်သးလၢာ်သးဟးဂီၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲကူၣ်မၤသံလီၤအသးဝံၤန့ၣ် တၢ်ဆှၢလီၤအီၤဆူ ပှၤသးတဘၣ်လိာ်ဘၣ်စး တၢ်ဆါဟံၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲန့ၣ် ခီဖျိလၢ ခရံာ်ဖိကသံၣ်သရၣ်တဂၤအဃိ, အဝဲအသးလၢၤထီၣ်က့ၤ ဒီးစူၢ်က့ၤနာ်က့ၤ ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူး လၢတၢ်သးဆူၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်န့ၣ်ဝံၤ တယံာ်ဘၣ် ခီဖၢၣ် ရ့လိာ်သး ဘူးဘူးတံၢ်တံၢ်ဒီး တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သရၣ်ဒီး ပှၤကွဲးထါ ကၠီ(န) နယူတၢၣ် (John Newton), လၢအဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါအီၤ ဒ်သိးကမၤသကိးထုးထီၣ် ထါသးဝံၣ်လၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ခီဖၢၣ် ကွဲးဝဲ ထါတၢ်သးဝံၣ်တဖၣ်အကျါတယုၢ် “ယွၤမၤတၢ်လၢကျဲပနၢ်တပၢၢ်အပူၤ” (ထါအသီ ၄၀၉) လၢအအိၣ်ဒီး ထါအဆၢ, “ပှၤစီဆှံဧၢ ပာ်ဆူၣ်သုသး, တၢ်အၢၣ်သူလၢသုပျံၤ လၢယွၤအဘျုးကဖိထီၣ်မး ကစူၤလီၤတၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤ” န့ၣ်လီၤ. တၢ်သးဝံၣ်အဖျၢၣ်တဖၣ်အံၤ အိၣ်ဟဲဖျိးထီၣ်လၢ တၢ်လဲၤခီဖျိ နးနးကလဲာ် အပူၤန့ၣ်လီၤ.

ဒ် ခီဖၢၣ် အသိး, ပှၤယူဒၤဖိတဖၣ် လၢတၢ်တမုၢ်လၢ်, ဆိကမိၣ်ပာ်အပူၤန့ၣ်…

ယွၤအတၢ်အဲၣ်ကပုာ်လုးဖိ

၂၀၁၇ နံၣ် တၢ်ဂီၤမူအဖုၣ်တခါ ဒုးနဲၣ်ဖျါထီၣ် ပၢ်တဂၤ မၤနၢၤမၤမုာ်ထီၣ်အဖိခွါ အိၣ်ထဲခံလါတဂၤ လၢဆဲးကသံၣ်ဒီတဒၢတၢ်ဆါအဆၢကတီၢ်, မ့ၢ်တၢ်ဂီၤမူလၢ အထုးန့ၢ်ထံကီၢ်တဖၣ်အသး, ဒီးမ့ၢ်တၢ်လၢအပာ်ဖျါစ့ၢ်ကီး ပၢ်အတၢ်အဲၣ်လၢအဖိအလိၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲသရၣ်မုၣ်ကွၢ်ပှၤဆါ ဆဲးန့ၢ်ဖိသၣ်အံၤ အကသံၣ်ဖီၣ်ဝံၤန့ၣ်ဒီး ပၢ်တဂၤအံၤ လၢတၢ်အဲၣ်အပူၤ စိာ်ထီၣ်အဖိ ထိးဘူးဝဲဒီးအဘိးပၤ, ဒီးလၢစှၤစဲးကီာ် အတီၢ်ဖိန့ၣ် ဖိသၣ်ပိာ်ခွါ ဆိကတီၢ်ဝဲအတၢ်ဟီၣ်တၢ်ယၢၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်မၤမံသူၣ်မံသးပှၤအါန့ၢ်ဒံး မိၢ်ပၢ်အတၢ်ကဟုကယာ် အတၢ်အဲၣ်န့ၣ် တအိၣ်ဝဲဒၣ်ဘၣ်.

လၢလံာ်စီဆှံအပူၤ, တၢ်ပာ်ဖျါဃံလၤ အိၣ်ဝဲအါတီၤလၢ အပာ်ဖျါယွၤ, ဒ်မိၢ်ပၢ်လၢအဲၣ်တၢ်, ဒီးက့ၢ်ဂီၤဒိတဖၣ် လၢယၢၤထီၣ် ယွၤအတၢ်အဲၣ်ဒိၣ်လၢ အဖိဆံးတဖၣ် အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲဘီမုၢ်လီၤဖးဝံၤ ဝံဟိၤရှ့ ဒိးန့ၢ်တၢ်ကစီၣ် ဒ်သိးကဘၣ်ရၤလီၤဝဲဆူ ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိ အိၣ်ဆိးလၢ အံၣ်စရ့လးကလံၤစိးထံကီၢ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဝံကိးထီၣ်ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် ကဟဲက့ၤရ့လိာ်သးအသးဒီးယွၤန့ၣ်လီၤ. ဟိၤရှ့ဒုးသ့ၣ်နီၣ် အံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ်လၢ ယွၤအတၢ်အဲၣ်လၢ အဝဲသ့ၣ်အဂီၢ် ပာ်ဖျါထီၣ်ယွၤ ဒ်အမ့ၢ် ပၢ်လၢသူၣ်အိၣ်သးအိၣ်တၢ် ကစုဒုတဂၤန့ၣ်လီၤ. ဟိၤရှ့ ၁၁:၁ အပူၤန့ၣ်ပာ်ဖျါဝဲ “လၢအံၣ်စရ့လးမ့ၢ်ဖိသၣ်န့ၣ် ယအဲၣ်အီၤ,” ဒီးအဆၢဖိ…

တၢ်ဃုထၢတဖၣ်န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်လၢအကါဒိၣ်

တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သရၣ် ဒၢ်မ့ယၢၣ် (Damian) ရဲၣ်ကျဲၤဝဲလၢ ကလဲၤဆူတၢ်ဆါဟံၣ်, ဒ်သိးကထံၣ်လိာ်အိၣ်သကိး ပှၤဆါခံဂၤ, ဘူးထီၣ်လၢအကသံတဖၣ်, လၢအဃုထၢတ့ၢ် အသး သမူအကျဲဒၣ်ဝဲန့ၣ်လီၤ.လၢတၢ်ဆါဟံၣ်တဖျၢၣ်န့ၣ် ပိာ်မုၣ်ပှၤဆါလၢ အဟံၣ်ဖိဃီဖိ တဖၣ် အဲၣ်ဘၣ်အီၤ အိၣ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. အတၢ်ဖံးတၢ်မၤမ့ၢ် တၢ်ခ့တၢ်ပှၤအတၢ်မၤလၢ အတဃုအကစၢ်ဒၣ်ဝဲအဘျုးအဃိ, ပှၤအါဂၤ အဲၣ်ဘၣ်အီၤန့ၣ်လီၤ. ပှၤစူၢ်က့ၤနာ်က့ၤ ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးတဖၣ် ဟဲအိၣ်ဝးတရံးအီၤ, ဒီးဘါသကိးယွၤ, ထုကဖၣ်သကိးတၢ်အဃိ, အဒၢးပူၤန့ၣ်အိၣ်ပှဲၤဒီးတၢ်မုၢ်လၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဆါဟံၣ်အဂၤတဖျၢၣ်န့ၣ်, သရၣ်ဒၢ်မ့ယၢၣ် အတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဖိအကျါတဂၤ အဘူးအတံၢ် ဆါဆိးက့ ဒီးဘူးကသံတ့ၢ်မးန့ၣ်လီၤ. ပှၤတဂၤအံၤ အသူၣ်ကိၤအသးကိၤတၢ်န့ၣ် ဆှၢအီၤဆူ တၢ်အိၣ်မူအကီအခဲ, ဒီးခီဖျိလၢအ ဆၢတဲာ်ကမၣ်တၢ်, ဒီးမၤကမၣ်တၢ်တဖၣ်အဃိ, အပှၤဟံၣ်ဖိဃီဖိတဖၣ် အတၢ်အိၣ်မူအိၣ်ဂဲၤန့ၣ် တၢ်ဘၣ်လိာ်ဘၣ်စးတအိၣ်လၢၤဘၣ်. တၢ်အိၣ်အသး, တၢ်မၤအသးအတၢ်လီၤဆီတဖၣ်အံၤ ပာ်ဖျါထီၣ် ပှၤခံဂၤ အိၣ်မူတ့ၢ်ဝဲ အတၢ်အိၣ်မူဒ်လဲၣ်န့ၣ်လီၤ.

ပှၤကွၢ်ထံဆိကမိၣ်တၢ် ဘၣ်ထွဲဒီးအတၢ်လဲၤကျဲအခိၣ်လိၤဆူလဲၣ်န့ၣ် မ့ၢ်လီၤတိၢ်န့ၣ်ဒီး အဝဲသ့ၣ်ကဘၣ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဒီး တၢ်တမုာ်တလၤ, တၢ်လၢတအဲၣ်ဒိးဆၢထံၣ်ဝဲ, ဒီးတၢ်လီၢ်အိၣ်သယုၢ်သညိတဖၣ်ထီဘိန့ၣ်လီၤ. ကတိၤဒိ ၁၄: ၁၂ ပာ်ဖျါဝဲ,…

ပကလဲၤတၢ်လၢယွၤအဂီၢ် တၢ်အိၣ်ကတီၤသး

လံာ်အမံၤ နီၣ်ဂံၢ်လၢတၢ်ပာ်ခူသူၣ်အီၤ (Hidden Figures) ပာ်ဖျါဝဲ ကၠီ(န) ကလဲ(န) (John Glenn) အတၢ်ကတဲာ်ကတီၤသးလၢ တၢ်ယူၤဆူမူဒီပျီအဂီၢ်လီၤ. ခီၣ်ဖၠူထၢၣ် တဖၣ် ဘၣ်တၢ်ဒုးအိၣ်ထီၣ်အီၤသီသီ ဖဲ ၁၉၆၂ နံၣ်န့ၣ်, ဒီးတၢ်ကမၣ်အဆံးအစှၤ အိၣ်သ့ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ကလဲ(န) တနာ်ဝဲခီၣ်ဖၠူထၢၣ်ဘၣ်, ဒီးဘၣ်ယိၣ်ဝဲ အတၢ်လဲၤအဂီၢ် တၢ်ထိၣ်ဒွးတၢ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်ညါ ပိာ်မုၣ်စဲၣ်နီၤတဂၤလၢ တၢ်လီၢ်ခံဒၢးတဒၢးန့ၣ် သ့ဝဲနီၣ်ဂံၢ်နီၣ်ဒွးဂ့ၤဂ့ၤန့ၣ်လီၤ. အဝဲနာ်န့ၢ် ပိာ်မုၣ်တဂၤအံၤ, ဒီးစံးဝဲ, “အဝဲမ့ၢ်စံးလၢ နီၢ်ဂံၢ်နီၢ်ဒွးတဖၣ်ဂ့ၤလံ, ဘၣ်လံမးဒီး ယတၢ်လဲၤအဂီၢ် ယလဲၤသ့လံ” န့ၣ်လီၤ.

ခဲးသရံ ကၠီစၢၣ်(န) မ့ၢ်ကၠိသရၣ်မုၣ်လၢ အဖိအိၣ်သၢဂၤန့ၣ်လီၤ. အဝဲအဲၣ်ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူး ဒီးမၤတၢ်လၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤန့ၣ်လီၤ. ကစၢ်ယွၤဆိၣ်ဂ့ၤ ခဲးသရံလၢ ခိၣ်နူာ်လၢ အပ့ၢ်ဆှါလီၤဆီန့ၣ်လီၤ. ဖဲ ၁၉၅၀ နံၣ် လီၢ်ခံတဖၣ်အပူၤ, အမဲရကၤ တၢ်လဲၤဆူမူဒီပျီကရၢ (NASA) ဃုထၢထီၣ်အီၤ ဒ်သိးကမၤသကိးတၢ်ဒီး တၢ်လဲၤမူဒီပျီ အတၢ်ရဲၣ် တၢ်ကျဲၤန့ၣ်လီၤ. အဝဲမ့ၢ်…

ကစၢ်ယွၤမ့ၢ်ပှၤလၢအမၤစၢၤယၤ

ယတံၤသကိး ရၤလ့ (Raleigh) န့ၣ် ဘူးထီၣ်လၢကချုးန့ၢ် (၈၉) နံၣ် နံၤအိၣ်ဖျဲၣ်ဆၢက့ၤန့ၣ်လီၤ. စးထီၣ်ယကတိၤသကိးတၢ်ဒီးအီၤ အခီၣ်ထံးကတၢၢ်တဘျီ လၢအပူၤကွံာ် (၃၅) နံၣ်လံၤလံၤန့ၣ်, အဝဲမ့ၢ်တ့ၢ်ဝဲ တၢ်ဂံၢ်တၢ်ဘါယၤအဂံၢ်ထံးန့ၣ်လီၤ. တယံာ်ဒံးဘၣ်န့ၣ်, အဝဲဒုးသ့ၣ်ညါယၤ ဖဲအစးထီၣ်အိၣ်ဘှံးလၢ အတၢ်ဖံးတၢ်မၤန့ၣ်, ကွဲးဝံၤလံာ်တဘ့ၣ်လၢအစု, ဒီးစးထီၣ်ဝဲ တၢ်သးခုကစီၣ်အတၢ်မၤအသီတခါန့ၣ်လီၤ. ယဘၣ်သးသ့ၣ်ညါအါထီၣ် အတၢ်မၤအံၤအဂ့ၢ်ဘၣ်ဆၣ် တမ့ၢ်တၢ်လီၤကမၢကမၣ်လၢယဂီၢ်န့ၣ်ဘၣ်.

လံာ်စီဆှံအပူၤ, ဖဲစီၤကၤလ့း အသးအိၣ် ၈၅ နံၣ်န့ၣ်, တဆိကတီၢ် အတၢ်မၤဒံးဘၣ်န့ၣ်လီၤ. အတၢ်နာ် ဒီးအတၢ်ဟ့ၣ်လီၤသးလၢကစၢ်ယွၤန့ၣ်, ဒုးအိၣ်ဂၢၢ်ဆိးကျၢၤအီၤ နံၣ်လၢအဆံတဖၣ် လၢပှၢ်မုၢ်ကနၢ, ဒီးတၢ်ဒုးတၢ်ယၤလၢ ကမၤဂၢၢ်မၤကျၢၤ ကစၢ်ယွၤအတၢ်န့ၢ်သါစံးတ့ၢ်ဝဲလၢ ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ယိၤရှူ ၁၄:၁၁ အပူၤန့ၣ် စီၤကၤလ့း စံးဝဲဒၣ်လၢ, “ယဂံၢ်ဆူၣ်ယဘါဆူၣ်လၢမုၢ်မဆါတနံၤအံၤ, ဒ်မုၢ်တနံၤလၢ စီၤမိၤရှ့မၢလီၤယၤအသိးန့ၣ်, ဒ်ယဂံၢ်ယဘါအိၣ်အကတီၢ်ဖဲန့ၣ် ယဂံၢ်ယဘါအိၣ်ဝဲ ခဲကနံၣ်အံၤ ဒ်န့ၣ်အသိးလၢတၢ်ဒုးသုးအဂီၢ်” န့ၣ်လီၤ. အဝဲမၤနၢၤတၢ်လၢကျဲဒ်လဲၣ်. အဆၢဖိ ၁၂ န့ၣ် စီၤကၤလ့း စံးဝဲလၢ…

တၢ်လီၤဆီတဖၣ် ပာ်ဖှိၣ်ထီၣ်အသးလၢ ခရံာ်အပူၤ

လၢအတၢ်ကွဲးလံာ်ဆီရဲၣ် “တၢ်မၤအခ့အပှၤအတၢ်မၤ, ဒီးဂံၢ်သဟီၣ်အဟီၣ်ကဝီၤ” (Service and the Spectrum) အပူၤ သရၣ်ဒိၣ်စိ ဒဲနယၢၣ် ဘိမဲ ကၠူနံယၢၣ် (Daniel Bowman Jr.) ကွဲးပာ်ဖျါအတၢ်ကီတၢ်ခဲ, ဒ်ပှၤအီၣ်တ့ၣ်စဲၣ် (‌Autism) တဂၤအသိး, ဃုထၢပာ်လီၤသးလၢကမၤဝဲ အတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်တၢ်ဖံးတၢ်မၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲတဲဖျါထီၣ်ဝဲဒၣ်, “ပှၤအီၣ်တ့ၣ်စဲၣ်တဖၣ်န့ၣ် ကလဲၤတၢ်ဆူညါအဂီၢ် ဘၣ်ဃုထံၣ်န့ၢ်ကျဲအသီ, ကိးဆၢကိးကတီၢ်ဒဲး, ကမ့ၢ်ကျဲလီၤဆီလၢ ဆိကမိၣ်ဃုာ်ဒီး. လၢအသးအတၢ်ဆိကမိၣ်, အသးအတၢ်ဟူးဂဲၤ, အနီၢ်ခိဂံၢ်ဘါအဂီၢ်, ... ထဲတဂၤဧိၤ/တၢ်မၤပှဲၤက့ၤ ဂံၢ်ဘါအကတီၢ်, တနံၤအတီၢ်ပူၤ ကမၤလိန့ၢ် စ့ၣ်ယဲၢ်မံၤ (Sensory) အတၢ်သ့ၣ်ညါတၢ်, ဒီးတၢ်မၤမုာ်ထီၣ်က့ၤ နီၢ်ခိဒီးသးအတၢ်အိၣ်အသး .., ပတၢ်ဂံၢ်ဆူၣ်တဖၣ်အဂီၢ် မ့ၢ်ပဘၣ်တၢ်ပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤပှၤကစီဒီဧၣ်, ကမၤစၢၤ ပတၢ်လီၤတုာ်လီၤကာ်တဖၣ်အလီၢ်န့ၣ် ဖဲအထံၣ်သ့ၣ်ညါ ပတၢ်ဂံၢ်စၢ်ဘါစၢ်န့ၣ်ဒီး မ့ၢ်ကလဲၤကပာ်, ညိကွံာ်ပှၤဧၣ်, ဒီးတၢ်အဂၤတဖၣ် အိၣ်အါမးန့ၣ်လီၤ.” ဘိမဲ ကွဲးပာ်ဖျါဝဲလၢ ပှၤအါဂၤအဂီၢ်, တၢ်ပာ်လီၤသးဒ်သိးအံၤတဖၣ်, “ဆီတလဲကွံာ် အဝဲသ့ၣ်အဆၢကတီၢ် ဒီးအဂံၢ်တၢ်ဘါအကတီၢ်, ဖျါဒ်သိး…

ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူး - ပှၤလၢအမၤဃူမၤဖိးတၢ်နီၢ်နီၢ်

လါဒံၢ်စ့ဘၢၣ် ၃၀, ၁၈၆၂ နံၣ်, ကီၢ်အမဲရကၤ ထံလီၢ်ကီၢ်ပူၤတၢ်ဒုးတၢ်ယၤ ဆူၣ်ထီၣ်ဝဲ န့ၣ်လီၤ. သုးမုၢ်စၢဖှိၣ်, ဒီးကလံၤထံးသုးမုၢ်လၢထုးလီၤဖးအသး အသုးမုၢ်သံၣ်ဘိတဖၣ် သူၣ်လီၤဒဲ ဖဲကီၢ်စဲၣ်ထဲနစံၣ် (Tenessee), ထံကျိစတိ (Stone) တခီတကပၤ တခီတကပၤ, အိၣ်စီၤစုၤလိာ်သး အပျၢ်နွံကယၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲသုးဖိတဖၣ် ဆူးမ့ၣ်အူလၢမုၢ်နၤ အကတီၢ်, သုးမုၢ်စၢဖှိၣ် အပှၤသုးဖိတဖၣ် ဖီၣ်ထီၣ်ဝဲသီတူၢ်တဖၣ် ဒီးတဃံၤတဖၣ်, ဒီးစးထီၣ်ဒ့ထီၣ်အူထီၣ်တၢ်သးဝံၣ် “Yankee Doodle” န့ၣ်လီၤ. အကတီၢ်ဖဲန့ၣ် ကလံၤထံးသုးမုၢ် အသုးဖိတဖၣ် ဃ့ထီၣ်ဝဲ တၢ်သးဝံၣ် “Dixie”န့ၣ်လီၤ. လၢခံကတၢၢ်, သုးမုၢ်ခံကပၤလိာ် ပာ်ဖှိၣ်ဒ့သးဝံၣ်ဝဲ ဟံၣ်မုာ်ဟံၣ်ပၢၤ “Home Sweet Home” န့ၣ်လီၤ. သုးဖိခံဖု, ပာ်လီၤအသးလၢ ကဒုးတၢ်န့ၣ် ဒ့သးဝံၣ်သကိးတၢ်လၢ မုၢ်နၤအကတီၢ်, မ့ၢ်တၢ်ဃူတၢ်ဖိးအပနီၣ်လၢ တၢ်တဆိကမိၣ်ပာ်, တၢ်လၢအဖျါကဒုကယီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်, တၢ်ဒ့တၢ်အူလၢ ဆိကတီၢ် တၢ်ဒုးတၢ်ယၤ မ့ၢ်တၢ်တစိၢ်တလီၢ်န့ၣ်လီၤ. လၢခံတဂီၤ န့ၣ်သုးဖိတဖၣ်အံၤ…

ပှၤအတဝၢလၢ ခရံာ်အပူၤ

ကၠီဒၢၣ် စံးဝဲဒၣ်လၢ “ယသ့ၣ်ညါ ကျဲအိၣ်ဝဲထဲတဘိ ဒ်သိးယကမၤန့ၢ်မၤနၢၤတၢ်အဂီၢ်, ဒီးမ့ၢ်ဒၣ်ယကဘၣ် သးပ့ၤနီၣ်ကွံာ် ယဟံၣ်ယဃီဒီးယမါ, ယဖိခွါဒီးယဖိမုၣ်န့ၣ်လီၤ,” “ဖျါလၢ ယမၤတထီၣ်ဘးဘၣ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ် ဘၣ်တၢ်ပိၤအီၤလၢ ယသးအညၣ်ဒီးယနီၢ်သးတပူၤဃီန့ၣ်လီၤ.” ဘၣ်အိၣ်ဆိးထဲတဂၤဧိၤလၢ တၢ်လီၢ်လၢ ပှၤတအိၣ်နီတဂၤ, ကၠီဒၢၣ် နုာ်လီၤပြၢတၢ်လၢ ကွဲၤထံၣ်ဟူတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤလၢ ပှၤဘၣ်မၤအီၤနီၢ်နီၢ်ကီၢ်တခါန့ၣ်လီၤ. ပှၤပြၢတၢ်ဖိတဖၣ် ဒိးန့ၢ် ပိးလီတဆံးတက့ၢ်, ဒီးတသ့ဖဲအသ့ ကဘၣ်အိၣ်မူအိၣ်ဂဲၤဝဲအယံာ်ကတၢၢ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ကဃ့ဟးထီၣ်ဝဲလၢ တၢ်ပြၢအံၤအဂီၢ် တၢ်လၢအမၤဆူၣ်ဆီၣ်သနံးအီၤန့ၣ်, တမ့ၢ်လၢ တၤသူတဖၣ်, တၢ်ခုၣ်နးနးကလဲာ်, တၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးဒီး, တၢ်သၣ်ဝံၤလီၤဒိအဃိဘၣ်. မ့ၢ်လၢဘၣ်အိၣ်ထဲတဂၤ အတၢ်သးလီၤဘှံးလီၤဘှါ နးနးဖှီၣ်ဖှီၣ်, ဒီးသးလၢအဆၢအိၣ်ဆိးက့ၤဒီးအဟံၣ်ဖိဃီဖိအဃိန့ၣ်လီၤ.

ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ပကအိၣ်ဒီး တၢ်သ့ကူၣ်ဘၣ်ခဲလၢာ်လၢအလိၣ်ဝဲတဖၣ် ဒ်သိးပကအိၣ်မူအိၣ်ဂဲၤလၢပှၢ်မုၢ်ကနၢအပူၤဘၣ်ဆၣ်, တၢ်အိၣ်လီၤဖးဒီး ပပှၤအတဝၢ မ့ၢ်ကျဲလီၤတံၢ်တဘိလၢ ပတမၤနၢၤတၢ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. စံၣ်တဲၤတဲ ၄:၉-၁၀ အပူၤန့ၣ် ပှၤကူၣ်သ့လၢအကွဲးလံာ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်တဂၤအံၤ စံးဝဲဒၣ်, “ပှၤခံဂၤ ဂ့ၤန့ၢ် ပှၤတဂၤတက့ၢ်လီၤ... တဂၤမ့ၢ်လီၤဃံၤဒီး, ပှၤတဂၤ ကဝံၣ်ဆၢထၢၣ်သကကိးလီၤ” န့ၣ်လီၤ. တၢ်ခဲလၢာ်သဘံၣ်ဘုၣ် ခံၣ်ခူၣ်အသးအပူၤဒၣ်လဲာ်,…

တၢ်ဆၢကိၣ်လိၣ်တဖၣ်လၢတၢ်ဟုၣ်န့ၢ်အီၤ အတၢ်ခၣ်

လၢ ကီၢ်ကၠဲမနံၣ်န့ၣ် တၢ်ဘျၣ်တဖၣ် ဟုၣ်ဝဲဒၣ် သိလ့ၣ်အိၣ်ဃုာ်ဒီး တၢ်ခုၣ်အဒၢး, ဒီးအကိပူၤ ကိၣ်ခၠီးကလဲးအိၣ်ဝဲ (chocolate) ကအါန့ၢ် ၂၀ တၣ် (20 tons) န့ၣ်လီၤ. ကိၣ်တဖၣ်အံၤ အပှ့ၤကလံၤလီၤဝဲလၢ ဒီလၣ် ၈၀,၀၀၀ န့ၣ်လီၤ. ပၢၤကီၢ် တဖၣ် ဘိးဘၣ်သ့ၣ်ညါဝဲဒၣ် ဖဲပှၤမ့ၢ်ဆါကိၣ်အါအါဂီၢ်ဂီၢ် ခီဖျိကျိၤကျဲလၢပှၤတညီနုၢ်ဆါတၢ်န့ၣ်ဒီး ပှၤကဘၣ်ဒုးသ့ၣ်ညါတဘျီဃီန့ၣ်လီၤ. ပှၤလၢအဟုၣ်ကိၣ်တၢ်ဆၢအါအါဂီၢ်ဂီၢ်အံၤ ဖဲအဘၣ်တၢ်ဖီၣ်န့ၢ်, ဒီးဘၣ်တၢ်လိာ်ကွီၢ်အဝဲသ့ၣ်န့ၣ်ဒီး ကဘၣ် ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ် တၢ်အစၢလၢအခၣ်, ဒီးအတလီၤသးမံ သပှၢ်ကတၢၢ်န့ၣ်လီၤ.

လံာ်ကတိၤဒိ မၤဂၢၢ်မၤကျၢၤ တၢ်သိၣ်တၢ်သီအံၤလၢ ကတိၤ ၂၀:၁၇ အပူၤ “ကိၣ်ကဘျံးကဘျၣ်န့ၣ် ဆၢဝဲလၢ ပှၤကညီအဂီၢ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်ဒီး လၢအလီၢ်ခံန့ၣ် အထးခိၣ် ကပှဲၤဒီး လၢၢ်ပြံဧိၤလီၤ” န့ၣ်လီၤ. အခီၣ်ထံးန့ၣ် တၢ်လၢပမၤန့ၢ်အီၤ ခီဖျိလၢတၢ်လီတၢ်ဝ့ၤ ဒီးလၢကျဲတတီတလိၤတဖၣ်န့ၣ် ကဖျါဒ်တၢ်လၢအဆၢ- တစိာ်ဖိအဂီၢ်, ကပှဲၤဝဲဒီးတၢ်သူၣ်ဟူးသးဂဲၤ, ဒီးတၢ်သးခုန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်, အကတၢၢ်န့ၣ် တၢ်လၢအဝံာ်အဘဲတဖၣ်…

ဒူၣ်ဖိထၢဖိန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်လၢအကါဒိၣ်

ပတၢ်လဲၤဆူ ပဖါတံၢ် အတၢ်သံအမူးန့ၣ် ယဒ့မုၣ်, ယဝဲၢ်ပိာ်ခွါ, ဒီးယၤ ပအိၣ်ဒိးထီၣ် ကဘီယူၤလၢ ပအိၣ်ဆိးတၢ်အလီၢ်ဒၣ်ဝဲ, ဒီးလၢကျဲန့ၣ် ပအိၣ်ကတီၢ်, နုာ်လီၤထံၣ် ပဖံလၢ အသးအိၣ်ခွံဆံလံန့ၣ်လီၤ. အဝဲဘၣ်ကလံၤ, ဒီးကတိၤတၢ်တသ့ဘၣ်ဆၣ်, အစုထွဲတခီ မၤဟူးဝးဝဲန့ၢ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲပဆၢထၢၣ်အိၣ်ဝးတရံးအီၤန့ၣ်ဒီး အဝဲယူာ်ထီၣ်အစု, ဒီးဟံးပစုတဖၣ်ဒီး ပာ်ဖှိၣ်ထီၣ်ဝဲ ဖဲအသးနါပှၢ်လိၤဒီးဒဲဝဲကဖီလီဖိန့ၣ်လီၤ.ခီဖျိလၢအတၢ်ဟူးဂဲၤအံၤ
ပဖံစံးကတိၤတၢ် အိၣ်ဒီးအခီပညီလၢ ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်တဖၣ် ပအိၣ်ယံၤ, အိၣ်လီၤဖးလိာ်သးတဖၣ် အတၢ်ရ့လိာ်ဘၣ်ထွဲ ကဘၣ်အိၣ်ဝဲ, မ့ၢ်မးလၢ “ဒူၣ်ဖိထၢဖိန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်လၢအကါဒိၣ်” အဃိန့ၣ်လီၤ.

လၢယွၤအဒူၣ်ဖိထၢဖိအပူၤ, လၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤ ပဒိၣ်ထီၣ်တဂၤတပူၤ သ့ဝဲစ့ၢ်ကီးန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ပကပျဲတၢ်သးဆါသးခၣ် လၢကမၤလီၤဖးပှၤတဂၤဒီးတဂၤန့ၣ်လီၤ. ဧ့ၤဘြံၤ ၁၂:၁၆ န့ၣ် ပှၤကွဲးလံာ်ကွဲးဘၣ်ထွဲ တၢ်သးဆါသးခၣ်အဂ့ၢ်လၢမၤလီၤဖး စီၤဧ့ရှီဒီး အဒီပုၢ်ဝဲၢ်, ဒီးမ့ၢ်တၢ်တၤပှၤလၢ ပကဟံးဃာ်လိာ်ပသးလၢ ယွၤအဒူၣ်ဖိထၢဖိအပူၤ ဒ်ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်, ဒီးဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါအသိးန့ၣ်လီၤ. အဆၢဖိ ၁၄ န့ၣ်ပာ်ဖျါဝဲလၢ “လူၤတၢ်မုာ်တၢ်ဖိးဒီးပှၤခဲလၢာ်တက့ၢ်” န့ၣ်လီၤ. ဖဲအံၤ တၢ်ကတိၤ…

တၢ်စံးထီၣ်ပတြၢၤ အကစၢၢ်ကဆူး

ပှၤကွဲးထါ ဝ့လယၢၣ် ခီဖၢၣ် (William Cowper) လၢအသးသမူပူၤ အါတက့ၢ်, ဘၣ်ဂဲၤလိာ်ဂဲၤပျုၢ်ဒီး တၢ်သးလၢာ်သးဟးဂီၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲကူၣ်မၤသံလီၤအသးဝံၤန့ၣ် တၢ်ဆှၢလီၤအီၤဆူ ပှၤသးတဘၣ်လိာ်ဘၣ်စး တၢ်ဆါဟံၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲန့ၣ် ခီဖျိလၢ ခရံာ်ဖိကသံၣ်သရၣ်တဂၤအဃိ, အဝဲအသးလၢၤထီၣ်က့ၤ ဒီးစူၢ်က့ၤနာ်က့ၤ ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူး လၢတၢ်သးဆူၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်န့ၣ်ဝံၤ တယံာ်ဘၣ် ခီဖၢၣ် ရ့လိာ်သး ဘူးဘူးတံၢ်တံၢ်ဒီး တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သရၣ်ဒီး ပှၤကွဲးထါ ကၠီ(န) နယူတၢၣ် (John Newton), လၢအဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါအီၤ ဒ်သိးကမၤသကိးထုးထီၣ် ထါသးဝံၣ်လၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ခီဖၢၣ် ကွဲးဝဲ ထါတၢ်သးဝံၣ်တဖၣ်အကျါတယုၢ် “ယွၤမၤတၢ်လၢကျဲပနၢ်တပၢၢ်အပူၤ” (ထါအသီ ၄၀၉) လၢအအိၣ်ဒီး ထါအဆၢ, “ပှၤစီဆှံဧၢ ပာ်ဆူၣ်သုသး, တၢ်အၢၣ်သူလၢသုပျံၤ လၢယွၤအဘျုးကဖိထီၣ်မး ကစူၤလီၤတၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤ” န့ၣ်လီၤ. တၢ်သးဝံၣ်အဖျၢၣ်တဖၣ်အံၤ အိၣ်ဟဲဖျိးထီၣ်လၢ တၢ်လဲၤခီဖျိ နးနးကလဲာ် အပူၤန့ၣ်လီၤ.

ဒ် ခီဖၢၣ် အသိး, ပှၤယူဒၤဖိတဖၣ် လၢတၢ်တမုၢ်လၢ်, ဆိကမိၣ်ပာ်အပူၤန့ၣ်…

ယွၤအတၢ်အဲၣ်ကပုာ်လုးဖိ

၂၀၁၇ နံၣ် တၢ်ဂီၤမူအဖုၣ်တခါ ဒုးနဲၣ်ဖျါထီၣ် ပၢ်တဂၤ မၤနၢၤမၤမုာ်ထီၣ်အဖိခွါ အိၣ်ထဲခံလါတဂၤ လၢဆဲးကသံၣ်ဒီတဒၢတၢ်ဆါအဆၢကတီၢ်, မ့ၢ်တၢ်ဂီၤမူလၢ အထုးန့ၢ်ထံကီၢ်တဖၣ်အသး, ဒီးမ့ၢ်တၢ်လၢအပာ်ဖျါစ့ၢ်ကီး ပၢ်အတၢ်အဲၣ်လၢအဖိအလိၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲသရၣ်မုၣ်ကွၢ်ပှၤဆါ ဆဲးန့ၢ်ဖိသၣ်အံၤ အကသံၣ်ဖီၣ်ဝံၤန့ၣ်ဒီး ပၢ်တဂၤအံၤ လၢတၢ်အဲၣ်အပူၤ စိာ်ထီၣ်အဖိ ထိးဘူးဝဲဒီးအဘိးပၤ, ဒီးလၢစှၤစဲးကီာ် အတီၢ်ဖိန့ၣ် ဖိသၣ်ပိာ်ခွါ ဆိကတီၢ်ဝဲအတၢ်ဟီၣ်တၢ်ယၢၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်မၤမံသူၣ်မံသးပှၤအါန့ၢ်ဒံး မိၢ်ပၢ်အတၢ်ကဟုကယာ် အတၢ်အဲၣ်န့ၣ် တအိၣ်ဝဲဒၣ်ဘၣ်.

လၢလံာ်စီဆှံအပူၤ, တၢ်ပာ်ဖျါဃံလၤ အိၣ်ဝဲအါတီၤလၢ အပာ်ဖျါယွၤ, ဒ်မိၢ်ပၢ်လၢအဲၣ်တၢ်, ဒီးက့ၢ်ဂီၤဒိတဖၣ် လၢယၢၤထီၣ် ယွၤအတၢ်အဲၣ်ဒိၣ်လၢ အဖိဆံးတဖၣ် အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲဘီမုၢ်လီၤဖးဝံၤ ဝံဟိၤရှ့ ဒိးန့ၢ်တၢ်ကစီၣ် ဒ်သိးကဘၣ်ရၤလီၤဝဲဆူ ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိ အိၣ်ဆိးလၢ အံၣ်စရ့လးကလံၤစိးထံကီၢ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဝံကိးထီၣ်ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် ကဟဲက့ၤရ့လိာ်သးအသးဒီးယွၤန့ၣ်လီၤ. ဟိၤရှ့ဒုးသ့ၣ်နီၣ် အံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ်လၢ ယွၤအတၢ်အဲၣ်လၢ အဝဲသ့ၣ်အဂီၢ် ပာ်ဖျါထီၣ်ယွၤ ဒ်အမ့ၢ် ပၢ်လၢသူၣ်အိၣ်သးအိၣ်တၢ် ကစုဒုတဂၤန့ၣ်လီၤ. ဟိၤရှ့ ၁၁:၁ အပူၤန့ၣ်ပာ်ဖျါဝဲ “လၢအံၣ်စရ့လးမ့ၢ်ဖိသၣ်န့ၣ် ယအဲၣ်အီၤ,” ဒီးအဆၢဖိ…

တၢ်ဃုထၢတဖၣ်န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်လၢအကါဒိၣ်

တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သရၣ် ဒၢ်မ့ယၢၣ် (Damian) ရဲၣ်ကျဲၤဝဲလၢ ကလဲၤဆူတၢ်ဆါဟံၣ်, ဒ်သိးကထံၣ်လိာ်အိၣ်သကိး ပှၤဆါခံဂၤ, ဘူးထီၣ်လၢအကသံတဖၣ်, လၢအဃုထၢတ့ၢ် အသး သမူအကျဲဒၣ်ဝဲန့ၣ်လီၤ.လၢတၢ်ဆါဟံၣ်တဖျၢၣ်န့ၣ် ပိာ်မုၣ်ပှၤဆါလၢ အဟံၣ်ဖိဃီဖိ တဖၣ် အဲၣ်ဘၣ်အီၤ အိၣ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. အတၢ်ဖံးတၢ်မၤမ့ၢ် တၢ်ခ့တၢ်ပှၤအတၢ်မၤလၢ အတဃုအကစၢ်ဒၣ်ဝဲအဘျုးအဃိ, ပှၤအါဂၤ အဲၣ်ဘၣ်အီၤန့ၣ်လီၤ. ပှၤစူၢ်က့ၤနာ်က့ၤ ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးတဖၣ် ဟဲအိၣ်ဝးတရံးအီၤ, ဒီးဘါသကိးယွၤ, ထုကဖၣ်သကိးတၢ်အဃိ, အဒၢးပူၤန့ၣ်အိၣ်ပှဲၤဒီးတၢ်မုၢ်လၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဆါဟံၣ်အဂၤတဖျၢၣ်န့ၣ်, သရၣ်ဒၢ်မ့ယၢၣ် အတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဖိအကျါတဂၤ အဘူးအတံၢ် ဆါဆိးက့ ဒီးဘူးကသံတ့ၢ်မးန့ၣ်လီၤ. ပှၤတဂၤအံၤ အသူၣ်ကိၤအသးကိၤတၢ်န့ၣ် ဆှၢအီၤဆူ တၢ်အိၣ်မူအကီအခဲ, ဒီးခီဖျိလၢအ ဆၢတဲာ်ကမၣ်တၢ်, ဒီးမၤကမၣ်တၢ်တဖၣ်အဃိ, အပှၤဟံၣ်ဖိဃီဖိတဖၣ် အတၢ်အိၣ်မူအိၣ်ဂဲၤန့ၣ် တၢ်ဘၣ်လိာ်ဘၣ်စးတအိၣ်လၢၤဘၣ်. တၢ်အိၣ်အသး, တၢ်မၤအသးအတၢ်လီၤဆီတဖၣ်အံၤ ပာ်ဖျါထီၣ် ပှၤခံဂၤ အိၣ်မူတ့ၢ်ဝဲ အတၢ်အိၣ်မူဒ်လဲၣ်န့ၣ်လီၤ.

ပှၤကွၢ်ထံဆိကမိၣ်တၢ် ဘၣ်ထွဲဒီးအတၢ်လဲၤကျဲအခိၣ်လိၤဆူလဲၣ်န့ၣ် မ့ၢ်လီၤတိၢ်န့ၣ်ဒီး အဝဲသ့ၣ်ကဘၣ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဒီး တၢ်တမုာ်တလၤ, တၢ်လၢတအဲၣ်ဒိးဆၢထံၣ်ဝဲ, ဒီးတၢ်လီၢ်အိၣ်သယုၢ်သညိတဖၣ်ထီဘိန့ၣ်လီၤ. ကတိၤဒိ ၁၄: ၁၂ ပာ်ဖျါဝဲ,…

ပကလဲၤတၢ်လၢယွၤအဂီၢ် တၢ်အိၣ်ကတီၤသး

လံာ်အမံၤ နီၣ်ဂံၢ်လၢတၢ်ပာ်ခူသူၣ်အီၤ (Hidden Figures) ပာ်ဖျါဝဲ ကၠီ(န) ကလဲ(န) (John Glenn) အတၢ်ကတဲာ်ကတီၤသးလၢ တၢ်ယူၤဆူမူဒီပျီအဂီၢ်လီၤ. ခီၣ်ဖၠူထၢၣ် တဖၣ် ဘၣ်တၢ်ဒုးအိၣ်ထီၣ်အီၤသီသီ ဖဲ ၁၉၆၂ နံၣ်န့ၣ်, ဒီးတၢ်ကမၣ်အဆံးအစှၤ အိၣ်သ့ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ကလဲ(န) တနာ်ဝဲခီၣ်ဖၠူထၢၣ်ဘၣ်, ဒီးဘၣ်ယိၣ်ဝဲ အတၢ်လဲၤအဂီၢ် တၢ်ထိၣ်ဒွးတၢ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်ညါ ပိာ်မုၣ်စဲၣ်နီၤတဂၤလၢ တၢ်လီၢ်ခံဒၢးတဒၢးန့ၣ် သ့ဝဲနီၣ်ဂံၢ်နီၣ်ဒွးဂ့ၤဂ့ၤန့ၣ်လီၤ. အဝဲနာ်န့ၢ် ပိာ်မုၣ်တဂၤအံၤ, ဒီးစံးဝဲ, “အဝဲမ့ၢ်စံးလၢ နီၢ်ဂံၢ်နီၢ်ဒွးတဖၣ်ဂ့ၤလံ, ဘၣ်လံမးဒီး ယတၢ်လဲၤအဂီၢ် ယလဲၤသ့လံ” န့ၣ်လီၤ.

ခဲးသရံ ကၠီစၢၣ်(န) မ့ၢ်ကၠိသရၣ်မုၣ်လၢ အဖိအိၣ်သၢဂၤန့ၣ်လီၤ. အဝဲအဲၣ်ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူး ဒီးမၤတၢ်လၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤန့ၣ်လီၤ. ကစၢ်ယွၤဆိၣ်ဂ့ၤ ခဲးသရံလၢ ခိၣ်နူာ်လၢ အပ့ၢ်ဆှါလီၤဆီန့ၣ်လီၤ. ဖဲ ၁၉၅၀ နံၣ် လီၢ်ခံတဖၣ်အပူၤ, အမဲရကၤ တၢ်လဲၤဆူမူဒီပျီကရၢ (NASA) ဃုထၢထီၣ်အီၤ ဒ်သိးကမၤသကိးတၢ်ဒီး တၢ်လဲၤမူဒီပျီ အတၢ်ရဲၣ် တၢ်ကျဲၤန့ၣ်လီၤ. အဝဲမ့ၢ်…

ကစၢ်ယွၤမ့ၢ်ပှၤလၢအမၤစၢၤယၤ

ယတံၤသကိး ရၤလ့ (Raleigh) န့ၣ် ဘူးထီၣ်လၢကချုးန့ၢ် (၈၉) နံၣ် နံၤအိၣ်ဖျဲၣ်ဆၢက့ၤန့ၣ်လီၤ. စးထီၣ်ယကတိၤသကိးတၢ်ဒီးအီၤ အခီၣ်ထံးကတၢၢ်တဘျီ လၢအပူၤကွံာ် (၃၅) နံၣ်လံၤလံၤန့ၣ်, အဝဲမ့ၢ်တ့ၢ်ဝဲ တၢ်ဂံၢ်တၢ်ဘါယၤအဂံၢ်ထံးန့ၣ်လီၤ. တယံာ်ဒံးဘၣ်န့ၣ်, အဝဲဒုးသ့ၣ်ညါယၤ ဖဲအစးထီၣ်အိၣ်ဘှံးလၢ အတၢ်ဖံးတၢ်မၤန့ၣ်, ကွဲးဝံၤလံာ်တဘ့ၣ်လၢအစု, ဒီးစးထီၣ်ဝဲ တၢ်သးခုကစီၣ်အတၢ်မၤအသီတခါန့ၣ်လီၤ. ယဘၣ်သးသ့ၣ်ညါအါထီၣ် အတၢ်မၤအံၤအဂ့ၢ်ဘၣ်ဆၣ် တမ့ၢ်တၢ်လီၤကမၢကမၣ်လၢယဂီၢ်န့ၣ်ဘၣ်.

လံာ်စီဆှံအပူၤ, ဖဲစီၤကၤလ့း အသးအိၣ် ၈၅ နံၣ်န့ၣ်, တဆိကတီၢ် အတၢ်မၤဒံးဘၣ်န့ၣ်လီၤ. အတၢ်နာ် ဒီးအတၢ်ဟ့ၣ်လီၤသးလၢကစၢ်ယွၤန့ၣ်, ဒုးအိၣ်ဂၢၢ်ဆိးကျၢၤအီၤ နံၣ်လၢအဆံတဖၣ် လၢပှၢ်မုၢ်ကနၢ, ဒီးတၢ်ဒုးတၢ်ယၤလၢ ကမၤဂၢၢ်မၤကျၢၤ ကစၢ်ယွၤအတၢ်န့ၢ်သါစံးတ့ၢ်ဝဲလၢ ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ယိၤရှူ ၁၄:၁၁ အပူၤန့ၣ် စီၤကၤလ့း စံးဝဲဒၣ်လၢ, “ယဂံၢ်ဆူၣ်ယဘါဆူၣ်လၢမုၢ်မဆါတနံၤအံၤ, ဒ်မုၢ်တနံၤလၢ စီၤမိၤရှ့မၢလီၤယၤအသိးန့ၣ်, ဒ်ယဂံၢ်ယဘါအိၣ်အကတီၢ်ဖဲန့ၣ် ယဂံၢ်ယဘါအိၣ်ဝဲ ခဲကနံၣ်အံၤ ဒ်န့ၣ်အသိးလၢတၢ်ဒုးသုးအဂီၢ်” န့ၣ်လီၤ. အဝဲမၤနၢၤတၢ်လၢကျဲဒ်လဲၣ်. အဆၢဖိ ၁၂ န့ၣ် စီၤကၤလ့း စံးဝဲလၢ…

တၢ်လီၤဆီတဖၣ် ပာ်ဖှိၣ်ထီၣ်အသးလၢ ခရံာ်အပူၤ

လၢအတၢ်ကွဲးလံာ်ဆီရဲၣ် “တၢ်မၤအခ့အပှၤအတၢ်မၤ, ဒီးဂံၢ်သဟီၣ်အဟီၣ်ကဝီၤ” (Service and the Spectrum) အပူၤ သရၣ်ဒိၣ်စိ ဒဲနယၢၣ် ဘိမဲ ကၠူနံယၢၣ် (Daniel Bowman Jr.) ကွဲးပာ်ဖျါအတၢ်ကီတၢ်ခဲ, ဒ်ပှၤအီၣ်တ့ၣ်စဲၣ် (‌Autism) တဂၤအသိး, ဃုထၢပာ်လီၤသးလၢကမၤဝဲ အတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်တၢ်ဖံးတၢ်မၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲတဲဖျါထီၣ်ဝဲဒၣ်, “ပှၤအီၣ်တ့ၣ်စဲၣ်တဖၣ်န့ၣ် ကလဲၤတၢ်ဆူညါအဂီၢ် ဘၣ်ဃုထံၣ်န့ၢ်ကျဲအသီ, ကိးဆၢကိးကတီၢ်ဒဲး, ကမ့ၢ်ကျဲလီၤဆီလၢ ဆိကမိၣ်ဃုာ်ဒီး. လၢအသးအတၢ်ဆိကမိၣ်, အသးအတၢ်ဟူးဂဲၤ, အနီၢ်ခိဂံၢ်ဘါအဂီၢ်, ... ထဲတဂၤဧိၤ/တၢ်မၤပှဲၤက့ၤ ဂံၢ်ဘါအကတီၢ်, တနံၤအတီၢ်ပူၤ ကမၤလိန့ၢ် စ့ၣ်ယဲၢ်မံၤ (Sensory) အတၢ်သ့ၣ်ညါတၢ်, ဒီးတၢ်မၤမုာ်ထီၣ်က့ၤ နီၢ်ခိဒီးသးအတၢ်အိၣ်အသး .., ပတၢ်ဂံၢ်ဆူၣ်တဖၣ်အဂီၢ် မ့ၢ်ပဘၣ်တၢ်ပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤပှၤကစီဒီဧၣ်, ကမၤစၢၤ ပတၢ်လီၤတုာ်လီၤကာ်တဖၣ်အလီၢ်န့ၣ် ဖဲအထံၣ်သ့ၣ်ညါ ပတၢ်ဂံၢ်စၢ်ဘါစၢ်န့ၣ်ဒီး မ့ၢ်ကလဲၤကပာ်, ညိကွံာ်ပှၤဧၣ်, ဒီးတၢ်အဂၤတဖၣ် အိၣ်အါမးန့ၣ်လီၤ.” ဘိမဲ ကွဲးပာ်ဖျါဝဲလၢ ပှၤအါဂၤအဂီၢ်, တၢ်ပာ်လီၤသးဒ်သိးအံၤတဖၣ်, “ဆီတလဲကွံာ် အဝဲသ့ၣ်အဆၢကတီၢ် ဒီးအဂံၢ်တၢ်ဘါအကတီၢ်, ဖျါဒ်သိး…

ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူး - ပှၤလၢအမၤဃူမၤဖိးတၢ်နီၢ်နီၢ်

လါဒံၢ်စ့ဘၢၣ် ၃၀, ၁၈၆၂ နံၣ်, ကီၢ်အမဲရကၤ ထံလီၢ်ကီၢ်ပူၤတၢ်ဒုးတၢ်ယၤ ဆူၣ်ထီၣ်ဝဲ န့ၣ်လီၤ. သုးမုၢ်စၢဖှိၣ်, ဒီးကလံၤထံးသုးမုၢ်လၢထုးလီၤဖးအသး အသုးမုၢ်သံၣ်ဘိတဖၣ် သူၣ်လီၤဒဲ ဖဲကီၢ်စဲၣ်ထဲနစံၣ် (Tenessee), ထံကျိစတိ (Stone) တခီတကပၤ တခီတကပၤ, အိၣ်စီၤစုၤလိာ်သး အပျၢ်နွံကယၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲသုးဖိတဖၣ် ဆူးမ့ၣ်အူလၢမုၢ်နၤ အကတီၢ်, သုးမုၢ်စၢဖှိၣ် အပှၤသုးဖိတဖၣ် ဖီၣ်ထီၣ်ဝဲသီတူၢ်တဖၣ် ဒီးတဃံၤတဖၣ်, ဒီးစးထီၣ်ဒ့ထီၣ်အူထီၣ်တၢ်သးဝံၣ် “Yankee Doodle” န့ၣ်လီၤ. အကတီၢ်ဖဲန့ၣ် ကလံၤထံးသုးမုၢ် အသုးဖိတဖၣ် ဃ့ထီၣ်ဝဲ တၢ်သးဝံၣ် “Dixie”န့ၣ်လီၤ. လၢခံကတၢၢ်, သုးမုၢ်ခံကပၤလိာ် ပာ်ဖှိၣ်ဒ့သးဝံၣ်ဝဲ ဟံၣ်မုာ်ဟံၣ်ပၢၤ “Home Sweet Home” န့ၣ်လီၤ. သုးဖိခံဖု, ပာ်လီၤအသးလၢ ကဒုးတၢ်န့ၣ် ဒ့သးဝံၣ်သကိးတၢ်လၢ မုၢ်နၤအကတီၢ်, မ့ၢ်တၢ်ဃူတၢ်ဖိးအပနီၣ်လၢ တၢ်တဆိကမိၣ်ပာ်, တၢ်လၢအဖျါကဒုကယီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်, တၢ်ဒ့တၢ်အူလၢ ဆိကတီၢ် တၢ်ဒုးတၢ်ယၤ မ့ၢ်တၢ်တစိၢ်တလီၢ်န့ၣ်လီၤ. လၢခံတဂီၤ န့ၣ်သုးဖိတဖၣ်အံၤ…

ပှၤအတဝၢလၢ ခရံာ်အပူၤ

ကၠီဒၢၣ် စံးဝဲဒၣ်လၢ “ယသ့ၣ်ညါ ကျဲအိၣ်ဝဲထဲတဘိ ဒ်သိးယကမၤန့ၢ်မၤနၢၤတၢ်အဂီၢ်, ဒီးမ့ၢ်ဒၣ်ယကဘၣ် သးပ့ၤနီၣ်ကွံာ် ယဟံၣ်ယဃီဒီးယမါ, ယဖိခွါဒီးယဖိမုၣ်န့ၣ်လီၤ,” “ဖျါလၢ ယမၤတထီၣ်ဘးဘၣ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ် ဘၣ်တၢ်ပိၤအီၤလၢ ယသးအညၣ်ဒီးယနီၢ်သးတပူၤဃီန့ၣ်လီၤ.” ဘၣ်အိၣ်ဆိးထဲတဂၤဧိၤလၢ တၢ်လီၢ်လၢ ပှၤတအိၣ်နီတဂၤ, ကၠီဒၢၣ် နုာ်လီၤပြၢတၢ်လၢ ကွဲၤထံၣ်ဟူတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤလၢ ပှၤဘၣ်မၤအီၤနီၢ်နီၢ်ကီၢ်တခါန့ၣ်လီၤ. ပှၤပြၢတၢ်ဖိတဖၣ် ဒိးန့ၢ် ပိးလီတဆံးတက့ၢ်, ဒီးတသ့ဖဲအသ့ ကဘၣ်အိၣ်မူအိၣ်ဂဲၤဝဲအယံာ်ကတၢၢ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ကဃ့ဟးထီၣ်ဝဲလၢ တၢ်ပြၢအံၤအဂီၢ် တၢ်လၢအမၤဆူၣ်ဆီၣ်သနံးအီၤန့ၣ်, တမ့ၢ်လၢ တၤသူတဖၣ်, တၢ်ခုၣ်နးနးကလဲာ်, တၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးဒီး, တၢ်သၣ်ဝံၤလီၤဒိအဃိဘၣ်. မ့ၢ်လၢဘၣ်အိၣ်ထဲတဂၤ အတၢ်သးလီၤဘှံးလီၤဘှါ နးနးဖှီၣ်ဖှီၣ်, ဒီးသးလၢအဆၢအိၣ်ဆိးက့ၤဒီးအဟံၣ်ဖိဃီဖိအဃိန့ၣ်လီၤ.

ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ပကအိၣ်ဒီး တၢ်သ့ကူၣ်ဘၣ်ခဲလၢာ်လၢအလိၣ်ဝဲတဖၣ် ဒ်သိးပကအိၣ်မူအိၣ်ဂဲၤလၢပှၢ်မုၢ်ကနၢအပူၤဘၣ်ဆၣ်, တၢ်အိၣ်လီၤဖးဒီး ပပှၤအတဝၢ မ့ၢ်ကျဲလီၤတံၢ်တဘိလၢ ပတမၤနၢၤတၢ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. စံၣ်တဲၤတဲ ၄:၉-၁၀ အပူၤန့ၣ် ပှၤကူၣ်သ့လၢအကွဲးလံာ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်တဂၤအံၤ စံးဝဲဒၣ်, “ပှၤခံဂၤ ဂ့ၤန့ၢ် ပှၤတဂၤတက့ၢ်လီၤ... တဂၤမ့ၢ်လီၤဃံၤဒီး, ပှၤတဂၤ ကဝံၣ်ဆၢထၢၣ်သကကိးလီၤ” န့ၣ်လီၤ. တၢ်ခဲလၢာ်သဘံၣ်ဘုၣ် ခံၣ်ခူၣ်အသးအပူၤဒၣ်လဲာ်,…

တၢ်ဆၢကိၣ်လိၣ်တဖၣ်လၢတၢ်ဟုၣ်န့ၢ်အီၤ အတၢ်ခၣ်

လၢ ကီၢ်ကၠဲမနံၣ်န့ၣ် တၢ်ဘျၣ်တဖၣ် ဟုၣ်ဝဲဒၣ် သိလ့ၣ်အိၣ်ဃုာ်ဒီး တၢ်ခုၣ်အဒၢး, ဒီးအကိပူၤ ကိၣ်ခၠီးကလဲးအိၣ်ဝဲ (chocolate) ကအါန့ၢ် ၂၀ တၣ် (20 tons) န့ၣ်လီၤ. ကိၣ်တဖၣ်အံၤ အပှ့ၤကလံၤလီၤဝဲလၢ ဒီလၣ် ၈၀,၀၀၀ န့ၣ်လီၤ. ပၢၤကီၢ် တဖၣ် ဘိးဘၣ်သ့ၣ်ညါဝဲဒၣ် ဖဲပှၤမ့ၢ်ဆါကိၣ်အါအါဂီၢ်ဂီၢ် ခီဖျိကျိၤကျဲလၢပှၤတညီနုၢ်ဆါတၢ်န့ၣ်ဒီး ပှၤကဘၣ်ဒုးသ့ၣ်ညါတဘျီဃီန့ၣ်လီၤ. ပှၤလၢအဟုၣ်ကိၣ်တၢ်ဆၢအါအါဂီၢ်ဂီၢ်အံၤ ဖဲအဘၣ်တၢ်ဖီၣ်န့ၢ်, ဒီးဘၣ်တၢ်လိာ်ကွီၢ်အဝဲသ့ၣ်န့ၣ်ဒီး ကဘၣ် ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ် တၢ်အစၢလၢအခၣ်, ဒီးအတလီၤသးမံ သပှၢ်ကတၢၢ်န့ၣ်လီၤ.

လံာ်ကတိၤဒိ မၤဂၢၢ်မၤကျၢၤ တၢ်သိၣ်တၢ်သီအံၤလၢ ကတိၤ ၂၀:၁၇ အပူၤ “ကိၣ်ကဘျံးကဘျၣ်န့ၣ် ဆၢဝဲလၢ ပှၤကညီအဂီၢ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်ဒီး လၢအလီၢ်ခံန့ၣ် အထးခိၣ် ကပှဲၤဒီး လၢၢ်ပြံဧိၤလီၤ” န့ၣ်လီၤ. အခီၣ်ထံးန့ၣ် တၢ်လၢပမၤန့ၢ်အီၤ ခီဖျိလၢတၢ်လီတၢ်ဝ့ၤ ဒီးလၢကျဲတတီတလိၤတဖၣ်န့ၣ် ကဖျါဒ်တၢ်လၢအဆၢ- တစိာ်ဖိအဂီၢ်, ကပှဲၤဝဲဒီးတၢ်သူၣ်ဟူးသးဂဲၤ, ဒီးတၢ်သးခုန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်, အကတၢၢ်န့ၣ် တၢ်လၢအဝံာ်အဘဲတဖၣ်…

ဒူၣ်ဖိထၢဖိန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်လၢအကါဒိၣ်

ပတၢ်လဲၤဆူ ပဖါတံၢ် အတၢ်သံအမူးန့ၣ် ယဒ့မုၣ်, ယဝဲၢ်ပိာ်ခွါ, ဒီးယၤ ပအိၣ်ဒိးထီၣ် ကဘီယူၤလၢ ပအိၣ်ဆိးတၢ်အလီၢ်ဒၣ်ဝဲ, ဒီးလၢကျဲန့ၣ် ပအိၣ်ကတီၢ်, နုာ်လီၤထံၣ် ပဖံလၢ အသးအိၣ်ခွံဆံလံန့ၣ်လီၤ. အဝဲဘၣ်ကလံၤ, ဒီးကတိၤတၢ်တသ့ဘၣ်ဆၣ်, အစုထွဲတခီ မၤဟူးဝးဝဲန့ၢ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲပဆၢထၢၣ်အိၣ်ဝးတရံးအီၤန့ၣ်ဒီး အဝဲယူာ်ထီၣ်အစု, ဒီးဟံးပစုတဖၣ်ဒီး ပာ်ဖှိၣ်ထီၣ်ဝဲ ဖဲအသးနါပှၢ်လိၤဒီးဒဲဝဲကဖီလီဖိန့ၣ်လီၤ.ခီဖျိလၢအတၢ်ဟူးဂဲၤအံၤ
ပဖံစံးကတိၤတၢ် အိၣ်ဒီးအခီပညီလၢ ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်တဖၣ် ပအိၣ်ယံၤ, အိၣ်လီၤဖးလိာ်သးတဖၣ် အတၢ်ရ့လိာ်ဘၣ်ထွဲ ကဘၣ်အိၣ်ဝဲ, မ့ၢ်မးလၢ “ဒူၣ်ဖိထၢဖိန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်လၢအကါဒိၣ်” အဃိန့ၣ်လီၤ.

လၢယွၤအဒူၣ်ဖိထၢဖိအပူၤ, လၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤ ပဒိၣ်ထီၣ်တဂၤတပူၤ သ့ဝဲစ့ၢ်ကီးန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ပကပျဲတၢ်သးဆါသးခၣ် လၢကမၤလီၤဖးပှၤတဂၤဒီးတဂၤန့ၣ်လီၤ. ဧ့ၤဘြံၤ ၁၂:၁၆ န့ၣ် ပှၤကွဲးလံာ်ကွဲးဘၣ်ထွဲ တၢ်သးဆါသးခၣ်အဂ့ၢ်လၢမၤလီၤဖး စီၤဧ့ရှီဒီး အဒီပုၢ်ဝဲၢ်, ဒီးမ့ၢ်တၢ်တၤပှၤလၢ ပကဟံးဃာ်လိာ်ပသးလၢ ယွၤအဒူၣ်ဖိထၢဖိအပူၤ ဒ်ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်, ဒီးဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါအသိးန့ၣ်လီၤ. အဆၢဖိ ၁၄ န့ၣ်ပာ်ဖျါဝဲလၢ “လူၤတၢ်မုာ်တၢ်ဖိးဒီးပှၤခဲလၢာ်တက့ၢ်” န့ၣ်လီၤ. ဖဲအံၤ တၢ်ကတိၤ…

တၢ်စံးထီၣ်ပတြၢၤ အကစၢၢ်ကဆူး

ပှၤကွဲးထါ ဝ့လယၢၣ် ခီဖၢၣ် (William Cowper) လၢအသးသမူပူၤ အါတက့ၢ်, ဘၣ်ဂဲၤလိာ်ဂဲၤပျုၢ်ဒီး တၢ်သးလၢာ်သးဟးဂီၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲကူၣ်မၤသံလီၤအသးဝံၤန့ၣ် တၢ်ဆှၢလီၤအီၤဆူ ပှၤသးတဘၣ်လိာ်ဘၣ်စး တၢ်ဆါဟံၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲန့ၣ် ခီဖျိလၢ ခရံာ်ဖိကသံၣ်သရၣ်တဂၤအဃိ, အဝဲအသးလၢၤထီၣ်က့ၤ ဒီးစူၢ်က့ၤနာ်က့ၤ ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူး လၢတၢ်သးဆူၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်န့ၣ်ဝံၤ တယံာ်ဘၣ် ခီဖၢၣ် ရ့လိာ်သး ဘူးဘူးတံၢ်တံၢ်ဒီး တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သရၣ်ဒီး ပှၤကွဲးထါ ကၠီ(န) နယူတၢၣ် (John Newton), လၢအဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါအီၤ ဒ်သိးကမၤသကိးထုးထီၣ် ထါသးဝံၣ်လၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ခီဖၢၣ် ကွဲးဝဲ ထါတၢ်သးဝံၣ်တဖၣ်အကျါတယုၢ် “ယွၤမၤတၢ်လၢကျဲပနၢ်တပၢၢ်အပူၤ” (ထါအသီ ၄၀၉) လၢအအိၣ်ဒီး ထါအဆၢ, “ပှၤစီဆှံဧၢ ပာ်ဆူၣ်သုသး, တၢ်အၢၣ်သူလၢသုပျံၤ လၢယွၤအဘျုးကဖိထီၣ်မး ကစူၤလီၤတၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤ” န့ၣ်လီၤ. တၢ်သးဝံၣ်အဖျၢၣ်တဖၣ်အံၤ အိၣ်ဟဲဖျိးထီၣ်လၢ တၢ်လဲၤခီဖျိ နးနးကလဲာ် အပူၤန့ၣ်လီၤ.

ဒ် ခီဖၢၣ် အသိး, ပှၤယူဒၤဖိတဖၣ် လၢတၢ်တမုၢ်လၢ်, ဆိကမိၣ်ပာ်အပူၤန့ၣ်…

ယွၤအတၢ်အဲၣ်ကပုာ်လုးဖိ

၂၀၁၇ နံၣ် တၢ်ဂီၤမူအဖုၣ်တခါ ဒုးနဲၣ်ဖျါထီၣ် ပၢ်တဂၤ မၤနၢၤမၤမုာ်ထီၣ်အဖိခွါ အိၣ်ထဲခံလါတဂၤ လၢဆဲးကသံၣ်ဒီတဒၢတၢ်ဆါအဆၢကတီၢ်, မ့ၢ်တၢ်ဂီၤမူလၢ အထုးန့ၢ်ထံကီၢ်တဖၣ်အသး, ဒီးမ့ၢ်တၢ်လၢအပာ်ဖျါစ့ၢ်ကီး ပၢ်အတၢ်အဲၣ်လၢအဖိအလိၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲသရၣ်မုၣ်ကွၢ်ပှၤဆါ ဆဲးန့ၢ်ဖိသၣ်အံၤ အကသံၣ်ဖီၣ်ဝံၤန့ၣ်ဒီး ပၢ်တဂၤအံၤ လၢတၢ်အဲၣ်အပူၤ စိာ်ထီၣ်အဖိ ထိးဘူးဝဲဒီးအဘိးပၤ, ဒီးလၢစှၤစဲးကီာ် အတီၢ်ဖိန့ၣ် ဖိသၣ်ပိာ်ခွါ ဆိကတီၢ်ဝဲအတၢ်ဟီၣ်တၢ်ယၢၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်မၤမံသူၣ်မံသးပှၤအါန့ၢ်ဒံး မိၢ်ပၢ်အတၢ်ကဟုကယာ် အတၢ်အဲၣ်န့ၣ် တအိၣ်ဝဲဒၣ်ဘၣ်.

လၢလံာ်စီဆှံအပူၤ, တၢ်ပာ်ဖျါဃံလၤ အိၣ်ဝဲအါတီၤလၢ အပာ်ဖျါယွၤ, ဒ်မိၢ်ပၢ်လၢအဲၣ်တၢ်, ဒီးက့ၢ်ဂီၤဒိတဖၣ် လၢယၢၤထီၣ် ယွၤအတၢ်အဲၣ်ဒိၣ်လၢ အဖိဆံးတဖၣ် အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲဘီမုၢ်လီၤဖးဝံၤ ဝံဟိၤရှ့ ဒိးန့ၢ်တၢ်ကစီၣ် ဒ်သိးကဘၣ်ရၤလီၤဝဲဆူ ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိ အိၣ်ဆိးလၢ အံၣ်စရ့လးကလံၤစိးထံကီၢ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဝံကိးထီၣ်ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် ကဟဲက့ၤရ့လိာ်သးအသးဒီးယွၤန့ၣ်လီၤ. ဟိၤရှ့ဒုးသ့ၣ်နီၣ် အံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ်လၢ ယွၤအတၢ်အဲၣ်လၢ အဝဲသ့ၣ်အဂီၢ် ပာ်ဖျါထီၣ်ယွၤ ဒ်အမ့ၢ် ပၢ်လၢသူၣ်အိၣ်သးအိၣ်တၢ် ကစုဒုတဂၤန့ၣ်လီၤ. ဟိၤရှ့ ၁၁:၁ အပူၤန့ၣ်ပာ်ဖျါဝဲ “လၢအံၣ်စရ့လးမ့ၢ်ဖိသၣ်န့ၣ် ယအဲၣ်အီၤ,” ဒီးအဆၢဖိ…

တၢ်ဃုထၢတဖၣ်န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်လၢအကါဒိၣ်

တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သရၣ် ဒၢ်မ့ယၢၣ် (Damian) ရဲၣ်ကျဲၤဝဲလၢ ကလဲၤဆူတၢ်ဆါဟံၣ်, ဒ်သိးကထံၣ်လိာ်အိၣ်သကိး ပှၤဆါခံဂၤ, ဘူးထီၣ်လၢအကသံတဖၣ်, လၢအဃုထၢတ့ၢ် အသး သမူအကျဲဒၣ်ဝဲန့ၣ်လီၤ.လၢတၢ်ဆါဟံၣ်တဖျၢၣ်န့ၣ် ပိာ်မုၣ်ပှၤဆါလၢ အဟံၣ်ဖိဃီဖိ တဖၣ် အဲၣ်ဘၣ်အီၤ အိၣ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. အတၢ်ဖံးတၢ်မၤမ့ၢ် တၢ်ခ့တၢ်ပှၤအတၢ်မၤလၢ အတဃုအကစၢ်ဒၣ်ဝဲအဘျုးအဃိ, ပှၤအါဂၤ အဲၣ်ဘၣ်အီၤန့ၣ်လီၤ. ပှၤစူၢ်က့ၤနာ်က့ၤ ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးတဖၣ် ဟဲအိၣ်ဝးတရံးအီၤ, ဒီးဘါသကိးယွၤ, ထုကဖၣ်သကိးတၢ်အဃိ, အဒၢးပူၤန့ၣ်အိၣ်ပှဲၤဒီးတၢ်မုၢ်လၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဆါဟံၣ်အဂၤတဖျၢၣ်န့ၣ်, သရၣ်ဒၢ်မ့ယၢၣ် အတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဖိအကျါတဂၤ အဘူးအတံၢ် ဆါဆိးက့ ဒီးဘူးကသံတ့ၢ်မးန့ၣ်လီၤ. ပှၤတဂၤအံၤ အသူၣ်ကိၤအသးကိၤတၢ်န့ၣ် ဆှၢအီၤဆူ တၢ်အိၣ်မူအကီအခဲ, ဒီးခီဖျိလၢအ ဆၢတဲာ်ကမၣ်တၢ်, ဒီးမၤကမၣ်တၢ်တဖၣ်အဃိ, အပှၤဟံၣ်ဖိဃီဖိတဖၣ် အတၢ်အိၣ်မူအိၣ်ဂဲၤန့ၣ် တၢ်ဘၣ်လိာ်ဘၣ်စးတအိၣ်လၢၤဘၣ်. တၢ်အိၣ်အသး, တၢ်မၤအသးအတၢ်လီၤဆီတဖၣ်အံၤ ပာ်ဖျါထီၣ် ပှၤခံဂၤ အိၣ်မူတ့ၢ်ဝဲ အတၢ်အိၣ်မူဒ်လဲၣ်န့ၣ်လီၤ.

ပှၤကွၢ်ထံဆိကမိၣ်တၢ် ဘၣ်ထွဲဒီးအတၢ်လဲၤကျဲအခိၣ်လိၤဆူလဲၣ်န့ၣ် မ့ၢ်လီၤတိၢ်န့ၣ်ဒီး အဝဲသ့ၣ်ကဘၣ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဒီး တၢ်တမုာ်တလၤ, တၢ်လၢတအဲၣ်ဒိးဆၢထံၣ်ဝဲ, ဒီးတၢ်လီၢ်အိၣ်သယုၢ်သညိတဖၣ်ထီဘိန့ၣ်လီၤ. ကတိၤဒိ ၁၄: ၁၂ ပာ်ဖျါဝဲ,…

ပကလဲၤတၢ်လၢယွၤအဂီၢ် တၢ်အိၣ်ကတီၤသး

လံာ်အမံၤ နီၣ်ဂံၢ်လၢတၢ်ပာ်ခူသူၣ်အီၤ (Hidden Figures) ပာ်ဖျါဝဲ ကၠီ(န) ကလဲ(န) (John Glenn) အတၢ်ကတဲာ်ကတီၤသးလၢ တၢ်ယူၤဆူမူဒီပျီအဂီၢ်လီၤ. ခီၣ်ဖၠူထၢၣ် တဖၣ် ဘၣ်တၢ်ဒုးအိၣ်ထီၣ်အီၤသီသီ ဖဲ ၁၉၆၂ နံၣ်န့ၣ်, ဒီးတၢ်ကမၣ်အဆံးအစှၤ အိၣ်သ့ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ကလဲ(န) တနာ်ဝဲခီၣ်ဖၠူထၢၣ်ဘၣ်, ဒီးဘၣ်ယိၣ်ဝဲ အတၢ်လဲၤအဂီၢ် တၢ်ထိၣ်ဒွးတၢ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်ညါ ပိာ်မုၣ်စဲၣ်နီၤတဂၤလၢ တၢ်လီၢ်ခံဒၢးတဒၢးန့ၣ် သ့ဝဲနီၣ်ဂံၢ်နီၣ်ဒွးဂ့ၤဂ့ၤန့ၣ်လီၤ. အဝဲနာ်န့ၢ် ပိာ်မုၣ်တဂၤအံၤ, ဒီးစံးဝဲ, “အဝဲမ့ၢ်စံးလၢ နီၢ်ဂံၢ်နီၢ်ဒွးတဖၣ်ဂ့ၤလံ, ဘၣ်လံမးဒီး ယတၢ်လဲၤအဂီၢ် ယလဲၤသ့လံ” န့ၣ်လီၤ.

ခဲးသရံ ကၠီစၢၣ်(န) မ့ၢ်ကၠိသရၣ်မုၣ်လၢ အဖိအိၣ်သၢဂၤန့ၣ်လီၤ. အဝဲအဲၣ်ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူး ဒီးမၤတၢ်လၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤန့ၣ်လီၤ. ကစၢ်ယွၤဆိၣ်ဂ့ၤ ခဲးသရံလၢ ခိၣ်နူာ်လၢ အပ့ၢ်ဆှါလီၤဆီန့ၣ်လီၤ. ဖဲ ၁၉၅၀ နံၣ် လီၢ်ခံတဖၣ်အပူၤ, အမဲရကၤ တၢ်လဲၤဆူမူဒီပျီကရၢ (NASA) ဃုထၢထီၣ်အီၤ ဒ်သိးကမၤသကိးတၢ်ဒီး တၢ်လဲၤမူဒီပျီ အတၢ်ရဲၣ် တၢ်ကျဲၤန့ၣ်လီၤ. အဝဲမ့ၢ်…

ကစၢ်ယွၤမ့ၢ်ပှၤလၢအမၤစၢၤယၤ

ယတံၤသကိး ရၤလ့ (Raleigh) န့ၣ် ဘူးထီၣ်လၢကချုးန့ၢ် (၈၉) နံၣ် နံၤအိၣ်ဖျဲၣ်ဆၢက့ၤန့ၣ်လီၤ. စးထီၣ်ယကတိၤသကိးတၢ်ဒီးအီၤ အခီၣ်ထံးကတၢၢ်တဘျီ လၢအပူၤကွံာ် (၃၅) နံၣ်လံၤလံၤန့ၣ်, အဝဲမ့ၢ်တ့ၢ်ဝဲ တၢ်ဂံၢ်တၢ်ဘါယၤအဂံၢ်ထံးန့ၣ်လီၤ. တယံာ်ဒံးဘၣ်န့ၣ်, အဝဲဒုးသ့ၣ်ညါယၤ ဖဲအစးထီၣ်အိၣ်ဘှံးလၢ အတၢ်ဖံးတၢ်မၤန့ၣ်, ကွဲးဝံၤလံာ်တဘ့ၣ်လၢအစု, ဒီးစးထီၣ်ဝဲ တၢ်သးခုကစီၣ်အတၢ်မၤအသီတခါန့ၣ်လီၤ. ယဘၣ်သးသ့ၣ်ညါအါထီၣ် အတၢ်မၤအံၤအဂ့ၢ်ဘၣ်ဆၣ် တမ့ၢ်တၢ်လီၤကမၢကမၣ်လၢယဂီၢ်န့ၣ်ဘၣ်.

လံာ်စီဆှံအပူၤ, ဖဲစီၤကၤလ့း အသးအိၣ် ၈၅ နံၣ်န့ၣ်, တဆိကတီၢ် အတၢ်မၤဒံးဘၣ်န့ၣ်လီၤ. အတၢ်နာ် ဒီးအတၢ်ဟ့ၣ်လီၤသးလၢကစၢ်ယွၤန့ၣ်, ဒုးအိၣ်ဂၢၢ်ဆိးကျၢၤအီၤ နံၣ်လၢအဆံတဖၣ် လၢပှၢ်မုၢ်ကနၢ, ဒီးတၢ်ဒုးတၢ်ယၤလၢ ကမၤဂၢၢ်မၤကျၢၤ ကစၢ်ယွၤအတၢ်န့ၢ်သါစံးတ့ၢ်ဝဲလၢ ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ယိၤရှူ ၁၄:၁၁ အပူၤန့ၣ် စီၤကၤလ့း စံးဝဲဒၣ်လၢ, “ယဂံၢ်ဆူၣ်ယဘါဆူၣ်လၢမုၢ်မဆါတနံၤအံၤ, ဒ်မုၢ်တနံၤလၢ စီၤမိၤရှ့မၢလီၤယၤအသိးန့ၣ်, ဒ်ယဂံၢ်ယဘါအိၣ်အကတီၢ်ဖဲန့ၣ် ယဂံၢ်ယဘါအိၣ်ဝဲ ခဲကနံၣ်အံၤ ဒ်န့ၣ်အသိးလၢတၢ်ဒုးသုးအဂီၢ်” န့ၣ်လီၤ. အဝဲမၤနၢၤတၢ်လၢကျဲဒ်လဲၣ်. အဆၢဖိ ၁၂ န့ၣ် စီၤကၤလ့း စံးဝဲလၢ…

တၢ်လီၤဆီတဖၣ် ပာ်ဖှိၣ်ထီၣ်အသးလၢ ခရံာ်အပူၤ

လၢအတၢ်ကွဲးလံာ်ဆီရဲၣ် “တၢ်မၤအခ့အပှၤအတၢ်မၤ, ဒီးဂံၢ်သဟီၣ်အဟီၣ်ကဝီၤ” (Service and the Spectrum) အပူၤ သရၣ်ဒိၣ်စိ ဒဲနယၢၣ် ဘိမဲ ကၠူနံယၢၣ် (Daniel Bowman Jr.) ကွဲးပာ်ဖျါအတၢ်ကီတၢ်ခဲ, ဒ်ပှၤအီၣ်တ့ၣ်စဲၣ် (‌Autism) တဂၤအသိး, ဃုထၢပာ်လီၤသးလၢကမၤဝဲ အတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်တၢ်ဖံးတၢ်မၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲတဲဖျါထီၣ်ဝဲဒၣ်, “ပှၤအီၣ်တ့ၣ်စဲၣ်တဖၣ်န့ၣ် ကလဲၤတၢ်ဆူညါအဂီၢ် ဘၣ်ဃုထံၣ်န့ၢ်ကျဲအသီ, ကိးဆၢကိးကတီၢ်ဒဲး, ကမ့ၢ်ကျဲလီၤဆီလၢ ဆိကမိၣ်ဃုာ်ဒီး. လၢအသးအတၢ်ဆိကမိၣ်, အသးအတၢ်ဟူးဂဲၤ, အနီၢ်ခိဂံၢ်ဘါအဂီၢ်, ... ထဲတဂၤဧိၤ/တၢ်မၤပှဲၤက့ၤ ဂံၢ်ဘါအကတီၢ်, တနံၤအတီၢ်ပူၤ ကမၤလိန့ၢ် စ့ၣ်ယဲၢ်မံၤ (Sensory) အတၢ်သ့ၣ်ညါတၢ်, ဒီးတၢ်မၤမုာ်ထီၣ်က့ၤ နီၢ်ခိဒီးသးအတၢ်အိၣ်အသး .., ပတၢ်ဂံၢ်ဆူၣ်တဖၣ်အဂီၢ် မ့ၢ်ပဘၣ်တၢ်ပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤပှၤကစီဒီဧၣ်, ကမၤစၢၤ ပတၢ်လီၤတုာ်လီၤကာ်တဖၣ်အလီၢ်န့ၣ် ဖဲအထံၣ်သ့ၣ်ညါ ပတၢ်ဂံၢ်စၢ်ဘါစၢ်န့ၣ်ဒီး မ့ၢ်ကလဲၤကပာ်, ညိကွံာ်ပှၤဧၣ်, ဒီးတၢ်အဂၤတဖၣ် အိၣ်အါမးန့ၣ်လီၤ.” ဘိမဲ ကွဲးပာ်ဖျါဝဲလၢ ပှၤအါဂၤအဂီၢ်, တၢ်ပာ်လီၤသးဒ်သိးအံၤတဖၣ်, “ဆီတလဲကွံာ် အဝဲသ့ၣ်အဆၢကတီၢ် ဒီးအဂံၢ်တၢ်ဘါအကတီၢ်, ဖျါဒ်သိး…

ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူး - ပှၤလၢအမၤဃူမၤဖိးတၢ်နီၢ်နီၢ်

လါဒံၢ်စ့ဘၢၣ် ၃၀, ၁၈၆၂ နံၣ်, ကီၢ်အမဲရကၤ ထံလီၢ်ကီၢ်ပူၤတၢ်ဒုးတၢ်ယၤ ဆူၣ်ထီၣ်ဝဲ န့ၣ်လီၤ. သုးမုၢ်စၢဖှိၣ်, ဒီးကလံၤထံးသုးမုၢ်လၢထုးလီၤဖးအသး အသုးမုၢ်သံၣ်ဘိတဖၣ် သူၣ်လီၤဒဲ ဖဲကီၢ်စဲၣ်ထဲနစံၣ် (Tenessee), ထံကျိစတိ (Stone) တခီတကပၤ တခီတကပၤ, အိၣ်စီၤစုၤလိာ်သး အပျၢ်နွံကယၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲသုးဖိတဖၣ် ဆူးမ့ၣ်အူလၢမုၢ်နၤ အကတီၢ်, သုးမုၢ်စၢဖှိၣ် အပှၤသုးဖိတဖၣ် ဖီၣ်ထီၣ်ဝဲသီတူၢ်တဖၣ် ဒီးတဃံၤတဖၣ်, ဒီးစးထီၣ်ဒ့ထီၣ်အူထီၣ်တၢ်သးဝံၣ် “Yankee Doodle” န့ၣ်လီၤ. အကတီၢ်ဖဲန့ၣ် ကလံၤထံးသုးမုၢ် အသုးဖိတဖၣ် ဃ့ထီၣ်ဝဲ တၢ်သးဝံၣ် “Dixie”န့ၣ်လီၤ. လၢခံကတၢၢ်, သုးမုၢ်ခံကပၤလိာ် ပာ်ဖှိၣ်ဒ့သးဝံၣ်ဝဲ ဟံၣ်မုာ်ဟံၣ်ပၢၤ “Home Sweet Home” န့ၣ်လီၤ. သုးဖိခံဖု, ပာ်လီၤအသးလၢ ကဒုးတၢ်န့ၣ် ဒ့သးဝံၣ်သကိးတၢ်လၢ မုၢ်နၤအကတီၢ်, မ့ၢ်တၢ်ဃူတၢ်ဖိးအပနီၣ်လၢ တၢ်တဆိကမိၣ်ပာ်, တၢ်လၢအဖျါကဒုကယီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်, တၢ်ဒ့တၢ်အူလၢ ဆိကတီၢ် တၢ်ဒုးတၢ်ယၤ မ့ၢ်တၢ်တစိၢ်တလီၢ်န့ၣ်လီၤ. လၢခံတဂီၤ န့ၣ်သုးဖိတဖၣ်အံၤ…

ပှၤအတဝၢလၢ ခရံာ်အပူၤ

ကၠီဒၢၣ် စံးဝဲဒၣ်လၢ “ယသ့ၣ်ညါ ကျဲအိၣ်ဝဲထဲတဘိ ဒ်သိးယကမၤန့ၢ်မၤနၢၤတၢ်အဂီၢ်, ဒီးမ့ၢ်ဒၣ်ယကဘၣ် သးပ့ၤနီၣ်ကွံာ် ယဟံၣ်ယဃီဒီးယမါ, ယဖိခွါဒီးယဖိမုၣ်န့ၣ်လီၤ,” “ဖျါလၢ ယမၤတထီၣ်ဘးဘၣ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ် ဘၣ်တၢ်ပိၤအီၤလၢ ယသးအညၣ်ဒီးယနီၢ်သးတပူၤဃီန့ၣ်လီၤ.” ဘၣ်အိၣ်ဆိးထဲတဂၤဧိၤလၢ တၢ်လီၢ်လၢ ပှၤတအိၣ်နီတဂၤ, ကၠီဒၢၣ် နုာ်လီၤပြၢတၢ်လၢ ကွဲၤထံၣ်ဟူတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤလၢ ပှၤဘၣ်မၤအီၤနီၢ်နီၢ်ကီၢ်တခါန့ၣ်လီၤ. ပှၤပြၢတၢ်ဖိတဖၣ် ဒိးန့ၢ် ပိးလီတဆံးတက့ၢ်, ဒီးတသ့ဖဲအသ့ ကဘၣ်အိၣ်မူအိၣ်ဂဲၤဝဲအယံာ်ကတၢၢ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ကဃ့ဟးထီၣ်ဝဲလၢ တၢ်ပြၢအံၤအဂီၢ် တၢ်လၢအမၤဆူၣ်ဆီၣ်သနံးအီၤန့ၣ်, တမ့ၢ်လၢ တၤသူတဖၣ်, တၢ်ခုၣ်နးနးကလဲာ်, တၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးဒီး, တၢ်သၣ်ဝံၤလီၤဒိအဃိဘၣ်. မ့ၢ်လၢဘၣ်အိၣ်ထဲတဂၤ အတၢ်သးလီၤဘှံးလီၤဘှါ နးနးဖှီၣ်ဖှီၣ်, ဒီးသးလၢအဆၢအိၣ်ဆိးက့ၤဒီးအဟံၣ်ဖိဃီဖိအဃိန့ၣ်လီၤ.

ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ပကအိၣ်ဒီး တၢ်သ့ကူၣ်ဘၣ်ခဲလၢာ်လၢအလိၣ်ဝဲတဖၣ် ဒ်သိးပကအိၣ်မူအိၣ်ဂဲၤလၢပှၢ်မုၢ်ကနၢအပူၤဘၣ်ဆၣ်, တၢ်အိၣ်လီၤဖးဒီး ပပှၤအတဝၢ မ့ၢ်ကျဲလီၤတံၢ်တဘိလၢ ပတမၤနၢၤတၢ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. စံၣ်တဲၤတဲ ၄:၉-၁၀ အပူၤန့ၣ် ပှၤကူၣ်သ့လၢအကွဲးလံာ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်တဂၤအံၤ စံးဝဲဒၣ်, “ပှၤခံဂၤ ဂ့ၤန့ၢ် ပှၤတဂၤတက့ၢ်လီၤ... တဂၤမ့ၢ်လီၤဃံၤဒီး, ပှၤတဂၤ ကဝံၣ်ဆၢထၢၣ်သကကိးလီၤ” န့ၣ်လီၤ. တၢ်ခဲလၢာ်သဘံၣ်ဘုၣ် ခံၣ်ခူၣ်အသးအပူၤဒၣ်လဲာ်,…

တၢ်ဆၢကိၣ်လိၣ်တဖၣ်လၢတၢ်ဟုၣ်န့ၢ်အီၤ အတၢ်ခၣ်

လၢ ကီၢ်ကၠဲမနံၣ်န့ၣ် တၢ်ဘျၣ်တဖၣ် ဟုၣ်ဝဲဒၣ် သိလ့ၣ်အိၣ်ဃုာ်ဒီး တၢ်ခုၣ်အဒၢး, ဒီးအကိပူၤ ကိၣ်ခၠီးကလဲးအိၣ်ဝဲ (chocolate) ကအါန့ၢ် ၂၀ တၣ် (20 tons) န့ၣ်လီၤ. ကိၣ်တဖၣ်အံၤ အပှ့ၤကလံၤလီၤဝဲလၢ ဒီလၣ် ၈၀,၀၀၀ န့ၣ်လီၤ. ပၢၤကီၢ် တဖၣ် ဘိးဘၣ်သ့ၣ်ညါဝဲဒၣ် ဖဲပှၤမ့ၢ်ဆါကိၣ်အါအါဂီၢ်ဂီၢ် ခီဖျိကျိၤကျဲလၢပှၤတညီနုၢ်ဆါတၢ်န့ၣ်ဒီး ပှၤကဘၣ်ဒုးသ့ၣ်ညါတဘျီဃီန့ၣ်လီၤ. ပှၤလၢအဟုၣ်ကိၣ်တၢ်ဆၢအါအါဂီၢ်ဂီၢ်အံၤ ဖဲအဘၣ်တၢ်ဖီၣ်န့ၢ်, ဒီးဘၣ်တၢ်လိာ်ကွီၢ်အဝဲသ့ၣ်န့ၣ်ဒီး ကဘၣ် ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ် တၢ်အစၢလၢအခၣ်, ဒီးအတလီၤသးမံ သပှၢ်ကတၢၢ်န့ၣ်လီၤ.

လံာ်ကတိၤဒိ မၤဂၢၢ်မၤကျၢၤ တၢ်သိၣ်တၢ်သီအံၤလၢ ကတိၤ ၂၀:၁၇ အပူၤ “ကိၣ်ကဘျံးကဘျၣ်န့ၣ် ဆၢဝဲလၢ ပှၤကညီအဂီၢ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်ဒီး လၢအလီၢ်ခံန့ၣ် အထးခိၣ် ကပှဲၤဒီး လၢၢ်ပြံဧိၤလီၤ” န့ၣ်လီၤ. အခီၣ်ထံးန့ၣ် တၢ်လၢပမၤန့ၢ်အီၤ ခီဖျိလၢတၢ်လီတၢ်ဝ့ၤ ဒီးလၢကျဲတတီတလိၤတဖၣ်န့ၣ် ကဖျါဒ်တၢ်လၢအဆၢ- တစိာ်ဖိအဂီၢ်, ကပှဲၤဝဲဒီးတၢ်သူၣ်ဟူးသးဂဲၤ, ဒီးတၢ်သးခုန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်, အကတၢၢ်န့ၣ် တၢ်လၢအဝံာ်အဘဲတဖၣ်…

ဒူၣ်ဖိထၢဖိန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်လၢအကါဒိၣ်

ပတၢ်လဲၤဆူ ပဖါတံၢ် အတၢ်သံအမူးန့ၣ် ယဒ့မုၣ်, ယဝဲၢ်ပိာ်ခွါ, ဒီးယၤ ပအိၣ်ဒိးထီၣ် ကဘီယူၤလၢ ပအိၣ်ဆိးတၢ်အလီၢ်ဒၣ်ဝဲ, ဒီးလၢကျဲန့ၣ် ပအိၣ်ကတီၢ်, နုာ်လီၤထံၣ် ပဖံလၢ အသးအိၣ်ခွံဆံလံန့ၣ်လီၤ. အဝဲဘၣ်ကလံၤ, ဒီးကတိၤတၢ်တသ့ဘၣ်ဆၣ်, အစုထွဲတခီ မၤဟူးဝးဝဲန့ၢ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲပဆၢထၢၣ်အိၣ်ဝးတရံးအီၤန့ၣ်ဒီး အဝဲယူာ်ထီၣ်အစု, ဒီးဟံးပစုတဖၣ်ဒီး ပာ်ဖှိၣ်ထီၣ်ဝဲ ဖဲအသးနါပှၢ်လိၤဒီးဒဲဝဲကဖီလီဖိန့ၣ်လီၤ.ခီဖျိလၢအတၢ်ဟူးဂဲၤအံၤ
ပဖံစံးကတိၤတၢ် အိၣ်ဒီးအခီပညီလၢ ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်တဖၣ် ပအိၣ်ယံၤ, အိၣ်လီၤဖးလိာ်သးတဖၣ် အတၢ်ရ့လိာ်ဘၣ်ထွဲ ကဘၣ်အိၣ်ဝဲ, မ့ၢ်မးလၢ “ဒူၣ်ဖိထၢဖိန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်လၢအကါဒိၣ်” အဃိန့ၣ်လီၤ.

လၢယွၤအဒူၣ်ဖိထၢဖိအပူၤ, လၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤ ပဒိၣ်ထီၣ်တဂၤတပူၤ သ့ဝဲစ့ၢ်ကီးန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ပကပျဲတၢ်သးဆါသးခၣ် လၢကမၤလီၤဖးပှၤတဂၤဒီးတဂၤန့ၣ်လီၤ. ဧ့ၤဘြံၤ ၁၂:၁၆ န့ၣ် ပှၤကွဲးလံာ်ကွဲးဘၣ်ထွဲ တၢ်သးဆါသးခၣ်အဂ့ၢ်လၢမၤလီၤဖး စီၤဧ့ရှီဒီး အဒီပုၢ်ဝဲၢ်, ဒီးမ့ၢ်တၢ်တၤပှၤလၢ ပကဟံးဃာ်လိာ်ပသးလၢ ယွၤအဒူၣ်ဖိထၢဖိအပူၤ ဒ်ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်, ဒီးဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါအသိးန့ၣ်လီၤ. အဆၢဖိ ၁၄ န့ၣ်ပာ်ဖျါဝဲလၢ “လူၤတၢ်မုာ်တၢ်ဖိးဒီးပှၤခဲလၢာ်တက့ၢ်” န့ၣ်လီၤ. ဖဲအံၤ တၢ်ကတိၤ…

တၢ်စံးထီၣ်ပတြၢၤ အကစၢၢ်ကဆူး

ပှၤကွဲးထါ ဝ့လယၢၣ် ခီဖၢၣ် (William Cowper) လၢအသးသမူပူၤ အါတက့ၢ်, ဘၣ်ဂဲၤလိာ်ဂဲၤပျုၢ်ဒီး တၢ်သးလၢာ်သးဟးဂီၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲကူၣ်မၤသံလီၤအသးဝံၤန့ၣ် တၢ်ဆှၢလီၤအီၤဆူ ပှၤသးတဘၣ်လိာ်ဘၣ်စး တၢ်ဆါဟံၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲန့ၣ် ခီဖျိလၢ ခရံာ်ဖိကသံၣ်သရၣ်တဂၤအဃိ, အဝဲအသးလၢၤထီၣ်က့ၤ ဒီးစူၢ်က့ၤနာ်က့ၤ ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူး လၢတၢ်သးဆူၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်န့ၣ်ဝံၤ တယံာ်ဘၣ် ခီဖၢၣ် ရ့လိာ်သး ဘူးဘူးတံၢ်တံၢ်ဒီး တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သရၣ်ဒီး ပှၤကွဲးထါ ကၠီ(န) နယူတၢၣ် (John Newton), လၢအဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါအီၤ ဒ်သိးကမၤသကိးထုးထီၣ် ထါသးဝံၣ်လၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ခီဖၢၣ် ကွဲးဝဲ ထါတၢ်သးဝံၣ်တဖၣ်အကျါတယုၢ် “ယွၤမၤတၢ်လၢကျဲပနၢ်တပၢၢ်အပူၤ” (ထါအသီ ၄၀၉) လၢအအိၣ်ဒီး ထါအဆၢ, “ပှၤစီဆှံဧၢ ပာ်ဆူၣ်သုသး, တၢ်အၢၣ်သူလၢသုပျံၤ လၢယွၤအဘျုးကဖိထီၣ်မး ကစူၤလီၤတၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤ” န့ၣ်လီၤ. တၢ်သးဝံၣ်အဖျၢၣ်တဖၣ်အံၤ အိၣ်ဟဲဖျိးထီၣ်လၢ တၢ်လဲၤခီဖျိ နးနးကလဲာ် အပူၤန့ၣ်လီၤ.

ဒ် ခီဖၢၣ် အသိး, ပှၤယူဒၤဖိတဖၣ် လၢတၢ်တမုၢ်လၢ်, ဆိကမိၣ်ပာ်အပူၤန့ၣ်…

ယွၤအတၢ်အဲၣ်ကပုာ်လုးဖိ

၂၀၁၇ နံၣ် တၢ်ဂီၤမူအဖုၣ်တခါ ဒုးနဲၣ်ဖျါထီၣ် ပၢ်တဂၤ မၤနၢၤမၤမုာ်ထီၣ်အဖိခွါ အိၣ်ထဲခံလါတဂၤ လၢဆဲးကသံၣ်ဒီတဒၢတၢ်ဆါအဆၢကတီၢ်, မ့ၢ်တၢ်ဂီၤမူလၢ အထုးန့ၢ်ထံကီၢ်တဖၣ်အသး, ဒီးမ့ၢ်တၢ်လၢအပာ်ဖျါစ့ၢ်ကီး ပၢ်အတၢ်အဲၣ်လၢအဖိအလိၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲသရၣ်မုၣ်ကွၢ်ပှၤဆါ ဆဲးန့ၢ်ဖိသၣ်အံၤ အကသံၣ်ဖီၣ်ဝံၤန့ၣ်ဒီး ပၢ်တဂၤအံၤ လၢတၢ်အဲၣ်အပူၤ စိာ်ထီၣ်အဖိ ထိးဘူးဝဲဒီးအဘိးပၤ, ဒီးလၢစှၤစဲးကီာ် အတီၢ်ဖိန့ၣ် ဖိသၣ်ပိာ်ခွါ ဆိကတီၢ်ဝဲအတၢ်ဟီၣ်တၢ်ယၢၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်မၤမံသူၣ်မံသးပှၤအါန့ၢ်ဒံး မိၢ်ပၢ်အတၢ်ကဟုကယာ် အတၢ်အဲၣ်န့ၣ် တအိၣ်ဝဲဒၣ်ဘၣ်.

လၢလံာ်စီဆှံအပူၤ, တၢ်ပာ်ဖျါဃံလၤ အိၣ်ဝဲအါတီၤလၢ အပာ်ဖျါယွၤ, ဒ်မိၢ်ပၢ်လၢအဲၣ်တၢ်, ဒီးက့ၢ်ဂီၤဒိတဖၣ် လၢယၢၤထီၣ် ယွၤအတၢ်အဲၣ်ဒိၣ်လၢ အဖိဆံးတဖၣ် အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲဘီမုၢ်လီၤဖးဝံၤ ဝံဟိၤရှ့ ဒိးန့ၢ်တၢ်ကစီၣ် ဒ်သိးကဘၣ်ရၤလီၤဝဲဆူ ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိ အိၣ်ဆိးလၢ အံၣ်စရ့လးကလံၤစိးထံကီၢ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဝံကိးထီၣ်ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် ကဟဲက့ၤရ့လိာ်သးအသးဒီးယွၤန့ၣ်လီၤ. ဟိၤရှ့ဒုးသ့ၣ်နီၣ် အံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ်လၢ ယွၤအတၢ်အဲၣ်လၢ အဝဲသ့ၣ်အဂီၢ် ပာ်ဖျါထီၣ်ယွၤ ဒ်အမ့ၢ် ပၢ်လၢသူၣ်အိၣ်သးအိၣ်တၢ် ကစုဒုတဂၤန့ၣ်လီၤ. ဟိၤရှ့ ၁၁:၁ အပူၤန့ၣ်ပာ်ဖျါဝဲ “လၢအံၣ်စရ့လးမ့ၢ်ဖိသၣ်န့ၣ် ယအဲၣ်အီၤ,” ဒီးအဆၢဖိ…

တၢ်ဃုထၢတဖၣ်န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်လၢအကါဒိၣ်

တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သရၣ် ဒၢ်မ့ယၢၣ် (Damian) ရဲၣ်ကျဲၤဝဲလၢ ကလဲၤဆူတၢ်ဆါဟံၣ်, ဒ်သိးကထံၣ်လိာ်အိၣ်သကိး ပှၤဆါခံဂၤ, ဘူးထီၣ်လၢအကသံတဖၣ်, လၢအဃုထၢတ့ၢ် အသး သမူအကျဲဒၣ်ဝဲန့ၣ်လီၤ.လၢတၢ်ဆါဟံၣ်တဖျၢၣ်န့ၣ် ပိာ်မုၣ်ပှၤဆါလၢ အဟံၣ်ဖိဃီဖိ တဖၣ် အဲၣ်ဘၣ်အီၤ အိၣ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. အတၢ်ဖံးတၢ်မၤမ့ၢ် တၢ်ခ့တၢ်ပှၤအတၢ်မၤလၢ အတဃုအကစၢ်ဒၣ်ဝဲအဘျုးအဃိ, ပှၤအါဂၤ အဲၣ်ဘၣ်အီၤန့ၣ်လီၤ. ပှၤစူၢ်က့ၤနာ်က့ၤ ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးတဖၣ် ဟဲအိၣ်ဝးတရံးအီၤ, ဒီးဘါသကိးယွၤ, ထုကဖၣ်သကိးတၢ်အဃိ, အဒၢးပူၤန့ၣ်အိၣ်ပှဲၤဒီးတၢ်မုၢ်လၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဆါဟံၣ်အဂၤတဖျၢၣ်န့ၣ်, သရၣ်ဒၢ်မ့ယၢၣ် အတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဖိအကျါတဂၤ အဘူးအတံၢ် ဆါဆိးက့ ဒီးဘူးကသံတ့ၢ်မးန့ၣ်လီၤ. ပှၤတဂၤအံၤ အသူၣ်ကိၤအသးကိၤတၢ်န့ၣ် ဆှၢအီၤဆူ တၢ်အိၣ်မူအကီအခဲ, ဒီးခီဖျိလၢအ ဆၢတဲာ်ကမၣ်တၢ်, ဒီးမၤကမၣ်တၢ်တဖၣ်အဃိ, အပှၤဟံၣ်ဖိဃီဖိတဖၣ် အတၢ်အိၣ်မူအိၣ်ဂဲၤန့ၣ် တၢ်ဘၣ်လိာ်ဘၣ်စးတအိၣ်လၢၤဘၣ်. တၢ်အိၣ်အသး, တၢ်မၤအသးအတၢ်လီၤဆီတဖၣ်အံၤ ပာ်ဖျါထီၣ် ပှၤခံဂၤ အိၣ်မူတ့ၢ်ဝဲ အတၢ်အိၣ်မူဒ်လဲၣ်န့ၣ်လီၤ.

ပှၤကွၢ်ထံဆိကမိၣ်တၢ် ဘၣ်ထွဲဒီးအတၢ်လဲၤကျဲအခိၣ်လိၤဆူလဲၣ်န့ၣ် မ့ၢ်လီၤတိၢ်န့ၣ်ဒီး အဝဲသ့ၣ်ကဘၣ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဒီး တၢ်တမုာ်တလၤ, တၢ်လၢတအဲၣ်ဒိးဆၢထံၣ်ဝဲ, ဒီးတၢ်လီၢ်အိၣ်သယုၢ်သညိတဖၣ်ထီဘိန့ၣ်လီၤ. ကတိၤဒိ ၁၄: ၁၂ ပာ်ဖျါဝဲ,…

ပကလဲၤတၢ်လၢယွၤအဂီၢ် တၢ်အိၣ်ကတီၤသး

လံာ်အမံၤ နီၣ်ဂံၢ်လၢတၢ်ပာ်ခူသူၣ်အီၤ (Hidden Figures) ပာ်ဖျါဝဲ ကၠီ(န) ကလဲ(န) (John Glenn) အတၢ်ကတဲာ်ကတီၤသးလၢ တၢ်ယူၤဆူမူဒီပျီအဂီၢ်လီၤ. ခီၣ်ဖၠူထၢၣ် တဖၣ် ဘၣ်တၢ်ဒုးအိၣ်ထီၣ်အီၤသီသီ ဖဲ ၁၉၆၂ နံၣ်န့ၣ်, ဒီးတၢ်ကမၣ်အဆံးအစှၤ အိၣ်သ့ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ကလဲ(န) တနာ်ဝဲခီၣ်ဖၠူထၢၣ်ဘၣ်, ဒီးဘၣ်ယိၣ်ဝဲ အတၢ်လဲၤအဂီၢ် တၢ်ထိၣ်ဒွးတၢ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်ညါ ပိာ်မုၣ်စဲၣ်နီၤတဂၤလၢ တၢ်လီၢ်ခံဒၢးတဒၢးန့ၣ် သ့ဝဲနီၣ်ဂံၢ်နီၣ်ဒွးဂ့ၤဂ့ၤန့ၣ်လီၤ. အဝဲနာ်န့ၢ် ပိာ်မုၣ်တဂၤအံၤ, ဒီးစံးဝဲ, “အဝဲမ့ၢ်စံးလၢ နီၢ်ဂံၢ်နီၢ်ဒွးတဖၣ်ဂ့ၤလံ, ဘၣ်လံမးဒီး ယတၢ်လဲၤအဂီၢ် ယလဲၤသ့လံ” န့ၣ်လီၤ.

ခဲးသရံ ကၠီစၢၣ်(န) မ့ၢ်ကၠိသရၣ်မုၣ်လၢ အဖိအိၣ်သၢဂၤန့ၣ်လီၤ. အဝဲအဲၣ်ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူး ဒီးမၤတၢ်လၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤန့ၣ်လီၤ. ကစၢ်ယွၤဆိၣ်ဂ့ၤ ခဲးသရံလၢ ခိၣ်နူာ်လၢ အပ့ၢ်ဆှါလီၤဆီန့ၣ်လီၤ. ဖဲ ၁၉၅၀ နံၣ် လီၢ်ခံတဖၣ်အပူၤ, အမဲရကၤ တၢ်လဲၤဆူမူဒီပျီကရၢ (NASA) ဃုထၢထီၣ်အီၤ ဒ်သိးကမၤသကိးတၢ်ဒီး တၢ်လဲၤမူဒီပျီ အတၢ်ရဲၣ် တၢ်ကျဲၤန့ၣ်လီၤ. အဝဲမ့ၢ်…

ကစၢ်ယွၤမ့ၢ်ပှၤလၢအမၤစၢၤယၤ

ယတံၤသကိး ရၤလ့ (Raleigh) န့ၣ် ဘူးထီၣ်လၢကချုးန့ၢ် (၈၉) နံၣ် နံၤအိၣ်ဖျဲၣ်ဆၢက့ၤန့ၣ်လီၤ. စးထီၣ်ယကတိၤသကိးတၢ်ဒီးအီၤ အခီၣ်ထံးကတၢၢ်တဘျီ လၢအပူၤကွံာ် (၃၅) နံၣ်လံၤလံၤန့ၣ်, အဝဲမ့ၢ်တ့ၢ်ဝဲ တၢ်ဂံၢ်တၢ်ဘါယၤအဂံၢ်ထံးန့ၣ်လီၤ. တယံာ်ဒံးဘၣ်န့ၣ်, အဝဲဒုးသ့ၣ်ညါယၤ ဖဲအစးထီၣ်အိၣ်ဘှံးလၢ အတၢ်ဖံးတၢ်မၤန့ၣ်, ကွဲးဝံၤလံာ်တဘ့ၣ်လၢအစု, ဒီးစးထီၣ်ဝဲ တၢ်သးခုကစီၣ်အတၢ်မၤအသီတခါန့ၣ်လီၤ. ယဘၣ်သးသ့ၣ်ညါအါထီၣ် အတၢ်မၤအံၤအဂ့ၢ်ဘၣ်ဆၣ် တမ့ၢ်တၢ်လီၤကမၢကမၣ်လၢယဂီၢ်န့ၣ်ဘၣ်.

လံာ်စီဆှံအပူၤ, ဖဲစီၤကၤလ့း အသးအိၣ် ၈၅ နံၣ်န့ၣ်, တဆိကတီၢ် အတၢ်မၤဒံးဘၣ်န့ၣ်လီၤ. အတၢ်နာ် ဒီးအတၢ်ဟ့ၣ်လီၤသးလၢကစၢ်ယွၤန့ၣ်, ဒုးအိၣ်ဂၢၢ်ဆိးကျၢၤအီၤ နံၣ်လၢအဆံတဖၣ် လၢပှၢ်မုၢ်ကနၢ, ဒီးတၢ်ဒုးတၢ်ယၤလၢ ကမၤဂၢၢ်မၤကျၢၤ ကစၢ်ယွၤအတၢ်န့ၢ်သါစံးတ့ၢ်ဝဲလၢ ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ယိၤရှူ ၁၄:၁၁ အပူၤန့ၣ် စီၤကၤလ့း စံးဝဲဒၣ်လၢ, “ယဂံၢ်ဆူၣ်ယဘါဆူၣ်လၢမုၢ်မဆါတနံၤအံၤ, ဒ်မုၢ်တနံၤလၢ စီၤမိၤရှ့မၢလီၤယၤအသိးန့ၣ်, ဒ်ယဂံၢ်ယဘါအိၣ်အကတီၢ်ဖဲန့ၣ် ယဂံၢ်ယဘါအိၣ်ဝဲ ခဲကနံၣ်အံၤ ဒ်န့ၣ်အသိးလၢတၢ်ဒုးသုးအဂီၢ်” န့ၣ်လီၤ. အဝဲမၤနၢၤတၢ်လၢကျဲဒ်လဲၣ်. အဆၢဖိ ၁၂ န့ၣ် စီၤကၤလ့း စံးဝဲလၢ…

တၢ်လီၤဆီတဖၣ် ပာ်ဖှိၣ်ထီၣ်အသးလၢ ခရံာ်အပူၤ

လၢအတၢ်ကွဲးလံာ်ဆီရဲၣ် “တၢ်မၤအခ့အပှၤအတၢ်မၤ, ဒီးဂံၢ်သဟီၣ်အဟီၣ်ကဝီၤ” (Service and the Spectrum) အပူၤ သရၣ်ဒိၣ်စိ ဒဲနယၢၣ် ဘိမဲ ကၠူနံယၢၣ် (Daniel Bowman Jr.) ကွဲးပာ်ဖျါအတၢ်ကီတၢ်ခဲ, ဒ်ပှၤအီၣ်တ့ၣ်စဲၣ် (‌Autism) တဂၤအသိး, ဃုထၢပာ်လီၤသးလၢကမၤဝဲ အတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်တၢ်ဖံးတၢ်မၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲတဲဖျါထီၣ်ဝဲဒၣ်, “ပှၤအီၣ်တ့ၣ်စဲၣ်တဖၣ်န့ၣ် ကလဲၤတၢ်ဆူညါအဂီၢ် ဘၣ်ဃုထံၣ်န့ၢ်ကျဲအသီ, ကိးဆၢကိးကတီၢ်ဒဲး, ကမ့ၢ်ကျဲလီၤဆီလၢ ဆိကမိၣ်ဃုာ်ဒီး. လၢအသးအတၢ်ဆိကမိၣ်, အသးအတၢ်ဟူးဂဲၤ, အနီၢ်ခိဂံၢ်ဘါအဂီၢ်, ... ထဲတဂၤဧိၤ/တၢ်မၤပှဲၤက့ၤ ဂံၢ်ဘါအကတီၢ်, တနံၤအတီၢ်ပူၤ ကမၤလိန့ၢ် စ့ၣ်ယဲၢ်မံၤ (Sensory) အတၢ်သ့ၣ်ညါတၢ်, ဒီးတၢ်မၤမုာ်ထီၣ်က့ၤ နီၢ်ခိဒီးသးအတၢ်အိၣ်အသး .., ပတၢ်ဂံၢ်ဆူၣ်တဖၣ်အဂီၢ် မ့ၢ်ပဘၣ်တၢ်ပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤပှၤကစီဒီဧၣ်, ကမၤစၢၤ ပတၢ်လီၤတုာ်လီၤကာ်တဖၣ်အလီၢ်န့ၣ် ဖဲအထံၣ်သ့ၣ်ညါ ပတၢ်ဂံၢ်စၢ်ဘါစၢ်န့ၣ်ဒီး မ့ၢ်ကလဲၤကပာ်, ညိကွံာ်ပှၤဧၣ်, ဒီးတၢ်အဂၤတဖၣ် အိၣ်အါမးန့ၣ်လီၤ.” ဘိမဲ ကွဲးပာ်ဖျါဝဲလၢ ပှၤအါဂၤအဂီၢ်, တၢ်ပာ်လီၤသးဒ်သိးအံၤတဖၣ်, “ဆီတလဲကွံာ် အဝဲသ့ၣ်အဆၢကတီၢ် ဒီးအဂံၢ်တၢ်ဘါအကတီၢ်, ဖျါဒ်သိး…

ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူး - ပှၤလၢအမၤဃူမၤဖိးတၢ်နီၢ်နီၢ်

လါဒံၢ်စ့ဘၢၣ် ၃၀, ၁၈၆၂ နံၣ်, ကီၢ်အမဲရကၤ ထံလီၢ်ကီၢ်ပူၤတၢ်ဒုးတၢ်ယၤ ဆူၣ်ထီၣ်ဝဲ န့ၣ်လီၤ. သုးမုၢ်စၢဖှိၣ်, ဒီးကလံၤထံးသုးမုၢ်လၢထုးလီၤဖးအသး အသုးမုၢ်သံၣ်ဘိတဖၣ် သူၣ်လီၤဒဲ ဖဲကီၢ်စဲၣ်ထဲနစံၣ် (Tenessee), ထံကျိစတိ (Stone) တခီတကပၤ တခီတကပၤ, အိၣ်စီၤစုၤလိာ်သး အပျၢ်နွံကယၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲသုးဖိတဖၣ် ဆူးမ့ၣ်အူလၢမုၢ်နၤ အကတီၢ်, သုးမုၢ်စၢဖှိၣ် အပှၤသုးဖိတဖၣ် ဖီၣ်ထီၣ်ဝဲသီတူၢ်တဖၣ် ဒီးတဃံၤတဖၣ်, ဒီးစးထီၣ်ဒ့ထီၣ်အူထီၣ်တၢ်သးဝံၣ် “Yankee Doodle” န့ၣ်လီၤ. အကတီၢ်ဖဲန့ၣ် ကလံၤထံးသုးမုၢ် အသုးဖိတဖၣ် ဃ့ထီၣ်ဝဲ တၢ်သးဝံၣ် “Dixie”န့ၣ်လီၤ. လၢခံကတၢၢ်, သုးမုၢ်ခံကပၤလိာ် ပာ်ဖှိၣ်ဒ့သးဝံၣ်ဝဲ ဟံၣ်မုာ်ဟံၣ်ပၢၤ “Home Sweet Home” န့ၣ်လီၤ. သုးဖိခံဖု, ပာ်လီၤအသးလၢ ကဒုးတၢ်န့ၣ် ဒ့သးဝံၣ်သကိးတၢ်လၢ မုၢ်နၤအကတီၢ်, မ့ၢ်တၢ်ဃူတၢ်ဖိးအပနီၣ်လၢ တၢ်တဆိကမိၣ်ပာ်, တၢ်လၢအဖျါကဒုကယီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်, တၢ်ဒ့တၢ်အူလၢ ဆိကတီၢ် တၢ်ဒုးတၢ်ယၤ မ့ၢ်တၢ်တစိၢ်တလီၢ်န့ၣ်လီၤ. လၢခံတဂီၤ န့ၣ်သုးဖိတဖၣ်အံၤ…

ပှၤအတဝၢလၢ ခရံာ်အပူၤ

ကၠီဒၢၣ် စံးဝဲဒၣ်လၢ “ယသ့ၣ်ညါ ကျဲအိၣ်ဝဲထဲတဘိ ဒ်သိးယကမၤန့ၢ်မၤနၢၤတၢ်အဂီၢ်, ဒီးမ့ၢ်ဒၣ်ယကဘၣ် သးပ့ၤနီၣ်ကွံာ် ယဟံၣ်ယဃီဒီးယမါ, ယဖိခွါဒီးယဖိမုၣ်န့ၣ်လီၤ,” “ဖျါလၢ ယမၤတထီၣ်ဘးဘၣ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ် ဘၣ်တၢ်ပိၤအီၤလၢ ယသးအညၣ်ဒီးယနီၢ်သးတပူၤဃီန့ၣ်လီၤ.” ဘၣ်အိၣ်ဆိးထဲတဂၤဧိၤလၢ တၢ်လီၢ်လၢ ပှၤတအိၣ်နီတဂၤ, ကၠီဒၢၣ် နုာ်လီၤပြၢတၢ်လၢ ကွဲၤထံၣ်ဟူတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤလၢ ပှၤဘၣ်မၤအီၤနီၢ်နီၢ်ကီၢ်တခါန့ၣ်လီၤ. ပှၤပြၢတၢ်ဖိတဖၣ် ဒိးန့ၢ် ပိးလီတဆံးတက့ၢ်, ဒီးတသ့ဖဲအသ့ ကဘၣ်အိၣ်မူအိၣ်ဂဲၤဝဲအယံာ်ကတၢၢ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ကဃ့ဟးထီၣ်ဝဲလၢ တၢ်ပြၢအံၤအဂီၢ် တၢ်လၢအမၤဆူၣ်ဆီၣ်သနံးအီၤန့ၣ်, တမ့ၢ်လၢ တၤသူတဖၣ်, တၢ်ခုၣ်နးနးကလဲာ်, တၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးဒီး, တၢ်သၣ်ဝံၤလီၤဒိအဃိဘၣ်. မ့ၢ်လၢဘၣ်အိၣ်ထဲတဂၤ အတၢ်သးလီၤဘှံးလီၤဘှါ နးနးဖှီၣ်ဖှီၣ်, ဒီးသးလၢအဆၢအိၣ်ဆိးက့ၤဒီးအဟံၣ်ဖိဃီဖိအဃိန့ၣ်လီၤ.

ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ပကအိၣ်ဒီး တၢ်သ့ကူၣ်ဘၣ်ခဲလၢာ်လၢအလိၣ်ဝဲတဖၣ် ဒ်သိးပကအိၣ်မူအိၣ်ဂဲၤလၢပှၢ်မုၢ်ကနၢအပူၤဘၣ်ဆၣ်, တၢ်အိၣ်လီၤဖးဒီး ပပှၤအတဝၢ မ့ၢ်ကျဲလီၤတံၢ်တဘိလၢ ပတမၤနၢၤတၢ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. စံၣ်တဲၤတဲ ၄:၉-၁၀ အပူၤန့ၣ် ပှၤကူၣ်သ့လၢအကွဲးလံာ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်တဂၤအံၤ စံးဝဲဒၣ်, “ပှၤခံဂၤ ဂ့ၤန့ၢ် ပှၤတဂၤတက့ၢ်လီၤ... တဂၤမ့ၢ်လီၤဃံၤဒီး, ပှၤတဂၤ ကဝံၣ်ဆၢထၢၣ်သကကိးလီၤ” န့ၣ်လီၤ. တၢ်ခဲလၢာ်သဘံၣ်ဘုၣ် ခံၣ်ခူၣ်အသးအပူၤဒၣ်လဲာ်,…

တၢ်ဆၢကိၣ်လိၣ်တဖၣ်လၢတၢ်ဟုၣ်န့ၢ်အီၤ အတၢ်ခၣ်

လၢ ကီၢ်ကၠဲမနံၣ်န့ၣ် တၢ်ဘျၣ်တဖၣ် ဟုၣ်ဝဲဒၣ် သိလ့ၣ်အိၣ်ဃုာ်ဒီး တၢ်ခုၣ်အဒၢး, ဒီးအကိပူၤ ကိၣ်ခၠီးကလဲးအိၣ်ဝဲ (chocolate) ကအါန့ၢ် ၂၀ တၣ် (20 tons) န့ၣ်လီၤ. ကိၣ်တဖၣ်အံၤ အပှ့ၤကလံၤလီၤဝဲလၢ ဒီလၣ် ၈၀,၀၀၀ န့ၣ်လီၤ. ပၢၤကီၢ် တဖၣ် ဘိးဘၣ်သ့ၣ်ညါဝဲဒၣ် ဖဲပှၤမ့ၢ်ဆါကိၣ်အါအါဂီၢ်ဂီၢ် ခီဖျိကျိၤကျဲလၢပှၤတညီနုၢ်ဆါတၢ်န့ၣ်ဒီး ပှၤကဘၣ်ဒုးသ့ၣ်ညါတဘျီဃီန့ၣ်လီၤ. ပှၤလၢအဟုၣ်ကိၣ်တၢ်ဆၢအါအါဂီၢ်ဂီၢ်အံၤ ဖဲအဘၣ်တၢ်ဖီၣ်န့ၢ်, ဒီးဘၣ်တၢ်လိာ်ကွီၢ်အဝဲသ့ၣ်န့ၣ်ဒီး ကဘၣ် ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ် တၢ်အစၢလၢအခၣ်, ဒီးအတလီၤသးမံ သပှၢ်ကတၢၢ်န့ၣ်လီၤ.

လံာ်ကတိၤဒိ မၤဂၢၢ်မၤကျၢၤ တၢ်သိၣ်တၢ်သီအံၤလၢ ကတိၤ ၂၀:၁၇ အပူၤ “ကိၣ်ကဘျံးကဘျၣ်န့ၣ် ဆၢဝဲလၢ ပှၤကညီအဂီၢ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်ဒီး လၢအလီၢ်ခံန့ၣ် အထးခိၣ် ကပှဲၤဒီး လၢၢ်ပြံဧိၤလီၤ” န့ၣ်လီၤ. အခီၣ်ထံးန့ၣ် တၢ်လၢပမၤန့ၢ်အီၤ ခီဖျိလၢတၢ်လီတၢ်ဝ့ၤ ဒီးလၢကျဲတတီတလိၤတဖၣ်န့ၣ် ကဖျါဒ်တၢ်လၢအဆၢ- တစိာ်ဖိအဂီၢ်, ကပှဲၤဝဲဒီးတၢ်သူၣ်ဟူးသးဂဲၤ, ဒီးတၢ်သးခုန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်, အကတၢၢ်န့ၣ် တၢ်လၢအဝံာ်အဘဲတဖၣ်…

ဒူၣ်ဖိထၢဖိန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်လၢအကါဒိၣ်

ပတၢ်လဲၤဆူ ပဖါတံၢ် အတၢ်သံအမူးန့ၣ် ယဒ့မုၣ်, ယဝဲၢ်ပိာ်ခွါ, ဒီးယၤ ပအိၣ်ဒိးထီၣ် ကဘီယူၤလၢ ပအိၣ်ဆိးတၢ်အလီၢ်ဒၣ်ဝဲ, ဒီးလၢကျဲန့ၣ် ပအိၣ်ကတီၢ်, နုာ်လီၤထံၣ် ပဖံလၢ အသးအိၣ်ခွံဆံလံန့ၣ်လီၤ. အဝဲဘၣ်ကလံၤ, ဒီးကတိၤတၢ်တသ့ဘၣ်ဆၣ်, အစုထွဲတခီ မၤဟူးဝးဝဲန့ၢ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲပဆၢထၢၣ်အိၣ်ဝးတရံးအီၤန့ၣ်ဒီး အဝဲယူာ်ထီၣ်အစု, ဒီးဟံးပစုတဖၣ်ဒီး ပာ်ဖှိၣ်ထီၣ်ဝဲ ဖဲအသးနါပှၢ်လိၤဒီးဒဲဝဲကဖီလီဖိန့ၣ်လီၤ.ခီဖျိလၢအတၢ်ဟူးဂဲၤအံၤ
ပဖံစံးကတိၤတၢ် အိၣ်ဒီးအခီပညီလၢ ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်တဖၣ် ပအိၣ်ယံၤ, အိၣ်လီၤဖးလိာ်သးတဖၣ် အတၢ်ရ့လိာ်ဘၣ်ထွဲ ကဘၣ်အိၣ်ဝဲ, မ့ၢ်မးလၢ “ဒူၣ်ဖိထၢဖိန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်လၢအကါဒိၣ်” အဃိန့ၣ်လီၤ.

လၢယွၤအဒူၣ်ဖိထၢဖိအပူၤ, လၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤ ပဒိၣ်ထီၣ်တဂၤတပူၤ သ့ဝဲစ့ၢ်ကီးန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ပကပျဲတၢ်သးဆါသးခၣ် လၢကမၤလီၤဖးပှၤတဂၤဒီးတဂၤန့ၣ်လီၤ. ဧ့ၤဘြံၤ ၁၂:၁၆ န့ၣ် ပှၤကွဲးလံာ်ကွဲးဘၣ်ထွဲ တၢ်သးဆါသးခၣ်အဂ့ၢ်လၢမၤလီၤဖး စီၤဧ့ရှီဒီး အဒီပုၢ်ဝဲၢ်, ဒီးမ့ၢ်တၢ်တၤပှၤလၢ ပကဟံးဃာ်လိာ်ပသးလၢ ယွၤအဒူၣ်ဖိထၢဖိအပူၤ ဒ်ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်, ဒီးဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါအသိးန့ၣ်လီၤ. အဆၢဖိ ၁၄ န့ၣ်ပာ်ဖျါဝဲလၢ “လူၤတၢ်မုာ်တၢ်ဖိးဒီးပှၤခဲလၢာ်တက့ၢ်” န့ၣ်လီၤ. ဖဲအံၤ တၢ်ကတိၤ…

တၢ်စံးထီၣ်ပတြၢၤ အကစၢၢ်ကဆူး

ပှၤကွဲးထါ ဝ့လယၢၣ် ခီဖၢၣ် (William Cowper) လၢအသးသမူပူၤ အါတက့ၢ်, ဘၣ်ဂဲၤလိာ်ဂဲၤပျုၢ်ဒီး တၢ်သးလၢာ်သးဟးဂီၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲကူၣ်မၤသံလီၤအသးဝံၤန့ၣ် တၢ်ဆှၢလီၤအီၤဆူ ပှၤသးတဘၣ်လိာ်ဘၣ်စး တၢ်ဆါဟံၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲန့ၣ် ခီဖျိလၢ ခရံာ်ဖိကသံၣ်သရၣ်တဂၤအဃိ, အဝဲအသးလၢၤထီၣ်က့ၤ ဒီးစူၢ်က့ၤနာ်က့ၤ ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူး လၢတၢ်သးဆူၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်န့ၣ်ဝံၤ တယံာ်ဘၣ် ခီဖၢၣ် ရ့လိာ်သး ဘူးဘူးတံၢ်တံၢ်ဒီး တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သရၣ်ဒီး ပှၤကွဲးထါ ကၠီ(န) နယူတၢၣ် (John Newton), လၢအဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါအီၤ ဒ်သိးကမၤသကိးထုးထီၣ် ထါသးဝံၣ်လၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ခီဖၢၣ် ကွဲးဝဲ ထါတၢ်သးဝံၣ်တဖၣ်အကျါတယုၢ် “ယွၤမၤတၢ်လၢကျဲပနၢ်တပၢၢ်အပူၤ” (ထါအသီ ၄၀၉) လၢအအိၣ်ဒီး ထါအဆၢ, “ပှၤစီဆှံဧၢ ပာ်ဆူၣ်သုသး, တၢ်အၢၣ်သူလၢသုပျံၤ လၢယွၤအဘျုးကဖိထီၣ်မး ကစူၤလီၤတၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤ” န့ၣ်လီၤ. တၢ်သးဝံၣ်အဖျၢၣ်တဖၣ်အံၤ အိၣ်ဟဲဖျိးထီၣ်လၢ တၢ်လဲၤခီဖျိ နးနးကလဲာ် အပူၤန့ၣ်လီၤ.

ဒ် ခီဖၢၣ် အသိး, ပှၤယူဒၤဖိတဖၣ် လၢတၢ်တမုၢ်လၢ်, ဆိကမိၣ်ပာ်အပူၤန့ၣ်…

ယွၤအတၢ်အဲၣ်ကပုာ်လုးဖိ

၂၀၁၇ နံၣ် တၢ်ဂီၤမူအဖုၣ်တခါ ဒုးနဲၣ်ဖျါထီၣ် ပၢ်တဂၤ မၤနၢၤမၤမုာ်ထီၣ်အဖိခွါ အိၣ်ထဲခံလါတဂၤ လၢဆဲးကသံၣ်ဒီတဒၢတၢ်ဆါအဆၢကတီၢ်, မ့ၢ်တၢ်ဂီၤမူလၢ အထုးန့ၢ်ထံကီၢ်တဖၣ်အသး, ဒီးမ့ၢ်တၢ်လၢအပာ်ဖျါစ့ၢ်ကီး ပၢ်အတၢ်အဲၣ်လၢအဖိအလိၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲသရၣ်မုၣ်ကွၢ်ပှၤဆါ ဆဲးန့ၢ်ဖိသၣ်အံၤ အကသံၣ်ဖီၣ်ဝံၤန့ၣ်ဒီး ပၢ်တဂၤအံၤ လၢတၢ်အဲၣ်အပူၤ စိာ်ထီၣ်အဖိ ထိးဘူးဝဲဒီးအဘိးပၤ, ဒီးလၢစှၤစဲးကီာ် အတီၢ်ဖိန့ၣ် ဖိသၣ်ပိာ်ခွါ ဆိကတီၢ်ဝဲအတၢ်ဟီၣ်တၢ်ယၢၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်မၤမံသူၣ်မံသးပှၤအါန့ၢ်ဒံး မိၢ်ပၢ်အတၢ်ကဟုကယာ် အတၢ်အဲၣ်န့ၣ် တအိၣ်ဝဲဒၣ်ဘၣ်.

လၢလံာ်စီဆှံအပူၤ, တၢ်ပာ်ဖျါဃံလၤ အိၣ်ဝဲအါတီၤလၢ အပာ်ဖျါယွၤ, ဒ်မိၢ်ပၢ်လၢအဲၣ်တၢ်, ဒီးက့ၢ်ဂီၤဒိတဖၣ် လၢယၢၤထီၣ် ယွၤအတၢ်အဲၣ်ဒိၣ်လၢ အဖိဆံးတဖၣ် အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲဘီမုၢ်လီၤဖးဝံၤ ဝံဟိၤရှ့ ဒိးန့ၢ်တၢ်ကစီၣ် ဒ်သိးကဘၣ်ရၤလီၤဝဲဆူ ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိ အိၣ်ဆိးလၢ အံၣ်စရ့လးကလံၤစိးထံကီၢ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဝံကိးထီၣ်ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် ကဟဲက့ၤရ့လိာ်သးအသးဒီးယွၤန့ၣ်လီၤ. ဟိၤရှ့ဒုးသ့ၣ်နီၣ် အံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ်လၢ ယွၤအတၢ်အဲၣ်လၢ အဝဲသ့ၣ်အဂီၢ် ပာ်ဖျါထီၣ်ယွၤ ဒ်အမ့ၢ် ပၢ်လၢသူၣ်အိၣ်သးအိၣ်တၢ် ကစုဒုတဂၤန့ၣ်လီၤ. ဟိၤရှ့ ၁၁:၁ အပူၤန့ၣ်ပာ်ဖျါဝဲ “လၢအံၣ်စရ့လးမ့ၢ်ဖိသၣ်န့ၣ် ယအဲၣ်အီၤ,” ဒီးအဆၢဖိ…

တၢ်ဃုထၢတဖၣ်န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်လၢအကါဒိၣ်

တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သရၣ် ဒၢ်မ့ယၢၣ် (Damian) ရဲၣ်ကျဲၤဝဲလၢ ကလဲၤဆူတၢ်ဆါဟံၣ်, ဒ်သိးကထံၣ်လိာ်အိၣ်သကိး ပှၤဆါခံဂၤ, ဘူးထီၣ်လၢအကသံတဖၣ်, လၢအဃုထၢတ့ၢ် အသး သမူအကျဲဒၣ်ဝဲန့ၣ်လီၤ.လၢတၢ်ဆါဟံၣ်တဖျၢၣ်န့ၣ် ပိာ်မုၣ်ပှၤဆါလၢ အဟံၣ်ဖိဃီဖိ တဖၣ် အဲၣ်ဘၣ်အီၤ အိၣ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. အတၢ်ဖံးတၢ်မၤမ့ၢ် တၢ်ခ့တၢ်ပှၤအတၢ်မၤလၢ အတဃုအကစၢ်ဒၣ်ဝဲအဘျုးအဃိ, ပှၤအါဂၤ အဲၣ်ဘၣ်အီၤန့ၣ်လီၤ. ပှၤစူၢ်က့ၤနာ်က့ၤ ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးတဖၣ် ဟဲအိၣ်ဝးတရံးအီၤ, ဒီးဘါသကိးယွၤ, ထုကဖၣ်သကိးတၢ်အဃိ, အဒၢးပူၤန့ၣ်အိၣ်ပှဲၤဒီးတၢ်မုၢ်လၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဆါဟံၣ်အဂၤတဖျၢၣ်န့ၣ်, သရၣ်ဒၢ်မ့ယၢၣ် အတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဖိအကျါတဂၤ အဘူးအတံၢ် ဆါဆိးက့ ဒီးဘူးကသံတ့ၢ်မးန့ၣ်လီၤ. ပှၤတဂၤအံၤ အသူၣ်ကိၤအသးကိၤတၢ်န့ၣ် ဆှၢအီၤဆူ တၢ်အိၣ်မူအကီအခဲ, ဒီးခီဖျိလၢအ ဆၢတဲာ်ကမၣ်တၢ်, ဒီးမၤကမၣ်တၢ်တဖၣ်အဃိ, အပှၤဟံၣ်ဖိဃီဖိတဖၣ် အတၢ်အိၣ်မူအိၣ်ဂဲၤန့ၣ် တၢ်ဘၣ်လိာ်ဘၣ်စးတအိၣ်လၢၤဘၣ်. တၢ်အိၣ်အသး, တၢ်မၤအသးအတၢ်လီၤဆီတဖၣ်အံၤ ပာ်ဖျါထီၣ် ပှၤခံဂၤ အိၣ်မူတ့ၢ်ဝဲ အတၢ်အိၣ်မူဒ်လဲၣ်န့ၣ်လီၤ.

ပှၤကွၢ်ထံဆိကမိၣ်တၢ် ဘၣ်ထွဲဒီးအတၢ်လဲၤကျဲအခိၣ်လိၤဆူလဲၣ်န့ၣ် မ့ၢ်လီၤတိၢ်န့ၣ်ဒီး အဝဲသ့ၣ်ကဘၣ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဒီး တၢ်တမုာ်တလၤ, တၢ်လၢတအဲၣ်ဒိးဆၢထံၣ်ဝဲ, ဒီးတၢ်လီၢ်အိၣ်သယုၢ်သညိတဖၣ်ထီဘိန့ၣ်လီၤ. ကတိၤဒိ ၁၄: ၁၂ ပာ်ဖျါဝဲ,…

ပကလဲၤတၢ်လၢယွၤအဂီၢ် တၢ်အိၣ်ကတီၤသး

လံာ်အမံၤ နီၣ်ဂံၢ်လၢတၢ်ပာ်ခူသူၣ်အီၤ (Hidden Figures) ပာ်ဖျါဝဲ ကၠီ(န) ကလဲ(န) (John Glenn) အတၢ်ကတဲာ်ကတီၤသးလၢ တၢ်ယူၤဆူမူဒီပျီအဂီၢ်လီၤ. ခီၣ်ဖၠူထၢၣ် တဖၣ် ဘၣ်တၢ်ဒုးအိၣ်ထီၣ်အီၤသီသီ ဖဲ ၁၉၆၂ နံၣ်န့ၣ်, ဒီးတၢ်ကမၣ်အဆံးအစှၤ အိၣ်သ့ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ကလဲ(န) တနာ်ဝဲခီၣ်ဖၠူထၢၣ်ဘၣ်, ဒီးဘၣ်ယိၣ်ဝဲ အတၢ်လဲၤအဂီၢ် တၢ်ထိၣ်ဒွးတၢ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်ညါ ပိာ်မုၣ်စဲၣ်နီၤတဂၤလၢ တၢ်လီၢ်ခံဒၢးတဒၢးန့ၣ် သ့ဝဲနီၣ်ဂံၢ်နီၣ်ဒွးဂ့ၤဂ့ၤန့ၣ်လီၤ. အဝဲနာ်န့ၢ် ပိာ်မုၣ်တဂၤအံၤ, ဒီးစံးဝဲ, “အဝဲမ့ၢ်စံးလၢ နီၢ်ဂံၢ်နီၢ်ဒွးတဖၣ်ဂ့ၤလံ, ဘၣ်လံမးဒီး ယတၢ်လဲၤအဂီၢ် ယလဲၤသ့လံ” န့ၣ်လီၤ.

ခဲးသရံ ကၠီစၢၣ်(န) မ့ၢ်ကၠိသရၣ်မုၣ်လၢ အဖိအိၣ်သၢဂၤန့ၣ်လီၤ. အဝဲအဲၣ်ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူး ဒီးမၤတၢ်လၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤန့ၣ်လီၤ. ကစၢ်ယွၤဆိၣ်ဂ့ၤ ခဲးသရံလၢ ခိၣ်နူာ်လၢ အပ့ၢ်ဆှါလီၤဆီန့ၣ်လီၤ. ဖဲ ၁၉၅၀ နံၣ် လီၢ်ခံတဖၣ်အပူၤ, အမဲရကၤ တၢ်လဲၤဆူမူဒီပျီကရၢ (NASA) ဃုထၢထီၣ်အီၤ ဒ်သိးကမၤသကိးတၢ်ဒီး တၢ်လဲၤမူဒီပျီ အတၢ်ရဲၣ် တၢ်ကျဲၤန့ၣ်လီၤ. အဝဲမ့ၢ်…

ကစၢ်ယွၤမ့ၢ်ပှၤလၢအမၤစၢၤယၤ

ယတံၤသကိး ရၤလ့ (Raleigh) န့ၣ် ဘူးထီၣ်လၢကချုးန့ၢ် (၈၉) နံၣ် နံၤအိၣ်ဖျဲၣ်ဆၢက့ၤန့ၣ်လီၤ. စးထီၣ်ယကတိၤသကိးတၢ်ဒီးအီၤ အခီၣ်ထံးကတၢၢ်တဘျီ လၢအပူၤကွံာ် (၃၅) နံၣ်လံၤလံၤန့ၣ်, အဝဲမ့ၢ်တ့ၢ်ဝဲ တၢ်ဂံၢ်တၢ်ဘါယၤအဂံၢ်ထံးန့ၣ်လီၤ. တယံာ်ဒံးဘၣ်န့ၣ်, အဝဲဒုးသ့ၣ်ညါယၤ ဖဲအစးထီၣ်အိၣ်ဘှံးလၢ အတၢ်ဖံးတၢ်မၤန့ၣ်, ကွဲးဝံၤလံာ်တဘ့ၣ်လၢအစု, ဒီးစးထီၣ်ဝဲ တၢ်သးခုကစီၣ်အတၢ်မၤအသီတခါန့ၣ်လီၤ. ယဘၣ်သးသ့ၣ်ညါအါထီၣ် အတၢ်မၤအံၤအဂ့ၢ်ဘၣ်ဆၣ် တမ့ၢ်တၢ်လီၤကမၢကမၣ်လၢယဂီၢ်န့ၣ်ဘၣ်.

လံာ်စီဆှံအပူၤ, ဖဲစီၤကၤလ့း အသးအိၣ် ၈၅ နံၣ်န့ၣ်, တဆိကတီၢ် အတၢ်မၤဒံးဘၣ်န့ၣ်လီၤ. အတၢ်နာ် ဒီးအတၢ်ဟ့ၣ်လီၤသးလၢကစၢ်ယွၤန့ၣ်, ဒုးအိၣ်ဂၢၢ်ဆိးကျၢၤအီၤ နံၣ်လၢအဆံတဖၣ် လၢပှၢ်မုၢ်ကနၢ, ဒီးတၢ်ဒုးတၢ်ယၤလၢ ကမၤဂၢၢ်မၤကျၢၤ ကစၢ်ယွၤအတၢ်န့ၢ်သါစံးတ့ၢ်ဝဲလၢ ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ယိၤရှူ ၁၄:၁၁ အပူၤန့ၣ် စီၤကၤလ့း စံးဝဲဒၣ်လၢ, “ယဂံၢ်ဆူၣ်ယဘါဆူၣ်လၢမုၢ်မဆါတနံၤအံၤ, ဒ်မုၢ်တနံၤလၢ စီၤမိၤရှ့မၢလီၤယၤအသိးန့ၣ်, ဒ်ယဂံၢ်ယဘါအိၣ်အကတီၢ်ဖဲန့ၣ် ယဂံၢ်ယဘါအိၣ်ဝဲ ခဲကနံၣ်အံၤ ဒ်န့ၣ်အသိးလၢတၢ်ဒုးသုးအဂီၢ်” န့ၣ်လီၤ. အဝဲမၤနၢၤတၢ်လၢကျဲဒ်လဲၣ်. အဆၢဖိ ၁၂ န့ၣ် စီၤကၤလ့း စံးဝဲလၢ…

တၢ်လီၤဆီတဖၣ် ပာ်ဖှိၣ်ထီၣ်အသးလၢ ခရံာ်အပူၤ

လၢအတၢ်ကွဲးလံာ်ဆီရဲၣ် “တၢ်မၤအခ့အပှၤအတၢ်မၤ, ဒီးဂံၢ်သဟီၣ်အဟီၣ်ကဝီၤ” (Service and the Spectrum) အပူၤ သရၣ်ဒိၣ်စိ ဒဲနယၢၣ် ဘိမဲ ကၠူနံယၢၣ် (Daniel Bowman Jr.) ကွဲးပာ်ဖျါအတၢ်ကီတၢ်ခဲ, ဒ်ပှၤအီၣ်တ့ၣ်စဲၣ် (‌Autism) တဂၤအသိး, ဃုထၢပာ်လီၤသးလၢကမၤဝဲ အတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်တၢ်ဖံးတၢ်မၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲတဲဖျါထီၣ်ဝဲဒၣ်, “ပှၤအီၣ်တ့ၣ်စဲၣ်တဖၣ်န့ၣ် ကလဲၤတၢ်ဆူညါအဂီၢ် ဘၣ်ဃုထံၣ်န့ၢ်ကျဲအသီ, ကိးဆၢကိးကတီၢ်ဒဲး, ကမ့ၢ်ကျဲလီၤဆီလၢ ဆိကမိၣ်ဃုာ်ဒီး. လၢအသးအတၢ်ဆိကမိၣ်, အသးအတၢ်ဟူးဂဲၤ, အနီၢ်ခိဂံၢ်ဘါအဂီၢ်, ... ထဲတဂၤဧိၤ/တၢ်မၤပှဲၤက့ၤ ဂံၢ်ဘါအကတီၢ်, တနံၤအတီၢ်ပူၤ ကမၤလိန့ၢ် စ့ၣ်ယဲၢ်မံၤ (Sensory) အတၢ်သ့ၣ်ညါတၢ်, ဒီးတၢ်မၤမုာ်ထီၣ်က့ၤ နီၢ်ခိဒီးသးအတၢ်အိၣ်အသး .., ပတၢ်ဂံၢ်ဆူၣ်တဖၣ်အဂီၢ် မ့ၢ်ပဘၣ်တၢ်ပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤပှၤကစီဒီဧၣ်, ကမၤစၢၤ ပတၢ်လီၤတုာ်လီၤကာ်တဖၣ်အလီၢ်န့ၣ် ဖဲအထံၣ်သ့ၣ်ညါ ပတၢ်ဂံၢ်စၢ်ဘါစၢ်န့ၣ်ဒီး မ့ၢ်ကလဲၤကပာ်, ညိကွံာ်ပှၤဧၣ်, ဒီးတၢ်အဂၤတဖၣ် အိၣ်အါမးန့ၣ်လီၤ.” ဘိမဲ ကွဲးပာ်ဖျါဝဲလၢ ပှၤအါဂၤအဂီၢ်, တၢ်ပာ်လီၤသးဒ်သိးအံၤတဖၣ်, “ဆီတလဲကွံာ် အဝဲသ့ၣ်အဆၢကတီၢ် ဒီးအဂံၢ်တၢ်ဘါအကတီၢ်, ဖျါဒ်သိး…

ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူး - ပှၤလၢအမၤဃူမၤဖိးတၢ်နီၢ်နီၢ်

လါဒံၢ်စ့ဘၢၣ် ၃၀, ၁၈၆၂ နံၣ်, ကီၢ်အမဲရကၤ ထံလီၢ်ကီၢ်ပူၤတၢ်ဒုးတၢ်ယၤ ဆူၣ်ထီၣ်ဝဲ န့ၣ်လီၤ. သုးမုၢ်စၢဖှိၣ်, ဒီးကလံၤထံးသုးမုၢ်လၢထုးလီၤဖးအသး အသုးမုၢ်သံၣ်ဘိတဖၣ် သူၣ်လီၤဒဲ ဖဲကီၢ်စဲၣ်ထဲနစံၣ် (Tenessee), ထံကျိစတိ (Stone) တခီတကပၤ တခီတကပၤ, အိၣ်စီၤစုၤလိာ်သး အပျၢ်နွံကယၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲသုးဖိတဖၣ် ဆူးမ့ၣ်အူလၢမုၢ်နၤ အကတီၢ်, သုးမုၢ်စၢဖှိၣ် အပှၤသုးဖိတဖၣ် ဖီၣ်ထီၣ်ဝဲသီတူၢ်တဖၣ် ဒီးတဃံၤတဖၣ်, ဒီးစးထီၣ်ဒ့ထီၣ်အူထီၣ်တၢ်သးဝံၣ် “Yankee Doodle” န့ၣ်လီၤ. အကတီၢ်ဖဲန့ၣ် ကလံၤထံးသုးမုၢ် အသုးဖိတဖၣ် ဃ့ထီၣ်ဝဲ တၢ်သးဝံၣ် “Dixie”န့ၣ်လီၤ. လၢခံကတၢၢ်, သုးမုၢ်ခံကပၤလိာ် ပာ်ဖှိၣ်ဒ့သးဝံၣ်ဝဲ ဟံၣ်မုာ်ဟံၣ်ပၢၤ “Home Sweet Home” န့ၣ်လီၤ. သုးဖိခံဖု, ပာ်လီၤအသးလၢ ကဒုးတၢ်န့ၣ် ဒ့သးဝံၣ်သကိးတၢ်လၢ မုၢ်နၤအကတီၢ်, မ့ၢ်တၢ်ဃူတၢ်ဖိးအပနီၣ်လၢ တၢ်တဆိကမိၣ်ပာ်, တၢ်လၢအဖျါကဒုကယီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်, တၢ်ဒ့တၢ်အူလၢ ဆိကတီၢ် တၢ်ဒုးတၢ်ယၤ မ့ၢ်တၢ်တစိၢ်တလီၢ်န့ၣ်လီၤ. လၢခံတဂီၤ န့ၣ်သုးဖိတဖၣ်အံၤ…

ပှၤအတဝၢလၢ ခရံာ်အပူၤ

ကၠီဒၢၣ် စံးဝဲဒၣ်လၢ “ယသ့ၣ်ညါ ကျဲအိၣ်ဝဲထဲတဘိ ဒ်သိးယကမၤန့ၢ်မၤနၢၤတၢ်အဂီၢ်, ဒီးမ့ၢ်ဒၣ်ယကဘၣ် သးပ့ၤနီၣ်ကွံာ် ယဟံၣ်ယဃီဒီးယမါ, ယဖိခွါဒီးယဖိမုၣ်န့ၣ်လီၤ,” “ဖျါလၢ ယမၤတထီၣ်ဘးဘၣ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ် ဘၣ်တၢ်ပိၤအီၤလၢ ယသးအညၣ်ဒီးယနီၢ်သးတပူၤဃီန့ၣ်လီၤ.” ဘၣ်အိၣ်ဆိးထဲတဂၤဧိၤလၢ တၢ်လီၢ်လၢ ပှၤတအိၣ်နီတဂၤ, ကၠီဒၢၣ် နုာ်လီၤပြၢတၢ်လၢ ကွဲၤထံၣ်ဟူတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤလၢ ပှၤဘၣ်မၤအီၤနီၢ်နီၢ်ကီၢ်တခါန့ၣ်လီၤ. ပှၤပြၢတၢ်ဖိတဖၣ် ဒိးန့ၢ် ပိးလီတဆံးတက့ၢ်, ဒီးတသ့ဖဲအသ့ ကဘၣ်အိၣ်မူအိၣ်ဂဲၤဝဲအယံာ်ကတၢၢ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ကဃ့ဟးထီၣ်ဝဲလၢ တၢ်ပြၢအံၤအဂီၢ် တၢ်လၢအမၤဆူၣ်ဆီၣ်သနံးအီၤန့ၣ်, တမ့ၢ်လၢ တၤသူတဖၣ်, တၢ်ခုၣ်နးနးကလဲာ်, တၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးဒီး, တၢ်သၣ်ဝံၤလီၤဒိအဃိဘၣ်. မ့ၢ်လၢဘၣ်အိၣ်ထဲတဂၤ အတၢ်သးလီၤဘှံးလီၤဘှါ နးနးဖှီၣ်ဖှီၣ်, ဒီးသးလၢအဆၢအိၣ်ဆိးက့ၤဒီးအဟံၣ်ဖိဃီဖိအဃိန့ၣ်လီၤ.

ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ပကအိၣ်ဒီး တၢ်သ့ကူၣ်ဘၣ်ခဲလၢာ်လၢအလိၣ်ဝဲတဖၣ် ဒ်သိးပကအိၣ်မူအိၣ်ဂဲၤလၢပှၢ်မုၢ်ကနၢအပူၤဘၣ်ဆၣ်, တၢ်အိၣ်လီၤဖးဒီး ပပှၤအတဝၢ မ့ၢ်ကျဲလီၤတံၢ်တဘိလၢ ပတမၤနၢၤတၢ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. စံၣ်တဲၤတဲ ၄:၉-၁၀ အပူၤန့ၣ် ပှၤကူၣ်သ့လၢအကွဲးလံာ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်တဂၤအံၤ စံးဝဲဒၣ်, “ပှၤခံဂၤ ဂ့ၤန့ၢ် ပှၤတဂၤတက့ၢ်လီၤ... တဂၤမ့ၢ်လီၤဃံၤဒီး, ပှၤတဂၤ ကဝံၣ်ဆၢထၢၣ်သကကိးလီၤ” န့ၣ်လီၤ. တၢ်ခဲလၢာ်သဘံၣ်ဘုၣ် ခံၣ်ခူၣ်အသးအပူၤဒၣ်လဲာ်,…

တၢ်ဆၢကိၣ်လိၣ်တဖၣ်လၢတၢ်ဟုၣ်န့ၢ်အီၤ အတၢ်ခၣ်

လၢ ကီၢ်ကၠဲမနံၣ်န့ၣ် တၢ်ဘျၣ်တဖၣ် ဟုၣ်ဝဲဒၣ် သိလ့ၣ်အိၣ်ဃုာ်ဒီး တၢ်ခုၣ်အဒၢး, ဒီးအကိပူၤ ကိၣ်ခၠီးကလဲးအိၣ်ဝဲ (chocolate) ကအါန့ၢ် ၂၀ တၣ် (20 tons) န့ၣ်လီၤ. ကိၣ်တဖၣ်အံၤ အပှ့ၤကလံၤလီၤဝဲလၢ ဒီလၣ် ၈၀,၀၀၀ န့ၣ်လီၤ. ပၢၤကီၢ် တဖၣ် ဘိးဘၣ်သ့ၣ်ညါဝဲဒၣ် ဖဲပှၤမ့ၢ်ဆါကိၣ်အါအါဂီၢ်ဂီၢ် ခီဖျိကျိၤကျဲလၢပှၤတညီနုၢ်ဆါတၢ်န့ၣ်ဒီး ပှၤကဘၣ်ဒုးသ့ၣ်ညါတဘျီဃီန့ၣ်လီၤ. ပှၤလၢအဟုၣ်ကိၣ်တၢ်ဆၢအါအါဂီၢ်ဂီၢ်အံၤ ဖဲအဘၣ်တၢ်ဖီၣ်န့ၢ်, ဒီးဘၣ်တၢ်လိာ်ကွီၢ်အဝဲသ့ၣ်န့ၣ်ဒီး ကဘၣ် ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ် တၢ်အစၢလၢအခၣ်, ဒီးအတလီၤသးမံ သပှၢ်ကတၢၢ်န့ၣ်လီၤ.

လံာ်ကတိၤဒိ မၤဂၢၢ်မၤကျၢၤ တၢ်သိၣ်တၢ်သီအံၤလၢ ကတိၤ ၂၀:၁၇ အပူၤ “ကိၣ်ကဘျံးကဘျၣ်န့ၣ် ဆၢဝဲလၢ ပှၤကညီအဂီၢ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်ဒီး လၢအလီၢ်ခံန့ၣ် အထးခိၣ် ကပှဲၤဒီး လၢၢ်ပြံဧိၤလီၤ” န့ၣ်လီၤ. အခီၣ်ထံးန့ၣ် တၢ်လၢပမၤန့ၢ်အီၤ ခီဖျိလၢတၢ်လီတၢ်ဝ့ၤ ဒီးလၢကျဲတတီတလိၤတဖၣ်န့ၣ် ကဖျါဒ်တၢ်လၢအဆၢ- တစိာ်ဖိအဂီၢ်, ကပှဲၤဝဲဒီးတၢ်သူၣ်ဟူးသးဂဲၤ, ဒီးတၢ်သးခုန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်, အကတၢၢ်န့ၣ် တၢ်လၢအဝံာ်အဘဲတဖၣ်…

ဒူၣ်ဖိထၢဖိန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်လၢအကါဒိၣ်

ပတၢ်လဲၤဆူ ပဖါတံၢ် အတၢ်သံအမူးန့ၣ် ယဒ့မုၣ်, ယဝဲၢ်ပိာ်ခွါ, ဒီးယၤ ပအိၣ်ဒိးထီၣ် ကဘီယူၤလၢ ပအိၣ်ဆိးတၢ်အလီၢ်ဒၣ်ဝဲ, ဒီးလၢကျဲန့ၣ် ပအိၣ်ကတီၢ်, နုာ်လီၤထံၣ် ပဖံလၢ အသးအိၣ်ခွံဆံလံန့ၣ်လီၤ. အဝဲဘၣ်ကလံၤ, ဒီးကတိၤတၢ်တသ့ဘၣ်ဆၣ်, အစုထွဲတခီ မၤဟူးဝးဝဲန့ၢ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲပဆၢထၢၣ်အိၣ်ဝးတရံးအီၤန့ၣ်ဒီး အဝဲယူာ်ထီၣ်အစု, ဒီးဟံးပစုတဖၣ်ဒီး ပာ်ဖှိၣ်ထီၣ်ဝဲ ဖဲအသးနါပှၢ်လိၤဒီးဒဲဝဲကဖီလီဖိန့ၣ်လီၤ.ခီဖျိလၢအတၢ်ဟူးဂဲၤအံၤ
ပဖံစံးကတိၤတၢ် အိၣ်ဒီးအခီပညီလၢ ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်တဖၣ် ပအိၣ်ယံၤ, အိၣ်လီၤဖးလိာ်သးတဖၣ် အတၢ်ရ့လိာ်ဘၣ်ထွဲ ကဘၣ်အိၣ်ဝဲ, မ့ၢ်မးလၢ “ဒူၣ်ဖိထၢဖိန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်လၢအကါဒိၣ်” အဃိန့ၣ်လီၤ.

လၢယွၤအဒူၣ်ဖိထၢဖိအပူၤ, လၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤ ပဒိၣ်ထီၣ်တဂၤတပူၤ သ့ဝဲစ့ၢ်ကီးန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ပကပျဲတၢ်သးဆါသးခၣ် လၢကမၤလီၤဖးပှၤတဂၤဒီးတဂၤန့ၣ်လီၤ. ဧ့ၤဘြံၤ ၁၂:၁၆ န့ၣ် ပှၤကွဲးလံာ်ကွဲးဘၣ်ထွဲ တၢ်သးဆါသးခၣ်အဂ့ၢ်လၢမၤလီၤဖး စီၤဧ့ရှီဒီး အဒီပုၢ်ဝဲၢ်, ဒီးမ့ၢ်တၢ်တၤပှၤလၢ ပကဟံးဃာ်လိာ်ပသးလၢ ယွၤအဒူၣ်ဖိထၢဖိအပူၤ ဒ်ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်, ဒီးဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါအသိးန့ၣ်လီၤ. အဆၢဖိ ၁၄ န့ၣ်ပာ်ဖျါဝဲလၢ “လူၤတၢ်မုာ်တၢ်ဖိးဒီးပှၤခဲလၢာ်တက့ၢ်” န့ၣ်လီၤ. ဖဲအံၤ တၢ်ကတိၤ…

တၢ်စံးထီၣ်ပတြၢၤ အကစၢၢ်ကဆူး

ပှၤကွဲးထါ ဝ့လယၢၣ် ခီဖၢၣ် (William Cowper) လၢအသးသမူပူၤ အါတက့ၢ်, ဘၣ်ဂဲၤလိာ်ဂဲၤပျုၢ်ဒီး တၢ်သးလၢာ်သးဟးဂီၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲကူၣ်မၤသံလီၤအသးဝံၤန့ၣ် တၢ်ဆှၢလီၤအီၤဆူ ပှၤသးတဘၣ်လိာ်ဘၣ်စး တၢ်ဆါဟံၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲန့ၣ် ခီဖျိလၢ ခရံာ်ဖိကသံၣ်သရၣ်တဂၤအဃိ, အဝဲအသးလၢၤထီၣ်က့ၤ ဒီးစူၢ်က့ၤနာ်က့ၤ ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူး လၢတၢ်သးဆူၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်န့ၣ်ဝံၤ တယံာ်ဘၣ် ခီဖၢၣ် ရ့လိာ်သး ဘူးဘူးတံၢ်တံၢ်ဒီး တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သရၣ်ဒီး ပှၤကွဲးထါ ကၠီ(န) နယူတၢၣ် (John Newton), လၢအဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါအီၤ ဒ်သိးကမၤသကိးထုးထီၣ် ထါသးဝံၣ်လၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ခီဖၢၣ် ကွဲးဝဲ ထါတၢ်သးဝံၣ်တဖၣ်အကျါတယုၢ် “ယွၤမၤတၢ်လၢကျဲပနၢ်တပၢၢ်အပူၤ” (ထါအသီ ၄၀၉) လၢအအိၣ်ဒီး ထါအဆၢ, “ပှၤစီဆှံဧၢ ပာ်ဆူၣ်သုသး, တၢ်အၢၣ်သူလၢသုပျံၤ လၢယွၤအဘျုးကဖိထီၣ်မး ကစူၤလီၤတၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤ” န့ၣ်လီၤ. တၢ်သးဝံၣ်အဖျၢၣ်တဖၣ်အံၤ အိၣ်ဟဲဖျိးထီၣ်လၢ တၢ်လဲၤခီဖျိ နးနးကလဲာ် အပူၤန့ၣ်လီၤ.

ဒ် ခီဖၢၣ် အသိး, ပှၤယူဒၤဖိတဖၣ် လၢတၢ်တမုၢ်လၢ်, ဆိကမိၣ်ပာ်အပူၤန့ၣ်…

ယွၤအတၢ်အဲၣ်ကပုာ်လုးဖိ

၂၀၁၇ နံၣ် တၢ်ဂီၤမူအဖုၣ်တခါ ဒုးနဲၣ်ဖျါထီၣ် ပၢ်တဂၤ မၤနၢၤမၤမုာ်ထီၣ်အဖိခွါ အိၣ်ထဲခံလါတဂၤ လၢဆဲးကသံၣ်ဒီတဒၢတၢ်ဆါအဆၢကတီၢ်, မ့ၢ်တၢ်ဂီၤမူလၢ အထုးန့ၢ်ထံကီၢ်တဖၣ်အသး, ဒီးမ့ၢ်တၢ်လၢအပာ်ဖျါစ့ၢ်ကီး ပၢ်အတၢ်အဲၣ်လၢအဖိအလိၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲသရၣ်မုၣ်ကွၢ်ပှၤဆါ ဆဲးန့ၢ်ဖိသၣ်အံၤ အကသံၣ်ဖီၣ်ဝံၤန့ၣ်ဒီး ပၢ်တဂၤအံၤ လၢတၢ်အဲၣ်အပူၤ စိာ်ထီၣ်အဖိ ထိးဘူးဝဲဒီးအဘိးပၤ, ဒီးလၢစှၤစဲးကီာ် အတီၢ်ဖိန့ၣ် ဖိသၣ်ပိာ်ခွါ ဆိကတီၢ်ဝဲအတၢ်ဟီၣ်တၢ်ယၢၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်မၤမံသူၣ်မံသးပှၤအါန့ၢ်ဒံး မိၢ်ပၢ်အတၢ်ကဟုကယာ် အတၢ်အဲၣ်န့ၣ် တအိၣ်ဝဲဒၣ်ဘၣ်.

လၢလံာ်စီဆှံအပူၤ, တၢ်ပာ်ဖျါဃံလၤ အိၣ်ဝဲအါတီၤလၢ အပာ်ဖျါယွၤ, ဒ်မိၢ်ပၢ်လၢအဲၣ်တၢ်, ဒီးက့ၢ်ဂီၤဒိတဖၣ် လၢယၢၤထီၣ် ယွၤအတၢ်အဲၣ်ဒိၣ်လၢ အဖိဆံးတဖၣ် အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲဘီမုၢ်လီၤဖးဝံၤ ဝံဟိၤရှ့ ဒိးန့ၢ်တၢ်ကစီၣ် ဒ်သိးကဘၣ်ရၤလီၤဝဲဆူ ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိ အိၣ်ဆိးလၢ အံၣ်စရ့လးကလံၤစိးထံကီၢ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဝံကိးထီၣ်ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် ကဟဲက့ၤရ့လိာ်သးအသးဒီးယွၤန့ၣ်လီၤ. ဟိၤရှ့ဒုးသ့ၣ်နီၣ် အံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ်လၢ ယွၤအတၢ်အဲၣ်လၢ အဝဲသ့ၣ်အဂီၢ် ပာ်ဖျါထီၣ်ယွၤ ဒ်အမ့ၢ် ပၢ်လၢသူၣ်အိၣ်သးအိၣ်တၢ် ကစုဒုတဂၤန့ၣ်လီၤ. ဟိၤရှ့ ၁၁:၁ အပူၤန့ၣ်ပာ်ဖျါဝဲ “လၢအံၣ်စရ့လးမ့ၢ်ဖိသၣ်န့ၣ် ယအဲၣ်အီၤ,” ဒီးအဆၢဖိ…

တၢ်ဃုထၢတဖၣ်န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်လၢအကါဒိၣ်

တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သရၣ် ဒၢ်မ့ယၢၣ် (Damian) ရဲၣ်ကျဲၤဝဲလၢ ကလဲၤဆူတၢ်ဆါဟံၣ်, ဒ်သိးကထံၣ်လိာ်အိၣ်သကိး ပှၤဆါခံဂၤ, ဘူးထီၣ်လၢအကသံတဖၣ်, လၢအဃုထၢတ့ၢ် အသး သမူအကျဲဒၣ်ဝဲန့ၣ်လီၤ.လၢတၢ်ဆါဟံၣ်တဖျၢၣ်န့ၣ် ပိာ်မုၣ်ပှၤဆါလၢ အဟံၣ်ဖိဃီဖိ တဖၣ် အဲၣ်ဘၣ်အီၤ အိၣ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. အတၢ်ဖံးတၢ်မၤမ့ၢ် တၢ်ခ့တၢ်ပှၤအတၢ်မၤလၢ အတဃုအကစၢ်ဒၣ်ဝဲအဘျုးအဃိ, ပှၤအါဂၤ အဲၣ်ဘၣ်အီၤန့ၣ်လီၤ. ပှၤစူၢ်က့ၤနာ်က့ၤ ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးတဖၣ် ဟဲအိၣ်ဝးတရံးအီၤ, ဒီးဘါသကိးယွၤ, ထုကဖၣ်သကိးတၢ်အဃိ, အဒၢးပူၤန့ၣ်အိၣ်ပှဲၤဒီးတၢ်မုၢ်လၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဆါဟံၣ်အဂၤတဖျၢၣ်န့ၣ်, သရၣ်ဒၢ်မ့ယၢၣ် အတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဖိအကျါတဂၤ အဘူးအတံၢ် ဆါဆိးက့ ဒီးဘူးကသံတ့ၢ်မးန့ၣ်လီၤ. ပှၤတဂၤအံၤ အသူၣ်ကိၤအသးကိၤတၢ်န့ၣ် ဆှၢအီၤဆူ တၢ်အိၣ်မူအကီအခဲ, ဒီးခီဖျိလၢအ ဆၢတဲာ်ကမၣ်တၢ်, ဒီးမၤကမၣ်တၢ်တဖၣ်အဃိ, အပှၤဟံၣ်ဖိဃီဖိတဖၣ် အတၢ်အိၣ်မူအိၣ်ဂဲၤန့ၣ် တၢ်ဘၣ်လိာ်ဘၣ်စးတအိၣ်လၢၤဘၣ်. တၢ်အိၣ်အသး, တၢ်မၤအသးအတၢ်လီၤဆီတဖၣ်အံၤ ပာ်ဖျါထီၣ် ပှၤခံဂၤ အိၣ်မူတ့ၢ်ဝဲ အတၢ်အိၣ်မူဒ်လဲၣ်န့ၣ်လီၤ.

ပှၤကွၢ်ထံဆိကမိၣ်တၢ် ဘၣ်ထွဲဒီးအတၢ်လဲၤကျဲအခိၣ်လိၤဆူလဲၣ်န့ၣ် မ့ၢ်လီၤတိၢ်န့ၣ်ဒီး အဝဲသ့ၣ်ကဘၣ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဒီး တၢ်တမုာ်တလၤ, တၢ်လၢတအဲၣ်ဒိးဆၢထံၣ်ဝဲ, ဒီးတၢ်လီၢ်အိၣ်သယုၢ်သညိတဖၣ်ထီဘိန့ၣ်လီၤ. ကတိၤဒိ ၁၄: ၁၂ ပာ်ဖျါဝဲ,…

ပကလဲၤတၢ်လၢယွၤအဂီၢ် တၢ်အိၣ်ကတီၤသး

လံာ်အမံၤ နီၣ်ဂံၢ်လၢတၢ်ပာ်ခူသူၣ်အီၤ (Hidden Figures) ပာ်ဖျါဝဲ ကၠီ(န) ကလဲ(န) (John Glenn) အတၢ်ကတဲာ်ကတီၤသးလၢ တၢ်ယူၤဆူမူဒီပျီအဂီၢ်လီၤ. ခီၣ်ဖၠူထၢၣ် တဖၣ် ဘၣ်တၢ်ဒုးအိၣ်ထီၣ်အီၤသီသီ ဖဲ ၁၉၆၂ နံၣ်န့ၣ်, ဒီးတၢ်ကမၣ်အဆံးအစှၤ အိၣ်သ့ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ကလဲ(န) တနာ်ဝဲခီၣ်ဖၠူထၢၣ်ဘၣ်, ဒီးဘၣ်ယိၣ်ဝဲ အတၢ်လဲၤအဂီၢ် တၢ်ထိၣ်ဒွးတၢ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်ညါ ပိာ်မုၣ်စဲၣ်နီၤတဂၤလၢ တၢ်လီၢ်ခံဒၢးတဒၢးန့ၣ် သ့ဝဲနီၣ်ဂံၢ်နီၣ်ဒွးဂ့ၤဂ့ၤန့ၣ်လီၤ. အဝဲနာ်န့ၢ် ပိာ်မုၣ်တဂၤအံၤ, ဒီးစံးဝဲ, “အဝဲမ့ၢ်စံးလၢ နီၢ်ဂံၢ်နီၢ်ဒွးတဖၣ်ဂ့ၤလံ, ဘၣ်လံမးဒီး ယတၢ်လဲၤအဂီၢ် ယလဲၤသ့လံ” န့ၣ်လီၤ.

ခဲးသရံ ကၠီစၢၣ်(န) မ့ၢ်ကၠိသရၣ်မုၣ်လၢ အဖိအိၣ်သၢဂၤန့ၣ်လီၤ. အဝဲအဲၣ်ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူး ဒီးမၤတၢ်လၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤန့ၣ်လီၤ. ကစၢ်ယွၤဆိၣ်ဂ့ၤ ခဲးသရံလၢ ခိၣ်နူာ်လၢ အပ့ၢ်ဆှါလီၤဆီန့ၣ်လီၤ. ဖဲ ၁၉၅၀ နံၣ် လီၢ်ခံတဖၣ်အပူၤ, အမဲရကၤ တၢ်လဲၤဆူမူဒီပျီကရၢ (NASA) ဃုထၢထီၣ်အီၤ ဒ်သိးကမၤသကိးတၢ်ဒီး တၢ်လဲၤမူဒီပျီ အတၢ်ရဲၣ် တၢ်ကျဲၤန့ၣ်လီၤ. အဝဲမ့ၢ်…